Trường Ngày… Tháng……Năm…
Người dạy: Võ Minh Thành Tiết:………
Lớp:10
Giáo Án
Phần một: GIỚI THIỆU CHUNG VỀ THẾ GIỚI SỐNG
Bài 1: CÁC CẤP TỔ CHỨC CỦA THẾ GIỚI SỐNG
I.Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức:
- Giải thích được nguyên tắc tổ chức thứ bậc của thế giới sống và có cái nhìn bao
quát về thế giới sống.
- Giải thích được tại sao tế bào lại là đơn vị cơ bản tổ chức nên thế giới sống.
- Trình bày được đặc điểm chung của các cấp tổ chức sống.
2 .Kĩ năng:
Rèn một số kĩ năng sau:
- Quan sát hình ảnh.
- Phân tích so sánh.
- Khái quát hóa kiến thức.
- Rèn luyện tư duy hệ thống và rèn luyện phương pháp tự học.
3. Thái độ:
Nhìn đúng đắn về sự sống và sự sinh trưởng – phát triển của sinh vật trên
trái đất.
II. Nội dung trọng tâm:
Cấp tế bào: các phân tử, các đại phân tử, bào quan.
Cấp cơ thể: cơ thể đơn bào, cơ thể đa bào.
Cấp quần thể - loài.
Cấp quần xã.
III. Phương pháp dạy học:
- Dùng lời.
- Vấn đáp.
- Quan sát tranh, sơ đồ - tìm tòi.
- Thảo luận nhóm.
- Phương pháp sử dụng sách giáo khoa – tìm tòi.
IV. Phương tiện dạy học:
- Tranh các loại vi sinh vật.
- SGK.
- Phiếu học tập.
V . Tiến trình lên lớp:
1. Ổn định tổ chức:
GV ổn định lớp và kiểm tra sĩ số.
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Giảng bài mới
Thời
gian
Hoạt động giáo viên Hoạt động học
sinh
Nội dung
Hoạt động 1: Cấp tế bào
GV hỏi: quan sát hình 1
SGK trang 7 em hãy nêu
các cấp tổ chức của thế giới
sống?
GV nhận xét bổ sung:
Người ta chia thế giới sống
thành các cấp độ tổ chức
khác nhau: phân tử→ bào
quan→ tế bào→ mô → cơ
quan→ hệ cơ quan→ cơ thể
→ quần thể → quần xã →
hệ sinh thái→ sinh quyển.
GV hỏi: Trình bày cấu tạo
của tế bào?
Tại sao nói tế bào là đơn vị
tổ chức cơ bản của sự sống?
GV nhận xét bổ sung:
- Tế bào được cấu tạo từ
các phân tử, đại phân
tử, bào quan, các yếu tố
này tạo nên 3 thành
phần cấu trúc là: màng
sinh chất, tế bào chất,
nhân.
- Vì mọi hoạt động sống
điều xảy ra trong tế bào
dù là cơ thể đơn bào
hay đa bào.
- Các tế bào chỉ được
sinh ra bằng cách phân
Học sinh trả lời
Học sinh nghiên
cứu SGK trả lời
Học sinh nghiên
cứu SGK trả lời
I. Cấp tế bào
1. Sơ lược cấu tạo tế
bào.
- Tế bào được cấu tạo từ các
phân tử, đại phân tử, bào
quan, các yếu tố này tạo
nên 3 thành phần cấu trúc
là: màng sinh chất, tế bào
chất, nhân.
- mọi hoạt động sống điều
xảy ra trong tế bào dù là cơ
thể đơn bào hay đa bào.
2. Các phân tử
Các phân tử có trong tế bào
là các chất vô cơ như muối
vô cơ, nước và các chất hữu
chia tế bào.
GV hỏi: Các phân tử là gì?
GV nhận xét bổ sung:
Các phân tử có trong tế bào
là các chất vô cơ như muối
vô cơ, nước và các chất hữu
cơ.
GV hỏi: Các đại phân tử là
gì?
GV nhận xét bổ sung:
Chủ yếu lả protein và axit
nucleic là chất đa phân có
vai trò quyết định sự sống
của tế bào.
GV hỏi: Bào quan là? Cho
ví dụ?
GV nhận xét bổ sung:
Là cấu cấu trúc gồm các đại
phân tử và phức hợp trên
phân tử có chức năng nhất
định trên tế bào.
Ví dụ: Riboxom gồm rARN
và protein có chức năng là
nơi tổng hợp protein.
Học sinh nghiên
cứu SGK trả lời
Học sinh nghiên
cứu SGK trả lời
cơ.
3. Các đại phân tử
Chủ yếu lả protein và axit
nucleic là chất đa phân có
vai trò quyết định sự sống
của tế bào.
4. Bào quan
Là cấu cấu trúc gồm các đại
phân tử và phức hợp trên
phân tử có chức năng nhất
định trên tế bào.
Ví dụ: riboxom gồm rARN
và protein có chức năng là
nơi tổng hợp protein.
Hoạt động 2: Cấp cơ thể
GV hỏi: Cấp cơ thể là gì?
GV nhận xét bổ sung: Là
cấp tổ chức có cấu tạo từ
một đến hàng trăm nghìn tỉ
tế bào, từ tế tập hợp thành
cơ quan và tập hợp từ nhiều
cơ quan tập hợp thành cơ
thể tồn tại và thích nghi với
Học sinh nghiên
cứu SGK trả lời
II. Cấp cơ thể
Là cấp tổ chức có cấu tạo từ
một đến hàng trăm nghìn tỉ
điều kiện nhất định của môi
trường.
GV hỏi: Cấp cơ thể giữ vai
trò quan trọng như thế nào?
GV nhận xét bổ sung: Cấp
tổ chức quan trọng vì nó
biểu hiện đầy đủ các đặc
tính của cơ thể sống.
GV hỏi: Cơ thể đơn bào là
gì?
GV nhận xét bổ sung: Cơ
thể đơn bào chỉ gồm một tế
bào nhưng thực hiện đầy
chức năng của cơ thể sống.
GV hỏi: Cơ thể đa bào là
gì?
GV nhận xét bổ sung: Cơ
thể đa bào gồm nhiều tế
bào. Ví dụ: Cơ thể người có
10
3
tế bào.
GV hỏi: Nếu tế bào cơ tim,
mô cơ tim, quả tim, cũng
như hệ tuần hoàn bị tách
khỏi cơ thể, chúng có hoạt
động sống được không? Vì
sao?
GV nhận xét bổ sung:
không vì khi tách khỏi cơ
thể không có moi trường
sống (điều kiện sống) thích
hợp cho chúng hoạt động.
Học sinh nghiên
cứu SGK trả lời
Học sinh nghiên
cứu SGK trả lời
Học sinh nghiên
cứu SGK trả lời
Học sinh nghiên
cứu SGK trả lời
tế bào, từ tế tập hợp thành
cơ quan và tập hợp từ nhiều
cơ quan tập hợp thành cơ
thể tồn tại và thích nghi với
điều kiện nhất định của môi
trường.
Cấp tổ chức quan trọng vì
nó biểu hiện đầy đủ các đặc
tính của cơ thể sống.
1. Cơ thể đơn
bào
Cơ thể đơn bào chỉ gồm
một tế bào nhưng thực hiện
đầy chức năng của cơ thể
sống.
2. Cơ thể đa
bào
Cơ thể đa bào gồm nhiều tế
bào. Ví dụ: Cơ thể người có
10
3
tế bào.
Hoạt động 3: Cấp quần III. Cấp quần thể -
thể - loài, cấp quần xã và
hệ sinh thái – sinh quyển.
GV hỏi: Thế nào là cấp
quần thể - loài?
GV nhận xét bổ sung: Là
các cá thể cùng một loài,
sống chung với nhau trong
cùng một vùng địa lí nhất
định, trong thời gian nhất
định. Quần thể được xem là
đơn vị tiến hóa cơ sở của
loài.
GV hỏi: Thế nào là cấp
quần xã?
GV nhận xét bổ sung: Là
cấp tổ chức gồm nhiều quần
thể thuộc các loài khác nhau
cùng chung sống trong vùng
địa lí nhất định.
GV hỏi: Hệ sinh thái là gì?
GV nhận xét bổ sung: Là
sinh vật và môi trường sống
của các sinh vật tạo nên thể
thống nhất.
GV hỏi: Sinh quyển là gì?
GV nhận xét bổ sung: Là
tập hợp tất cả hệ sinh thái
trong khí quyển, thủy
quyển, địa quyển tạo nên
sinh quyển trái đất.
Học sinh nghiên
cứu SGK trả lời
Học sinh nghiên
cứu SGK trả lời
Học sinh nghiên
cứu SGK trả lời
Học sinh nghiên
cứu SGK trả lời
loài, cấp quần xã
và hệ sinh thái –
sinh quyển.
1. Cấp quần thể
- loài
Là các cá thể cùng một loài,
sống chung với nhau trong
cùng một vùng địa lí nhất
định, trong thời gian nhất
định. Quần thể được xem là
đơn vị tiến hóa cơ sở của
loài.
2. Cấp quần xã
Là cấp tổ chức gồm nhiều
quần thể thuộc các loài khác
nhau cùng chung sống trong
vùng địa lí nhất định.
3. Hệ sinh thái
Là sinh vật và môi trường
sống của các sinh vật tạo
nên thể thống nhất.
4. Sinh quyển
Là tập hợp tất cả hệ sinh
thái trong khí quyển, thủy
quyển, địa quyển tạo nên
sinh quyển trái đất.
4.Củng cố
Hãy nêu các cấp tổ chức của thế giới sống?
Cấp cơ thể là gì?
Cấp cơ thể giữ vai trò quan trọng như thế nào?
Trình bày cấu tạo của tế bào?
Tại sao nói tế bào là đơn vị tổ chức cơ bản của sự sống?
5.Dặn dò
Về nhà học bài, đọc trước bài mới bài 2 trang 10 SGk.
Đọc và trả lời câu hỏi SGK 10 nâng cao trang 9.