Tải bản đầy đủ (.doc) (14 trang)

skkn cấp tỉnh giáo dục một số nội dung luật lao động liên quan đến lứa tuổi vị thành niên đối với học sinh trường thpt triệu sơn 1

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (184.05 KB, 14 trang )

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ

<b>TRƯỜNG THPT TRIỆU SƠN 1</b>

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

<b>GIÁO DỤC MỘT SỐ NỘI DUNG LUẬT LAO ĐỘNGLIÊN QUAN ĐẾN LỨA TUỔI VỊ THÀNH NIÊN ĐỐI</b>

<b>VỚI HỌC SINH TRƯỜNG THPT TRIỆU SƠN 1</b>

<b>Người thực hiện: Nguyễn Thị Dung Chức vụ: Giáo viên</b>

<b>Đơn vị công tác: Trường THPT Triệu Sơn 1 SKKN thuộc lĩnh vực (môn): Giáo dục công dân</b>

THANH HÓA NĂM 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

1.3. Đối tượng nghiên cứu...1

1.4. Phương pháp nghiên cứu...2

<b>2. Nội dung sáng kiến...2</b>

2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm...2

2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng giải pháp...3

2.3. Các giải pháp được áp dụng để giải quyết vấn đề...3

2.3.1. Giáo viên cung cấp cho học sinh những cái được và rủi ro khi đi làm thêm...3

2.3.2. Giáo viên cung cấp nội dung của Bộ luật Lao động liên quan đến lao động chưa thành niên...3

2.3.3. Sử dụng tình huống pháp luật nhằm giáo dục kiến thức thực tiễn cho học sinh cho học sinh liên quan đến lao động chưa thành niên...5

2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm...9

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>1. MỞ ĐẦU</b>

<b>1.1. Lí do chọn đề tài</b>

Thực hiện cơng tác giảng dạy môn Giáo dục công dân (GDCD), Giáo dụcKinh tế và Pháp luật ( GD KT & PL) trong nhà trường THPT, với đặc thù mônhọc là giáo dục các giá trị đạo đức, kinh tế và giáo dục pháp luật. Đối tượng dạyhọc là các em học sinh THPT có nhận thức tương đối đầy đủ về bản thân và cácmối quan hệ xã hội. Các em bắt đầu có xu hướng lựa chọn nghề nghiệp và quyếtđinh các mối quan hệ xã hội mang tính tự chủ động. Vì vậy, việc tham gia vàcác quan hệ lao động và lưa chọn cơng việc là thiết yếu, nó giúp cho các em cócơ hội tìm việc làm và trải nghiệm, nhất là trong xu thế phát triển của nền kinhtế, công nghệ thông tin, trong xu hướng các ngành dịch vụ gia tăng với mứcsống ngày càng đòi hỏi cao hơn. Đa số các em muốn có thu nhập cho bản thânđể trang trải cho chính mình, phục vụ nhu cầu học tập, vui chơi… Cho nênnhiều em sẽ tìm việc làm trong các dịp nghỉ hè, ngày nghỉ, buổi tối…Tuy nhiênđa số các em không hiểu hết những quy định của pháp luật Lao động đối vớingười chưa thành niên hay lao động trẻ em khi tham gia các quan hệ lao động.

Theo thống kê, hiện cả nước vẫn còn 9,6% số trẻ em phải lao động sớm,gây ra nhiều hệ lụy cho bản thân các em, gia đình và xã hội. Sử dụng lao độngtrẻ là điều khá phổ biến, từ thành thị tới nông thôn, tập trung nhiều nhất ở cáclàng nghề. Đáng lo hơn, 75% lao động trẻ em hiện có nguy cơ phải làm việctrong các ngành, nghề bị cấm sử dụng lao động chưa thành niên. Vì làm việc vớithời gian kéo dài, bình quân khoảng 42 giờ/tuần, nhiều trẻ em đã phải nghỉ học.Kết quả khảo sát cho thấy, trong số lao động trẻ em, ước tính có 52% đã thơihọc và 2,8% chưa bao giờ đi học. (1) tạp chí ban Tuyên giáo TW

Xuất phát từ những lí do nêu trên, bản thân tơi đã tiến hành tìm hiểu trongq trình giảng dạy tại trường THPT Triệu Sơn 1 và trong thực tiễn trao đổi thảoluận với học sinh. Tôi nhận thấy đa số học sinh không hiểu quyền lao động trẻem, độ tuổi lao động và các điều kiện lao động… Vì vậy, tơi đã mạnh dạn

<i>nghiên cứu đề tài: “Giáo dục một số nội dung Luật lao động liên quan đến lứatuổi vị thành niên đối với học sinh trường THPT Triệu Sơn 1”.</i>

<b>1.2. Mục tiêu của sáng kiến</b>

- Giúp cho học sinh có hiểu biết đầy đủ về quyền lao động của tuổi vị thànhniên.

- Tránh được những hành vi liên quan đến việc sử dụng lao động chưathành niên không đúng theo quy định của Luật lao động.

- Biết bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình trong những trường hợpcần thiết.

<b>1.3. Đối tượng nghiên cứu</b>

Đề tài này nghiên cứu giải pháp đưa một số nội dung liên quan đến lao độngchưa thành niên, lao động trẻ em vào bài dạy và các bài dạy môn GDCD, giáodục Kinh tế và Pháp luật lớp 11, các buổi hướng nghiệp.

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>1.4. Phương pháp nghiên cứu</b>

- Phương pháp nghiên cứu lí luận- Phương pháp quan sát

- Phương pháp điều tra, khảo sát thực tế, thu thập thông tin

<b>2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN2. 1. Cơ sở lý luận của sáng kiến</b>

Việt Nam là nước đầu tiên trong khu vực châu Á và nước thứ hai trên thếgiới (sau Ghana) phê chuẩn Công ước của Liên hợp quốc về quyền trẻ em. Đồngthời, Việt Nam cũng phê chuẩn hai Công ước cơ bản của Tổ chức lao động quốctế (ILO) liên quan trực tiếp đến vấn đề lao động trẻ em là Công ước số 138 năm1973 về độ tuổi lao động tối thiểu và Công ước số 182 về cấm và hành độngngay lập tức để xóa bỏ các hình thức lao động trẻ em tồi tệ nhất; nỗ lực trongviệc nội luật hóa các quy định pháp luật quốc tế về lao động trẻ em. Nhìn chung,Việt Nam đã xây dựng những quy định nhằm bảo vệ và chăm sóc trẻ em tươngđối đầy đủ, phù hợp với pháp luật quốc tế.

Tuy nhiên “Số trẻ em có hồn cảnh đặc biệt, trong đó có trẻ em phải laođộng sớm là một thách thức đối với Việt Nam,” “Việt Nam đã và đang nỗ lựcđẩy mạnh các giải pháp phòng ngừa và can thiệp để bảo vệ trẻ em, tạo môitrường lành mạnh cho mọi trẻ em phát triển toàn diện.”. Để giúp học sinh cóhiểu biết cơ bản về quyền lao động của lứa tuổi vị thành niên hay lao động trẻem không chỉ là vấn đề của Đảng, Nhà nước, các cấp chính quyền mà cịn làtrách nhiệm của thầy cô giáo giảng dạy môn GDCD, GD Kinh tế và Pháp luậttrong các nhà trường THPT.

<b>2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến </b>

Trong những năm gần đây kinh tế của huyện Triệu Sơn đã có sự phát triểntương đối nhanh, mức sống của người dân từng bước ổn định, tăng trưởng kinhtế khá khoảng 8,7% giai đoạn 2021 - 2023 (<b>Thanhhoa.dcs.vn) tuy nhiên chưa</b>

đồng đều, nhiều xã, nhiều hộ gia đình cịn khó khăn. Trường Trung học phổthơng Triệu Sơn 1 đóng trên địa bàn Thị trấn Giắt - Triệu sơn với đối tượng họcsinh của Thị trấn và các xã lân cận như Dân Lực, Thọ Phú, Thọ Vực, Dân Lý,Dân Quyền, Hợp Thắng…có rất nhiều học sinh thuộc hộ nghèo, cận nghèo.

Qua thực tế các năm giảng dạy và chủ nhiệm các khoá học, tơi nhận thấycó rất nhiều học sinh đi làm sớm, lao động khi còn ngồi trên ghế nhà trường.Các em chủ yếu làm vào ngày chủ nhật và các buổi tối. Dịp nghỉ hè thì đi làmhết 3 tháng hè để kiếm tiền.

Nguyên nhân dẫn đến học sinh lao động sớm chủ yếu là do cuộc sống giađình nghèo khó, thu nhập thấp. Một số gia đình vì lợi ích trước mắt nên cho conem lao động sớm như: phụ quán ăn, quán caffe, giao hàng, đóng hàng, bốc vác,phụ hồ…. Cũng có một số trường hợp do nhu cầu mua điện thoại, muốn chưngdiện nên đi làm để tự thoả mãn khi không được cha mẹ đáp ứng, cịn một số ít đilàm sớm do muốn trải nghiệm. Ngồi ra, ngun nhân khiến tình trạng trẻ emlao động sớm gia tăng là do các chủ sử dụng lao động muốn sử dụng lao động

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

chưa thành niên vì giá thuê lao động là trẻ em rẻ, trẻ em dễ sai khiến, dễ bị bóclột, khơng cần đóng bảo hiểm xã hội…

<b> Xuất phát từ nhu cầu việc làm để có thu nhập cho bản thân và thoả mãn</b>

các điều kiện về vật chất cho lứa tuổi khi ngồi trên ghế nhà trường, nhiều emhọc sinh đã tự chủ động tìm kiếm việc làm mà khơng có hiểu biết cơ bản vềpháp luật lao động. Nhiều học sinh vì thiếu hiểu biết mà dễ bị lừa đảo, bị saikhiến làm việc trái pháp luật, làm công việc bị pháp luật cấm, bị đánh đập, quỵtlương, thậm chí bị xâm hại. Bởi vậy việc giáo dục những kiến thức cơ bản vềquyền lao động trẻ em được quy định trong Bộ luật lao động cho học sinh là rấtcần thiết.

<b>2.3. Các giải pháp áp dụng để giải quyết vấn đề. </b>

<b> </b><i><b>2.3.1. Giáo viên cung cấp cho học sinh những cái được và những rủi rokhi làm thêm.</b></i>

<i><b> + Mặt tốt: Làm thêm tuy mệt nhưng học được tính kiên trì, biết</b></i>

kiềm chế cảm xúc, lại có tiền để mua những thứ bản thân thích mà khơngphải xin tiền bố mẹ. các bạn trưởng thành hơn. Nhiều gia đình khuyếnkhích con làm thêm để biết quý trọng đồng tiền, sức lao động và đặc biệtlà tránh xa điện thoại, ti vi. Các bạn điềm tĩnh hơn, tự lập hơn và hiểuđược nỗi vất vả của bố mẹ. Qua thời gian làm thêm các em linh hoạt hơn,tiếp xúc với nhiều người, học được kỹ năng giao tiếp, ứng xử với kháchhàng, kết giao thêm nhiều bạn…

<i><b> + Mặt hạn chế: Dễ bị lừa đảo, nợ lương, quỵt lương, bị dụ dỗ làm</b></i>

việc trái pháp luật, bị cám dỗ bởi đồng tiền, ảnh hưởng đến sức khoẻ, tâmlí và học tập, mất an toàn khi thường xuyên đi làm và về nhà lúc đêmkhuya…

<i><b> 2.3.2. Giáo viên cung cấp các nội dung của Bộ Luật Lao động liên quanđến lao động chưa thành niên.</b></i>

- Thơng qua các tiết học trong chương trình bao gồm:

<i> + Bài 4 - GDCD 12 « Quyền bình đẳng công dân trong các lĩnh vựccủa đời sốn xã hội» </i>

+ Bài 10 – GD KT & PL 11 « Bình đẳng giới trong các lĩnh vực» + Hoạt động trải nghiệm – hướng nghiệp chủ đề « Tìm hiểu nghềnghiêp»

- Giáo viên yêu cầu học sinh tìm hiểu Chương XI – NHỮNG QUY ĐỊNHRIÊNG ĐỐI VỚI LAO ĐỘNG CHƯA THÀNH NIÊN VÀ MỘT SỐ LAOĐỘNG KHÁC ( Bộ luật lao động 2019), đồng thời cung cấp cho học sinh cácnội dung liên quan đến lao động chưa thành niên.

* Người lao động chưa thành niên là người lao động dưới 18 tuổi. * Sử dụng lao động chưa thành niên:

a. Người sử dụng lao động chỉ được sử dụng người lao động chưa thànhniên vào những công việc phù hợp với sức khoẻ để bảo đảm sự phát triển thểlực, trí lực, nhân cách và có trách nhiệm quan tâm chăm sóc người lao độngchưa thành niên về các mặt lao động, tiền lương, sức khoẻ, học tập trong quá

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

trình lao động.

b. Khi sử dụng người lao động chưa thành niên, người sử dụng lao độngphải lập sổ theo dõi riêng, ghi đầy đủ họ tên, ngày tháng năm sinh, công việcđang làm, kết quả những lần kiểm tra sức khoẻ định kỳ và xuất trình khi cơ quannhà nước có thẩm quyền yêu cầu.

* Nguyên tắc sử dụng lao động là người chưa thành niên

a. Không được sử dụng lao động chưa thành niên làm những công việcnặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc chỗ làm việc, công việc ảnh hưởng xấu tớinhân cách của họ.

b. Thời giờ làm việc của người lao động chưa thành niên từ đủ 15 tuổi đếndưới 18 tuổi không được quá 08 giờ trong 01 ngày và 40 giờ trong 01 tuần. Thờigiờ làm việc của người dưới 15 tuổi không được quá 4 giờ trong 01 ngày và 20giờ trong 01 tuần và không được sử dụng làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm.

c. Người từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi được làm thêm giờ, làm việc vàoban đêm trong một số nghề và công việc theo quy định của Bộ Lao động –Thương binh và Xã hội.

d. Không được sử dụng người chưa thành niên sản xuất và kinh doanhcồn, rượu, bia, thuốc lá, chất tác động đến tinh thần và các chất gây nghiện khác;e. Người sử dụng lao động phải tạo cơ hội để người lao động chưa thànhniên và người dưới 15 tuổi tham gia lao động được học văn hoá.

* Sử dụng lao động dưới 15 tuổi

Người sử dụng lao động chỉ được sử dụng người từ đủ 13 tuổi đến dưới15 tuổi làm các công việc nhẹ theo quy định sau đây:

- Các nghề truyền thống: chấm men gốm, cưa vỏ trai, vẽ tranh sơn mài,làm giấy dó, nón lá, se nhang, chấm nón, dệt chiếu, làm trống, dệt thổ cẩm, làmbún gạo, làm giá đỗ, làm bánh đa (miến), làm bánh đa kế.

- Các nghề thủ công mỹ nghệ: thêu ren, mộc mỹ nghệ, làm lược sừng, đanlưới vó, làm tranh Đơng hồ, nặn tị he.

- Đan lát, làm các đồ gia dụng, đồ thủ công mỹ nghệ từ nguyên liệu tựnhiên như: mây, tre, nứa, dừa, chuối, bèo lục bình.

- Ni tằm.- Gói kẹo dừa.

- Khi sử dụng người từ đủ 13 tuổi đến dưới 15 tuổi thì người sử dụng laođộng phải tuân theo quy định sau đây:

- Phải ký kết hợp đồng lao động bằng văn bản với người đại diện theopháp luật và phải được sự đồng ý của người từ đủ 13 tuổi đến dưới 15 tuổi;

- Bố trí giờ làm việc khơng ảnh hưởng đến giờ học tại trường học của trẻem;

- Bảo đảm điều kiện làm việc, an toàn lao động, vệ sinh lao động phù hợpvới lứa tuổi;

- Không được sử dụng lao động là người dưới 13 tuổi làm việc trừ nhữngcông việc sau đây: Diễn viên: múa; hát; xiếc; điện ảnh; sân khấu kịch, tuồng,chèo, cải lương, múa rối (trừ múa rối dưới nước); Vận động viên năng khiếu: thểdục dụng cụ, bơi lội, điền kinh (trừ tạ xích), bóng bàn, cầu lơng, bóng rổ, bóngném, bi-a, bóng đá, các môn võ, đá cầu, cầu mây, cờ vua, cờ tướng, bóng

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

- Khi sử dụng người dưới 13 tuổi làm việc thì người sử dụng lao độngphải tuân theo quy định về ký kết hợp đồng lao động, giờ làm việc cũng nhưviệc bảo đảm các điều kiện làm việc, an toàn lao động, vệ sinh lao động phù hợpvới lứa tuổi.

<i><b> 2.3.3. Sử dụng tình huống pháp luật nhằm giáo dục kiến thức thực tiễncho học sinh liên quan đến lao động chưa thành niên.</b></i>

<i><b> Ngoài việc cung cấp nội dung quy định của pháp luật về lao động chưa</b></i>

thành niên để các em nắm bắt về lý thuyết thì giáo viên sử dụng các tình huốngpháp luật cụ thể liên quan đến việc sử dụng lao động chưa thành niên và giải đápđể học sinh vận dụng vào thực tiễn.

Mục đích của việc sử dụng tình huống trong quá trình dạy học là phảigiúp HS lĩnh hội được kiến thức và rèn luyện được các kĩ năng học tập Do đóngười dạy cần lựa chọn, sàng lọc, xây dựng tình huống dựa trên các tiêu chí sau:

- Tình huống phải phù hợp và phục vụ cho việc thực hiện mục đích, nộidung của bài học.

- Nội dung của tình huống phải đảm bảo tính chính xác khoa học, bám sátkiến thức chuẩn từ SGK và nội dung Bộ luật lao động.

- Tình huống phải có tính thực tế, phải gắn với những sự kiện liên quanđến đời sống hằng ngày, giúp HS có thể liên hệ với bài học một cách dễ dàng.

- Tình huống phải hấp dẫn, khơi dậy sự hứng thú, khơi dậy khả năng tựhọc và u thích bộ mơn ở người học.

Cụ thể:

Trong nội dung bài 4, GDCD lớp 12, nội dung mục 2 “ Bình đẳng trong laođộng”; bài 10, Giáo dục KT & PL, mục 1c; Môn trải nghiệm và hướng nghiệplớp 10, giáo viên có thể sử dụng các thơng tin về tình trạng lao động trẻ em vàbóc lột sức lao động trẻ em trên Youtube.com và lựa chọn đưa vào các tìnhhuống sau để cho học sinh nắm vững hơn các quy định của Bộ luật Lao động2019.

<i><b>Tình huống 1 . C xin vào học nghề tại một quán sửa xe máy. Tại đây,dưới sự hướng dẫn của chủ quán, em có thể sửa hồn chỉnh những hỏng hócnhỏ và tạo ra thu nhập cho quán. Tuy nhiên, chủ quán không chịu trả thù laocho em. Hơn thế nữa, ơng ta cịn thu học phí học nghề của em là một triệuđồng một tháng. Xin hỏi: việc làm này của chủ quán sửa xe có đúng phápluật khơng?</b></i>

<b>Thảo luận và trả lời:</b>

Điều 61, Bộ luật Lao động năm 2019 có quy định: Người sử dụng laođộng tuyển người vào học nghề, tập nghề để làm việc cho mình, thì khơng phảiđăng ký hoạt động dạy nghề và khơng được thu học phí.

Trong thời gian học nghề, tập nghề, nếu người học nghề, tập nghề trực tiếp hoặctham gia lao động làm ra sản phẩm hợp quy cách, thì được người sử dụng laođộng trả lương theo mức do hai bên thoả thuận.

Như vậy, căn cứ vào quy định của pháp luật, việc làm của chủ qn sửaxe là hồn tồn sai vì:

- Hình thức học nghề của C là vừa học nghề, vừa làm việc cho người sử

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

dụng lao động. Đối với hình thức học nghề này, pháp luật quy định người sửdụng lao động không được phép thu học phí. Vì vậy, việc chủ qn sửa xe thuhọc phí một triệu đồng mỗi tháng là sai với quy định của pháp luật

- C đã có thể sửa hồn chỉnh những hỏng hóc nhỏ, tạo ra được thu nhậpcho quán nên em có quyền được hưởng một mức lương theo sự thỏa thuận vớingười sử dụng lao động.

<i><b>Tình huống 2. Hợp đồng lao động là gì? Việc giao kết hợp đồng laođộng phải tuân theo những ngun tắc gì. Hợp đồng lao động có thể thỏathuận bằng lời nói được khơng?</b></i>

<b>Thảo luận và trả lời:</b>

Theo Điều 13 của Bộ luật Lao động năm 2019 thì hợp đồng lao động là sựthoả thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trảlương, điều kiện làm việc, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ laođộng.

Việc giao kết hợp đồng lao động phải tuân theo các nguyên tắc được quy địnhtại Điều 15 của Bộ luật Lao động năm 2019 như sau:

- Tự nguyện: người lao động và người sử dụng lao động tự nguyện giaokết hợp đồng, không bên nào được ép buộc hoặc cản trở bên nào

- Bình đẳng: Người lao động và người sử dụng lao động bình đẳng vớinhau trước pháp luật.

- Thiện chí, hợp tác: Người lao động và người sử dụng lao động phải cóthái độ thiện chí, hợp tác với nhau;

- Trung thực: Người lao động và người sử dụng lao động phải trung thựcvới nhau, không bên nào được lừa dối bên nào

Việc giao kết hợp đồng không được trái pháp luật, đạo đức xã hội

Trong trường hợp người lao động từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi, thì việcgiao kết hợp đồng lao động phải được sự đồng ý của người đại diện theo phápluật của người lao động. Người đại diện theo pháp luật ở đây bao gồm: cha, mẹhoặc người giám hộ của người chưa thành niên.

Theo quy định tại Điều 14 của Bộ luật Lao động năm 2019, hợp đồng laođộng có hai hình thức:

- Hình thức văn bản: Hợp đồng lao động phải được giao kết bằng văn bảnvà được làm thành 02 bản, người lao động giữ 01 bản, người sử dụng lao độnggiữ 01 bản

- Hình thức thỏa thuận bằng lời nói: Đối với cơng việc tạm thời có thờihạn dưới 01 tháng, các bên có thể giao kết hợp đồng lao động bằng lời nói.

Như vậy, hợp đồng lao động có thể thỏa thuận bằng lời nói.

<i><b>Tình huống 3. L là một học sinh lớp 11. Do điều kiện gia đình khókhăn nên bà V đã nhận L vào làm việc tại cửa hàng kinh doanh rượu. Hàngngày, L phải nấu rượu và bán rượu cho khách. Vào những ngày lễ, tết, cửahàng đông khách, bà V bắt L phải nghỉ học để làm việc tại cửa hàng. Xin hỏiviệc làm của bà L có trái pháp luật không?</b></i>

<b>Thảo luận và trả lời:</b>

Người lao động chưa thành niên là người dưới 18 tuổi. Pháp luật Việt

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

Nam quy định rằng người sử dụng lao động chỉ được sử dụng người lao độngchưa thành niên vào những công việc phù hợp với sức khoẻ để bảo đảm sự pháttriển thể lực, trí lực, nhân cách và có trách nhiệm quan tâm chăm sóc người laođộng chưa thành niên về các mặt lao động, tiền lương, sức khoẻ, học tập trongquá trình lao động.

Cụ thể hơn, theo quy định tại Điều 147 Bộ luật Lao động năm 2019 thìngười sử dụng lao động khơng được phép sử dụng người chưa thành niên sảnxuất và kinh doanh rượu, cồn, bia, thuốc lá, chất tác động đến thần kinh và cácchất gây nghiện khác. Bên cạnh đó, người sử dụng lao động phải tạo cơ hội đểngười lao động chưa thành niên và người dưới 15 tuổi tham gia lao động đượchọc văn hóa.

Như vậy, việc bà V giao cho L công việc nấu và bán rượu là trái pháp luậtvì việc này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và tinh thần của L. Mặt khác, bà Vkhơng có quyền bắt L nghỉ học để bán rượu vào những dịp lễ tết. Hành vi viphạm pháp luật của bà V có thể bị xử phạt theo quy định của pháp luật.

Đối với L, em có thể lựa chọn một công việc khác phù hợp với bản thânđể có thể tiếp tục phụ giúp gia đình.

<i><b>Tình huống 4 . Năm nay Q 17 tuổi. Vì có sức khỏe nên Q xin vào làmviệc tại một xưởng cơ khí. Tuy nhiên, khi biết Q chưa đủ 18 tuổi, người chủcủa xưởng cơ khí đã từ chối và cho biết rằng cơng việc ở xưởng cơ khí nàykhông được phép nhận người chưa thành niên. Q thắc mắc và muốn biếtnhững công việc nào không được phép nhận người lao động chưa thànhniên?</b></i>

<b>Thảo luận và trả lời:</b>

Ở giai đoạn dưới 18 tuổi, thể lực và trí tuệ của con người đang ở gia đoạnphát triển và chưa ổn định. Vì vậy, những cơng việc nặng nhọc, độc hại sẽ ảnhhưởng đến sức khỏe của người chưa thành niên. Nhằm mục đích bảo vệ ngườilao động chưa thành niên, Bộ luật Lao động năm 2019 - Điều 147 đã quy địnhmột số loại công việc không được phép sử dụng người lao động chưa thành niên,bao gồm:

- Mang, vác, nâng các vật nặng vượt quá thể trạng của người chưa thànhniên;

- Sản xuất, sử dụng hoặc vận chuyển hóa chất, khí gas, chất nổ;- Bảo trì, bảo dưỡng thiết bị, máy móc;

- Phá dỡ các cơng trình xây dựng;- Nấu, thổi, đúc, cán, dập, hàn kim loại;- Lặn biển, đánh bắt cá xa bờ;

- Công việc khác gây tổn hại cho sức khoẻ, an toàn hoặc đạo đức củangười chưa thành niên.

=> Như vậy việc từ chối nhận lao động chưa thành niên của chủ xưởng cơ khí làđúng pháp luật.

<i><b>Tình huống 5. Người dưới 15 tuổi có thể tham gia lao động khơng?Nếu được thì việc sử dụng người lao động dưới 15 tuổi phải tuân theo nhữngnguyên tắc gì?</b></i>

<b>Thảo luận và trả lời:</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

Theo quy định của pháp luật lao động, người từ 13 đến 15 tuổi có thểtham gia lao động. Người sử dụng lao động chỉ được sử dụng người từ đủ 13đến dưới 15 tuổi làm các công việc nhẹ thuộc danh mục mà pháp luật quy định.Việc sử dụng người từ đủ 13 đến 15 tuổi phải tuân theo các nguyên tắc sau đây:- Phải ký kết hợp đồng lao động bằng văn bản với cha, mẹ người lao động(trong trường hợp khơng có cha mẹ thì là người giám hộ hoặc người đại diệntheo pháp luật khác của người lao động) và phải được sự đồng ý của người laođộng dưới 15 tuổi đó;

- Bố trí giờ làm việc không ảnh hưởng đến giờ học tại trường học củangười lao động dưới 15 tuổi;

- Bảo đảm điều kiện làm việc, an toàn lao động, vệ sinh lao động phù hợpvới lứa tuổi của người lao động.

Không được sử dụng lao động là người dưới 13 tuổi làm việc trừ một sốcông việc cụ thể do pháp luật quy định.

<i><b> Tình huống 6. Ở khu vực dân cư mà L sinh sống có một số quán bar, quánkaraoke thuê người lao động dưới 18 tuổi phục vụ, trong đó hầu hết là nữ.Vào dịp nghỉ Tết Nguyên Đán và nghỉ hè L và bạn H hiện đang học lớp 10trường THPT X đã xin chủ quán vào làm để có thu nhập trang trải cuộcsống. Chủ quán karaoke đã đồng ý nhận hai em với mức lương thoả thuậnhai trăm nghìn/ một tối, làm từ 19h00 đến 24h00. Việc chủ quán nhận haibạn vào làm việc vậy có đúng pháp luật khơng?</b></i>

<b>Thảo luận và trả lời:</b>

Nhằm bảo đảm sự phát triển về thể lực, trí tuệ và nhân cách, một số nơi vàmôi trường làm việc sau đây không được phép sử dụng người lao động chưathành niên: (Điều 147 Bộ luật Lao động năm 2019)

- Dưới nước, dưới lòng đất, trong hang động, trong đường hầm;- Công trường xây dựng;

- Cơ sở giết mổ gia súc;

- Sòng bạc, quán bar, vũ trường, phòng hát karaoke, khách sạn, nhà nghỉ,phịng tắm hơi, phịng xoa bóp;

- Nơi làm việc khác gây tổn hại đến sức khoẻ, sự an toàn và đạo đức củangười chưa thành niên.

Như vậy, căn cứ theo quy định của pháp luật, việc sử dụng người laođộng chưa thành niên (dưới 18 tuổi) trong các qn bar, phịng hát karaoke làhồn tồn sai trái và sẽ bị cơ quan có thẩm quyền xử lý. Môi trường làm việctrong các quán bar, karaoke sẽ ảnh hưởng không tốt đến nhân cách của ngườichưa thành niên, mặt khác, những lao động nữ này có thể bị lợi dụng hoạt độngmại dâm.

<i><b> Tình huống 7. Được sự đồng ý bằng văn bản của bố mẹ, Hải 17 tuổi,hiện đang là học sinh, đã ký một hợp đồng lao động với chú Dũng với thờihạn là 3 tháng. Tuy nhiên, trong quá trình làm việc, chú Dũng thường xuntrả lương khơng đúng thời hạn, thậm chí cịn trả lương khơng đủ theo nhưquy định trong hợp đồng, ngồi ra Hải cịn thường xun bị chửi mắng vàxúc phạm. Sau 2 tháng làm việc, Hải muốn chấm dứt hợp đồng lao động vớichú Dũng. Chú Dũng không cho phép và cho rằng: Hải đã ký hợp đồng 3</b></i>

</div>

×