1
Chuyên đề 1
TỔNG QUAN HỆ THỐNG THUẾ VIỆT NAM
NGUYỄN HỒNG TRANG
K. Ngân hàng Tài chính – Đại học Kinh tế quốc dân
2
“Nghệ thuật đánh thuế giống như vặt lông ngỗng sao cho
thu được nhiều lông nhất nhưng gây ra ít tiếng kêu nhất”
Trong đời có hai thứ mà bạn không thể tránh: chết và
thuế. Có những người cho rằng thuế còn tệ hơn chết. Tại
sao chúng ta phải đóng thuế?
"Thuế là cái giá ta phải trả cho một xã hội văn minh".
3
Khái niệm - đặc điểm thuế
Khái niệm
-
Là khoản đóng góp mang tính bắt buộc theo quy
định của pháp luật nhằm hình thành ngân sách
nhà nước.
-
Là khoản hình thành trong quá trình phân phối và
phân phối lại sản phẩm xã hội, thu nhập quốc
dân.
Đặc điểm
- Mang tính bắt buộc, có tính pháp lý cao
- Không được hoàn trả trực tiếp
4
Vai trò của thuế
Nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước
Điều tiết vĩ mô nền kinh tế
Tham gia thiết lập sự công bằng xã hội (dọc,
ngang)
Kiểm tra giám sát các hoạt động sản xuất
kinh doanh.
5
Các yếu tố hình thành một loại thuế
Tên gọi của thuế
Đối tượng nộp thuế
Đối tượng chịu thuế
Căn cứ tính (cơ sở thuế)
Thuế suất
Đăng ký, kê khai, nộp thuế
Yếu tố khác
6
Thuế suất
Cấu trúc thuế suất
- Thuế suất cố định (tuyệt đối)
-
Thuế suất tỷ lệ
-
Thuế suất luỹ tiến
-
Thuế suất luỹ thoái
Tính chất điều tiết
-
Thuế suất biên (MTR)
-
Thuế suất trung bình (ATR)
7
Thuế suất luỹ tiến
Luỹ tiến từng phần
là thuế suất luỹ tiến nhưng điều tiết trên từng
phần (bậc) tăng thêm của cơ sở thuế
Luỹ tiến toàn phần
là thuế suất luỹ tiến, được áp dụng một mức
thuế suất duy nhất trên toàn bộ cơ sở thuế
8
Thuế suất thuế TNCN
Bậc
thuế
Thu nhập chịu thuế Thuế
suất %
1
2
3
4
5
0-5 triệu
5-15 triệu
15-25 triệu
25-40 triệu
>40 triệu
0
10
20
30
40
Bậc
thuế
Thu nhập chịu
thuế
Thuế
suất %
1
2
3
4
5
6
7
0-5 triệu
5-10 triệu
10-18 triệu
18-32 triệu
32-52triệu
52-80 triệu
>80 triệu
5
10
15
20
25
30
35
9
Phân loại thuế
Thuế trực thu: TNDN, TNCN, thuế nhà đất…
Thuế gián thu: VAT, TTĐB, XK-NK…
Các cách phân chia khác (thuế suất, phạm vi áp
dụng….)
Tỷ trọng thuế gián thu của Việt nam luôn lớn
hơn tỷ trọng thuế trực thu so với tổng thu. Tại
sao?
10
Nguyên tắc, căn cứ đánh thuế
Nguyên tắc lợi ích
Nguyên tắc khả năng đóng góp
→ Chọn cấu trúc thuế suất
Căn cứ vào nguồn phát sinh thu nhập
Căn cứ vào nơi cư trú
→ Hiệp định tránh đánh thuế hai lần
11
Tính chất hệ thống thuế tối ưu
Tính hiệu quả kinh tế
Tính đơn giản
Tính công bằng
Tính linh hoạt
Tính trách nhiệm
12
Khái quát hệ thống thuế Việt nam
Hệ thống văn bản pháp luật (10 loại)
Cơ quan quản lý (3 cấp)
Cải cách thuế
Lịch sử hình thành
- Trước 1990: Ko có luật, có 3 cơ quan thu độc
lập.
- Cải cách bước 1 (90-95)
- Cải cách bước 2 (96-nay)