Ảnh hưởng các điều kiện bên ngoài đến hô hấp pdf

Ảnh hưởng các điều
kiện bên ngoài đến
hô hấp



1. Ánh sáng
Trước đây người ta cho rằng
hoạt động của hô hấp không
chịu ảnh hưởng của ánh sáng.
Nhưng nhờ những phương pháp
nghiên cứu mới như sử dụng
đồng vị phóng xạ các nhà khoa
học đã xác định được ánh sáng
có ảnh hưởng đến hô hấp.
Trước hết ánh sáng ảnh hưởng
đến quang hợp mà quang hợp là
quá trình cung cấp nguyên liệu
cho hô hấp.
Ánh sáng cũng ảnh hưởng trực
tiếp đến hô hấp. ở nhiều loại cây
ánh sáng kích thích hô hấp. Câu
ưa bóng hô hấp nhạy cảm với
ánh sáng hơn cây ưa sáng. Ánh
sáng bước sóng ngắn ảnh hướng
đến hô hấp mạnh hơn ánh sáng
bước sóng dài.
Đặc biệt quan trọng là sánh sáng
là yếu tố trực tiếp của hô hấp
sáng. Hô hấp sáng luôn đồng

biến với cường độ ánh sáng.
2. Hàm lượng nước
Trong hô hấp nước vừa là sản
phẩm vừa là nguyên liệu trực
tiếp tham gia vào cơ chế hô hấp.
Nước còn là dung môi hoà tan
các chất để tiến hành các phản
ứng trong hô hấp.
Cường độ hô hấp liên quan
chặt chẽ đến hàm lượng nước
trong tế bào. Ở hạt khô, hàm
lượng nước thấp (≤ 15%) hô hấp
xảy ra rất yếu ớt. Hô hấp tăng
cùng với sự tăng hàm lượng
nước trong mô và đạt cực đại hô
hấp khi hàm lượng nước trong
mô đạt 80-90%.
Khi hàm lượng nước trong mô
bị giảm đột ngột (hạn hán, nhiệt
độ cao) hô hấp lại tăng mạnh
nhưng hiệu quả năng lượng
lại thấp. Năng lượng thải ra
không tích lại ở dạng ATP mà
phần lớn thải ra ở dạng nhiệt
làm cho nhiệt độ cơ thể tăng lên
có thể dẫn đến hiện tượng chết
khô của cây.
3. Nhiệt độ
Hô hấp là một chuỗi các phản
ứng hoá sinh xảy ra do sự xúc

tác của các enzime. Hoạt tính
enzime lại phụ thuộc vào nhiệt
độ nên nhiệt độ có ảnh hưởng
đến hô hấp. Trong giới hạn
nhiệt độ sinh lý, nhiệt độ càng
cao hô hấp càng mạnh. Sự ảnh
hưởng của nhiệt độ phụ thuộc
nhóm sinh thái: cây chịu nóng
có nhu cầu nhiệt độ đối với hô
hấp cao hơn nhóm cây chịu rét.
Ngưỡng nhiệt độ của mộ số cây

Tối
thiểu

Cây
hàn
đới
-
40 =>
- 30
Cây
ôn
đới
-
25
=>
-10
Cây
nhi

ệt
đới
1 =>
10
Tối
ưu
-5
=>
+ 10
10
=>
15
25
=>
30
Tối
đa
+15
=>
+ 25
30
=>
35
40
=>
45
Nhiệt độ không chỉ ảnh
hưởng đến cường độ hô hấp
mà còn ảnh hưởng đến hiệu
quả trao đổi năng lượng trong

hô hấp. Nhiệt độ cao làm cho
hiệu quả năng lượng giảm.
4. Chất khoáng
Các nguyên tố khoáng, đặc
biệt là các nguyên tố vi
lượng có ảnh hưởng nhiều mặt
đến hô hấp.
Vai trò quan trọng nhất của chất
khoáng đối với hô hấp là ảnh
hưởng đến hoạt tính hệ
enzime hô hấp. Phần lớn các
chất khoáng có tác dụng kích
thích hoạt tính các enzime nên
làm tăng hô hấp. Bên cạnh đó
cũng có nhiều chất khoáng có
tác dụng ức chế hoạt tính
enzime nên giảm hô hấp. Bởi
vậy việc điều hoà tỷ lệ chất
khoáng hợp lý có ý nghĩa quan
trọng trong việc điều chỉnh hô
hấp.
5. Chất khí trong môi trường
Thành phần và tỷ lệ các chất khí
trong môi trường ảnh hưởng rõ
rệt đến hô hấp đặc biệt là thay
đổi con đường hô hấp.
Hàm lượng O
2
cao kích thích hô
hấp hiếu khí, làm tăng quá trình

hô hấp. Ngược lại, hàm lượng
O
2
giảm hô hấp giảm và chuyển
sang dạng hô hấp kỵ khí.
Thường nếu hàm lượng O
2
thấp
hơn 5% hô hấp xảy ra theo con
đường yếm khí là chủ yếu. Hàm
lượng O
2
tối ưu cho hô hấp là
20%. Đối với hàm lượng CO
2

của môi trường lại có tác động
ngược lại với O
2
.
Hô hấp không chỉ phụ thuộc
hàm lượng CO
2
và O
2
trong môi
trường mà còn phụ thuộc vào
thành phần khí trong gian
bào. Thành phần khí trong
gian bào rất khác thành phần khí

trong môi trường. Trong gian
bào hàm lượng O
2
thấp hơn môi
trường (7-18%) còn hàm lượng
CO
2
cao hơn trong môi trường
(0,9-7,5%). Hàm lượng này
thay đổi tuỳ loài cây, tuỳ
loại mô, Các mô càng nằm sâu
trong cơ thể thì hàm lượng khí
càng thấp nhát là O
2
. Ở những
mô này hàm lượng khí trong
gian bào ảnh hưởng đến hô hấp
mạnh hơn hàm lượng khí trong
môi trường.
Ngoài những yếu tố trên còn
nhiều yếu tố khác như các yếu
tố vật lý, hoá học, sinh học
trong môi trường cũng có ảnh
hưởng nhất định đến hô hấp.