“Phân tích tình hình thực hiện chính sách đất nông nghiệp của hộ nông dân tại xã Lạc Long, huyện Lạc Thủy, tỉnh Hòa Bình”.

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn
này là trung thực và chưa hề được sử dụng để bảo vệ một học vị nào.
Tôi xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này
đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều được chỉ rõ
nguồn gốc. Đồng thời tôi xin cam đoan rằng trong quá trình thực hiện đề tài
này tôi luôn chấp hành đúng mọi quy định của nơi thực tập.
Hà Nội, ngày 03 tháng 06 năm 2014
Sinh viên
Lương Bích Ngọc
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn này, trước tiên tôi xin chân thành cảm ơn Ban
Giám hiệu Trường Đại học Nông Nghiệp Hà Nội, các thầy cô giáo, đặc biệt
i
là các thầy cô giáo trong Khoa Kinh tế và Phát triển nông thôn, những người
đã trang bị cho tôi những kiến thức cơ bản và những định hướng đúng đắn
trong học tập và tu dưỡng đạo đức, tạo tiền đề tốt để tôi học tập và nghiên
cứu.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới GVC.Ths. Nguyễn
Trọng Đắc - Giảng viên khoa Kinh tế và Phát triển nông thôn - Người thầy đã
dành nhiều thời gian và tâm huyết, tận tình hướng dẫn chỉ bảo cho tôi trong
suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài.
Tôi xin chân thành cảm ơn ban lãnh đạo, cán bộ các phòng ban,
UBND xã Lạc Long và nhân dân xã Lạc Long đã giúp đỡ, tạo điều kiện thuận
lợi cho tôi hoàn thành kế hoạch thực tập.
Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân và bạn bè
đã quan tâm, giúp đỡ, động viên và tạo điều kiện cho tôi trong quá trình học
tập, tiến hành nghiên cứu và hoàn thành đề tài này.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 03 tháng 06 năm 2014
Sinh viên thực hiện

Lương Bích Ngọc
TÓM TẮT KHÓA LUẬN
Nông nghiệp là ngành kinh tế lâu đời, là ngành cung cấp vật phẩm nuôi
sống con người, cung cấp nguồn nguyên liệu cho phát triển công nghiệp,
ii
ngành góp phần bảo tồn môi trường sinh thái trên trái đất. Trong nông nghiệp,
đất đai là tư liệu sản xuất chủ yếu, quyết định tính đa dạng, quy mô và hiệu
quả của sản phẩm nông nghiệp. Chính vì đất quý giá cho phát triển kinh tế xã
hội nói chung và nông nghiệp nói riêng như vậy nên việc đổi mới chính sách
đất đai qua các giai đoạn, quản lý và phân bổ sử dụng đất hiệu quả đang trở
thành mục tiêu trọng yếu của tất cả các quốc gia.
Lạc Long là một xã thuộc huyện Lạc Thủy tỉnh Hòa Bình. Với đặc
điểm địa hình đồi núi, chia cắt, độ dốc cao, phần lớn dân cư làm nông nghiệp
nên chính sách đất nông nghiệp có ý nghĩa rất quan trọng đối với sự phát triển
kinh tế - xã hội của xã. Do số lượng đất đai là có hạn, khả năng tăng hệ số sử
dụng đất đai trong nông nghiệp không lớn như trong công nghiệp, năng suất
lao động trong nông nghiệp nhìn chung tăng chậm hơn các ngành kinh tế
khác, công tác quản lý tổ chức và thực hiện chính sách đất nông nghiệp tại
địa phương vẫn còn nhiều khó khăn và vướng mắc cần được tháo gỡ. Xuất
phát từ những vấn đề trên, tôi tiến hành nghiên cứu đề tài:
“Phân tích tình hình thực hiện chính sách đất nông nghiệp của hộ
nông dân tại xã Lạc Long, huyện Lạc Thủy, tỉnh Hòa Bình”.
Việc nghiên cứu đề tài với mong muốn đạt được các mục tiêu cụ thể là:
góp phần hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn về tình hình thực
hiện chính sách đất nông nghiệp; phân tích đổi mới chính sách đất đai và tình
hình thực hiện chính sách đất nông nghiệp của các hộ nông dân tại xã Lạc
Long, huyện Lạc Thủy, tỉnh Hòa Bình; phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến
việc thực hiện chính sách đất nông nghiệp của các hộ dân trên địa bàn xã Lạc
Long, huyện Lạc Thủy, tỉnh Hòa Bình; đề xuất các khuyến nghị nhằm nâng
cao hiệu quả việc thực hiện chính sách đất nông nghiệp của các hộ dân tại xã

Lạc Long, huyện Lạc Thủy, tỉnh Hòa Bình.
Thông qua việc tìm hiểu các khái niệm về đất đai, đất nông nghiệp,
chính sách, chính sách đất nông nghiệp, đặc điểm và nội dung của chính sách
iii
đất nông nghiệp. Tìm hiểu vai trò và các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện
chính sách đất nông nghiệp. Tìm hiểu kết quả và kinh nghiệm thực hiện chính
sách đất nông nghiệp trong nước và quốc tế để làm cơ sở lý luận và thực tiễn
cho việc nghiên cứu đề tài.
Trong quá trình thực hiện đề tài, các thông tin thứ cấp được thu thập qua
tài liệu, sách báo, trang web về các văn bản chính sách về tình hình thực hiện
chính sách đất nông nghiệp; đặc điểm tự nhiên và kinh tế- xã hội của địa bàn
nghiên cứu, các báo cáo tổng kết kinh tế xã hội của địa phương… Các thông
tin sơ cấp được thu thập thông qua phỏng vấn chuyên sâu đối với các đối
tượng cán bộ thưc hiện chính sách đất nông nghiệp của xã và điều tra chọn
mẫu 42 hộ dân trên địa bàn xã theo phân loại hộ gồm 14 hộ khá/giàu, 24 hộ
trung bình và 4 hộ nghèo. Các thông tin thu thập được tổng hợp tính toán
bằng bảng tính Excel theo các mục tiêu nghiên cứu, đồng thời sử dụng một số
phương pháp thống kê so sánh, thống kê mô tả và một số phương pháp khác.
Kết quả nghiên cứu cho thấy Luật Đất đai là công cụ pháp lý quan trọng
để Nhà nước quản lý, điều tiết các mối quan hệ về đất đai. Do vậy đổi mới
chính sách đất đai qua các giai đoạn là công việc cần thiết và có vai trò hết
sức quan trọng đối với sự phát triển của đất nước. Công tác tổ chức thực hiện
chính sách đất nông nghiệp trên địa bàn xã Lạc Long vẫn còn nhiều khó khăn.
Kết quả nghiên cứu cho thấy chỉ có 30,95% các hộ được tham khảo ý kiến
biết về các lần ban hành và sửa đổi Luật đất đai qua các năm còn hơn 69%
các hộ chưa biết về điều này. Khi chính sách đất nông nghiệp được thực hiện
tại địa phương có 73,81% hộ nắm bắt được điều này, tuy nhiên vẫn còn
26,19% hộ được tham khảo ý kiến vẫn chưa nắm bắt được, do trình độ dân trí
tại địa phương còn thấp, các hộ nông dân chỉ tập trung sản xuất trên thửa đất
của gia đình họ ít khi quan tâm đến tình hình chính sách được thực hiện tại

địa phương. Hình thức tổ chức tuyên truyền chính sách tại địa phương chủ
yếu thông qua cán bộ địa phương, thông báo qua các cuộc họp dân, hệ thống
iv
loa phát thanh của xã, với 21,43% hộ nắm bắt qua cán bộ địa phương, 76,19%
hộ nắm bắt chính sách qua các cuộc họp dân và 45,24% qua hệ thống phát
thanh của địa phương. Trong thời gian thực hiện chính sách, địa phương đã
hết sức nỗ lực để bà con nông dân trên địa bàn nắm bắt và thực hiện chính
sách đất nông nghiệp có hiệu quả nhất với 76,19% hộ đánh giá chính sách
mức độ nắm bắt và phù hợp của chính sách đất nông nghiệp tại địa phương là
tốt. Bên cạnh đó vẫn còn số ít ý kiến cho rằng chính sách đất nông nghiệp trên
địa bàn vẫn còn chưa phù hợp, hoạt động quản lý hỗ trợ vẫn còn chưa thích
hợp do chưa căn cứ vào tình hình cụ thể tại địa phương. Các hoạt động hỗ trợ
của địa phương khi thực hiện chính sách đất nông nghiệp như hoạt động hỗ
trợ giá giống lúa, cho các hộ nghèo vay vốn với lãi suất thấp, tập huấn chuyển
giao khoa học kỹ thuật cho bà con, tổ chức bán phân bón trả chậm bước đầu
đã đạt được kết quả tốt tuy nhiên trong quá trình hỗ trợ vẫn còn nhiều bất cập
như chất lượng giống chưa tốt, chưa thích hợp với điều kiện canh tác, số lớp
tổ chức tập huấn kỹ thuật vẫn còn ít…
Các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách đất nông nghiêp tại
địa phương bao gồm: phương thức quản lý thực hiện chính sách tại địa
phương vẫn còn nhiều điểm cần hoàn thiện, đặc điểm điều kiện tại địa
phương, mức độ nắm bắt của người dân về chính sách nông nghiệp, phương
thức tổ chức tuyên truyền phổ biến chính sách.
Một số tồn tại khiến công tác tổ chức thực hiện chính sách còn nhiều khó
khăn: Nhận thức của người dân về chính sách đất nông nghiệp vẫn còn
thấp; Nhà nước và các cấp chính quyền trong quá trình hoạch định và đưa ra
chính sách vẫn chưa căn cứ cụ thể vào đặc điểm điều kiện thực tế tại địa
phương; Thiếu công cụ, biện pháp huy động sự tham gia của người dân trong
việc thực hiện chính sách; Cán bộ triển khai và quản lý việc thực hiện chính
sách còn thiếu kiến thức chuyên môn; Hoạt động hỗ trợ để thực hiện chính

sách đất nông nghiệp còn nhiều điểm chưa hợp lý với tình hình địa phương;
v
Phong trào sản xuất nông nghiệp trên địa bàn xã Lạc Long không được duy trì
phát triển.
Trên cơ sở nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn về việc tình hình thực
hiện chính sách đất nông nghiệp, thực trạng tổ chức thực hiện chính sách đất
nông nghiệp tại xã Lạc Long và phân tích các yếu tố ảnh hưởng, một số
khuyến nghị nhằm thực hiện có hiệu quả chính sách đất nông nghiệp được đề
xuất như sau: tạo cơ chế cho người dân tham gia vào việc tổ chức triển khai
thực hiện chính sách đất nông nghiệp để người dân am hiểu và nắm rõ hơn về
chính sách đất nông nghiệp đang được thực hiện tại địa phương; cần mở rộng
hơn nữa các hình thức tuyên truyền chính sách đến người dân, áp dụng các
biện pháp huy động sự tham gia đóng góp của người dân; tạo môi trường
thuận lợi cho công tác tổ chức thực hiện chính sách đất nông nghiệp; các hoạt
động hỗ trợ cần được căn cứ vào đặc điểm thực tế của địa phương; cần tập
huấn nâng cao hiểu biết về chính sách đất nông nghiệp trước hết từ cán bộ
quản lý và tiếp đó là người dân; Phát triển sâu rộng các hoạt động thúc đẩy
phát triển nông nghiệp; tổ chức dịch vụ đầu vào, đầu ra thật tốt cho nông
nghiệp thông qua khuyến khích nông dân hợp tác với nhau và với các doanh
nghiệp khác để đầu ra được tiêu thụ tốt nâng cao thu nhập cho hộ trong việc
sử dụng đất nông nghiệp.

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN i
Lương Bích Ngọc i
TÓM TẮT KHÓA LUẬN ii
Nông nghiệp là ngành kinh tế lâu đời, là ngành cung cấp vật phẩm
nuôi sống con người, cung cấp nguồn nguyên liệu cho phát triển công
vi
nghiệp, ngành góp phần bảo tồn môi trường sinh thái trên trái đất.

Trong nông nghiệp, đất đai là tư liệu sản xuất chủ yếu, quyết định tính
đa dạng, quy mô và hiệu quả của sản phẩm nông nghiệp. Chính vì đất
quý giá cho phát triển kinh tế xã hội nói chung và nông nghiệp nói riêng
như vậy nên việc đổi mới chính sách đất đai qua các giai đoạn, quản lý và
phân bổ sử dụng đất hiệu quả đang trở thành mục tiêu trọng yếu của tất
cả các quốc gia ii
Việc nghiên cứu đề tài với mong muốn đạt được các mục tiêu cụ thể
là: góp phần hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn về tình
hình thực hiện chính sách đất nông nghiệp; phân tích đổi mới chính sách
đất đai và tình hình thực hiện chính sách đất nông nghiệp của các hộ
nông dân tại xã Lạc Long, huyện Lạc Thủy, tỉnh Hòa Bình; phân tích các
yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách đất nông nghiệp của các
hộ dân trên địa bàn xã Lạc Long, huyện Lạc Thủy, tỉnh Hòa Bình; đề
xuất các khuyến nghị nhằm nâng cao hiệu quả việc thực hiện chính sách
đất nông nghiệp của các hộ dân tại xã Lạc Long, huyện Lạc Thủy, tỉnh
Hòa Bình. iii
Thông qua việc tìm hiểu các khái niệm về đất đai, đất nông nghiệp,
chính sách, chính sách đất nông nghiệp, đặc điểm và nội dung của chính
sách đất nông nghiệp. Tìm hiểu vai trò và các yếu tố ảnh hưởng đến việc
thực hiện chính sách đất nông nghiệp. Tìm hiểu kết quả và kinh nghiệm
thực hiện chính sách đất nông nghiệp trong nước và quốc tế để làm cơ sở
lý luận và thực tiễn cho việc nghiên cứu đề tài iii
Trong quá trình thực hiện đề tài, các thông tin thứ cấp được thu
thập qua tài liệu, sách báo, trang web về các văn bản chính sách về tình
hình thực hiện chính sách đất nông nghiệp; đặc điểm tự nhiên và kinh tế-
xã hội của địa bàn nghiên cứu, các báo cáo tổng kết kinh tế xã hội của địa
phương… Các thông tin sơ cấp được thu thập thông qua phỏng vấn
vii
chuyên sâu đối với các đối tượng cán bộ thưc hiện chính sách đất nông
nghiệp của xã và điều tra chọn mẫu 42 hộ dân trên địa bàn xã theo phân

loại hộ gồm 14 hộ khá/giàu, 24 hộ trung bình và 4 hộ nghèo. Các thông
tin thu thập được tổng hợp tính toán bằng bảng tính Excel theo các mục
tiêu nghiên cứu, đồng thời sử dụng một số phương pháp thống kê so
sánh, thống kê mô tả và một số phương pháp khác iv
Kết quả nghiên cứu cho thấy Luật Đất đai là công cụ pháp lý quan
trọng để Nhà nước quản lý, điều tiết các mối quan hệ về đất đai. Do vậy
đổi mới chính sách đất đai qua các giai đoạn là công việc cần thiết và có
vai trò hết sức quan trọng đối với sự phát triển của đất nước. Công tác tổ
chức thực hiện chính sách đất nông nghiệp trên địa bàn xã Lạc Long vẫn
còn nhiều khó khăn. Kết quả nghiên cứu cho thấy chỉ có 30,95% các hộ
được tham khảo ý kiến biết về các lần ban hành và sửa đổi Luật đất đai
qua các năm còn hơn 69% các hộ chưa biết về điều này. Khi chính sách
đất nông nghiệp được thực hiện tại địa phương có 73,81% hộ nắm bắt
được điều này, tuy nhiên vẫn còn 26,19% hộ được tham khảo ý kiến vẫn
chưa nắm bắt được, do trình độ dân trí tại địa phương còn thấp, các hộ
nông dân chỉ tập trung sản xuất trên thửa đất của gia đình họ ít khi quan
tâm đến tình hình chính sách được thực hiện tại địa phương. Hình thức
tổ chức tuyên truyền chính sách tại địa phương chủ yếu thông qua cán bộ
địa phương, thông báo qua các cuộc họp dân, hệ thống loa phát thanh
của xã, với 21,43% hộ nắm bắt qua cán bộ địa phương, 76,19% hộ nắm
bắt chính sách qua các cuộc họp dân và 45,24% qua hệ thống phát thanh
của địa phương. Trong thời gian thực hiện chính sách, địa phương đã hết
sức nỗ lực để bà con nông dân trên địa bàn nắm bắt và thực hiện chính
sách đất nông nghiệp có hiệu quả nhất với 76,19% hộ đánh giá chính
sách mức độ nắm bắt và phù hợp của chính sách đất nông nghiệp tại địa
phương là tốt. Bên cạnh đó vẫn còn số ít ý kiến cho rằng chính sách đất
viii
nông nghiệp trên địa bàn vẫn còn chưa phù hợp, hoạt động quản lý hỗ
trợ vẫn còn chưa thích hợp do chưa căn cứ vào tình hình cụ thể tại địa
phương. Các hoạt động hỗ trợ của địa phương khi thực hiện chính sách

đất nông nghiệp như hoạt động hỗ trợ giá giống lúa, cho các hộ nghèo
vay vốn với lãi suất thấp, tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật cho bà
con, tổ chức bán phân bón trả chậm bước đầu đã đạt được kết quả tốt
tuy nhiên trong quá trình hỗ trợ vẫn còn nhiều bất cập như chất lượng
giống chưa tốt, chưa thích hợp với điều kiện canh tác, số lớp tổ chức tập
huấn kỹ thuật vẫn còn ít… iv
Trên cơ sở nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn về việc tình hình thực
hiện chính sách đất nông nghiệp, thực trạng tổ chức thực hiện chính sách
đất nông nghiệp tại xã Lạc Long và phân tích các yếu tố ảnh hưởng, một
số khuyến nghị nhằm thực hiện có hiệu quả chính sách đất nông nghiệp
được đề xuất như sau: tạo cơ chế cho người dân tham gia vào việc tổ
chức triển khai thực hiện chính sách đất nông nghiệp để người dân am
hiểu và nắm rõ hơn về chính sách đất nông nghiệp đang được thực hiện
tại địa phương; cần mở rộng hơn nữa các hình thức tuyên truyền chính
sách đến người dân, áp dụng các biện pháp huy động sự tham gia đóng
góp của người dân; tạo môi trường thuận lợi cho công tác tổ chức thực
hiện chính sách đất nông nghiệp; các hoạt động hỗ trợ cần được căn cứ
vào đặc điểm thực tế của địa phương; cần tập huấn nâng cao hiểu biết về
chính sách đất nông nghiệp trước hết từ cán bộ quản lý và tiếp đó là
người dân; Phát triển sâu rộng các hoạt động thúc đẩy phát triển nông
nghiệp; tổ chức dịch vụ đầu vào, đầu ra thật tốt cho nông nghiệp thông
qua khuyến khích nông dân hợp tác với nhau và với các doanh nghiệp
khác để đầu ra được tiêu thụ tốt nâng cao thu nhập cho hộ trong việc sử
dụng đất nông nghiệp vi
vi
ix
MỤC LỤC vi
DANH MỤC BẢNG xvii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ, HÌNH HỘP xix
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT xiii

Ký hiệu viết tắt xiii
Nội dung xiii
BCH xiii
Ban chấp hành xiii
CNH-HĐH xiii
Công nghiệp hóa-hiện đại hóa xiii
GCNQSDĐ xiii
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất xiii
HĐND xiii
Hội đồng nhân dân xiii
HTX xiii
Hợp tác xã xiii
NN-PTNT xiii
Nông nghiệp-phát triển nông thôn xiii
NSDĐ xiii
Người sử dụng đất xiii
QL xiii
Quốc lộ xiii
QSDĐ xiii
Quyền sử dụng đất xiii
SHTD xiii
Sở hữu toàn dân xiii
SX xiii
Sản xuất xiii
x
TB xiii
Trung bình xiii
THCS xiii
Trung học cơ sở xiii
TP xiii

Thành phố xiii
UBND xiii
Uỷ ban nhân dân xiii
XHCN xiii
Xã hội chủ nghĩa xiii
I. MỞ ĐẦU 1
1.1. Tính cấp thiết của đề tài 1
1.2 Mục tiêu nghiên cứu 3
1.2.1 Mục tiêu chung 3
1.2.2 Mục tiêu cụ thể 3
1.3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4
1.3.1. Đối tượng nghiên cứu 4
1.3.2 Phạm vi nghiên cứu 4
PHẦN II. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 5
2.1 Cơ sở lý luận 5
2.1.1 Một số khái niệm cơ bản 5
2.1.2 Chính sách đất nông nghiệp 6
2.1.3 Vai trò chính sách đất nông nghiệp 21
2.1.4 Các yếu tố ảnh hưởng đến chính sách đất nông nghiệp 22
2.2 Cơ sở thực tiễn về tình hình thực hiện chính sách đất nông nghiệp 27
2.2.1 Kinh nghiệm về việc thực hiện chính sách đất nông nghiệp ở một số nước trên thế giới
27
xi
2.2.2 Kinh nghiệm về việc thực hiện chính sách đất nông nghiệp của một số địa phương trong
cả nước 30
2.2.3 Bài học kinh nghiệm rút ra 34
PHẦN III. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
36
3.1 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu 36
3.1.1 Đặc điểm tự nhiên 36

3.1.2 Đặc điểm kinh tế - xã hội 37
3.2 Phương pháp nghiên cứu 45
3.2.1 Phương pháp tiếp cận nghiên cứu 45
- Phương pháp tiếp cận chuyên gia: là phương pháp thu thập và xử lý những đánh giá, dự báo
bằng cách tập hợp và hỏi ý kiến các chuyên gia giỏi thuộc lĩnh vực khoa học - sản xuất. Phương
pháp chuyên gia dựa trên những đánh giá tổng kết kinh nghiệm, khả năng phản ánh tương lai
một cách tự nhiên của các chuyên gia giỏi và xử lý thống kê các câu trả lời một cách khoa học.
45
Quá trình tiếp cận chuyên gia theo ba giai đoạn lớn đã được thực hiện đó là: 45
+ Lựa chọn các cán bộ giỏi có kinh nghiệm trực tiếp tham gia vào quá trình tổ chức thực hiện
chính sách đất nông nghiệp 45
+ Trưng cầu ý kiến của các cán bộ về tình hình tổ chức thực hiện chính sách đất nông nghiệp 45
+ Thu thập và xử lý các đánh giá của cán bộ về tình hình thực hiện chính sách đất nông nghiệp
tại địa phương. 45
- Phương pháp đánh giá nông thôn có sự tham gia của người dân (PRA): PRA là quá trình thu
thập đánh giá thông tin có sự tham gia của người dân. 45
Để thực hiện việc thu thập số liệu và thông tin chính xác nhất, tôi tiến hành 4 bước: 45
1.Chọn điểm và thông qua các thủ tục, cho phép của cán bộ địa phương 45
2.Tiền trạm để khảo sát 46
3.Thu thập thông tin (số liệu): không gian, thời gian, xã hội, kỹ thuật thông qua tham khảo ý
kiến các hộ dân trên địa bàn xã dựa trên bộ câu hỏi đã thiết kế 46
4.Tổng hợp số liệu và phân tích 46
3.2.2 Phương pháp chọn điểm nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu 46
xii
3.2.3 Phương pháp thu thập thông tin 46
(Nguồn: Tác giả tự tổng hợp, 2014) 47
3.2.4 Phương pháp xử lý số liệu 47
3.2.5 Phương pháp phân tích 47
3.2.6 Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu 48
PHẦN IV. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 50

4.1 Khái quát tình hình đổi mới chính sách đất đai qua các giai đoạn ở Việt Nam 50
4.1.1 Đổi mới chính sách đất đai qua các giai đoạn ở Việt Nam 50
Luật Đất đai là công cụ pháp lý quan trọng để Nhà nước quản lý, điều tiết các mối quan
hệ về đất đai. Từ khi được ban hành, Luật Đất đai đã phát huy khá tốt vai trò ổn định các mối
quan hệ về đất đai. Tuy nhiên, qua mỗi giai đoạn nó cũng đã bộc lộ những hạn chế nhất định,
dẫn đến việc thực thi pháp luật về đất đai còn nhiều bất cập ảnh hưởng không tốt đến tình hình
kinh tế, chính trị, trật tự an toàn xã hội. Do vậy đổi mới chính sách đất đai qua các giai đoạn là
công việc cần thiết và có vai trò hết sức quan trọng đối với sự phát triển của đất nước 50
Giai đoạn từ sau Cách mạng tháng Tám 1945 đến giai đoạn có Luật đất đai 1987 50
4.1.2 Tình hình thực hiện chính sách đất nông nghiệp ở Việt Nam 59
4.2 Khái quát tình hình thực hiện chính sách đất nông nghiệp tại xã Lạc Long, huyện Lạc Thủy,
tỉnh Hòa Bình 65
4.2.1 Quy trình tổ chức thực hiện chính sách đất nông nghiệp tại xã Lạc Long 65
66
Chính sách đất nông nghiệp tại xã Lạc Long được triển khai theo quy trình chung của
chính sách đất nông nghiệp, bao gồm ba giai đoạn: giai đoạn hoạch định; giai đoạn triển khai
thực hiện trong thực tiễn; giai đoạn đánh giá và rút kinh nghiệm 66
Giai đoạn hoạch định: căn cứ vào đặc điểm điều kiện tự nhiên, điều kiện phát triển kinh tế -
xã hội, căn cứ tình hình sử dụng đất nông nghiệp của các hộ dân trên địa bàn mà UBND xã
Lạc Long đã đề ra chương trình triển khai thực hiện chính sách đất nông nghiệp với mục tiêu
quản lý, phân bổ và nâng cao hiệu quả việc sử dụng đất nông nghiệp tạo điều kiện cho việc tổ
chức sản xuất nông nghiệp tiên tiến, hiện đại, khuyến khích nông dân sử dụng đất nông
nghiệp hiệu quả nhằm góp phần phát triển kinh tế trên toàn xã nói chung và đặc biệt là nâng
cao thu nhập cho hộ nông dân 66
Giai đoạn thực hiện: để thực hiện chính sách đất nông nghiệp có hiệu quả nhất UBND xã Lạc
Long đã trang bị cho các thôn hệ thống loa đài, áp phích dán tại các nhà văn hóa thôn để
tuyên truyền chính sách đất nông nghiệp tới bà con trên địa bàn. Cử các cán bộ thôn, xã đi
xiii
tham gia học tập, tập huấn các lớp triển khai chính sách đất nông nghiệp, các lớp tập huấn
chuyển giao kỹ thuật sản xuất nông nghiệp… để về hướng dẫn, truyền đạt cho người dân

thông qua các cuộc họp thôn hoặc trực tiếp đến từng hộ gia đình. Sự ủng hộ của người dân
trong giai đoạn này đóng vai trò hết sức quan trọng đến việc thực hiện thành công chính sách
đất nông nghiệp tại địa phương 66
Giai đoạn đánh giá và rút kinh nghiệm: để thực hiện chính sách đất nông nghiệp trong thời gian
tới có hiệu quả hơn thì công tác đánh giá và rút kinh nghiệm đóng vai trò hết sức quan trọng.
UBND xã Lạc Long đã tổ chức các cuộc khảo sát ý kiến của người dân về hiệu quả mà chính sách
đất nông nghiệp mang lại cũng như những khó khăn vướng mắc mà địa phương cần xem xét và
tổ chức thực hiện lại. Các cuộc họp đánh giá, rút kinh nghiệm và tự kiểm điểm cũng được diễn
ra hết sức nghiêm túc dưới sự chỉ đạo của cấp chính quyền từ đó đưa ra các kết luận bổ ích để
rút kinh nghiệm cho những lần triển khai sau này 67
4.3 Thực trạng thực hiện chính sách đất nông nghiệp của các hộ nông dân tại xã Lạc Long 69
4.3.1 Thông tin chung về hộ điều tra 69
4.3.2 Hiểu biết của các hộ dân tại địa phương về chính sách đất nông nghiệp 71
4.3.3 Tình hình thực hiện chính sách đất nông nghiệp của các hộ nông dân tại xã Lạc Long 77
4.4 Kết quả sử dụng đất nông nghiệp tại xã Lạc Long, huyện Lạc Thủy, tỉnh Hòa Bình 81
4.4.1 Kết quả sử dụng đất nông nghiệp năm 2013 trên địa bàn xã Lạc Long 81
Tổng diện tích đất nông nghiệp trên địa bàn xã Lạc Long là 324,78 ha trong đó diện tích
đất sản xuất nông nghiệp là 214,06 ha chiếm 66,16% tổng diện tích đất nông nghiệp. Đặc điểm
địa hình của xã Lạc Long là đồi núi nhưng chủ yếu là núi đá vôi, diện tích đất lâm nghiệp của xã
là 109,92 ha chiếm 33,84%. Diện tích đất nông nghiệp chủ yếu là canh tác các loại cây hàng năm
như lúa, rau màu… với diện tích là 106,80 ha cung cấp nguồn lương thực thực phẩm chủ yếu
cho các hộ nông dân. Diện tích đất trồng cây lâu năm là 108,06 ha với các loại cây trồng chủ yếu
là chè, vải, nhãn, xoan… 81
Mục đích sử dụng đất 82
Diện tích (ha) 82
Tỷ trọng (%) 82
1. Đất sản xuất nông nghiệp 82
214,86 82
66,16 82
1.1Đất trồng cây hàng năm 82

106,80 82
xiv
1.2 Đất trồng cây lâu năm 82
108,06 82
2. Đất lâm nghiệp 82
109,92 82
33,84 82
Tổng diện tích đất nông nghiệp 82
324,78 82
100,00 82
( Nguồn: Ban địa chính xã Lạc Long) 82
4.4.2 Kết quả sử dụng đất nông nghiệp của hộ diều tra 82
4.5 Đánh giá của các hộ nông dân về tác động của chính sách đất nông nghiệp trên địa bàn xã
Lạc Long huyện Lạc Thủy tỉnh Hòa Bình 85
4.5.1 Đánh giá của hộ nông dân về tình hình thực hiện chính sách đất nông nghiệp tại xã Lạc
Long 85
4.5.2 Đánh giá của hộ nông dân về tác động của chính sách đất nông nghiệp đến sản xuất và đời
sống của người dân trên địa bàn 87
4.5.2.1 Đánh giá của hộ nông dân về tác động của chính sách đất nông nghiệp đến tình hình
phát triển kinh tế - xã hội của địa phương 90
Tác động của chính sách đất nông nghiệp đến vấn đề việc làm 90
Tình hình kinh tế xã hội phát triển, dân số ngày càng tăng do đó để nâng cao thu nhập
một bộ phận lớn lao động của địa phương đi xin việc tại các doanh nghiệp với 66,67% hộ được
tham khảo ý kiến đánh giá là tăng lên so với 5 năm trước đây. Tình trạng lao động đi làm thuê
cho các hộ khác và các tỉnh khác có 97,62% hộ đánh giá có xu hướng ngày càng tăng. Đến thời
vụ thu hoạch lực lượng lao động làm theo thời vụ ngày nhiều với 78,57% hộ được tham khảo ý
kiến đánh giá là tăng, nguyên nhân do họ không có đất để sản xuất hoặc thu nhập từ việc sản
xuất không đủ để đáp ứng chi tiêu sinh hoạt hàng ngày do vậy đi làm thuê cho các doanh
nghiệp hoặc đi làm thuê nơi khác để kiếm thêm thu nhập 90
94

4.5.3 Đánh giá của hộ nông dân về tác động của hoạt động hỗ trợ của Nhà nước trong việc
thực hiện chính sách đất nông nghiệp 94
xv
4.6 Các yếu tố ảnh hưởng và điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội thách thức của việc thực hiện chính
sách đất nông nghiệp tại xã Lạc Long 96
4.6.1 Các yếu tố ảnh hưởng 96
4.6.1.1 Yếu tố cơ chế quản lý 96
4.6.1.2 Yếu tố điều kiện, đặc điểm của địa phương 97
4.6.1.3 Yếu tố nhận thức của người dân về chính sách đất nông nghiệp 97
4.6.1.4 Phương thức tuyên truyền chính sách đất nông nghiệp tới người dân 98
4.7 Đề xuất một số khuyến nghị nâng cao hiệu quả việc tổ chức thực hiện chính sách đất nông
nghiệp tại xã Lạc Long huyện Lạc Thủy tỉnh Hòa Bình 100
4.7.1 Những tồn tại trong việc thực hiện chính sách đất nông nghiệp tại xã Lạc Long 100
4.7.2 Một số khuyến nghị nâng cao hiệu quả việc tổ chức thực hiện chính sách đất nông
nghiệp tại xã Lạc Long huyện Lạc Thủy tỉnh Hòa Bình 101
PHẦN V. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 104
5.1 Kết luận 104
Luật Đất đai là công cụ pháp lý quan trọng để Nhà nước quản lý, điều tiết các mối quan hệ
về đất đai. Từ khi được ban hành, Luật Đất đai đã phát huy khá tốt vai trò ổn định các mối quan
hệ về đất đai. Tuy nhiên, qua mỗi giai đoạn nó cũng đã bộc lộ những hạn chế nhất định, dẫn
đến việc thực thi pháp luật về đất đai còn nhiều bất cập ảnh hưởng không tốt đến tình hình
kinh tế, chính trị, trật tự an toàn xã hội. Do vậy đổi mới chính sách đất đai qua các giai đoạn là
công việc cần thiết và có vai trò hết sức quan trọng đối với sự phát triển của đất nước 104
5.2 Kiến nghị 106
110
xvi
DANH MỤC BẢNG
LỜI CAM ĐOAN i
Lương Bích Ngọc i
Bảng 2.1 : Sự thay đổi bình quân diện tích mỗi thửa đất và số thửa đất ở một số địa

phương 32
Bảng 3.1: Tình hình sử dụng đất đai ở xã Lạc Long giai đoạn 2011 - 2013 38
Bảng 3.2: Tình hình dân số và lao động của xã Lạc Long giai đoạn 2011 – 2013 39
Bảng 3.3: Hiện trạng trường học xã Lạc Long năm 2012 41
Bảng 3.4: Tình hình phát triển kinh tế của xã Lạc Long giai đoạn 2011- 2013 44
Bảng 3.5 : Phương pháp thu thập thông tin sơ cấp 46
Bảng 4.1: Hạn mức giao đất theo quy định của Luật Đất đai 2013 62
Bảng 4.2 : Diện tích các loại đất của các hộ điều tra sử dụng năm 2013 70
Bảng 4.3: Hiểu biết về chính sách đất nông nghiệp của các hộ điều tra tại xã Lạc Long. .76
Bảng 4.4: Ý kiến của người dân về hình thức tổ chức tuyên truyền, phổ biến chính sách
đất nông nghiệp tới người dân tại xã Lạc Long 77
Bảng 4.5: Tình hình giao đất nông nghiệp cho các hộ điều tra tại xã Lạc Long 78
Bảng 4.6: Tình hình giao đất lâm nghiệp cho các hộ điều tra tại xã Lạc Long 79
Bảng 4.7: Kết quả thực hiện dồn diền đổi thửa của các hộ điều tra tại xã Lạc Long năm
2012 80
Bảng 4.8: Diện tích đất nông nghiệp của xã Lạc Long năm 2013 82
Bảng 4.9: Tình hình sử dụng đất nông nghiệp của các hộ điều tra năm 2013 tại xã Lạc
Long 82
Bảng 4.10: Kết quả sử dụng đất nông nghiệp trung bình của một hộ điều tra năm 2013
tại xã Lạc Long 83
Bảng 4.11: Tình hình thay đổi diện tích đất nông, lâm nghiệp của hộ điều tra tại xã Lạc
Long 84
Bảng 4.12: Đánh giá của hộ điều tra về việc thực hiện chính sách đất nông nghiệp tại xã
Lạc Long 86
Bảng 4.13: Cơ cấu thu nhập của các hộ điều tra trong giai đoạn 1993-2013 tại xã Lạc
Long 89
xvii
(ĐVT: %) 89
Bảng 4.14: Đánh giá của các hộ điều tra về những thay đổi trong vấn đề việc làm tại xã
Lạc Long so với 5 năm trước 91

Bảng 4.15: Đánh giá của các hộ điều tra về diện tích các loại đất của địa phương so với 5
năm trước khi thực hiện chính sách đất nông nghiệp 92
Những năm gần đây các ngành nghề phụ, các cửa hàng buôn bán, dịch vụ nông
nghiệp có xu hướng được mở ra ngày càng nhiều do nhu cầu của người dân ngày càng
tăng. Có 85,71% hộ được tham khảo ý kiến đánh giá các ngành nghề dịch vụ tại địa
phương ngày càng tăng. Sản xuất nông nghiệp phát triển kèm theo các dịch vụ nông
nghiệp như vận chuyển, làm đất, thủy nông có tới 90,48% hộ đánh giá là tăng. Chăm lo
cho con cái học hành tại địa phương ngày càng được chú trọng, so với 5 năm trước đây
tiền đầu tư cho con cháu học hành được 85,71% hộ đánh giá là tăng. Bên cạnh đó tệ
nạn xã hội tại địa phương như cờ bạc trộm cắp và nghiện hút thay đổi không nhiều, do
đặc điểm của địa phương là vùng an toàn khu nên tình hình trị an được đảm bảo rất tốt.
93
Bảng 4.16: Đánh giá của các hộ điều tra về tình hình kinh doanh dịch vụ, xã hội của địa
phương so với 5 năm trước khi thực hiện chính sách đất nông nghiệp 93
Bảng 4.18: Đánh giá của các hộ điều tra về các hoạt động hỗ trợ của Nhà nước trong
thực hiện chính sách đất nông nghiệp tại xã Lạc Long 95
Bảng 4.19: Phân tích ma trận SWOT cho quá trình thực hiện chính sách đất nông nghiệp
tại xã Lạc Long 99
110
xviii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ, HÌNH HỘP
LỜI CAM ĐOAN i
Lương Bích Ngọc i
Hình 4.1: Quy trình triển khai chính sách đất nông nghiệp tại xã Lạc Long 66
(Nguồn: Số liệu điều tra,2014) 69
Biểu đồ 4.1: Cơ cấu loại hộ điều tra tại xã Lạc Long năm 2013 69
(Nguồn: Số liệu điều tra, 2014) 72
Biểu đồ 4.2 : Hiểu biết của các loại hộ điều tra về các lần ban hành và sửa đổi Luật đất
đai qua các năm tại xã Lạc Long 72
(Nguồn: Số liệu điều tra,2014) 73

Biểu đồ 4.3: Tình hình nắm bắt chính sách đất nông nghiệp tại địa phương qua các các
phương thức tuyên truyền 73
Hiểu biết của người dân về quyền và nghĩa vụ khi sử dụng đất nông nghiệp 73
(Nguồn: Số liệu điều tra,2014) 74
Biểu đồ 4.4: Hiểu biết của hộ về quyền trong sử dụng đất nông nghiệp 74
(Nguồn: Số liệu điều tra,2014) 75
Biểu đồ 4.5: Hiểu biết của hộ về nghĩa vụ trong sử dụng đất nông nghiệp 75
110
xix

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Ký hiệu viết tắt Nội dung
BCH Ban chấp hành
CNH-HĐH Công nghiệp hóa-hiện đại hóa
GCNQSDĐ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
HĐND Hội đồng nhân dân
HTX Hợp tác xã
NN-PTNT Nông nghiệp-phát triển nông thôn
NSDĐ Người sử dụng đất
QL Quốc lộ
QSDĐ Quyền sử dụng đất
SHTD Sở hữu toàn dân
SX Sản xuất
TB Trung bình
THCS Trung học cơ sở
TP Thành phố
UBND Uỷ ban nhân dân
XHCN Xã hội chủ nghĩa
xiii
I. MỞ ĐẦU

1.1. Tính cấp thiết của đề tài
Nông nghiệp là ngành kinh tế lâu đời, là ngành cung cấp vật phẩm nuôi
sống con người, cung cấp nguồn nguyên liệu cho phát triển công nghiệp,
ngành góp phần bảo tồn môi trường sinh thái trên trái đất. Trong nông nghiệp,
đất đai là tư liệu sản xuất chủ yếu, quyết định tính đa dạng, quy mô và hiệu
quả của sản phẩm nông nghiệp. Đất đai là tài nguyên vô cùng quý giá, là tư
liệu sản xuất đặc biệt, là thành phần vô cùng quan trọng của môi trường sống,
là địa bàn phân bố các khu dân cư, xây dựng các cơ sở kinh tế,văn hóa xã hội,
an ninh quốc phòng. Đặc điểm đất đai ảnh hưởng lớn đến quy mô, cơ cấu và
phân phối của ngành nông nghiệp. Trong thế giới của chúng ta hiện nay, đất
đai dành cho nông nghiệp ngày càng trở nên chật hẹp hơn do dân số tăng
nhanh, do các công trình giao thông, các nhà máy công nghiệp, các trung tâm
văn hóa, vui chơi lấn chiếm đất ngày càng nhiều. Thậm chí con người đã đẩy
lùi và chiếm đất rừng, từng bước lấn biển gây nên những nguy cơ thảm họa
môi trường. Chính vì đất quý giá cho phát triển kinh tế xã hội nói chung và
nông nghiệp nói riêng như vậy nên việc đổi mới chính sách đất đai qua các
giai đoạn, quản lý và phân bổ sử dụng đất hiệu quả đang trở thành mục tiêu
trọng yếu của tất cả các quốc gia.
Ngày nay Nhà nước không những tích cực bảo vệ lãnh thổ, bảo vệ
đường biên giới quốc gia mà còn can thiệp sâu vào việc phân bổ và định chế
việc sử dụng đất, nhất là đất nông nghiệp. Ở Việt Nam đất đai càng có vai trò
quan trọng do bình quân đất nói chung, đất nông nghiệp nói riêng trên đầu
người thấp. Chính vì thế, từ khi giành được độc lập đến nay, chính sách đất
đai nói chung, chính sách đất nông nghiệp nói riêng và nông dân luôn giữ vị
trí quan trọng trong đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước ta. Chính
sách đất nông nghiệp hiện nay ở nước ta là kết quả của quá trình xây dựng
1
trên quan điểm đổi mới trong một thời gian dài. Nội dung cơ bản của chính
sách đất nông nghiệp của Nhà nước Việt Nam hiện nay thể hiện qua chế độ sở
hữu đất nông nghiệp, chính sách giá đất của Nhà nước, chính sách tích tụ và

tập trung đất nông nghiệp, chính sách thuế đất nông nghiệp và chính sách bồi
thường khi thu hồi đất nông nghiệp. Hơn nữa trong một nước còn hơn 70%
dân cư sống ở nông thôn thì chính sách đất nông nghiệp còn có ý nghĩa chính
trị, xã hội sâu sắc. Tuy được coi trọng và thực tế chính sách đất nông nghiệp
đã được triển khai trong nhiều năm, nhưng việc hoạch định và thực thi chính
sách đất nông nghiệp ở nước ta vẫn còn nhiều vấn đề cần phải xem xét thấu
đáo hơn. Nhất là từ khi đổi mới kinh tế đến nay, việc Nhà nước can thiệp như
thế nào vào phân bổ và sử dụng đất nông nghiệp cho phù hợp với nền kinh tế
thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa còn đang gặp nhiều lúng túng. Do đó,
việc đổi mới và triển khai chính sách đất nông nghiệp giữ vai trò hết sức quan
trọng đối với sự phát triển của ngành nông nghiệp nói riêng và toàn bộ nền
kinh tế nói chung.
Lạc Long là một xã thuộc huyện Lạc Thủy tỉnh Hòa Bình. Với đặc
điểm địa hình đồi núi, chia cắt, độ dốc cao, phần lớn dân cư làm nông nghiệp
nên chính sách đất nông nghiệp có ý nghĩa rất quan trọng đối với sự phát triển
kinh tế - xã hội của xã. Do số lượng đất đai là có hạn, khả năng tăng hệ số sử
dụng đất đai trong nông nghiệp không lớn như trong công nghiệp, năng suất
lao động trong nông nghiệp nhìn chung tăng chậm hơn các ngành kinh tế khác
nên thu nhập của các hộ nông dân không tăng nhanh bằng dân cư làm trong
các lĩnh vực khác của nền kinh tế nên việc thực hiện chính sách đất nông
nghiệp sao cho hiệu quả sản xuất nông nghiệp của các hộ nông dân ngày càng
tăng, người dân ngày càng gắn bó với ngành nông nghiệp là mục tiêu hàng
đầu trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của xã. Song công tác quản lý
tổ chức và thực hiện chính sách đất nông nghiệp tại địa phương vẫn còn nhiều
khó khăn và vướng mắc cần được tháo gỡ.
2
Kinh tế - xã hội ngày càng phát triển kèm theo đó là nhiều các vấn đề,
diện tích đất sản xuất nông nghiệp giảm, đất sản xuất nông nghiệp được
chuyển thành đất ở phục vụ quá trình đô thị hóa và xây dựng các nhà máy
phát triển kinh tế… Tình hình tự nhiên cũng thay đổi rõ rệt những năm gần

đây nên phần diện tích đất nông nghiệp không thể duy trì đất đai dành cho
nông nghiệp ngày càng chật hẹp hơn do dân số tăng nhanh, do các công trình
giao thông, các nhà máy công nghiệp… chiếm đất ngày càng nhiều. Trước
những chuyển biến đó cần phải đổi mới chính sách đất đai và thực hiện chính
sách đất nông nghiệp sao cho phù hợp với tình hình địa phương đảm bảo diện
tích đất nông nghiệp được sử dụng đầy đủ và hợp lý. Vấn đề nông nghiệp,
nông dân và nông thôn đang cần những chính sách đất đai phù hợp hơn, tạo
động lực lớn hơn để người nông dân yên tâm tự đầu tư sản xuất nông nghiệp
theo chiều sâu.
Xuất phát từ những vấn đề trên, tôi tiến hành nghiên cứu đề tài:
“ Phân tích tình hình thực hiện chính sách đất nông nghiệp của hộ
nông dân tại xã Lạc Long, huyện Lạc Thủy, tỉnh Hòa Bình”.
1.2 Mục tiêu nghiên cứu
1.2.1 Mục tiêu chung
Phân tích tình hình thực hiện chính sách đất nông nghiệp của hộ nông
dân tại xã Lạc Long, huyện Lạc Thủy, tỉnh Hòa Bình, từ đó đề xuất một số
khuyến nghị nhằm nâng cao hiệu quả việc thực hiện chính sách đất nông
nghiệp.
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
- Góp phần hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn về tình hình
thực hiện chính sách đất nông nghiệp.
- Phân tích đổi mới chính sách đất nông nghiệp và tình hình thực hiện
chính sách đất nông nghiệp của các hộ nông dân tại xã Lạc Long, huyện Lạc
Thủy, tỉnh Hòa Bình.
- Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách đất nông
3
nghiệp của các hộ dân trên địa bàn xã Lạc Long, huyện Lạc Thủy, tỉnh Hòa
Bình.
- Đề xuất các khuyến nghị nhằm nâng cao hiệu quả việc thực hiện
chính sách đất nông nghiệp của các hộ dân tại xã Lạc Long, huyện Lạc Thủy,

tỉnh Hòa Bình.
1.3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
1.3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu tình hình thực hiện chính sách đất nông nghiệp của
các hộ dân trên địa bàn xã Lạc Long, huyện Lạc Thủy, tỉnh Hòa Bình trên chủ
thể các hộ nông dân và cán bộ các cấp tham gia thực hiện chính sách đất nông
nghiệp tại xã Lạc Long, huyện Lạc Thủy, tỉnh Hòa Bình.
1.3.2 Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nội dung
Đề tài nghiên cứu tình hình thực hiện chính sách đất nông nghiệp của
các hộ dân trên địa bàn xã Lạc Long, huyện Lạc Thủy, tỉnh Hòa Bình.
- Phạm vi không gian
Đề tài được nghiên cứu trên địa bàn 5 thôn tại xã Lạc Long, huyện Lạc
Thủy, tỉnh Hòa Bình
- Phạm vi thời gian
Thời gian thực hiện đề tài từ ngày 07/01/2014 đến ngày 04/06/2014
Thời gian nghiên cứu thực trạng từ năm 2010 đến nay
4
PHẦN II. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
2.1 Cơ sở lý luận
2.1.1 Một số khái niệm cơ bản
- Đất đai là một diện tích cụ thể của bề mặt trái đất bao gồm tất cả các
cấu thành của môi trường sinh thái ngay trên và dưới bề mặt đó như: khí hậu
bề mặt, thổ nhưỡng, dạng địa hình, mặt nước, các lớp trầm tích sát bề mặt
cùng với nước ngầm và khoáng sản trong lòng đất, tập đoàn động thực vật,
trạng thái định cư của con người, những kết quả trong quá khứ và hiện tại để
lại (san nền, hồ chứa nước hay hệ thống tiêu thoát nước, đường sá, nhà cửa…)
(Hội nghị quốc tế về Môi trường ở Rio de Janerio, Brazil, 1993).
- Đất đai là tài nguyên quốc gia vô cùng quý giá, là tư liệu sản xuất đặc
biệt, là thành phần quan trọng hàng đầu của môi trường sống, là địa bàn phân

bố các khu dân cư, xây dựng các công trình kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh
quốc phòng (Luật đất đai 2003).
- Đất nông nghiệp là đất sử dụng vào mục đích sản xuất, nghiên cứu, thí
nghiệm về nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thuỷ sản, làm muối và mục
đích bảo vệ, phát triển rừng. Đất nông nghiệp bao gồm đất sản xuất nông
nghiệp, đất lâm nghiệp, đất nuôi trồng thuỷ sản, đất làm muối và đất nông
nghiệp khác.
Đất nông nghiệp gồm:
+ Đất sản xuất nông nghiệp: Là đất nông nghiệp sử dụng vào mục
đích sản xuất nông nghiệp. Bao gồm đất trồng cây hàng năm và đất trồng
cây lâu năm.
+ Đất lâm nghiệp: Là đất có rừng tự nhiên hoặc có rừng trồng, đất
khoanh nuôi phục hồi rừng (đất đã giao, cho thuê để khoanh nuôi, bảo vệ
nhằm phục hồi rừng bằng hình thức tự nhiên là chính), đất để trồng rừng mới
(đất đã giao, cho thuê để trồng rừng và đất có cây rừng mới trồng chưa đạt
5