Các động cơ vận chuyển nước trong cây pdf

Các động cơ vận
chuyển nước
trong cây




Việc dòng nước lên cao trên 100m
trong cây có nhiều ý kiến tranh
luận. Theo Bose (1923) và
Molistch (1928) các tế bào nhu mô
gỗ là các động cơ trung gian để
bơm nước lên.
Tuy nhiên nhiều ý kiến đối lập lại
với quan niệm về tế bào sống (tế
bào kèm) tham gia trong quá trình
vận chuyển nước ở mạch gỗ.
Vottran (1879) thấy rằng nước có
thể vận chuyển trong 1 đoạn thân
nằm ngang với tốc độ theo 2 chiều
giống nhau. Điều đó chứng tỏ trong
cây không hề có những cái van một
chiều nào đó ngăn cản nước đi
xuống hoặc có các tế bào sống
tác động một chiều. Ngày nay
người ta đã xem sức kết hợp giữa
các phân tử nước là một trong
những điều kiện khiến cho các tia
nước liên tục không chứa bọt khí

có thể nâng lên một độ cao lớn.
Vottran đã phát triển quan niệm về
sự tồn tại trong cây các tia nước
liên tục do sự kết hợp tương hỗ của
các phân tử nước và lực dính của
nước với thành mạch dẫn. Động lực
vận chuyển nước trong mạch xylen
của thân là do 2 lực liên kết hydro
của nước tạo ra: lực liên kết giữa
các phân tử nước và lực bám giữa
các phân tử nước với thành mạch
(theo campbell 2002).
Thí nghiệm của A. S. Kenasy đã
chứng minh khả năng nâng cột chất
lỏng lên độ cao vượt quá áp suất
thủy tỉnh 1 atm nhờ sức liên kết
phân tử nước. Tác giả nén thạch
cao đầy phễu nối ống thủy tinh
dài đổ nước đã đun sôi vào ống và
nhúng vào chậu thủy ngân.
Sau một thời gian cột thủy
ngân dâng lên 760mm. Renner
(1911) thấy: khi cắt bỏ thân lá có
ảnh hưởng tức khắc đến độ xâm
nhập của nước vào cây.Thí nghiệm
của Renner (Đức) và Ursprung
(Thụy Điển) với bào tử nang dương
xỉ đã cho thấy sư kết hợp giữa tia
nước trong phân tử nước bé đạt
tới những trị số rất lớn.

Ta biết rằng, phía ngoài bào tử
nang dương xỉ có một lớp tế bào
chất vách dày 3 mặt và chứa đầy
nước. Lúc tế bào này hơi khô
(đúng với lúc bào tử chín) thể tích
tế bào giảm bớt tách khỏi vách tế
bào, hệ thống tế bào duỗi
thẳng.ùng với tác động của động
cơ trên và động cơ dưới hoàn toàn
đủ để đảm bảo sự di chuyển
nước trong mạch tới đỉnh ngọn
các cây cao nhất.