tác phẩm vợ nhặt của kim lân

V NH T ( Kim Lân)Ợ Ặ
1. Xu t xấ ứ
Truy n V nh t có ti n thân là ti u thuy t Xóm ng c – tác pệ ợ ặ ề ể ế ụ ư h m c vi t ngay sau Cách m ng tháng Tám nh ng còn d dang và b m t b n th o. Hoà bình ẩ đượ ế ạ ư ở ị ấ ả ả
l p l i (1954), d a trên m t ph n c t truy n c , Kim Lân ã vi t truy n V nh t. Tác ph m c in trong t p Con chó x u xí (1962).ậ ạ ự ộ ầ ố ệ ũ đ ế ệ ợ ặ ẩ đượ ậ ấ
2.Tóm t tắ
Truy n l y b i c nh là n n ói n m 1945. Tràng - m t thanh niên nghèo, l i là dân ng c , trong m t l n y hàng ã tình c có c v . Cô v nh t ã tình ệ ấ ố ả ạ đ ă ộ ạ ụ ư ộ ầ đẩ đ ờ đượ ợ ợ ặ đ
nguy n theo Tràng ch sau m t câu nói ùa và b n bát bánh úc. Tràng a “th” v gi a c nh ói khát ang tràn n xóm ng c . Bà c T th y con có v thì ệ ỉ ộ đ ố đ đư ị ề ữ ả đ đ đế ụ ư ụ ứ ấ ợ
v a m ng v a t i cho thân ph n nghèo khó c a mình và th n g con, th n g nàng dâu ói kh . H s ng v i nhau trong c nh ói nghèo nh ng h nh phúc và tin ừ ừ ừ ủ ậ ủ ươ ươ đ ổ ọ ố ớ ả đ ư ạ
r ng: Vi t Minh v làng, h s i phá kho thóc Nh t, l y l i thóc g o c u s ng mình.ằ ệ ề ọ ẽ đ ậ ấ ạ ạ để ứ ố
3. Ý ngha nhan ĩ đề
- Nhan g i tình hu ng éo le, kích thích trí tò mò ng i c . Thông th n g, ng i ta có th nh t th này, th khác, ch không ai “nh t” “v ”. B i d ng v g đề ợ ố ườ đọ ườ ườ ể ặ ứ ứ ứ ặ ợ ở ự ợ ả
ch ng là vi c l n, thiêng liêng, có n h i, có c i xin theo phong t c truy n th ng c a ng i Vi t, không th qua quýt, coi nh trò ùa.ồ ệ ớ ă ỏ ướ ụ ề ố ủ ườ ệ ể ư đ
- “V nh t” là i u trái khoáy, oái m, b t th n g, vô lí. Song th c ra nó l i r t có lí. Vì úng là anh Tràng ã nh t c v th t. Ch m t vài câu bông ùa c a ợ ặ đề ă ấ ườ ự ạ ấ đ đ ặ đượ ợ ậ ỉ ộ đ ủ
Tràng mà có ng i ã theo v làm v . i u này ã th c s khi n m t vi c nghiêm túc, thiêng liêng tr thành trò ùa và ng c l i, i u t n g nh ùa y l i ườ đ ề ợ Đề đ ự ự ế ộ ệ ở đ ượ ạ đề ưở ưđ ấ ạ
chính là s th c. T ây, b n thân nhan t nó ã g i ra c nh ng éo le, s r rúng c a giá tr con ng i . Chuy n Tràng nh t c v ã nói lên tình c nh thê ự ự ừ đ ả đề ự đ ợ ả ộ ự ẻ ủ ị ườ ệ ặ đượ ợđ ả
th m và thân ph n t i nh c c a ng i nông dân nghèo trong n n ói kh ng khi p n m 1945.ả ậ ủ ụ ủ ườ ạ đ ủ ế ă
4.Tình hu ng truy nố ệ
- Tình hu ng truy n : Anh Tràng v a nghèo, v a x u l i là dân ng c th mà l y c v ngay gi a lúc ói khát, ranh gi i gi a s s ng và cái ch t h t s c ố ệ ừ ừ ấ ạ ụ ư ế ấ đượ ợ ữ đ ớ ữ ự ố ế ế ứ
mong manh.
- Tình hu ng l , c áo : ng i nh Tràng mà l y c v , th m chí có v theo ! Th i bu i ói khát này, ng i nh Tràng nuôi thân ch ng xong mà dám l y ố ạ độ đ ườ ư ấ đượ ợ ậ ợ ờ ổ đ ườ ư ẳ ấ
v ! Ch ng ph i th mà vi c Tràng có v ã t o ra s l lùng, ng c nhiên v i t t c m i ng i trong xóm ng c , v i bà c T , th m chí ã có nh ng th i i m ợ ẳ ả ế ệ ợđ ạ ự ạ ạ ớ ấ ả ọ ườ ụ ư ớ ụ ứ ậ đ ữ ờ để
chính Tràng c ng ch ng th nào tin c vào i u ó.ũ ẳ ể đượ đề đ
- Tình hu ng truy n không ch t o ra m t hoàn c nh “có v n ” cho câu chuy n mà còn nén trong ó ý ngh thu t c a nhà v n n g th i g i m các khía ố ệ ỉ ạ ộ ả ấ đề ệ đ đồ ệ ậ ủ ă đồ ờ ợ ở
c nh giá tr hi n th c và nhân o c a tác ph m.ạ ị ệ ự đạ ủ ẩ
5. Nhân v tậ
5.1 Tràng
*Tràng là ng i dân lao n g nghèo, “nh t” c v trong th i bu i ói khát:ườ độ ặ đượ ợ ờ ổ đ
- B n thân anh là dân ng c , dân n nh , u.ả ụ ư ă ờ ở đậ
- Tràng s ng v i m già trong m t c n nhà xiêu v o trên bãi t hoang m c l n nh n nh ng búi c d i.ố ớ ẹ ộ ă ẹ đấ ọ ổ ổ ữ ỏ ạ
Hoàn c nh xu t thân : khó l y c v .ả ấ ấ đượ ợ
- Tuy nhiên, gi a cái khung c nh t i s m l i vì ói khát, Tràng b ng nhiên “nh t” c v .Cu c g p g gi a Tràng và ng i àn bà không tên di n ra thât chóng ữ ả ố ầ ạ đ ỗ ặ đượ ợ ộ ặ ỡ ữ ườ đ ễ

vánh ch qua hai l n g p mà ch g p n g và ch r i “nên v , nên ch ng”:ỉ ầ ặ ỉ ặ ở đườ ợđể ồ ợ ồ
+ L n g p th nh t : Trên n g kéo xe thóc lên tnh, Tràng hò ch i cho m t “Mu n….”. Không ng , th ra y xe cho anh và còn li c m t c i tít n a. Tràng ầ ặ ứ ấ đườ ỉ ơ đỡ ệ ố ờ ị đẩ ế ắ ườ ữ
thích l m vì t khi cha sinh m n gi m i có m t ng i con gái c i v i h n tình t n nh th .ắ ừ ẹđẻ đế ờ ớ ộ ườ ườ ớ ắ ứđế ư ế
+ L n g p th 2, quán n c ngoài ch . Ban u , Tràng không nh n ra vì th khác quá, trên khuôn m t l i cày xám xt ch còn hai con m t. Khi nh n ra r i, ầ ặ ứ ở ướ ợ đầ ậ ị ặ ưỡ ị ỉ ắ ậ ồ
trong l i áp “ n gì thì n, ch n gi u” Tràng s n sàng ãi th b n bát bánh úc. Trong b i c nh mà ng i ta lo thân không xong, ai c ng ng trên mi ng v c ờ đ ă ă ả ă ầ ẵ đ ị ố đ ố ả ườ ũ đứ ệ ự
th m c a cái ch t hành n g mà Tràng ãi th b n bát bánh úc ch ng t r ng Tràng là m t ng i khá t t b ng và c i m . Chính s t t b ng và c i m c a ẳ ủ ế độ đ ị ố đ ứ ỏ ằ ộ ườ ố ụ ở ở ự ố ụ ở ở ủ
Tràng ã em n cho Tràng h nh phúc, Tràng nói ùa v i th “Này … r i cùng v ”, nh ng th ã theo Tràng v th t. Khi quy t nh “ èo bòng” Tràng c m th y đ đ đế ạ đ ớ ị ồ ề ư ị đ ề ậ ế đị đ ả ấ
“ch n” nh ng “ch c k ”ợ ư ậ ệ
* Ni m h nh phúc khi có v :ề ạ ợ
- Tràng khi a v v qua xóm ng c : tâm tr ng c a anh hôm nay ph n ph , c i t m tm, hai con m t thì sáng lên l p lánh, tr c ánh m t nhìn y tò mò và đư ợ ề ụ ư ạ ủ ớ ở ườ ủ ỉ ắ ấ ướ ắ đầ
ng c nhiên c a ng i dân trong xóm, tr c nh ng l i xì xào bàn tán c a ng i dân trong xóm, Tràng r t hãnh di n, r t c ý, m t c vênh lên nh th ch ng t ạ ủ ườ ướ ữ ờ ủ ườ ấ ệ ấ đắ ặ ứ ư ể ứ ỏ
v i m i ng i - Tràng ã có v .ớ ọ ườ đ ợ
- Tràng khi a v v n nhà : Hành n g: x m x m nh c t m phên rách ra và câu nói “Không có ng i àn bà nhà c a ra th y ” ta hi u r ng có v r i ng i đư ợ ề đế độ ă ă ấ ấ ườ đ ử ếđấ ể ằ ợ ồ ườ
àn ông n nói c c c n kia b ng v n hóa h n lên. Ánh m t c a anh ã ý n cô v nh t và th c m c v i lòng mình “Quái, sao nó l i bu n th nh?” Tràng s t đ ă ụ ằ ỗ ă ẳ ắ ủ đ để đế ợ ặ ắ ắ ớ ạ ồ ế ỉ ố
ru t mong ngóng m v còn ra m t cô v nh t.Khi m v , sau l i gi i thi u, Tràng c ng h i h p, lo l ng i ch câu tr l i c a m , và ch khi ng i m nói ộ ẹ ề để ắ ợ ặ ẹ ề ờ ớ ệ ũ ồ ộ ắ đợ ờ ả ờ ủ ẹ ỉ ườ ẹ
“Các con ph i duyên ph i ki p v i nhau u c ng m ng lòng” Tràng m i th ánh phào m t cái.ả ả ế ớ ũ ừ ớ ởđ ộ
Có th nói, Kim Lân ã r t chú ý miêu t di n bi n tâm tr ng c a Tràng t khi có v . Có r t nhi u l n Kim Lân nh c n n c i c a Tràng nh n m nh n ể đ ấ ả ễ ế ạ ủ ừ ợ ấ ề ầ ắ đế ụ ườ ủ để ấ ạ đế
ni m khát khao h nh phúc, khát khao mái m gia ình thách th c v i cái ói ang tung l i b a vây.ề ạ ấ đ để ứ ớ đ đ ướ ủ
- Tràng trong bu i sáng ngày hôm sau :ổ
+ Tràng th y mình nh b c ra t m t gi c m , trong ng i “êm ái l ng l ”.ấ ư ướ ừ ộ ấ ơ ườ ử ơ
+ Tr c m t anh m i th u thay i : nhà c a sân v n hôm nay u c quét t c s ch s ; m y chi c qu n áo rách nh t a v n v t góc nhà ã th y ướ ặ ọ ứ đề đổ ử ườ đề đượ ướ ạ ẽ ấ ế ầ ư ổ đỉ ẫ ắ ở đ ấ
em ra sân hong; hai cái ang n c v n khô cong du i g c cây i gi ã kín n c y m p. Rõ ràng nh ng c nh t n g r t i bình th n g y c ng ã làm đ ướ ẫ để ớ ố ổ ờđ ướ đầ ă ắ ữ ả ượ ấ đỗ ườ ấ ũ đ
cho anh c m n g, h nh phúc v i anh th t gi n d.ả độ ạ ớ ậ ả ị
+ T bu i sáng ó, anh m i th y mình nên ng i . Anh ngh n t n g lai, n s sinh sôi n y n c a h nh phúc r i vui s n g, ph n ch n tràn ng p trong ừ ổ đ ớ ấ ườ ĩ đế ươ đế ự ả ở ủ ạ để ồ ướ ấ ấ ậ
lòng.
+ Và ng i v nh t c a Tràng hôm nay c ng khác l m - ó là m t ng i àn bà hi n h u, úng m c, không có v gì chao chát, ch ng l n n a.ườ ợ ặ ủ ũ ắ đ ộ ườ đ ề ậ đ ự ẻ ỏ ỏ ữ
+ Tràng th y “th n g yêu g n bó v i cái nhà c a h n l lùng. H n ã có m t gia ình. H n s cùng v sinh con cái y . Cái nhà nh cái t m che m a cheấ ươ ắ ớ ủ ắ ạ ắ đ ộ đ ắ ẽ ợ đẻ ở đấ ư ổ ấ ư
n ng. M t ngu n vui s ng, ph n ch n tràn ng p trong lòng. Bây gi h n m i th y h n nên ng i , h n th y h n có b n ph n ph i lo l ng cho v con sau này”. ắ ộ ồ ướ ấ ấ ậ ờ ắ ớ ấ ắ ườ ắ ấ ắ ổ ậ ả ắ ợ
Ngu n vui y nh tia n ng, nh ánh bình minh em sinh khí n cho cu c s ng v n ang ng p tràn s ch t chóc c a cái ói tung l i b a vây.ồ ấ ư ắ ư đ đế ộ ố ố đ ậ ự ế ủ đ ướ ủ
+ Và trong b a c m u tiên, b a c m c a 3 con ng i ang kh n kh vì cái ói, tràn ng p s m m, hoà h p.ữ ơ đầ ữ ơ ủ ườ đ ố ổ đ ậ ựđầ ấ ợ

- Hình nh khép l i tác ph m trong óc Tràng là hình nh lá c và oàn ng i ói i trên ê S p, g i cho ng i c ngh v Vi t Minh, v Cách m ng tháng ả ạ ẩ ả ờđỏ đ ườ đ đ đ ộ ợ ườ đọ ĩ ề ệ ề ạ
Tám v i , v s vùng d y c a nh ng ng i dân kh n kh , p tan xi ng xích, giành l i c m áo, giành l i s s ng cho b n thân, giành l i c l p t do cho dân ĩ đạ ề ự ậ ủ ữ ườ ố ổ đậ ề ạ ơ ạ ự ố ả ạ độ ậ ự
t c. Vì th , k t thúc c a tác ph m ã gieo vào lòng ng i c m t ni m tin mãnh li t, gieo m t h t gi ng hi v ng mãnh li t vào tâm h n Tràng, gia ình anh và t t ộ ế ế ủ ẩ đ ườ đọ ộ ề ệ ộ ạ ố ọ ệ ồ đ ấ
c b n c chúng ta.ả ạ đọ
5.2 Th (ng i “v nh t”)ị ườ ợ ặ
- C ng gi ng nh Tràng, khung c nh Kim Lân cho nhân v t này xu t hi n là m t không gian t i s m vì ói khát. C ng gi ng nh bao ng i khác, th ng i vêu ũ ố ư ả để ậ ấ ệ ộ ố ầ đ ũ ố ư ườ ị ồ
cùng v i m y ch em gái n i c a nhà kho. Ch không có tên, không tu i tác, không cha m , không gia ình… môt con s không tròn trnh ang bao trùm lên lá s ớ ấ ị ơ ử ị ổ ẹ đ ố ĩ đ ố
t vi c a ch. Cái ói ã c p i c a th t t c .ử ủ ị đ đ ướ đ ủ ị ấ ả
- Khi ch a theo Tràng v làm v cái ói ã l i “d u tích” ghê g m trên dáng hình và tính cách c a ch:ư ề ợ đ đ để ạ ấ ớ ủ ị
+ L n g p th nh t: có v táo t n, n nói m nh m “Có kh i c m tr ng m y giò mà n y! “Này nhà tôi i! Nói th t hay nói khoác y ”ầ ặ ứ ấ ẻ ợ ă ạ ẽ ố ơ ắ ấ ă đấ ơ ậ đấ
+ L n g p th 2: chân dung c a th khi n Tràng không nh n ra, g y (d n ch ng)…Th cong c n trong l i nói, vô duyên trong hành ng “sà xu ng ánh c m ầ ặ ứ ủ ị ế ậ ầ ẫ ứ ị ớ ờ độ ố đ ắ
u n m t ch p b n bát bánh úc n xong c m ôi a qu t ngang mi ng, th : Hà ngon! V ch th y h t ti n thì b b ”. Tuy nhiên, n n g nh ng l i nói và đầ ă ộ ặ ố đ ă ầ đ đũ ệ ệ ở ề ị ấ ụ ề ỏ ố ẩ đằ ữ ờ
hành n g y là khát v ng v h nh phúc và s s ng.độ ấ ọ ề ạ ự ố
- Kim Lân không có ý chê bai ng i v nh t kia, dù th c t c ng có nh ng ng i ph n không p. i u mà nhà v n mu n nh n m nh ây là: s c h y ho i ườ ợ ặ ự ế ũ ữ ườ ụ ữ đẹ Đề ă ố ấ ạ ở đ ứ ủ ạ
kh ng khi p c a cái ói i v i hình hài và tính cách c a con ng i. Vì ói mà th c t o ra cái v cong c n, chao chát, ch ng l n nh là thách th c v i s ủ ế ủ đ đố ớ ủ ườ đ ị ố ạ ẻ ớ ỏ ỏ ư để ứ ớ ố
ph n. Vì ói mà th quên i c s di n c a mình, quên i c lòng t tr ng theo không m t ng i àn ông v làm v trong khi ch ng bi t tí gì v anh ta. Vì ói mà ậ đ ị đ ả ĩ ệ ủ đ ả ự ọ ộ ườ đ ề ợ ẳ ế ề đ
th ánh li u nh m m t a chân, ánh li u v i h nh phúc c i mình. Th th t áng th n g. Nh ng n g sau s li u lnh y c a th, ng i c hi u r ng, th là ị đ ề ắ ắ đư đ ề ớ ạ ả đờ ị ậ đ ươ ư đằ ự ề ĩ ấ ủ ị ườ đọ ể ằ ị
ng i có ý th c bám l y s s ng mãnh li t.ườ ứ ấ ự ố ệ
- Miêu t nhân v t th, Kim Lân không chú tr ng nhi u n di n bi n tâm tr ng bên trong mà Kim Lân chú ý nhi u n hành n g:ả ậ ị ọ ề đế ễ ế ạ ề đế độ
+ Th b c sau Tràng ch ng 3-4 b c, cái nón rách tàng nghiêng nghiêng che i n a m t, m t cúi xu ng, chân n b c díu c vào chân kia. Th ã ý th c c ị ướ ừ ướ đ ử ặ ặ ố ọ ướ ả ị đ ứ đượ
v b n thân, cái dáng cúi m t kia ph i ch ng ó là s t i ph nề ả ặ ả ă đ ự ủ ậ
+ V n nhà, trông n p nhà r o r c a Tràng, th nén ti ng th dài, ti ng th dài ch p nh n b c vào cu c i c a Tràng.ề đế ế ẹ ọ ủ ị ế ở ế ở ấ ậ ướ ộ đờ ủ
+ Hành n g khép nép, tay vân vê tà áo khi ng tr c m t bà c T , th th t áng th ngđộ đứ ướ ặ ụ ứ ị ậ đ ươ
- Tuy nhiên, sâu th m bên trong con ng i này v n có m t ni m khát khao mái m gia ình th c s . Th ã tr thành m t con ng i hoàn toàn khác khi là m t ở ẳ ườ ẫ ộ ề ấ đ ự ự ị đ ở ộ ườ ộ
ng i v trong gia ình. H nh phúc ã làm cho th thay i t m t ng i ph n cong c n, anh á b ng tr thành m t ng i àn bà hi n h u úng m c, mái ườ ợ đ ạ đ ị đổ ừ ộ ườ ụ ữ ớ đ đ ỗ ở ộ ườ đ ề ậ đ ự
m gia ình ã s c m nh làm thay i m t con ng i .ấ đ đ đủ ứ ạ đổ ộ ườ
- Hình t n g ch v nh t th hi n r t rõ t t ng nhân o c a Kim Lânượ ị ợ ặ ể ệ ấ ư ưở đạ ủ
+ M t m t nhà v n ã lên án t i ác dã man c a phát xít Nh t và TDP. N n ói do chúng gây ra ã c p i m i giá tr c a con ng i , và bi n ng i con gái nh ộ ặ ă đ ộ ủ ậ ạ đ đ ướ đ ọ ị ủ ườ ế ườ ư
m t th r rúng có th nh t cộ ứđồ ẻ ể ặ đượ
+ M t khác v Tràng ã nói lên m t s th t i ó là trong ói kh , ho n n n, k bên cái ch t nh ng con ng i v n khát khao c s ng, v n s ng ngay khi cặ ợ đ ộ ự ậ ở đờ đ đ ổ ạ ạ ề ế ư ườ ẫ đượ ố ẫ ố ả

cu c i không th chu c n a. Nh ng con ng i nghèo kh v n th n g yêu ùm b c, và cùng nhau vun p h nh phúc v t qua nh ng th thách kh c ộ đờ ể ị đượ ữ ữ ườ ổ ẫ ươ đ ọ đắ ạ để ượ ữ ử ắ
nghi t.ệ
5.3 Bà c T :ụ ứ
- Nhà v n Kim Lân tâm s : “ Ph n gây xúc n g l n nh t cho tôi khi c l i truy n ng n V nh t ó là o n bà c T - m Tràng tr v ”. Thông i p ngh thu t vă ự ầ độ ớ ấ đọ ạ ệ ắ ợ ặ đ đ ạ ụ ứ ẹ ở ề đệ ệ ậ ề
b n ch t nhân o trong tâm h n ng i Vi t hình t ng nhân v t bà c T ã c Kim Lân th hi n thành công qua di n bi n tâm tr ng c a ng i m nghèo ả ấ đạ ồ ườ ệ ở ượ ậ ụ ứđ đượ ể ệ ế ế ạ ủ ườ ẹ
y khi nhìn th y ch v nh t xu t hi n trong nhà mình cho n bu i sáng ngày hôm sau.ấ ấ ị ợ ặ ấ ệ đế ổ
- Ng c nhiên và b t ng là tâm tr ng u tiên ng i m nghèo khi l t t theo con t ngõ vào nhà. T tr c n gi có bao gi Tràng mong ngóng m v n ạ ấ ờ ạ đầ ở ườ ẹ ậ đậ ừ ừ ướ đế ờ ờ ẹ ề đế
th âu, nh t nh là ph i chuy n gì quan tr ng, khác th n g. Chân b c theo con nh ng lòng bà ang ph p ph ng. R i “ ng s ng l i” khi bà nhìn th y m t ế đ ấ đị ả ệ ọ ườ ướ ư đ ấ ỏ ồ đứ ữ ạ ấ ộ
ng i ph n n g u gi n g con trai bà , mà l i chào bà b ng u. Ng c nhiên ã làm cho bà lão không còn tin vào c m giác c a bà n a, t d ng bà lão th y ườ ụ ữđứ ở đầ ườ ạ ằ ạ đ ả ủ ữ ự ư ấ
m t mình nhoèn i thì ph i. Nh ng th c s m t bà không nhoèn, và tai bà c ng không n m c i c lác nh ch v nh t ngh ban u. Bà ch a th tin, không thắ đ ả ư ự ự ắ ũ đế ứ đế ư ị ợ ặ ĩ đầ ư ể ể
tin r ng con mình l i có ng i theo và l i ch a bao gi hình dung nh n dâu trong m t tình c nh tr trêu, t i nghi p n th .ằ ạ ườ ạ ư ờ ậ ộ ả ớ ộ ệ đế ế
- Bà lão cúi u nín l ng, n g sau cái cúi u nín l ng y là dòng c m xúc tuôn trào, là c n bão lòng ang cu n xoáy v i tình th ng con vô b b n. Bây gi thì đầ ặ đằ đầ ặ ấ ả ơ đ ộ ớ ươ ờ ế ờ
bà không ch bi t s vi c “Nhà tôi nó m i v làm b n v i tôi y u ” nh l i Tràng th a g i mà bà còn hi u ra bi t bao nhiêu c s , v a ai oán v a xót th n g ỉ ế ự ệ ớ ề ạ ớ đấ ạ ư ờ ư ử ể ế ơ ự ừ ừ ươ
cho s ki p c a con trai mình. Bà t i thân, t i ph n, bà so sánh ng i ta v i mình “ng i ta d ng v g ch ng cho con nh ng lúc nhà n lên làm n i, còn mình ố ế ủ ủ ủ ậ ườ ớ ườ ự ợ ả ồ ữ ă ổ
thì…”. Bà lão chua chát, t trách b n thân mình, càng th n g con bao nhiêu bà l i càng t i ph n b y nhiêu. Bà lão ã khóc, nh ng gi t n c m t hi m hoi c a ự ả ươ ạ ủ ậ ấ đ ữ ọ ướ ắ ế ủ
ng i già d i ngòi bút nh y c m c a Kim Lân ã gieo vào lòng ng i c bi t bao th n g xót, t i bu n.ườ ướ ạ ả ủ đ ườ đọ ế ươ ủ ồ
Bà ã ch p nh n nàng dâu không ph i ch b ng tình m u t mà l n h n ó là tình ng i, là s c m thông v i ch v nh t t cái nhìn c a ng i cùng gi i, cùng làđ ấ ậ ả ỉ ằ ẫ ử ớ ơ đ ườ ự ả ớ ị ợ ặ ừ ủ ườ ớ
ph n . Câu nói u tiên mà bà c T dành cho ch v nh t “ thôi các con ph i duyên ph i ki p v i nhau, u c ng m ng lòng”, l i nói c a bà nh trút i bi t bao ụ ữ đầ ụ ứ ị ợ ặ Ừ ả ả ế ớ ũ ừ ờ ủ ư đ ế
gánh n ng tâm tr ng ang è n ng trong Tràng, l i nói y nh m t s chiêu tuy t cho giá tr c a cô v nh t. Câu nói y c a bà làm cu c hôn nhân c a Tràng và ặ ạ đ đ ặ ờ ấ ư ộ ự ế ị ủ ợ ặ ấ ủ ộ ủ
th không còn là chuy n nh t nhau n g và ch n a mà là duyên ph n. Cách nói gi n d mà chan ch a tình ng i qu th c ã làm m lòng nh ng s ph n t iị ệ ặ ở đườ ợ ữ ậ ả ị ứ ườ ả ự đ ấ ữ ố ậ ộ
nghi p. Th và Tràng d n g nh c ng s m lòng h n khi kinh nghi m c a m t ng i m t ng tr i nói “ai giàu ba h , ai khó ba i” . Bà n g viên an i con trai ệ ị ườ ư ũ ẽấ ơ ệ ủ ộ ườ ẹ ừ ả ọ đờ độ ủ
và con dâu cùng nhau b c qua khó kh n ói kh tr c m t mà lòng y th n g xót.ướ ă đ ổ ướ ắ đầ ươ
- Nh ng sau nh ng l i ng viên y ta l i th y Kim Lân nhân v t bà c T quay v v i chính cu c i mình mà lo l ng cho h nh phúc th c t i c a hai con. ư ữ ờ độ ấ ạ ấ để ậ ụ ứ ề ớ ộ đờ để ắ ạ ự ạ ủ
i u mà bà lo không ph i là “s h p nhau hay không h p nhau” gi a hai ng i mà i u mà ng i m y lo l ng ó là, cái ói ang e d a h nh phúc c a con Đề ả ự ợ ợ ữ ườ đề ườ ẹ ấ ắ đ đ đ đ ọ ạ ủ
bà. Trong bóng t i, bà ngh v cu c i dài d ng d c c a i mình, cu c i c a nh ng ng i thân mà th u hi u, th n g xót r i “ngh n l i” ch có dòng n c ố ĩ ề ộ đờ ằ ặ ủ đờ ộ đờ ủ ữ ườ để ấ ể ươ ồ ẹ ờ ỉ ướ
m t ch y xu ng ròng ròng.ắ ả ố
- H nh phúc m i c a con làm bà c T c vui lây, bà n g viên an i các con, ngh v m t t n g lai t i sáng phía tr c :ạ ớ ủ ụ ứđượ độ ủ ĩ ề ộ ươ ươ ướ
+ Khuôn m t c a bà nh nhõm, t i tnh khác ngày th n g , bà x m x n quét d n, gi y nh ng búi c d i nham nh trong v n , thu d n nhà c a cho quang qu ặ ủ ẹ ươ ỉ ườ ă ắ ọ ẫ ữ ỏ ạ ở ườ ọ ử ẻ
v i hy v ng i s có c kh m khá.ớ ọ đờ ẽ ơ ấ
+ Trong b a n u tiên, mâm c m ngày ói sao th m h i: ch có m t lùm rau chu i thái r i, m t ãi mu i, m t niêu cháo lõng bõng toàn n c và món chính là ữ ă đầ ơ đ ả ạ ỉ ộ ố ố ộ đ ố ộ ướ

chè khoán - cháo cám nh ng không khí gia ình th t m áp, tình ch ng v , tình m con- nh ng ngu n n g l c l n lao y giúp h t ng thêm s c m nh v t ư đ ậ ấ ồ ợ ẹ ữ ồ độ ự ớ ấ ọ ă ứ ạ để ượ
qua th c t i.ự ạ
+ Bà c T toàn nói chuy n c a t n g lai, toàn chuy n vui, chuy n sung s n g v sau. Bà lão bàn v i con tính chuy n nuôi gà, ngo nh i ngo nh l i s có àn ụ ứ ệ ủ ươ ệ ệ ướ ề ớ ệ ả đ ả ạ ẽ đ
gà cho mà xem. Câu chuy n c a bà lão b t giác làm cho ta nh l i bài ca dao mi n Trung- m i cái tr ng. C ng gi ng nh t t c nh ng ng i bình dân x a, bà ệ ủ ấ ớ ạ ề ườ ứ ũ ố ư ấ ả ữ ườ ư
lão ang gieo vào lòng các con bà ni m l c quan, ni m tin và hiđ ề ạ ề
v ng. T àn gà mà có t t c . Khát v ng s ng b t lên ngay c trong hoàn c nh kh n cùng nh t “ch than ph n khó ai i- Còn da lông m c, còn ch i n y cây”.ọ ừ đ ấ ả ọ ố ậ ả ả ố ấ ớ ậ ơ ọ ồ ả
- Song ni m vui c a bà c T c ng th t t i nghi p. Mi ng cháo cám n g chát và ti ng tr ng thúc thu d n d p v i vã a bà c T tr v v i th c t i v i ti ng ề ủ ụ ứ ũ ậ ộ ệ ế đắ ế ố ế ồ ậ ộ đư ụ ứ ở ề ớ ự ạ ớ ế
nói xen l n c h i th dài trong lo l ng: “ ng thì nó b t gi ng ay, n g thì nó b t óng thu . Gi i t này không ch c ã s ng c qua c âu các con ”! ẫ ả ơ ở ắ Đằ ắ ồ đ đằ ắ đ ế ờ đấ ắ đ ố đượ đượ đ ạ
Và bà l i khóc, tình th n g con l i hi n hình qua nh ng gi t n c m t l ng l tuôn r i.ạ ươ ạ ệ ữ ọ ướ ắ ặ ẽ ơ
V i s th u hi u, v i s n g c m, Kim Lân ã d ng lên hình nh bà c T - ng i m th n g con, nhân h u, bao dung. Trong hoàn c nh ói nghèo, bà v n ớ ự ấ ể ớ ựđồ ả đ ự ả ụ ứ ườ ẹ ươ ậ ả đ ẫ
dang r ng cánh tay ón nh n ng i con dâu m c dù trong lòng còn nhi u xót xa, t i c c, v n gieo vào lòng các con ng n l a s ng trong hoàn c nh t i t m c a xãộ đ ậ ườ ặ ề ủ ự ẫ ọ ử ố ả ố ă ủ
h i lúc b y gi .ộ ấ ờ
6. Giá tr hi n th c, nhân oị ệ ự đạ
6.1. Giá tr hi n th c:ị ệ ự
- Truy n ã d ng l i m t cách chân th c nh ng ngày tháng bi th m trong lch s dân t c, ó là kho ng th i gian di n ra n n ói n m 1945 :ệ đ ự ạ ộ ự ữ ả ị ử ộ đ ả ờ ễ ạ đ ă
+ Cái ch t eo bám, b a vây kh p m i n i.ế đ ủ ắ ọ ơ
+ Dòng thác ng i ói v t v nh nh ng bóng ma.ườ đ ậ ờ ư ữ
+ Cái ói ã tràn n xóm ng c t lúc nào.đ đ đế ụ ư ừ
+ Âm thanh c a ti ng qu gào lên t ng h i thê thi t.ủ ế ạ ừ ồ ế
+ Xóm ng c , v i nh ng khuôn m t h c hác, u t i.ụ ư ớ ữ ặ ố ố
+ Cái ói hi n lên trong t ng n p nhà rúm ró, x o x ch, rách nát.đ ệ ừ ế ẹ ệ
+ Cái ói hi n hình trên khuôn m t c a ch v nh t.đ ệ ặ ủ ị ợ ặ
+ B a c m ngày ói trông th t th m h i.ữ ơ đ ậ ả ạ
- Truy n ph i bày b n ch t tàn b o c a th c dân Pháp và phát xít Nh n ã gây ra n n ói n m 1945.ệ ơ ả ấ ạ ủ ự ậ đ ạ đ ă
- Tuy nhiên, còn có m t hi n th c c ph n ánh trong tác ph m: hi n th c mang tính xu th , ó là t m lòng c a ng i dân khi n v i cách m ng.ộ ệ ự đượ ả ẩ ệ ự ế đ ấ ủ ườ đế ớ ạ
6.2. Giá tr nhân oị đạ
+ Thái ng c m xót th n g v i s ph n c a ng i lao n g nghèo kh .độ đồ ả ươ ớ ố ậ ủ ườ độ ổ
+ Lên án t i ác dã man c a th c dân Pháp và phát xít Nh t ã gây ra n n ói kh ng khi p.ộ ủ ự ậ đ ạ đ ủ ế
+ Trân tr ng t m lòng nhân h u, ni m khao khát h nh phúc bình d nh ng ng i lao n g nghèo.ọ ấ ậ ề ạ ị ữ ườ độ
+ D báo cho nh ng ng i nghèo kh con n g u tranh i i, v n t i t n g lai t i sáng.ự ữ ườ ổ đườ đấ để đổ đờ ươ ớ ươ ươ

7. Ngh thu tệ ậ
- Xây d ng tình hu ng truy n c áo.ự ố ệ độ đ
- L i tr n thu t t nhiên, h p d n làm n i b t s i l p gi a hoàn c nh và tính cách nhân v t.ố ầ ậ ự ấ ẫ ổ ậ ựđố ậ ữ ả ậ
- T o không khí và d ng tho i r t h p d n, n t ng.ạ ự ạ ấ ấ ẫ ấ ượ
- Nhân v t c kh c ho sinh n g c bi t là ngòi bút miêu t tâm lý nhân v t tinh t .ậ đượ ắ ạ độ đặ ệ ả ậ ế
- Ngôn ng : Bình d, i th n g nh ng có ch t l c k l ng, có s c g i và m ch t B c B .ữ ị đờ ườ ư ắ ọ ỹ ưỡ ứ ợ đậ ấ ắ ộ
8. Ch ủđề
Qua truy n “V nh t”, Kim Lân mu n kh ng nh : trong nh ng hoàn c nh khó kh n nh t, ngay c khi cái ch t li n k , nh ng ng i dân lao n g nghèo kh , ệ ợ ặ ố ẳ đị ữ ả ă ấ ả ế ề ề ữ ườ độ ổ
l n g thi n v n yêu th n g, ùm b c l y nhau, v n khát khao mái m h nh phúc gia ình và hy v ng vào m t cu c s ng m i t t p h nươ ệ ẫ ươ đ ọ ấ ẫ ấ ạ đ ọ ộ ộ ố ớ ố đẹ ơ