PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
YÊN LẠC
ĐỀ KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI LỚP 5 - LẦN 2
Năm học 2008 - 2009
Môn: Tiếng Việt - Lịch sử & Địa lí
Thời gian: 90 phút (Không kể thời gian giao đề)
Ngày khảo sát: 29/11/2008
PHẦN I: TIẾNG VIỆT (7 điểm)
Câu 1 - 1. Xác định từ loại và chức năng ngữ pháp của từ tôi trong mỗi câu sau:
a) Tôi rất kính trọng và biết ơn các thầy cô giáo.
b) Đây là ngôi trường của tôi.
c) Trong tôi một cảm xúc khó tả bỗng dâng trào.
d) Các thầy cô giáo rất yêu mến tôi.
e) Người đạt điểm cao nhất trong kì thi vô địch là tôi.
2. Từ tôi trong các câu trên với từ tôi trong câu Vôi đã tôi là từ đồng âm hay
từ nhiều nghĩa?
Câu 2 - Đọc các câu thơ sau:
Đẹp lắm em ơi! Con sông Ngàn Phố!
Sáng cả đôi bờ hoa bưởi trắng phau!
(Tô Hùng)
1. Xét về mục đích nói thì các câu thơ trên thuộc kiểu câu gì?
2. Em có cảm nhận gì khi đọc các câu thơ trên?
3. Dựa vào cấu tạo, em phân các từ: trắng phau, trắng trẻo, trắng trong, trắng
tinh, trắng nõn vào ba nhóm thích hợp và đặt tên cho mỗi nhóm.
Câu 3 - Hãy chỉ ra cái đúng và hay của sự so sánh trong câu thơ sau:
Bà như quả ngọt chín rồi
Càng thêm tuổi tác, càng tươi lòng vàng.
(Võ Thanh An)
Câu 4: Hằng ngày đến lớp, em được thầy giáo (cô giáo) tận tình dạy dỗ. Hãy viết bài
văn ngắn (khoảng 20 dòng) tả thầy (cô) giáo của em lúc đang dạy một tiết học nào đó
mà em nhớ nhất.
PHẦN II: LỊCH SỬ & ĐỊA LÍ (3 điểm)
Câu 1: Nêu những đề nghị canh tân đất nước của Nguyễn Trường Tộ?
Câu 2: Nhân dân Huế, Đà Nẵng đã làm gì để hưởng ứng lời kêu gọi toàn quốc kháng
chiến của Bác Hồ?
Câu 3: Lập bảng thống kê các ngành công nghiệp ở nước ta và sản phẩm của các
ngành công nghiệp đó?
(Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm)
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
YÊN LẠC
HƯỚNG DẪN CHẤM KS HSG LỚP 5 - LẦN 2
Năm học 2008 - 2009
Môn: Tiếng Việt - Lịch sử & Địa lí
PHẦN I: TIẾNG VIỆT (7 điểm)
Câu 1: 2 điểm
1. * Từ tôi trong mỗi câu trên đều là đại từ. (0,5 điểm)
* Chức năng ngữ pháp của từ tôi trong mỗi câu trên: (1 điểm - Mỗi ý cho 0,2 đ)
a) Tôi là chủ ngữ của câu.
b) Tôi là thành phần phụ bổ sung ý nghĩa cho từ ngôi trường (định ngữ) của câu.
c) Tôi là trạng ngữ của câu.
d) Tôi là thành phần phụ bổ sung ý nghĩa cho từ yêu mến (bổ ngữ) của câu.
e) Tôi là vị ngữ của câu.
2. Từ tôi trong các câu trên với từ tôi trong câu Tôi tôi vôi là từ đồng âm.
(0,5 điểm)
Câu 2: 2 điểm
1. Xét về mục đích nói thì các câu thơ trên thuộc kiểu câu cảm. (0,5 điểm)
2. Học sinh nêu được các ý sau: (0,5 điểm - Mỗi ý cho 0,25 điểm)
- Gợi ra cảnh tượng: Giữa mùa hoa bưởi, làng mạc dọc hai bên bờ sông Ngàn Phố
như sáng lên với màu hoa bưởi trắng phau.
- Tình yêu tha thiết với quê hương của tác giả.
3. Học sinh xếp được tên nhóm (0,5 điểm), xếp từ vào nhóm (0,5 điểm) = 1 điểm
Từ láy
Từ ghép có nghĩa
phân loại
Từ ghép có nghĩa
tổng hợp
trắng trẻo trắng phau, trắng tinh,
trắng nõn
trắng trong
Câu 3: 1 điểm (Mỗi ý cho 0,5 điểm)
Học sinh nêu được các ý sau:
Đúng vì bà sống đã lâu, tuổi đã cao giống như quả ngọt chín rồi - đều phát triển
đến độ già dặn, có giá trị cao.
Hay vì hình ảnh đưa ra làm chuẩn để so sánh quả ngọt chín rồi gợi sự suy nghĩ,
liên tưởng đẹp và giàu ý nghĩa về bà: Có tấm lòng thơm thảo, đáng quý, có ích cho
cuộc đời, đáng nâng niu trân trọng.
Câu 4: 2 điểm
Bài viết khoảng 20 dòng, đúng thể loại miêu tả (Kiểu bài tả người). Đối tượng
miêu tả là thầy (cô) giáo đang dạy học. Bài viết phải làm nổi bật những nét tiêu biểu
về ngoại hình, động tác, cử chỉ, lời nói, thái độ … của thầy (cô) lúc giảng bài, lúc trao
đổi, hướng dẫn học sinh. Cần kết hợp tả hoạt động của học sinh, khung cảnh lớp
học… và nêu rõ tình cảm biết ơn, trân trọng… của học trò đối với thầy (cô) giáo.
Diễn đạt rõ ý, dùng từ đúng, viết câu không sai ngữ pháp và chính tả. Bài viết sạch sẽ,
sáng sủa.
PHẦN II: LỊCH SỬ & ĐỊA LÍ (7 điểm)
Câu 1: 0,5 điểm (Mỗi ý cho 0,125 điểm)
Những đề nghị canh tân đất nước của Nguyễn Trường Tộ: Mở rộng quan hệ
ngoại giao với nhiều nước; thông thương với thế giới; thuê người nước ngoài đến giúp
khai thác các nguồn lợi về biển, rừng, đất đai, khoáng sản; mở các trường dạy đóng
tàu, đúc súng, sử dụng máy móc.
Câu 2: 1 điểm (Mỗi ý cho 0,5 điểm)
Hưởng ứng lời kêu gọi Toàn quốc kháng chiến của Bác Hồ, ở Huế: Rạng sáng
20/12/1946, quân dân Huế nhất tề vùng lên nổ súng vào các vị trí địch chiếm đóng ở
phía Nam bờ sông Hương. Sau gần 50 ngày đêm chiến đấu diệt khoảng 200 tên địch.
Sau đó rút khỏi thành phố để chiến đấu lâu dài.
Ở Đà Nẵng: Sáng 20/12/1946, ta nổ súng tấn công. Trung đoàn vệ quốc quân
Quảng Nam cùng tự vệ và nhân dân chặn đánh địch ở khắp nơi. Hàng vạn người dân
đào công sự, xây dựng các tuyến chiến hào nhiều tầng, lập vành đai bao vây thành
phố, giam chân địch trong một thời gian dài.
Câu 3:1,5 điểm -Mỗi ý cho 0,1 điểm (HS không kẻ bảng, trả lời đúng chỉ cho 1 điểm)
Các ngành công nghiệp ở nước ta và sản phẩm của các ngành công nghiệp:
Ngành công nghiệp Sản phẩm
Khai thác khoáng sản Than, dầu mỏ, quặng sắt,…
Điện Điện
Luyện kim Gang, thép, đồng, thiếc,…
Cơ khí (sản xuất, lắp ráp, sửa chữa) Các loại máy móc, phương tiện giao
thông,…
Hóa chất Phân bón, thuốc trừ sâu, xà phòng,…
Dệt, may mặc Các loại vải, quần áo.
Chế biến lương thực, thực phẩm Gạo, đường, bánh kẹo, rượu bia,…
Sản xuất hàng tiêu dùng Dụng cụ y tế, đồ dùng gia đình,…
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
YÊN LẠC
ĐỀ KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI LỚP 5 - LẦN 2
Năm học 2008 - 2009
Môn: Toán - Khoa học
Thời gian: 90 phút (Không kể thời gian giao đề)
Ngày khảo sát: 29/11/2008
PHẦN I: MÔN TOÁN (8 điểm)
Bài 1 - a) Hãy viết phân số
4
1
thành tổng của hai phân số khác nhau có tử số là 1?
b) Tính nhanh: 1,3 - 3,2 + 5,1 - 7 + 8,9 - 10,8 + 12,7 - 14,6 + 16,5
Bài 2 - Một dãy gồm các nhóm chữ như sau:
HÃY CỐ GẮNG, HÃY CỐ GẮNG, HÃY CỐ GẮNG…
a) Em hãy cho biết chữ cái thứ 273 trong dãy là chữ gì?
b) Nếu trong dãy có 426 chữ A thì trong dãy có nhiều nhất bao nhiêu chữ N?
Bài 3 - Nhà Lan nuôi được một đàn gà và vịt có tất cả 50 con, nếu lấy
5
2
số gà cộng
với
4
3
số vịt thì được 27 con. Hỏi nhà Lan có bao nhiêu con gà? Bao nhiêu con vịt?
Bài 4: Bằng hai đoạn thẳng song song với chiều rộng của hình chữ nhật, bạn Long đã
chia hình đó thành ba hình: Một hình vuông, một hình chữ nhật có chiều rộng bằng
cạnh hình vuông và chiều dài gấp đôi chiều rộng. Hình thứ ba cũng là một hình chữ
nhật có chiều rộng bằng
3
1
cạnh hình vuông và diện tích là 27,3 cm
2
. Tính diện tích
hình chữ nhật ban đầu?
PHẦN II: KHOA HỌC (2 điểm)
Câu 1: Hãy xác định em đang ở vào giai đoạn nào của cuộc đời? Điều đó giúp ích gì
cho bản thân?
Câu 2: Nêu các tác hại của rượu, bia, thuốc lá và ma túy đối với con người?
Câu 3: Sinh sản có ý nghĩa như thế nào đối với mỗi gia đình, dòng họ?
(Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm)
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
YÊN LẠC
HƯỚNG DẪN CHẤM KS HSG LỚP 5 - LẦN 2
Năm học 2008 - 2009
Môn: Toán - Khoa học
PHẦN I: MÔN TOÁN (8 điểm)
Bài 1: 2 điểm (Mỗi ý đúng cho 1 điểm)
a) Ta có:
20
5
54
51
4
1
==
x
x
mà
5
1
20
1
20
4
20
1
20
5
+=+=
Vậy
5
1
20
1
4
1
+=
b) Viết lại biểu thức sau:
= (16,5 - 14,6) + (12,7 - 10,8) + (8,9 - 7) + (5,1 - 3,2) + 1,3
= 1,9 + 1,9 + 1,9 + 1,9 + 1,3
= 1,9 x 4 + 1,3
= 8,9
Bài 2: 2 điểm (Mỗi ý đúng cho 1 điểm)
a) Ta thấy: Nhóm chữ “HÃY CỐ GẮNG” có 9 chữ cái, và 273 : 9 = 30 (dư 3)
Như vậy, kể từ chữ cái đầu tiên đến chữ cái thứ 273 trong dãy thì nhóm chữ
HÃY CỐ GẮNG đã được viết 30 lần và 3 chữ cái tiếp theo là HÃY. Vậy chữ cái thứ
273 là chữ Y.
b) Mỗi nhóm chữ trong dãy trên có hai chữ A và một chữ N. Để dãy có 426 chữ
A thì số nhóm chữ HÃY CỐ GẮNG phải viết là: 426 : 2 = 213 (nhóm)
Như vậy để số chữ N là nhiều nhất thì nhóm chữ thứ 213 phải được viết trọn
vẹn. Khi đó, số chữ N trong dãy là 213.
Bài 3: 2 điểm
Theo đề bài ta có: Gà + vịt = 50 con (1)
5
2
gà +
4
3
vịt = 27 con (2)
Nhân (1) với
5
2
ta được:
5
2
gà +
5
2
vịt = 20 con (3)
Lấy (2) trừ đi (3) ta được
−
5
2
4
3
vịt = 27 con - 20 con = 7 con.
Hay:
20
7
vịt = 7 con.
Số vịt cần tìm là: 7 :
20
7
= 20 (con)
Số gà cần tìm là: 50 - 20 = 30 (con)
Đáp số: Gà = 30 con
Vịt = 20 con.
Bài 4: 2 điểm
Theo bạn Long thì chia hình chữ nhật như sau:
(1) (2) (3)
Gọi chiều rộng hình chữ nhật thứ ba là a thì chiều dài của nó (hay cạnh hình
vuông) là 3 x a
Diện tích hình chữ nhật (3) là: a x a x 3
Chiều rộng hình chữ nhật ban đầu là: 3 x a
Chiều dài hình chữ nhật ban đầu là: 3 x a + 3 x a x 2 + a = a x 10
Diện tích hình chữ nhật ban đầu là: 3 x a x a x 10 = a x a x 30
Mà tỉ số diện tích hình chữ nhật ban đầu và diện tích hình chữ nhật (3) là:
10
3
30
=
axax
axax
Vậy diện tích hình chữ nhật ban đầu là: 27,3 x 10 = 273 (cm
2
)
Đáp số: 273 cm
2
PHẦN II: KHOA HỌC (2 điểm)
Câu 1: 0,75 điểm
Chúng ta đang sống ở giai đoạn đầu của tuổi vị thành niên hay nói cách khác là ở
vào tuổi dậy thì.
Biết được chúng ta đang ở vào giai đoạn nào của cuộc đời sẽ giúp chúng ta hình
dung được sự phát triển của cơ thể về thể chất, tinh thần và mối quan hệ xã hội sẽ
diễn ra như thế nào. Từ đó chúng ta sẵn sàng đón nhận mà không sợ hãi, bối rối, …
đồng thời còn giúp chúng ta có thể tránh được những nhược điểm hoặc sai lầm có thể
xảy ra đối với mỗi người ở vào mỗi lứa tuổi của mình.
Câu 2: 0,75 điểm
Rượu, bia, thuốc lá, ma túy có tác hại đối với con người là:
- Rượu, bia, thuốc lá và ma túy là những chất gây nghiện. Riêng ma túy là chất
gây nghiện bị nhà nước cấm. Vì vậy, sử dụng, buôn bán, vận chuyển ma túy đều là
những việc vi phạm pháp luật.
- Các chất gây nghiện đều gây hại cho sức khỏe của người sử dụng và những
người xung quanh; làm tiêu hao tiền của bản thân, gia đình; làm mất trật tự, an toàn
xã hội.
Câu 3: 0,5 điểm
Sinh sản có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với mỗi gia đình và dòng họ vì: Nhờ có
sinh sản mà các thế hệ trong mỗi gia đình, dòng họ được duy trì kế tiếp nhau.