giáo án văn 7 cả năm ( hay, gọn)

TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Giáo án Ngữ văn 7
TUẦN 1 Ngày soạn: 05.08.09
TIẾT 1 Ngày dạy:
BÀI 1
CỔNG TRƯỜNG MỞ RA
I. Mục tiêu cần đạt
Giúp hs
- Cảm nhận và hiểu được những tình cảm thiêng liêng , đẹp đẽ của cha mẹ đối với con cái
- Thấy được ý nghóa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời của mỗi con người
II. Chuẩn bò
- Tích hợp : với môn Tiếng Việt qua bài Từ ghép , với phân môn Tập Làm Văn qua bài Liên kết
trong văn bản
- Giáo viên: Giáo án, một số bước tranh minh hoạ về ngày tựu trường .
- Học sinh: Soạn bài
III. Tiến trình lên lớp
1. Ổn đònh tổ chức:
2. Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra sách vở và việc soạn bài của hs
3. Bài mới: GV giới thiệu bài
Tất cả chúng ta , đều trải qua cái buổi tối trước ngày khai giảng trọng đại chuyển từ mẫu giáo lêân
lớp 1 bậc tiểu học . Còn vương vấn trong nổi nhớ của chúng ta xiết bao bồi hồi , xao xuyến … cảø lo
lắng và sợ hãi.Bây giờ nhớ lại ta thấy thật ngây thơ và ngọt ngào , tâm trạng của mẹ ntn khi cổng
trường sắp mở ra đón đứa con yêu q của mẹ. Tiết học hôm nay sẽ làm rõ điều đó .
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG GHI BẢNG
HOẠT ĐỘNG 1 :Hướng dẫn học sinh đọc tiếp xúc
văn bản
- Giáo viên và học sinh nối nhau đọc hết một lần.
(?) Văn bản này thuộc loại văn bản gì ? ( Nhật
dụng)
(?) Ở lớp 6 các em đã học loại vb này rồi , em hãy
nhắc lại vb nhật dụng là gì ?( Là loại vb đề cập
đến nội dung có tính cập nhật , đề tài có tính thời

sự đồng thời là những vấn đề xh có ý nghóa lâu dài
)
HS đọc, tìm hiểu chú thích sgk/8
(?) Bài văn gồm mấy phần, em hãy nêu nội dung
chính của từng phần?
- Hs thực hiện trả lời.
- Giáo viên kết luận
HOẠT ĐỘNG 2: Hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu VB
(?) Người mẹ nghó đến con trong thời điểm nào ? (
đêm trước ngày con vào lớp 1
(?) Theo em tại sao người mẹ lại không ngủ được?
(?) Hs : Thảo luận nhóm “Tâm trạng của mẹ và
con có gì khác nhau ? ở đây tác giả sử dụng biện
I. Đọc – tiếp xúc văn bản.
1. Đọc văn bản
2. Tìm hiểu chú thích.
a.Tác giả: Lí Lan
b.Tác phẩm: Là một văn bản nhật dụng
c. Từ khó: Giải thích lại bằng lời các từ :
háo hức, bận tâm, nhạy cảm.
3. Bố cục: Gồm 2 đoạn
Đoạn 1: từ đầu đến ngày đầu năm học:
Tâm trạng của hai mẹ con trong buổi tối
trước ngày khai giảng.
Đoạn 2: Thực sự mẹ không lo lắng…hết: n
tượng tuổi thơ và liên tưởng của mẹ
II. Đọc - Tìm hiểu vb
1. Diễn biến tâm trạng của người mẹ
- Hôm nay mẹ không tập trung được vào
việc gì cả .

- Mẹ lên giường trằn trọc … không ngủ được.
(còn đứa con thân yêu của mẹ thì giấc ngủ
Giáo viên : Trần Thò Thắng
1
TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Giáo án Ngữ văn 7
pháp nghệ thuật gì ?” ( Tương phản)
(?) Chi tiết nào chứng tỏ ngày khai trường đã để
lại dấu ấn trong tâm hồn người mẹ ?
- Cứ nhắm mắt lại là dường như vang bên tai tiếng
đọc bài trầm bổng : “ Hằng năm … dài và hẹp”
- Cho nên ấn tượng của mẹ …. Mà mẹ bước vào
(?) Theo em tại sao ngày khai trường vào lớp 1 lại
để lại dấu ấn sâu đậm trong tâm hồn người mẹ đến
thế ?(Bởi đó có thể là ngày đầu tiên mẹ đến trường
, được bà dắt đi học , nhưng cũng có thể là sự cảm
nhận về một môi trường hoàn toàn mới lạ)
(?) Từ những trăn trở suy nghó đến những lo lắng
đó, em thấy người mẹ là người ntn?
(?) Trong vb có phải người mẹ đang trực tiếp nói
với con không ? Cách viết này có tác dụng gì ?
(Người mẹ không trực tiếp nói với ai cả. Cách viết
này làm nổi bật tâm trạng , khắc hoạ được tâm tư
tình cảm của người mẹ )
Gọi hs đọc từ Mẹ nghe nói cho đến hết
(?) Em nhận thấy ở nước ta , ngày khai trường có
diễn ra như ngày lễ của toàn xh không ? ( có)
(?) Trong đoạn cuối vb xuất hiện câu tục ngữ “sai
một li đi một dặm” . Em hiểu câu tục ngữ này có ý
nghóa gì khi gắn với sự nghiệp giáo dục ?
( Không được sai lầm trong giáo dục vì giáo dục

quyết đònh tương lai cho một đất nước)
Kết thúc bài văn người mẹ nói “Bước qua cánh
cổng trường là thế giới diệu kì sẽ mở ra” . Em đã
học qua thời cấp I , bây giờ em hiểu thế giới kì
diệu ở đây là gì ?
(?) Em sẽ làm gì để đền đáp lại tình cảm của mẹ
dành cho em?
HOẠT ĐỘNG 3: Hướng dẫn HS tổng kết
(?) Như các em đã biết vb này viết về tâm trạng
của người mẹ trong đêm không ngủ được trước
ngày khai trường để vào lớp 1 của con . Qua tâm
trạng đó của mẹ , em hiểu được gì về vấn đề mà
tác giả muốn nói ở đây ? (HS đọc ghi nhớ sgk/9)
HOẠT ĐỘNG 4: Hướng dẫn HS làm luyện tập
(?)Em hãy kể lại một kỷ niệm sâu sắc nhất của em
đối với mẹ
đến dễ dàng như uống một li sữa,ăn một cái
kẹo)
- Vì mẹ vô cùng thương yêu con, thấy con lo
lắng, hồi hộp, xúc động nên mẹ không ngủ
được.
- Mẹ nhớ sự nôn nao , hồi hộp khi cùng bà
ngoại… nỗi chơi vơi hốt hoảng
→ Yêu thương con hết mực , tình cảm đối
với con thật sâu nặng
2. Cảm nghó của mẹ về giáo dục trong nhà
trường
“ Đi đi con , hãy can đảm lên , thế giới này
là của con , bước vào cánh cổng trường là
thế giới diệu kì sẽ mở ra”

→ Khẳng đònh vai trò to lớn của nhà
trường đối với con người và tin tưởng ở sự
nghiệp giáo ducï
III. Tổng kết:
* Ghi nhớ: sgk /9
IV. Luyện tập
4.Hướng dẫn về nhà
-Học phần ghi nhớ
-Soạn bài “ Mẹ tôi”
5. Rút kinh nghiệm
Giáo viên : Trần Thò Thắng
2
TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Giáo án Ngữ văn 7
TUẦN 1 Ngày soạn: 05.08.09
TIẾT 2 Ngày dạy :
MẸ TÔI
Et-Môn Đô-Đơ-A-Xi-Mi
I.Mục tiêu cần đạt
Giúp hs
-Hiểu biết và thấm thía những tình cảm thiêng liêng sâu nặng của cha mẹ đối với con cái
-Hiểu được cách nghiêm khắc nhưng vẫn tế nhò , có lí , có tình của người cha
II. Chuẩn bò
-Tích hợp : vb Cổng trường mở ra , Tiếng việt qua bài Từ ghép , TLV qua bài Liên kết trong vb
-Giáo viên : Giáo án. Một số bức tranh minh hoạ
- Học sònh : Học bài, soạn bài
III. Tiến trình lên lớp
1.Ổn đònh tổ chức :
2. Kiểm tra bài cũ : Tâm trạng của người mẹ và của đứa con trong đêm trước ngày khai giảng có gì
giống và khác nhau ?vì sao có sự khác nhau ấy ?
3. Bài mới : Giới thiệu bài(1 phút):Từ xưa đến nay người VN luôn có truyền thống “ Thờ cha,

kính mẹ” . Dù xh có văn minh tiến bộ ntn nữa thì sự hiếu thảo , thờ kính cha mẹ vẫn là biểu hiện
hàng đầu của thế hệ con cháu . Tuy nhiên lúc nào ta cũng ý thức được điều đó , có lúc vì vô tình
hay tự ta phạm phải những lỗi lầm đối với cha mẹ . Chính những lúc đó cha mẹ mới giúp ta nhận
ra được những lỗi lầm mà ta đã làm . VB “ Mẹ tôi” mà chúng ta tìm hiểu ngày hôm nay sẽ giúp ta
thấy được tình cảm của các bậc cha mẹ đối với con cái mình .
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG GHI BẢNG
HOẠT ĐỘNG 1:Hướng dẫn HS tìm hiểu về tác giả,
tác phẩm.
(?) Em hãy nêu vài nét về tác giả , tác phẩm ?
HOẠT ĐỘNG 2:Hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu VB
GV cùng hs đọc toàn bộ vb ( trong khi đọc thể hiện hết
tâm tư và tình cảm của người cha trước lỗi lầm của con
và sự tôn trọng của ông đối với vợ mình)
HS đọc từ khó sgk,GV giải nghóa kỹ hơn về các từ khó
đó.
(?)Ngoài ra còn từ nào ở trong VB em chưa hiểu?
(?) Tại sao nội dung vb là bức thư người bố gửi cho
con , nhưng nhan đề lại lấy tên Mẹ tôi ?(Tuy bà mẹ
không xuất hiện trong câu chuyện trực tiếp nhưng đó lại
là các tiêu điểm mà các nhân vật và chi tiết đều hướng
tới để làm sáng tỏ.Qua bức thư của người bố gửi cho
con,người mẹ hiện lên thật lớn lao,cao cả)
(?) VB này chia làm mấy phần ? nêu nội dung từng
phần ?
- Từ đầu đến sẽ ngày mất con : Hình ảnh người mẹ
- Tiếp theo đến yêu thương đó :Thái độ của người cha
- Còn lại :Lời nhắn nhủ của người cha
I. Giới thiệu chung
* Chú thích * sgk/11
II. Đọc - Tìm hiểu VB

1. Đọc , tìm hiểu chú thích
2. Bố cục: 3 phần
3.Phân tích
a. Hình ảnh người mẹ
Giáo viên : Trần Thò Thắng
3
TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Giáo án Ngữ văn 7
Gọi hs đọc đoạn 1
(?) Hình ảnh người mẹ của En-ri-cô hiện lên qua những
chi tiết nào trong vb ?(Thức suốt đêm;Sẵn sàng bỏ một
năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn;Có
thể đi ăn xin,hy sinh tính mạng để cứu con)
(?) Em cảm nhận phẩm chất nào của người mẹ sáng lên
từ những chi tiết đó?
(?) Phẩm chất đó được biểu hiện như thế nào ở mẹ
em ? hoặc một người mẹ VN nào mà em biết ?( hs tự
bộc lộ)
Gọi hs đọc đoạn 2
(?) Tìm những từ ngữ thể hiện thái độ của người bố đối
với En-ri-cô?
(?) Em có suy nghó gì trước những lời cảnh tỉnh của
người cha ? (Hs tự do trả lời)
(?) Qua đó em thấy thái độ của bố đối với En-ri-cô
ntn? (vừa dứt khoát như ra lệnh , vừa mềm mại như
khuyên nhủ )
(?) Lí do gì khiến ông có thái độ đó ? Qua thái độ đó bố
mong muốn ở con điều gì ?
- Vì ông cảm thấy hụt hẩng bất ngờ
- Mong muốn con hiểu được công lao , sự hi sinh vô bờ
bến của mẹ

*Thảo luận 3 phút: Theo em điều gì khiến En-ri-cô
xúc động khi đọc thư bố .Trong 4 lí do đã nêu trong
phần tìm hiểu vb sgk?
(?) Trước tấm lòng của người mẹ , bố đã khuyên En-ri-
cô điều gì ?
(?) Em hiểu được điều gì qua lời khuyên nhủ của bố ?(
Đối với mẹ chúng ta cố gắng đừng làm một điều gì sai
trái khiến mẹ phải đau lòng , và khi lỡ sai phạm chúng
ta phải biết nhận lỗi )
(?) Theo em đó là một lời khuyên như thế nào ?
*Thảo luận 3 phút: Theo em tại sao người bố không
nói trực tiếp mà lại viết thư ?
HOẠT ĐỘNG 3: (2 phút) Tổng kết
*Tích hợp giáo dục: Qua bức thư người bố gửi cho En-
ri – cô em rút ra được bài học gì ?(Chúng ta phải hiểu
được công lao to lớn của mẹ và hãy làm nhiều điều tốt
để đền đáp công ơn đó)
HS đọc thêm VB “Thư gửi mẹ” và “Vì sao hoa cúc có
nhiều cánh nhỏ”
- Dành hết tình yêu thương cho con ,
quên mình vì con
b.Thái độ của người cha đối với En- ri-
cô
- Sự hỗn láo của con như một nhát dao
đâm vào tim bố vậy
- Bố không thể nén cơn tức giận
- Con mà lại xúc phạm đến mẹ con ư?
- Thật đáng xấu hổ và nhục nhã

→ Vừa dứt khoát như ra lệnh,

vừa mềm mại như khuyên nhủ . Mong
muốn con hiểu được công lao , sự hi
sinh vô bờ bến của mẹ

c. Lời khuyên của bố
- không bao giờ thốt ra 1 lời nói nặng
với mẹ
- Con phải xin lỗi mẹ
- Con hãy cầu xin mẹ hôn con
→ Lời khuyên nhủ chân tình
sâu sắc
III.Tổng kết:
Ghi nhớ sgk /12
4.Hướng dẫn về nhà:(1p)Tóm tắt vb , Học thuộc phần ghi nhớ , làm hết bài tập
- Soạn bài “ Cuộc chia tay của những con búp bê”
Giáo viên : Trần Thò Thắng
4
TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Giáo án Ngữ văn 7
TUẦN 1 Ngày soạn: 10.09.2007
TIẾT 3 Ngày dạy : 13.09.2007

I. Mục tiêu cần đạt
Giúp HS
-Nắm được cấu tạo của 2 loại từ ghép:Từ ghép chính phụ và Từ ghép đẳng lập
-Hiểu được cơ chế tạo nghóa của từ ghép Tiếng Việt
-Biết vận dụng những hiểu biết về cơ chế tạo nghóa vào việc tìm hiểu nghóa của hệ thống từ ghép
Tiếng Việt
II. Chuẩn bò:
-Dự kiến khả năng tích hợp với phần văn qua văn bản Cổng trường mở ra và văn bản Mẹ tôi;Phần
Tập làm văn trong Liên kết trong văn bản;Phần Tiếng Việt qua bài Cấu tạo từ đã học ở lớp 6

-Bảng phụ,một số mẫu câu
III. Tiến trình lên lớp
1. Ổn đònh lớp (1p)
2. Bài cũ:(3p) Kiểm tra việc soạn bài của HS
3. Bài mới: (1p)GV giới thiệu bài
Ở lớp 6 các em đã học Cấu tạo từ trong đó phần nào các em đã nắm được khái niệm từ
ghép(đó là những từ phức được cấu tạo ra bằng cách ghép các tiếng có nghóa với nhau).Để
giúp các em có kiến thức sâu rộng hơn về cấu tạo,trật tự sắp xếp của từ ghép.Chúng ta đi tìm
hiểu bài học hôm nay
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG GHI BẢNG

HOẠT ĐỘNG1:(20p) Tìm hiểu về từ ghép đẳng lập và từ ghép
chính phụ
GV treo bảng phụ VD sgk/13.HS đọc VD
(?)Em hãy so sánh nghóa từ Bà với từ Bà ngoại và nghóa của từ
Vui với Vui lòng?
(?)Từ đó em có nhận xét gì về nghóa của từ ghép Bà ngoại,Vui
lòng với nghóa của từ đơn Bà,Vui?
*Thảo luận 2p: Tại sao có sự khác nhau đó?(do tác dụng của
tiếng đứng sau Ngoại,Lòng bổ sung ý nghóa cho tiếng đứng
trước)
(?)Vậy trong từ ghép Ngoại,Lòng tiếng nào là tiếng chính?
Tiếng nào là tiếng phụ?(tiếng được bổ sung nghóa:Tiếng
chính;tiếng bổ sung nghóa:Tiếng phụ)→Từ ghép có tiếng
chính,tiếng phụ gọi là từ ghép chính phụ
(?)Nhận xét về trật tự tiếng chính,tiếng phụ trong từ ghép chính
phụ?
Thảo luận 3p: Thế nào là từ ghép cp?Cho VD?
I.Các loại từ ghép
1.Từ ghép chính phụ

VD: Bảng phụ
a. -Bà:Người đàn bà sinh ra mẹ hoặc cha
-Bà ngoại:Người đàn bà sinh ra mẹ
→Nghóa từ Bà ngoại hẹp hơn nghóa từ
Bà
b. –Vui:Chỉ tâm trạng thoả mãn,thích
thú,cũng có khi chỉ sự vật,sự việc
-Vui lòng:Tình cảm thích thú,hài lòng
→Nghóa từ Vui lòng hẹp hơn nghóa từ
Vui
* Ghi nhớ 1 sgk/14
Giáo viên : Trần Thò Thắng
TỪ GHÉP
5
TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Giáo án Ngữ văn 7
(?)Quan sát trong các từ Quần áo,Trầm bổng.Các tiếng thứ hai
có bổ nghóa cho tiếng đầu không?Vì sao?
(Không.Vì các tiếng bình đẳng về mặt ngữ pháp,có tiếng chính
và không có tiếng phụ)
(?)Thế nào là từ ghép đẳng lập?
(?)Về mặt cấu tạo,từ ghép Quần áo,Trầm bổng đều có các
tiếng bình đẳng với nhau,còn về cơ chế nghóa có điểm gì giống
và khác nhau không?(Các tiếng trong TGĐL hoặc đồng nghóa
hoặc trái nghóa,hoặc cùng chỉ về sự vật,hiện tượng gần gũi
nhau)
HOẠT ĐỘNG 2 (6p) Tìm hiểu nghóa của từ ghép
(?)Em có nhận xét gì về nghóa của từ ghép đẳng lập so với
nghóa của các tiếng?
* GV lưu ý các từ Giấy má,Viết lách,Qùa cáp.Các tiếng
má,lách,cáp không còn rõ nghóa nhưng nghóa của các từ ghép

trên khái quát hơn nghóa từng tiếng nên vẫn là từ ghép đẳng lập
* GV khái quát lại bài,gọi HS đọc ghi nhớ
HOẠT ĐỘNG 3 (13p) Hướng dẫn HS luyện tập
Bài 1/15: Cho HS làm vào vở sau đó gọi HS lên bảng làm.
Bài 2,3/15: HS thảo luận sau đó cho các nhóm lên bảng thi làm
bài tập nhanh
Bài 4/15: Hướng dẫn HS về nhà làm
2. Từ ghép đẳng lập
VD: Quần áo; Trầm bổng
→Các tiếng bình đẳng về mặt ngữ pháp

* Ghi nhớ 2 sgk/14
II. Nghóa của từ ghép
→ Nghóa của từ ghép đẳng lập chung
hơn,khái quát hơn so với nghóa của các
tiếng⇒ Hợp nghóa
→Nghóa của từ ghép chính phụ hẹp hơn
nghóa của tiếng chính⇒ Phân nghóa
III. Luyện tập
Bài 1/15: Phân loại từ ghép
-TGCP:Lâu đời,xanh ngắt,nhà máy,nhà
ăn,cười tủm
-TGĐL:Suy nghó,chài lưới,cây cỏ,ẩm
ướt,đầu đuôi
Bài 2/15: Tạo từ ghép chính phụ
Bút chì Mưa rào Ăn bám
Vui tai Thước dây Làm quen
Trắng xoá Nhát gan
Bài 4/15:Giải thìch cách dùng từ ghép
-Có thể nói một cuốn sách,một cuốn vở

vì sách và vở là danh từ chỉ sự vật,tồn tại
dưới dạng cá thể,có thể đếm được
-Còn sách vở là TGĐL chỉ chung cả loại
nên không thể nói một cuốn sách vở
4. Hướng dẫn về nhà:
(1p)Học bài,làm bài tập,chuẩn bò bài Liên kết trong văn bản
Giáo viên : Trần Thò Thắng
6
TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Giáo án Ngữ văn 7
TUẦN 1 Ngày soạn: 10.09.2007
TIẾT 4 Ngày dạy: 13 .09.2007

I. Mục tiêu cần đạt
Giúp HS thấy
- Muốn đạt được mục đích giao tiếp thì văn bản phải có tính liên kết.Sự liên kết ấy cần được thể
hiện trên cả 2 mặt:Hình thức ngôn ngữ và nội dung ý nghóa
- Cần vận dụng những kiến thức đã học để bước đầu xây dựng được những văn bản có tính liên kết
II. Chuẩn bò
- Dự kiến khả năng tích hợp với văn bản Cổng trường mở ra và văn bản Mẹ tôi
- Bảng phụ
III. Tiến trình lên lớp
1. Ổn đònh (1p)
2. Bài cũ (3p) GV kiểm tra sự chuẩn bò bài của HS
3. Bài mới: GV giới thiệu bài (1p)
Muốn đạt được mục đích giao tiếp thì văn bản phải có tính liên kết.Sự liên kết ấy cần được thể
hiện ntn?Qua các phương tiện gì ?Hôm nay chúng ta sẽ đi tìm hiểu
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG GHI BẢNG
HOẠT ĐỘNG 1 (25p) Tìm hiểu liên kết và phương tiện liên
kết trong văn bản
HS đọc VD được ghi ở sgk/17 vào bảng phụ

(?)Theo em,đọc mấy dòng ấy En-ri-cô có thể hiểu được điều gì
bố muốn nói chưa?(chưa)
* GV giảng: Chúng ta đều biết lời nói không thể hiểu được rõ
khi các câu văn diễn đạt sai ngữ pháp
(?)Trường hợp này có phải như thế không?(không)
(?) Vậy En-ri-cô chưa thật hiểu rõ vì lí do gì?Hãy tìm lí do xác
đáng trong các lí do nêu dưới đây:
1. Vì các câu văn viết còn khó hiểu
2. Vì các câu văn mục đích chưa thật rõ ràng
3. Vì giữa các câu còn chưa có sự liên kết
* GV giảng: Chỉ có câu văn chính xác rõ ràng,đúng ngữ pháp
thì vẫn chưa đảm bảo sẽ làm nên văn bản.Không thể có văn
bản nếu các câu,các đoạn trong đó không nối liền
(?)Vậy muốn cho đoạan văn có thể hiểu được thì phải có tính
chất gì?
*Thảo luận 2 p: Liên kết có vai trò ntn?
I. Liên kết và phương tiện liên kết trong
văn bản
1. Tính liên kết của văn bản
VD: Bảng phụ
→ Các câu chưa nối liền với nhau một
cách tự nhiên,hợp lý
⇒ Chưa liên kết
* Ghi nhớ mục 1 sgk/18
Giáo viên : Trần Thò Thắng
LIÊN KẾT TRONG VĂN BẢN
7
TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Giáo án Ngữ văn 7
HS đọc VD được ghi ở mục 2 sgk/18 vào bảng phụ
(?)So sánh những câu trên với nguyên văn bài viết Cổng trường

mở ra và cho biết người viết đã chép thiếu hay sai ở chỗ nào?
(thiếu còn bây giờ(giấc ngủ đến với con).Chép sai gương mặt
thanh thoát của con lại viết của đứa trẻ)
(?)Vậy em thấy bên nào có sự liên kết,bên nào không có sự
liên kết?
*Thảo luận 5p: Tại sao chỉ do để sót mấy chữ còn bây giờ và
chép lầm chữ đứa con bằng chữ đứa trẻ mà những câu văn đang
liên kết bỗng trở nên rời rạc?(thiếu còn bây giờ người ta sẽ hiểu
giấc ngủ đến với con là giấc ngủ tương lai.Câu trên dùng từ con
câu dưới chuyển đứa trẻ,ngôi I sang ngôi III.Từ lời mẹ thành lời
tác giả.Nên các câu không gắn bó chặt chẽ với nhau trở nên khó
hiểu)
*GV chốt:Những VD cho thấy các bộ phận của văn bản thường
phải được gắn bó,nối buộc với nhau nhờ những phương tiện
ngôn ngữ(từ,câu)có tính liên kết
GV chuyển ý
HS đọc đoạn văn bài 2 sgk/19
(?)Đoạn văn trên giữa các câu có những từ ngữ liên kết hay
không?(có).Hãy chỉ ra và ghạch dưới các từ ngữ đó trong đoạn
văn?
(?)Đã có từ ngữ liên kết,vậy những câu ấy có thật sự liên kết
với nhau không?Vì sao?(không,vì nội dung giữa các câu không
liên quan,gắn bó chặt chẽ với nhau một cách tự nhiên,hợp lý)
(?)Điều đó chứng tỏ:Ngoài hình thức ngôn ngữ,văn bảan còn rất
cần sự liên kết ở mặt nào nữa?
(?)Tóm lại: Văn bản rất cần sự liên kết ở những mặt nào?
* GV khái quát lại bài,gọi hs đọc ghi nhớ
HỌAT ĐỘNG 2 (14p) Hướng dẫn HS luyện tập
Bài 1/19: Sắp xếp câu văn theo một thứ tự hợp lý
HS làm vào vở,sau đó gọi đứng dậy trình bày

Bài 3/19 (HS thảo luận)Điền từ thích hợp để các câu liên kết
với nhau
2. Phương tiện liên kết
a. Liên kết về hình thức
-Một ngày kia……còn bây giờ
→ Phép nghòch đối
-Giấc ngủ đến với con,gương mặt thanh
thoát của con
→ Phép lặp
⇒ Cần có sự liên kết về mặt hình thức(sử
dụng những phương tiện liên kết)
b. Liên kết về nội dung
VD: Bài tập 2 sgk/19
Tôi nhớ đến mẹ tôi…………mẹ tôi ……sáng
nay…………chiều nay…
→ Có sự liên kết về mặt hình thức nhưng
chưa có sự liên kết về mặt nội dung
⇒ Cần có sự liên kết về mặt nội dung
* Ghi nhớ sgk/18
II. Luyện tập
Bài 1/19
(1) Một quan chức… như sau: (4)
“Ra….này!”.(2)Và ông……hành lang
(5)nghe lời… các cô.(3)Các thầy…hs
Bài 3/19
Bà ơi! …hình bóng của bà…bà trồng
cây,cháu chạy…Bà bảo khi nào…bà
…cháu….Thế là bà ôm cháu vào lòng,hôn
cháu….
4. Hướng dẫn về nhà:(1p)Học bài,làm bài tập còn lại

Soạn bài Cuộc chia tay của những con búp bê
Giáo viên : Trần Thò Thắng
8
TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Giáo án Ngữ văn 7
TUẦN 2 Ngày soạn:14/09/2007
TIẾT 5-6 Ngày dạy: 18/09/2007 BÀI 2
CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ
(Theo Khánh Hoài)
I. Mục tiêu cần đạt
Giúp hs
-Thấy được những tình cảm chân thành , sâu nặng của 2 anh em trong câu chuyện . Cảm nhận
được nỗi xót xa của những bạn nhỏ chẳng may rơi vào hoàn cảnh gia đình bất hạnh . Biết thông
cảm và chia sẻ với những người bạn ấy.
-Thấy được cái hay của truyện là ở cách kể rất chân thật và cảm động
-Rèn kó năng miêu tả và phân tích tâm lí nhân vật
II. Chuẩn bò
-Dự kiến khả năng tích hợp : Tiếng việt với khái niệm Từ ghép , tập làm văn ở bài Bố cục và
Mạch lạc trong vb
-Một số bức tranh minh hoạ
III. Tiến trình lên lớp
1. Ổn đònh tổ chức (1P)
2. Kiểm tra bài cũ: (8p)
Viết một đoạn văn ngắn , khoảng 5-6 câu trình bày cảm nhận của em về hình ảnh và vai trò
của người mẹ qua 2 vb nhật dụng vừa mới học : Cổng trường mở ra và Mẹ tôi
3. Bài mới: (1p)Trong cuộc sống , ngoài việc trẻ được sống đầy đủ về vật chất thì cha mẹ còn
làm cho con trẻ đầy đủ , hoàn thiện về đời sống tinh thần . Trẻ có thể thiếu thốn vật chất nhưng
tinh thần cần phải đầy đủ . Cho dù rất hồn nhiên , ngây thơ nhưng trẻ vẫn cảm nhận , vẫn hiểu biết
1 cách đầy đủ về c/ s gia đình mình . Nếu chẳng may rơi vào hoàn cảnh bất hạnh , các em cũng
biết đau đớn , xót xa , nhất là khi phải chia tay với gia đình thân yêu của mình . Để hiểu rõ hoàn
cảnh đó , bài học hôm nay sẽ giúp ta hiểu được vấn đề đó

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG GHI BẢNG
TIẾT 5
HOẠT ĐỘNG 1(5P) Tìm hiểu chung về tác giả,tác phẩm
(?)Nêu một vài hiểu biết của em về tác giả ,tác phẩm?
GV gọi hs đọc những đoạn tiêu biểu
HOẠT ĐỘNG 2 (30P) Đọc và tìm hiểu văn bản
(?) Em hãy tóm tắt vb này một cách ngắn gọn nhất ?
Giải thích từ khó
(?)Truyện có thể chia làm mấy phần?
I. Giới thiệu tác giả- tác phẩm
Chú thích * Sgk / 26
II. Đọc – Tìm hiểu vb
1. Đọc – Tìm hiểu chú thích
2. Bố cục : 2phần
Giáo viên : Trần Thò Thắng
9
TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Giáo án Ngữ văn 7
(?) Truyện viết về ai ? Về việc gì ? Ai là nhân vật chính ?
( Truyện viết về những em bé không may đứng trước sự đổ vỡ của
gia đình , đó là 2 anh em Thành và Thuỷ )
* Thảo luận 3p: Tại sao tên truyện lại là “ Cuộc chia tay của
những con búp bê” ? Tên truyện có liên quan gì đến ý nghóa của
truyện không ?
Câu hỏi gợi mở : Những con búp bê gợi cho em suy nghó gì ?
Chúng có mắc lỗi gì không ? chúng có chia tay thật không ?
( Những con búp bê vốn là những đồ chơi của tuổi nhỏ , thường
gợi lên sự ngộ nghónh , trong sáng , vô tội)
(?) Vì sao chúng lại phải chia tay ? (vì cha mẹ li hôn)
(?) Câu chuyện được kể theo ngôi thứ mấy ? việc lựa chọn ngôi
kể có tác dụng gì ?(Kể theo ngôi thứ I,người xưng tôi(Thành)

chứng kiến sự việc xảy ra cũng là người chòu nỗi đau như em gái
của mình
→
Thể hiện sâu sắc suy nghó,tình cảm và tâm trạng của
nhân vật,tăng thêm sức thuyết phục cho truyện)
(?) Hãy tìm những chi tiết trong truyện để thấy được 2 anh em
Tvà T rất mực gần gũi , thương yêu nhau ?
(?) Em có nhận xét gì về tình cảm của 2 anh em trong câu chuyện
này ? (tình cảm chân thành , sâu nặng)
(?) Chính vì tình cảm sâu nặng như thế nên gặp cảnh ngộ phải
chia tay chúng đã bộc lộ cảm xúc gì ?(đau đớn , xót xa )
TIẾT 6
Ổn đònh (1p)
GV khái quát lại tiết 1 – chuyển ý(3p)
HOẠT ĐỘNG 2 (Tiếp theo- 28p)
*Thảo luận 3p: Lời nói và hành động củaThuỷ khi thấy anh chia 2
con búp bê Vêï só và em nhỏ ra 2 bên có mâu thuẫn gì ? (Một mặt
Thuỷ rất giận dữ khi Thành chia rẽ 2 con búp bê nhưng mặt khác
em rất thương Thành không muốn nhận hết bởi không ai canh giấc
ngủ cho anh)
(?) Theo em có cách nào giải quyết mâu thuẫn đó không? (Gia
đình phải đoàn tụ )
(?)Kết thúc truyện Thuỷ đã lựa chọn cách giải quyết ntn?Chi tiết
này gợi lên trong em những suy nghó,tình cảm gì?(Thuỷ đặt 2 con
búp bê nằm cạnh nhau
→
Gợi lên trong lòng người đọc lòng thương
cảm đối với em:Một em bé gái giàu lòng vò tha,… )
Theo dõi cuộc chia tay với lớp
(?) Chi tiết nào trong cuộc chia tay của Thuỷ với lớp học làm cô

giáo bàng hoàng ?(Thuỷ sẽ không được đi học nữa do nhà bà ngoại
xa….mẹ bảo sắm cho một thúng hoa quả ra chợ ngồi bán)
(?) Vì sao cô bàng hoàng ? ( bởi vì học trò của mình không chỉ bất
hạnh do gia đình tan nát mà còn bất hạnh không được đến trường )
(?) Theo em từ chi tiết trên ở khía cạnh đề tài sáng tác về quyền
trẻ em thì truyện ngắn này muốn nói lên điều gì ? Muốn đề cập
đến quyền lợi gì của trẻ em ?
3. Phân tích
a. Cuộc chia tay của Thuỷ với anh
trai
- Thuỷ mang kim chỉ ra tận sân
vận động vá áo cho anh
- Chiều nào Thành cũng đón em đi
học về , dắt tay nhau vừa đi vừa
trò chuyện
- Thành nhường hết đồ chơi cho
em nhưng Thuỷ lại thương anh
“Không ai gác đêm cho anh ngủ”
nên để lại cho anh cả 2 con búp
bê
→Tình cảm chân thành , sâu nặng,
tấm lòng nhân hậu,vò tha
b. Cuộc chia tay với lớp học
Giáo viên : Trần Thò Thắng
10
TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Giáo án Ngữ văn 7
( 1 sự thật trong đời sống xh khiến cho những đứa trẻ rơi vào hoàn
cảnh bất hạnh , khổ đau . Trẻ phải được nuôi dạy , được chăm sóc
yêu thương , được đi học)
(?) Trong đoạn này , chi tiết nào khiến em cảm động nhất? Vì

sao ?( cô cho tặng Thuỷ quyển vở và cây bút nắp vàng – thể hiện
tình yêu thương , sự quan tâm của cô giáo đối với học trò)
*Thảo luận 5p: Hãy giải thích vì sao khi Thành dắt em ra khỏi
cổng trường. Thành lại có tâm trạng “ Kinh ngạc thấy mọi người
vẫn đi lại bình thường và nắng vẫn vàng ươm trùm lên cảnh vật”(
Có thể là vì trong khi mọi việc diễn ra bình thường , có cảnh vật rất
đẹp , cuộc đời vẫn bình yêu …ấy thế mà Thành và Thuỷ phải chòu
đựng sự mất mát và đổ vỡ quá lớn )
(?) Hãy nhận xét về cách kể truyện của tác giả , cách kể này có
tác dụng gì trong việc làm nổi rõ tư tưởng của truyện ? ( Kể bằng
con mắt và những suy nghó của những con người trong cuộc . Cách
kể này giúp tác giả thể hiện 1 cách sâu sắc những suy nghó , tình
cảm , tâm trạng của nhân vật . Lời kể giản dò , không xung đột dữ
dội , có sức truyền cảm )
(?) Qua câu chuyện này , theo em tác giả muốn gửi gắm đến mọi
người điều gì ?
HOẠT ĐỘNG 3: (2p)Tổng kết
HOẠT ĐỘNG 4:(10p) Luyện tập
-Đọc thêm Trách nhiệm của bố mẹ
-Nêu cảm nghó của mình về hoàn cảnh của hai em Thành và
Thuỷ?
- Cô mở cặp lấy một quyển sổ
cùng với chiếc bút máy nắp vàng
đưa cho Thuỷ
- Em tôi …nức nở
→ Cần yêu thương và quan tâm
đến quyền lợi của trẻ em , đừng
làm tổn hại đến hững tình cảm tự
nhiên, trong sáng
III. Tổng kết

* Ghi nhớ Sgk / 27
IV. Luyện tập
4. Hướng dẫn về nhà (1p) - Tóm tắt vb
-Học phần ghi nhớ
-Soạn bài “Bố cục trong văn bản
*********************************************************************************
*******
TUẦN 2 Ngày soạn: 17.09.2007
TIẾT 7 Ngày dạy: 20 .09.2007
BỐ CỤC TRONG VĂN BẢN
I. Mục tiêu cần đạt
Giúp hs hiểu rõ :
-Tầm quan trọng của bố cục trong vb : trên cơ sở đó , có ý thức xd bố cục khi tạo lập vb
Giáo viên : Trần Thò Thắng
11
TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Giáo án Ngữ văn 7
-Thế nào là bố cục rành mạch và hợp lí để bước đầu xd được bố cục rành mạch , hợp lí cho bài
làm
-Tính phổ biến và sự hợp lí của dạng bố cục 3 phần , nhiệm vụ của mỗi phần trong bố cục , để
từ đó có thể làm Mở bài , Thân bài và Kết bài đúng hướng hơn , đạt kết quả tốt hơn
II. Chuẩn bò
-Dự kiến khả năng tích hợp : Phần văn qua vb “ Cuộc chia tay của những con búp bê” và các
vb đã học
-Một số bài văn có bố cục rành mạch , hợp lí
-Văn bản Lợn cưới-Aó mới sgk ngữ văn 6
III. Tiến trình lên lớp
1. Ổn đònh tổ chức (1p)
2. Kiểm tra bài cũ : (5p)- Thế nào là liên kết trong vb ?
-Muốn 1 vb có tính liên kết người viết phải ntn?
3. Bài mới : (1p) Trong những năm học trước , các em đã được làm quen với công việc xây dựng

dàn bài , Dàn bài lại là chính kết quả , hình thức thể hiện của bố cục . Vì thế bố cục trong vb
không phải là 1 vấn đề hoàn toàn mới mẻ đối với chúng ta . Tuy nhiên trên thực tế , vẫn có rất
nhiều học sinh không qua tâm đến bố cục , và rất ngại xd bố cục trong lúc làm bài . Vì vậy bài học
hôm nay sẽ học ta thấy rõ tầm quan trọng của bố cục trong vb , bước đầu giúp ta xd được bố cục
rành mạch , hợp lí .
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG GHI BẢNG
HOẠT ĐỘNG 1:(10p) Tìm hiểu bố cục của văn bản
(?)Nhắc lại bố cục của văn bản Cuộc chia tay của những con búp bê?
(?) Em muốn viết một lá đơn để xin ra nhập đội TNTPHCM, hãy cho
biết trong lá đơn ấy cần ghi những nội dung gì ?
- Tên , tuổi , nghề nghiệp
- Nêâu yêu cầu , nguyện vọng , lời hứa
(?) Những nội dung trên được sắp xếp theo một trật tự ntn? (Theo trật
tự trước sau một cách hợp lí , chặt chẽ , rõ ràng )
(?) Em có thể tuỳ tiện thích ghi nd nào trước cũng được không ? Ví dụ
có thể viết lí do trước sau đó mới viết tên được không ?
( không)
(?) Từ đó em thấy bố cục một vb cần đạt những yêu cầu gì để người
đọc có thể hiểu được vb đó ? ( ghi nhớ 1)
HOẠT ĐỘNG 2 (12p) Yêu cầu đối với bố cục trong văn bản
Gọi hs đọc 2 câu truyện trong phần 2
Chú ý câu chuyện thứ nhất
(?) Đọc câu chuyện này lên ta thấy nội dung được sắp xếp ntn so với
vb kể trong sách ngữ văn ?
(lộn xộn , khó tiếp nhận )
*Thảo luận 3p: Bản kể trong vb ngữ văn 6 và bản kể ở vd này đều có
những câu văn về cơ bản là giống nhau . Vậy vì sao vb này khó tiếp
nhận còn vb kia lại dễ tiếp nhận ?
(?) Trong câu chuyện thứ nhất gồm mấy đoạn ? các câu trong mỗi
đoạn có tập trung 1 ý chung không ? ý của đoạn này và đoạn kia có

phân biệt được với nhau không ?
(?) Vậy trong vb bố cục phải như thế nào ?
(?)Rành mạch có phải là yêu cầu duy nhất với 1 vb không?
I. Bài học
1. Bố cục của vb
VD: Một lá đơn xin gia nhập Đội
-Tên,tuổi,đòa chỉ,nghề nghiệp của
người viết đơn
-Yêu cầu,nguyện vọng,lời hứa
→ Các nội dung được sắp xếp theo
một trình tự , 1 hệ thống rành
mạch, hợp lí
2. Những yêu cầu về bố cục trong
vb
- Nội dung trong vb phải thống
nhất chặt chẽ với nhau , giữa chúng
phải có sự phân biệt rạch ròi
- Trình tự sắp xếp các phần các
đoạn phải giúp cho người viết (nói)
dễ dàng đạt được mục đích
Giáo viên : Trần Thò Thắng
12
TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Giáo án Ngữ văn 7
Yêu cầu hs chú ý câu chuyện thứ 2
(?) Câu chuyện này gồm mấy đoạn ? ( 2 đoạn)
(?) Nội dung của mỗi đoạn văn ấy có tương đối thống nhất không ? (
Tương đối thống nhất )
(?) Vậy cách kể này bất hợp lí chỗ nào ? ( Làm cho câu chuyện không
nêu bật được ý phê phán, không còn buồn cười )
(?) Từ đây em rút ra được bài học gì về 1 bố cục rành mạch , hợp lí ?

( ghi nhớ 2)
HOẠT ĐỘNG 3 (5p) Các phần của bố cục
(?) Hãy nêu nhiệm vụ 3 phần MB,TB,KB trong văn miêu tả và tự sự ?
(?) Qua đó em thấy 1 vb gồm có mấy phần ? Nhiệm vụ của từng phần
có phân biệt rõ ràng không ? ( 3 phần. có)
(?) Có ý kiến cho rằng phần Mb chỉ là sự tóm tắt , rút gọn của phần
TB , phần kết bài chẳng qua chỉ là sự lặp lại 1 phần nữa của mở bài .
Nói như vậy có đúng không ? Vì sao?( Nói như vậy là không đúng vì
qua bảng hệ thống đã điền vào nd thích hợp và qua sự lập luận về 1 bố
cục rành mạch như trên , ta thấy rõ sự phân biệt giữa các đoạn ,
phần . Có như thế bố cục mới đạt yêu cầu )
(?) Một bạn khác lại cho rằng nd chính của việc miêu tả , tự sự được
dồn cả vào phần TB nên kết bài và mở bài là phần không cần thiết .
Em có đồng ý với ý kiến đó không ? ( Không , vì mỗi phần có nhiệm
vụ riêng)
* GV khái quát lại bài,HS đọc ghi nhớ
HOẠT ĐỘNG 4 (10p) Hướng dẫn luyện tập
(?) Hãy nêu yêu cầu của bài tâp 1? (HSTLN)
(?) Bài tập 3 yêu cầu điều gì ? (HSTLN)
3. Các phần của bố cục
3 phần : Mở bài , Thân bài , Kết
bài mỗi phần có một nhiệm vụ
riêng
II. Luyện tập
Bài tập 2 :
Mb: từ đầu … khóc nhiều
Tb: tiếp theo đi thôi con
Kb: còn lại
Bố cục đã rành mạch hợp lí
Bài tập 3:Chưa rànhạch hợp lí vì

các điểm 1,2,3 ở phần thân bài mới
chỉ kể lại việc học chứ chưa phải là
trình bày kinh nghiệm học tốt .
Trong đó điểm 4 lại không phải nói
về việc học
5. Hướng dẫn về nhà:
(1p) Học ghi nhớ .
Làm hết bài tập còn lại , Soạn bài “ Mạch lạc trong vb”
*********************************************************************************
********
TUẦN 2 Ngày soạn:17.09.2007
TIẾT 8 Ngày dạy: 20. 09.2007
MẠCH LẠC TRONG VĂN BẢN
I. Mục tiêu cần đạt: Giúp hs
-Có những hiểu biết bước đầu về mạch lạc trong vb và sự cần thiết phải làm cho vb có mạch lạc,
không đứt đoạn hoặc quẩn quanh
-Chú ý đến sự mạch lạc trong các bài tập làm văn
Giáo viên : Trần Thò Thắng
13
TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Giáo án Ngữ văn 7
II. Chuẩn bò
-Dự kiến khả năng tích hợp :phần văn ở các văn bản đã học
-Một số vb mẫu có sự mạch lạc
III. Tiến trình lên lớp
1. Ổn đònh tổ chức (1P)
2. Kiểm tra bài cũ: (5P)
- Bố cục của vb là gì ?
- Một bố cục như thế nào được gọi là rành mạch và hợp lí ? cho vd minh hoạ .
3. Bài mới : GV giới thiệu bài (1p)Nói đến bố cục là nói đến sự sắp đặt , sự phân chia nhưng vb
lại không thể không liên kết . Vậy làm thế nào để các phần , các đoạn của 1 vb vẫn được phân

cách rành mạch mà lại không mất đi sự liên kết chặt chẽ với nhau ? Để làm được điều đó thì cô
cùng các em tìm hiểu tiết học này .
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG GHI BẢNG
HOẠT ĐỘNG 1 (7P) Tìm hiểu sự mạch lạc trong văn bản
(?) Dựa vào hiểu biết (sgk/ 31) , Em hãy xác đònh mạch lạc trong
vb có những tính chất gì trong số 3 tính chất được nêu trong sgk ?
(c)
(?) Khái niệm mạch lạc trong vb có được dùng theo nghóa đen
không ?(Không)
(?) Nội dung của khái niệm mạch lạc trong vb có hoàn toàn xa rời
với nghóa đen của từ mạch lạc không ?
(?) Vậy sự mạch lạc có vai trò ntn đối với vb ?
(rất cần thiết )
HOẠT ĐỘNG 2 (15P) Các đều kiện để một văn bản có tính mạch
lạc
Yêu cầu hs chú ý phần 2
(?) Em đã thấy vb “ Cuộc chia tay của những con búp bê” đề cập
đến nhiều nội dung khác nhau : Mẹ bắt 2 đứa chia đồ chơi ; 2 anh
em Thành và T rất yêu thương nhau; chuyện kể về 2 con búp bê ;
T đưa em đến lớp chào cô giáo và các bạn ; hai anh em phải chia
tay ; Thuỷ để cả 2 con búp bê lại cho Thành . Hãy cho biết toàn bộ
sự việc trên xoay quanh sự việc chính nào ? ( chia tay)
(?) Sự chia tay và những con búp bê đóng vai trò gì trong truyện ?
Hai anh em Thành và Thuỷ có vai trò gì trong truyện ?
(?) Các từ ngữ : chia tay , chia đồ chơi , chia ra , chia đi , chia rẽ ,
xa nhau , khóc … cứ lặp đi lặp lại trong bài . Một loại từ ngữ và chi
tiết khác biểu thò ý không muốn phân chia cũng lặp đi lặp lại :
anh cho em tất , chẳng muốn chia bôi , chúng lại thân thiết
quàng tay lên vai nhau , không bao giờ để chúng ngồi xa cách
nhau … .Theo em đó có phải là chủ đề ( vấn đề chủ yếu ) liên kết

các sự việc nêu trên thành một thể thống nhất không ? ( Phải )
(?) Đó có thể xem là mạch lạc của vb không ?( có)
(?) Trong vb Cuộc chia tay của những con búp bê có đoạn kể việc
hiện tại , có đoạn kể việc quá khứ , có đoạn kể việc ở nhà , có
đoạn kể việc ở trường , có đoạn kể chuyện hôm nay , có đoạn kể
chuyện sáng mai . Hãy cho biết các đoạn ấy được nối với nhau
theo mối liên hệ nào trong các mối liên hệ dưới đây : Liên hệ thời
I. Bài học
1. Mạch lạc trong vb
- Thông suốt , liên tục , không
đứt quãng
→ Văn bản rất cần sự mạch lạc
2. Các điều kiện để một vb có
tính mạch lạc
- Các phần các đoạn , các câu
trong vb đều nói về một đề tài
- Các phần , các đoạn , các câu
được nối tiếp theo một trình tự rõ
ràng hợp lí
* Ghi nhớ : sgk/ 32
II. Luyện tập
Bài tập 1 /32,33
+ ý chủ đạo xuyên suốt toàn
đoạn văn là : sắc vàng trù phú ,
đầm ấm của làng quê vào mùa
đông , giữa ngày mùa . Ý tứ ấy
được dẫn dắt theo một dòng chảy
hợp lí , phù hợp với nhận thức
của người đọc .
- Câu đầu giới thiệu bao quát về

sắc vàng trong thời gian
Giáo viên : Trần Thò Thắng
14
TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Giáo án Ngữ văn 7
gian , không gian , liên hệ tâm lí , liên hệ ý nghóa ?
(?) Mối liên hệ giữa các đoạn ấy có tự nhiên và hợp lí không ? (
Tự nhiên và hợp lí )
(?) Từ thực tế của truyện , theo em 1 vb có tính mạch lạc là 1 vb
như thế nào ? ( hs đọc điểm thứ 2 trong phần ghi nhớ )
HOẠT ĐỘNG 3 (15p) Hướng dẫn HS luyện tập
Yêu cầu hs đọc bài tập 1
(?) Nêu yêu cầu của bài tập 1? (HSTLN)
(?) Bài tập 2 yêu cầu chúng ta phải làm gì ?
( mùa đông , giữa ngày mùa ) và
trong không gian (làng quê) . Sau
đó , tác giả nêu lên những biểu
hiện của sắc vàng trong thời gian
và không gian đó .
- Hai câu cuối : là nhận xét cảm
xúc về màu vàng
Một trình tự với 3 phần nhất
quán và rõ ràng như thế đã làm
cho mạch văn thông suốt và bố
cục các đoạn văn trở nên mạch
lạc
Bài tập 2 :
Ý chủ đạo của câu chuyện xoay
quanh việc chia tay của 2 đứa trẻ
và 2 con búp bê . Việc thuật lại
quá tỉ mỉ nguyên nhân dẫn đến

cuộc chia tay của 2 người lớn có
thể làm cho ý tứ chủ đạo trên bò
phân tán , không giữ được sự
thống nhất , và do đó , làm mất
sự mạch lạc của câu chuyện
6. Hướng dẫn về nhà5:(1p)Học thuộc ghi nhớ sgk - Hoàn thành bài tập
- Soạn câu hỏi bài “Ca dao – dân ca”
TUẦN 3 Ngày soạn:22.09.2007
TIẾT 9 Ngày dạy: 25 .09.2007 BÀI 3
CA DAO – DÂN CA
NHỮNG CÂU HÁT VỀ TÌNH CẢM GIA ĐÌNH
I. Mục tiêu cần đạt
Giúp hs :
- Hiểu được Ca dao, dân ca là gì ?
-Nắm được nội dung , ý nghóa của một số hình thức nghệ thuật tiêu biểu của ca dao , dân ca thuộc
chủ đề tình cảm gia đình
-Thuộc những bài ca dao trong vb và biết thêm 1 số bài ca dao thuộc hệ thống của chúng
II. Chuẩn bò
-Dự kiến khả năng tích hợp :Văn – Tập làm văn : văn bản , thể thơ lục bát , văn biểu cảm
-Tiếng việt qua bài Từ láy
-Một số bài ca dao có liên quan
III. Tiến trình lên lớp
1. Ổn đònh tổ chức (1p)
2. Kiểm tra bài cũ : (5p)
-Tóm tắt truyện “ Cuộc chia tay của những con búp bê” ?
-Nêu ý nghóa truyện ?
3. Bài mới : giới thiệu bài(1p) : Đối với tuổi thơ mỗi người VN , ca dao – dân ca là dòng sữa ngọt
ngào , vỗ về , an ủi tâm hồn chúng ta qua lời ru ngọt ngào của bà , của mẹ , của chò những buổi
Giáo viên : Trần Thò Thắng
15

TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Giáo án Ngữ văn 7
trưa hè nắng lửa , hay những đêm đông lạnh giá . Chúng ta ngủ say mơ màng , chúng ta dần dần
cùng với tháng năm , lớn lên và trưởng thành cùng với dòng suối trong lành đó . Bây giờ ta cùng
đọc lại , lắng nghe và suy ngẫm .
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG GHI BẢNG
HOẠT ĐỘNG 1 (5p) Tìm hiểu khái niệm ca dao-dân ca
(?) Em hiểu thế nào là ca dao – dân ca?
Gv giới thiệu thêm về cadao , dân ca cho hs rõ
HOẠT ĐỘNG 2 (28p) Đọc và tìm hiểu văn bản
Giáo viên đọc 4 bài ca dao sau đó gọi hs đọc lại ( chú ý ngắt nhòp
thơ lục bát , giọng đọc dòu nhẹ , chậm êm )
Giải thích các từ khó trong phần chú thích.Chú ý từ Cù lao chín
chữ,phân biệt với Cù lao:bãi nổi trên sông(hòn cù lao,cù lao chàm)
(?) Theo em , tại sao bốn bài ca dao ,dân ca khác nhau lại có thể kết
hợp thành 1 vb ?(Vì cả 4 đều có nd tình cảm gia đình)
(?) Trong chủ đề chung tình cảm gia đình , mỗi bài có một nội dung
tình cảm riêng . Em hãy chỉ ra tình cảm của từng bài ?
-Bài 1: ơn nghóa công lao cha mẹ
-Bài 2 : nỗi nhớ mẹ nơi quê nhà
-Bài 3 : Nỗi nhớ và lòng kinh yêu ông bà
-Bài 4 : Tình anh em ruột thòt
(?) Có gì giống nhau trong hình thức diễn đạt của 4 bài ca dao? (Thể
thơ lục bát , giọng điệu tâm tình, các hình ảnh quen thuộc )
Gọi hs đọc bài 1
(?) Bài 1 là lời của ai , nói với ai về việc gì ?
(?) Lời ca Cù lao chín chữ có ý nghóa khái quát điều gì ?
(Công lao cha mẹ nuôi con vất vả nhiều bề )
(?) Theo em , có gì sâu sắc trong cách ví von so sánh ở lời ca: Công
cha như núi ngất trời . Nghóa mẹ như nước ở ngoài biển Đông ?
(?) Tìm những bài ca dao nói về công cha,nghóa mẹ như bài1? (học

sinh bộc lộ ) ï
Gọi hs đọc bài 2
Bài ca dao số 2 là tâm trạng của người phụ nữ lấy chồng xa quê
(?) Tâm trạng đó là gì ? ( Nỗi buồn , xót xa nhớ quê , nhớ mẹ)
(?)Tâm trạng đó được diễn ra trong không gian , thời gian nào ? -
Thời gian : chiều chiều ; - Không gian : ngõ sau
(?) Không gian, thời gian ở đây có đặc điểm gì ?
- Ngõ sau : là nơi kín đáo , lẫn khuất ít ai qua lại , để ý
- Chiều chiều : là thời gian cuối ngày , lặp đi lặp lại
→
Đây là mô típ thường gặp trong ca dao trữ tình
(?) Hãy nêu nội dung của bài ca dao này ?
(?) Em còn thuộc bài cao dao nào khác diễn tả nỗi nhớ thương cha
mẹ của người đi xa?
Gọi hs đọc bài ca dao số 3
Bài 3 diễn tả nổi nhớ và sự kính yêu đối với ông bà
(?) Những tình cảm đó được diễn tả bằng hình thức nào?
(Bằng hình thức so sánh )
*Thảo luận 5p Nêu cái hay của cách diễn đạt đó ?
I. Giới thiệu chung
Khái niệm ca dao-dân ca
Chú thích * Sgk/ 35
II. Đọc – Tìm hiểu vb
1. Đọc , tìm hiểu chú thích
2.Phân tích
Bài 1
- Lời mẹ ru con , nói với con , về
công lao cha mẹ
- khẳng đònh công lao to lớn của
cha mẹ đối với con cái

- Biểu lộ lòng biết ơn sâu nặng
của con cái đối với cha mẹ
- Cách so sánh dân dã , quen
thuộc dễ nhớ dễ hiểu
Bài 2 :
- Tâm trạng : buồn xót xa , sâu
lắng của người con gái lấy chồng
xa quê , nhớ mẹ nơi quê nhà
-Thời gian nghệ thuật ước lệ,lặp
lại
Giáo viên : Trần Thò Thắng
16
TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Giáo án Ngữ văn 7
- Nhóm từ “ ngó lên” trong văn cảnh thể hiện sự trân trọng tôn kính
- Hình ảnh so sánh “ Nuộc lạt mái nhà”gợi sự nối kết bền chặt ,
không tách rời các sự vật cũng như tình cảm huyết thống
- Hình ảnh so sánh mức độ “ Bao nhiêu …bấy nhiêu” gợi nổi nhớ da
diết khôn nguôi
- m điệu thể thơ lục bát phù hợp
(?) Nêu nội dung của bài ca dao này ?
Gọi hs đọc bài 4
(?) Tình cảm gì được thể hiện ở bài ca dao số 4 này ? ( tình cảm anh
em thân thương ruột thòt )
*Thảo luận 3p: Tình cảm anh em thân thương ruột thòt được diễn tả
ntn?
-Trong quan hệ anh em , khác với người xa có những chữ “cùng”,
“chung” ,”một” . Điều đáng chú ý là khi nói đến tình cảm anh em ,
các tác giả dân gian nói đến tình lớn hơn bao trù ấy là tình cảm tra
mẹ “ Cùng chung bác mẹ một nhà cùng thân” . Anh em là 2 nhưng lại
là 1 cha mẹ sinh ra , cùng chung sống , sướng khổ có nhau trong 1

ngôi nhà
- Quan hệ anh em được so sánh bằng hình ảnh “ như thể tay chân”
Bài ca đưa những bộ phận của cơ thể , của xương thòt con người mà
so sánh , nói về tình cảm anh em . Cách so sánh đó ù càng biểu hiện
sự gắn bó thiêng liêng của anh em
(?) Bài ca dao trên nhắc nhở chúng ta điều gì?
( anh em phải hoà thuận để cha mẹ vui lòng , phải biết nương tựa lẫn
nhau)
(?) Nêu nội dung của bài ca dao số 4 ?
( Thể hiện sự gắn bó thiêng liêng của tình anh em)
HOẠT ĐỘNG 3 (4P) Tổng kết
(?) Bốn bài ca dao , dân ca hợp lại thành một vb tập trung thể hiện
tình cảm gia đình . Từ tình cảm ấy em nhận được vẻ đẹp cao q nào
trong đời sống tinh thần của dân tộc ta?
Bài 3 :
- Diễn đạt bằng hình thức so
sánh mức độ. Thể hiện nổi nhớ
và sự kính yêu , biết ơn đối với
ông bà
Bài 4 :
- Khuyên nhủ anh em phải đoàn
kết, hoà thuận để cha mẹ vui
lòng , phải biết nương tựa lẫn
nhau
-So sánh
→ Thể hiện sự gắn bó thiêng
liêng của tình anh em
III. Tổng kết
* Ghi nhớ sgk/36
4. Hướng dẫn về nhà (1p)

-Học thuộc khái niệm ca dao,dân ca
-Học thuộc 4 bài ca dao và nội dung của mội bài , học thuộc phần ghi nhớ
-Soạn bài “ Những câu hát về tình yêu quê hương , đất nước , con người”
*********************************************************************************
**********
TUẦN 3 Ngày soạn:22.09.2007
TIẾT 10 Ngày dạy: 25 .09.2007
NHỮNG CÂU HÁT VỀ TÌNH YÊU
QUÊ HƯƠNG ĐẤT NƯỚC,CON NGƯỜI
Giáo viên : Trần Thò Thắng
17
TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Giáo án Ngữ văn 7
I. Mục tiêu cần đạt
Giúp hs
-Nắm được nội dung ý nghóa và một số hình thức nghệ thuật tiêu biểu của ca dao – dân ca qua
những bài ca dao thuộc chủ đề tình yêu quê hương , đất nước , con người
-Thuộc những bài ca dao trong vb và biết thêm một số bài ca dao thuộc hệ thống của chúng
II. Chuẩn bò
-Dự kiến các khả năng tích hợp trong các bài ca dao ( văn – tập làm văn ) : văn bản , thể thơ lục
bát , văn bản biểu cảm ; Văn- Tiếng Việt : Từ láy , so sánh
-Bám vào các đặc trưng dân gian của ca dao , dự kiến khả năng tích hợp cho bài học cao dao (gắn
kết với lòch sử , đòa lí , văn hoá liên quan đến từng bài )
III. Tiến trình lên lớp
1. Ổn đònh tổ chức (1P)
2. Kiểm bài cũ (6P)
Thế nào là cao dao – dân ca ? Đọc 4 bài ca dao về tình cảm gia đình và nêu nội dung từng bài
3. Bài mới : GV giới thiệu bài (1p)
Trong kho tàng ca dao – dân ca cổ truyền VN , các bài ca về chủ đề tình yêu quê hương , đất nước,
con người rất phong phú . Mỗi miền quê trên đất nước ta đều có không ít câu ca hay , đẹp , mượt
mà , mộc mạc tô điểm cho niềm tự hào của riêng đòa phương mình . Bốn bài dưới đây chỉ là 4 ví

dụ tiêu biểu mà thôi .
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG GHI BẢNG
HOẠT ĐỘNG 1 (30p) Hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu văn bản
(?) Theo em cần đọc vb ca dao này bằng giọng điệu nào ? ( tươi vui ,
chậm rãi)
GV : Vui , trong sáng , tự tin và chậm rãi là giọng điệu cơ bản để
đọc vb ca dao
(?) Hãy đọc bằng giọng điệu đó ?
(?) Em hiểu gì về các đòa danh sông Thương ,núi Đức Thánh Tản ,
Kiếm Hồ ? ( chú thích )
(?) Trong dân gian tồn tại 2 câu : Đường vô xứ Huế quanh quanh… ;
Đường vô xứ Nghệ quanh quanh … Em hiểu gì về hiện tượng này ?
GV : Hiện tượng này được gọi là hiện tượng dò bản , một bài ca dao
có nhiều bản khác nhau . Đó là một đặc điểm vh dân gian
(?) Theo em , vì sao bốn bài ca khác nhau có thể hợp thành một vb ?
(?) Từ nội dung cụ thể của từng bài , hãy cho biết : Những bài nào
phản ánh tình cảm quê hương đất nước , bài nào kết hợp phản ánh
tình yêu con người ? (Bài 1,2,3;Bài 4)
(?) Theo em những câu hát này thuộc kiểu tự sự ( kể chuyện) hay
biểu cảm ? ( vb biểu cảm)
Gọi hs đọc bài 1
(?) Bài ca dao này lời của 1 người hay 2 người ? So với các bài
khác , bài ca dao này có bố cục khác thế nào ?
(Lời của 2 người . Bố cục 2 phần )
(?) Hỏi đáp là hình thức đối đáp trong ca dao dân ca . Em biết bài ca
dao nào khác có hình thức đối đáp ? Theo em , hình thức này có phổ
biến trong ca dao không ?
I. Đọc , Tìm hiểu vb
1. Đọc – Tìm hiểu chú thích
Đọc : bằng giọng vui , trong

sáng , tự tin và chậm rãi

Tìm hiểu chú thích
- Có hiện tượng dò bản trong bài
3
2. Phân tích
Bài 1
- Lời của 2 người ( người hỏi và
người đáp )
- Đặc sắc của mỗi vùng nhưng
Giáo viên : Trần Thò Thắng
18
TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Giáo án Ngữ văn 7
(?) Các đòa danh trong bài này mang những đặc điểm riêng và
chung nào ? ( Riêng : Gắn với mỗi đòa phương
Chung : đều là những nơi nổi tiếng ở nước ta)
(?) GV ghi bảng phụ câu hỏi:Nội dung đối đáp toát lên nhiều ý
nghóa : Em hiểu theo ý nghóa nào trong các nghóa sau : Bày tỏ hiểu
biết về văn hoá , lòch sử ; tình cảm quê hương đất nước thường trực
trong mỗi con người ; niềm tự hào về vẻ đẹp văn hoá lòch sử của dân
tộc ?
(Có thể hiểu theo cả 3 ý , rõ nhất là ý nghóa 2 và 3)
Gọi hs đọc bài 2
(?) Căn cứ vào những danh từ riêng được nhắc tới trong bài ca này ,
hãy xác đònh đòa danh được phản ánh trong bài này ?( Hà Nội )
(?) Theo em , vì sao bài ca này không nhắc đến Hà Nội mà vẫn gợi
nhớ về HàNội ?
(Vì Hồ Gươm , cầu Thê Húc , chùa Ngọc sơn , Đài Nghiên , Bút Tháp
đều là danh lam thắng cảnh Hà Nội )
* Thảo luận 3p :Ở đây , HN được nhắc tới trong vẻ đẹp của văn hoá

truyền thống . Theo em vì sao có thể khẳng đònh như thế ?
(?) Theo em , lời ca Rủ nhau xem phản ánh điều gì ? (Phản ánh
sức hấp dẫn và tình yêu quý tự hào của mọi người dành cho HN)
(?)GV ghi bảng phụ câu hỏi: Lời ca Hỏi ai gây dựng nên non nước
này gợi nhiều cách hiểu : Khẳng đònh công đức của ông cha ta ; Ca
ngợi tài hoa và công lao dựng nước của ông cha ta ; Nhắc nhở mọi
người hãy hướng về HN , chăm sóc và bảo vệ các di sản văn hoá
dân tộc . Em chọn cách hiểu nào ? (chọn cách thứ 2)
(?) Hãy tái hiện bài 3 bằng giọng đọc diễn cảm của em ?
(?) Từ láy quanh quanh trong câu Đường vô Xứ Huế quanh quanh
có sức gợi tả một không gian như thế nào ?
(Rộng , Đường uốn khúc , mềm mại)
(?) Các tính từ trong lời ca Non xanh nước biếc gợi tả vẻ đẹp nào
của phong cảnh xứ Huế?
(Núi và nước đều có màu xanh . Một vẻ đẹp êm dòu , tươi mát , trong
sạch , hiền hòa)ø
(?) Lời ca Ai vô xứ Huế thì vô toát lên ý nghóa nhắn gửi gì ? (Lời
mời chào mọi người hãy đến với Huế )
(?) Theo em có những tình cảm nào ẩn chứa trong lời nhắn gửi chào
mời đó ?
( Tình yêu Huế , niềm tự hào về Huế , lòng tin mọi người sẽ đến Huế
tươi đẹp)
Gọi hs đọc bài 4
(?) Quan sát 2 dòng đầu và nhận xét cấu tạo đặc biệt của 2 dòng
này ?
(?) Phép lặp , đảo , đối đó có tác dụng gì trong việc gợi hình , gợi
cảm ? (Tạo không gian rộng lớn của cánh đồng lúa xanh tốt; Biểu
hiện cảm xúc phấn chấn , yêu đời của người nông dân)
(?) Theo em hình ảnh so sánh “ Thân em như chẽn lúa đòng đòng ,
phất phơ dưới ngọn nắng hồng ban mai” có sức gợi tả ntn?

đều là những di sản văn hoá lòch
sử nổi tiếng của nước ta
- Ý nghóa : Bộc lộ những hiểu
biết và tình cảm yêu quý tự hào
vẻ đẹp văn hoá lòch sử dân tộc
Bài 2
- Đòa danh Hà Nội
- Các danh lam thắng cảnh Hà
Nội
- Phản ánh sức hấp dẫn và tình
cảm yêu q tự hào của mọi
người dành cho Hà Nội
* Ý nghóa : Ca ngợi tài hoa và
công lao dựng nước của ông cha
ta
Bài 3
- Phong cảnh Huế mang một vẻ
êm dòu , trong sạch , hiền hoà
* Ý nghóa : Lời nhắn nhủ chào
mời thể hiện tình yêu và niềm tự
hào dành cho xứ Huế tươi đẹp ,
hấp dẫn
Bài 4 :
Giáo viên : Trần Thò Thắng
19
TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Giáo án Ngữ văn 7
(?) Cả bài phản ánh những vẻ đẹp nào ?
(?) Từ những vẻ đẹp đó , bài ca đã toát lên tình cảm dành cho quê
hương và con người . Theo em , đó là tình cảm nào ?
(yêu q , tự hào về vẻ đẹp , sức sống của quê hương và con người .

Tin vào c/s tốt đẹp ở làng quê)
HOẠT ĐỘNG II (6p) Tổng kết
(?)Từ nội dung bài học và phần ghi nhớ sgk hãy cho biết : Giá trò nội
dung nổi bật của những câu hát Gía trò hình thức nổi bật của vb
này ?
- Nội dung phản ánh tình yêu quê hương , đất nước , con người
- Dùng đối đáp , hỏi mời , nhắn gửi
(?) Từ tình cảm đó , nét đẹp nào của tâm hồn dân tộc được bộc lộ ?(
thuỷ chung , gắn bó với quê hương đất nước , con người )
- Phép đảo , lặp và đối xứng ở 2
dòng đầu
- Gợi tả vẻ đẹp và sức sống
thanh xuân đầy hứa hẹn của
người thôn nữ
- Vẻ đẹp của đồng quê , vẻ đẹp
của con người
* Ý nghóa : Biểu hiện tình cảm
yêu q , tự hào , lòng tin vào
cuộc sống tốt đẹp nơi quê hương
II. Tổng kết
* Ghi nhớ sgk
4. Hướng dẫn về nhà: (1p)Học thuộc 4 bài ca dao
-Học thuộc phần ghi nhớ
-Soạn bài “ Những câu hát than thân”
***************************************************************************
**********
TUẦN 3 Ngày soạn:23.09.2007
TIẾT 11 Ngày dạy: 27.09.2007
TỪ LÁY
I. Mục tiêu cần đạt

Giúp hs
-Nắm được cấu tạo của 2 từ láy : Từ láy toàn bộ và từ láy bộ phận
-Hiểu được cơ chế tạo nghóa của từ láy Tiếng viết
-Biết vận dụng những hiểu biết về cấu tạo và cơ chế tạo nghóa của từ láy để sử dụng tốt từ láy
II. Chuẩn bò
-Dự kiến khả năng tích hợp : Với phần văn qua vb Tình cảm gia đình , Những câu hát về tình yêu
quê hương , đất nước , con người ; Tập làm văn ở bài Qúa trình tạo lập vb
-Bảng phụ , mẫu câu
Giáo viên : Trần Thò Thắng
20
TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Giáo án Ngữ văn 7
III. Tiến trình lên lớp
1. Ổn đònh tổ chức (1p)
2. Kiểm tra bài cũ : (5p)
-Thế nào là từ ghép chính phụ ? Từ ghép chính phụ có tính chất gì ? Cho vd
-Thế nào là từ ghép đẳng lập? Nêu tính chất của từ ghép đó ? Cho vd minh hoạ
3. Bài mới : giới thiệu bài(1p)
Ở lớp 6 các em đã biết khái niệm về từ láy , đó là những từ phức có sự hoà phối âm thanh . Với
tiết học hôm nay , các em sẽ nắm được cấu tạo của từ láy và từ đó vận dụng những hiểu biết về
cấu tạo và cơ chế tạo nghóa để các em sử dụng tốt từ láy
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG GHI BẢNG
HOẠT ĐỘNG 1 (15P) Tìm hiểu về các loại từ láy
(?) Hãy nhắc lại cho cô thế nào là từ láy ?
(?) Hãy tìm những từ láy trong 2 vd ở sgk ?(đăm đăm , mếu
máo , liêu xiêu )
*Thảo luận 3p:Nhận xét về đặc điểm âm thanh của 3 từ láy
đó ? -Tiếng láy lại hoàn toàn : đăm đăm
-Biến âm để tạo nên sự hài hoà về vần và thanh điệu ( mếu máo
, liêu xiêu )
(?) Phân loại 3 từ láy trên ?

-Từ láy toàn bộ : đăm đăm
-Láy bộ phận : mếu máo , liêu xiêu
Yêu cầu hs đọc tiếp 2 vd trong phần 3
(?) Tại sao không dùng bật bật, thăm thẳm mà lại dùng bần
bật , thăm thẳm ?(Vì đây là những từ láy toàn bộ đã có sự biến
đổi thanh điệu và phụ âm cuối,có sự hoà phối âm thanh để xuôi
tai dễ nghe)
(?) Trong các từ mếu máo,liêu xiêu.Tiếng nào là tiếng gốc?
Tiếng nào láy lại tiếng gốc? Chỉ ra sự giống nhau trong các từ
láy trên?
(?) Vậy thế nào là từ láy toàn bộ , từ láy bộ phận ? (Ghi nhớ
sgk )(lấy vd minh hoạ)
HOẠT ĐỘNG 2 (10P) Tìm hiểu nghóa của từ láy
(?) Nghóa của các từ láy : Ha hả , oa oa , tích tắc , gâu gâu
được tạo do đặc điểm gì của âm thanh ? (Mô phỏng âm thanh )
(?)Trong từ láy mãi mãi,khe khẽ từ nào có nghóa nhấn mạnh?
Từ nào có nghóa giảm nhẹ? → Rút ra nghóa của từ láy toàn bộ?
(?)Trong từ láy mếu máo,liêu xiêu,nếu bỏ tiếng láy thì câu văn
không còn rõ nghóa.Theo em điều đó chứng tỏ điều gì?
(?) Qua tìm hiểu,em hãy rút ra nhận xét về nghóa của TLTB và
nghóa của TLBP?
HOẠT ĐỘNG 3 (12P) Hướng dẫn HS luyện tập
(?) Bài tập 1 yêu cầu chúng ta phải làm gì ? (HSTLN)
(?) Hãy nêu yêu cầu bài tập 2 ?
Gọi hs đọc bài tập 3
(?) Nêu yêu cầu bài tập 4 ?( HSTLN)
I. Các loại từ láy
VD:
a. -Đăm đăm
→ Các tiếng lặp lại hoàn toàn

-Bần bật,thăm thẳm
→ Biến đổi thanh điệu hoặc phụ
âm cuối
⇒ Từ láy toàn bộ

b. Mếu máo,liêu xiêu
→ Giữa các tiếng có sự giống
nhau về phụ âm đầu hoặc phần
vần
⇒ Từ láy bộ phận
* Ghi nhớ 1 sgk/42
II. Nghóa của từ láy
VD1: -Mãi mãi→ Có nghóa nhấn
mạnh
-Khe khẽ→ Có nghóa giảm nhẹ
⇒ Nghóa của từ láy toàn bộ do
tiếng gốc quyết đònh
VD2: Mếu máo,liêu xiêu → Bỏ
tiếng láy thì không còn rõ nghóa
⇒ Nghóa của từ láy bộ phận
khác với nghóa của tiếng gốc
* Ghi nhớ 2 sgk/42
III. Luyện tập
Bài 1/43 : Tìm từ láy trong vb
Giáo viên : Trần Thò Thắng
21
TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Giáo án Ngữ văn 7
Cuộc chia tay của những con
búp bê
- Láy toàn bộ :bần bật ,thăm

thẳm , chiền chiện , chiêm chiếp
- Láy bộ phận : Rực rỡ , rón rén ,
lặng lẽ, ríu ran
Bài 2/43 :
Lấp ló , nho nhỏ , khanh khách ,
thâm thấp , chênh chếch , anh
ách
Bài 3/43 : Tìm từ thích hợp điền
vào chỗ trống
-Nhẹ nhàng , nhẹ nhõm
-Xấu xa , xấu xí
-Tan tành , tan tác
Bài 4 /43: Đặt câu
- Cô ấy có thân hình nhỏ nhắn
- Chuyện đó nhỏ nhặt đừng để ý
- Con người đó rất nhỏ nhen
- Lan ăn nói rất nhỏ nhẹ
- Món tiền nhỏ nhoi này …
4. Hướng dẫn về nhà: (1p)Học phần ghi nhớ , Làm hết bài tập còn lại
- Soạn bài mới “Qúa trình tạo lập văn bản”
- Đọc lại văn bản Cổng trường mở ra
*********************************************************************************
**********
TUẦN 3 Ngày soạn: 23.09.2007
TIẾT 12 Ngày dạy: 27 .09.2007
QUÁ TRÌNH TẠO LẬP VĂN BẢN
I. Mục tiêu cần đạt
Giúp hs
-Nắm được các bước của quá trình tạo lập vb , để có thể tập làm văn một cách có phương pháp
và hiệu quả hơn

-Củng cố lại kiến thức và kó năng đã được học về liên kết , bố cục và mạch lạc trong vb
II. Chuẩn bò
-Dự kiến khả năng tích hợp : Phần văn qua các vb đã học , Tiếng việt :Từ láy
-Một số đoạn văn
III. Tiến trình lên lớp
1. Ổn đònh tổ chức (1p)
2. Kiểm tra bài cũ : (5p)
Giáo viên : Trần Thò Thắng
22
TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Giáo án Ngữ văn 7
-Một văn bản có tính mạch lạc là một vb như thế nào ?
-Làm bài tập 2 trang 34
3. Bài mới : Giới thiệu bài (1p)
Các em vừa học về liên kết , bố cục và mạch lạc trong vb . Hãy suy nghó xem : Các em học những
kó năng , kiến thức đó để làm gì ? Chỉ để hiểu thêm về vb thôi hay còn vì lí do nào khác nữa ? Để
các em hiểu rõ và nắm vững hơn về vấn đề mà ta đã học . Hôm nay , cô cùng các em tìm hiểu về
1 công việc mà các em vẫn làm đó là “ Qúa trình tạo lập vb”.
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG GHI BẢNG
HOẠT ĐỘNG 1 (20p) Tìm hiểu các bước tạo lập văn bản
(?) Em hãy nhớ lại khúc hát “ ru hỡi , ru hời , hời ru ” Theo em
, vì sao người ta có thể viết ra một lời ru có sức lay động lòng
người đến thế ?(Vì người ru khao khát muốn truyền vào hồn bé
thơ những lời tha thiết về công cha , nghóa mẹ.Tương tự như thế ,
nếu không có người mẹ dạt dào cảm xúc đến mức muốn thốt nên
lời trong đêm trước ngày khai trường đầu tiên của đứa con yêu ,
thì một vb như “ Cổng trường mở ra” không thể nảy sinh được)
(?) Qua hai văn bản trên , em thấy vì lẽ gì , vì thôi thúc nào mà
con người lại muốn tạo lập vb ?
- Ca dao : tác giả dân gian khi tạo ra khúc hát ru là muốn giải
bày tình cảm yêu thương của cha mẹ đối với con cái . Từ đó kêu

gọi bổn phận của người làm con phải biết đến công ơn sinh thành
dưỡng dục ấy
- Cổng trường mở ra : Tâm trạng lo lắng , nôn nao , bồn chồn của
người mẹ trong đêm trước ngày khai trường đầu tiên của đứa con
yêu khi bước vào lớp 1 . Đó cũng là tâm trạng chung của các bậc
phụ huynh
(?)Vậy có phải cứ có điều muốn nói là chắc chắn sẽ tạo ra một
vb tốt hay không ?( Không , nếu cứ tạo ra một vb thì vb ấy không
có giá trò )
(?) Từ đó suy ra , văn bản sẽ như thế nào , nếu người tạo lập chỉ
biết mình phải nói ( viết ) cái gì , nói
( viết ) để làm gì mà chưa chú ý mình nói ( viết) cho ai? (Sẽ làm
cho bài văn lan man , lạc đề )
(?) Vậy để tạo nên 1 vb thật sự tốt người tạo lập cần phải làm gì ,
ntn?
(?) Sau khi đònh hướng , các em đã có thể bắt tay vào việc tạo lập
vb ngay chưa ? (Cơ bản là có thể bắt tay vào việc tạo lập vb ngay
sau khi đã đònh hướng đúng đắn )
(?) Em có thể nhận thấy rất hiếm có những vb chỉ có 1 câu hay 1
ý . Nhưng khi có vb bao gồm nhiều câu ,nhiều ý thì sẽ nảy sinh ra
nhu cầu làm việc gì , công việc ấy cần đạt những yêu cầu nào ?(
VB thường gồm nhiều câu nhiều ý thì phải nảy sinh nhu cầu xd bố
cục )
(?) Xây dựng bố cục phải đòi hỏi ntn?(rành mạch , hợp lí , thể
hiện đúng đònh hướng)
(?) Các em có chú ý đến việc sắp xếp các ý , các phần , các
đoạn khi làm bài tập làm văn không ? Từ kinh nghiệm của bản
I. Các bước tạo lập vb
VD: Văn bản Cổng trường mở ra
1. Đối tượng đề cập

Người mẹ:
-Vấn đề được đề cập: Tâm trạng của
người mẹ trong đêm trước ngày khai
trường của con(đó là tâm trạng chung
của các bậc cha mẹ)
⇒ Đònh hướng của văn bản : Vb viết
(nói)cho ai ? để làm gì? về cái gì và
ntn?
2. Xây dựng bố cục
a. MB: Hoàn cảnh nảy sinh tâm trạng
b. TB:Diễn biến tâm trạng của mẹ
c. KB: Suy nghó của mẹ về ngày mai khi
cổng trường mở ra
⇒ Tìm ý và sắp xếp ý để có một bố
cục rành mạch , hợp lí , thể hiện đúng
đònh hướng trên
3. Diễn đạt các ý đã ghi trong bố cục
thành những câu , đoạn văn chính xác ,
trong sáng , có mạch lạc và liên kết
chặt chẽ với nhau
4. Kiểm tra xem vb vừa tạo lập có đạt
yêu cầu đã nêu ở trên chưa và cần sửa
chữa gì không

* Ghi nhớ sgk/46
II. Luyện tập
Bài 2/46:
+ Bạn chưa xác đònh được mình cần
muốn nói điều gì,chỉ chú ý thuật lại
công việc học tập và báo cáo thành tích

Giáo viên : Trần Thò Thắng
23
TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Giáo án Ngữ văn 7
thân , em thấy sự chú ý hay không chú ý xây dựng bố cục đã ảnh
hưởng thế nào đến kết quả làm bài ? (HS bộc lộ )
(?) Xây dựng bố cục của vb đã phải là công việc cuối cùng của
viêc tạo lập vb chưa ? Người tạo lập vb cần phải tiếp tục công
việc gì nữa ?
(?) Khi hoàn thành vb có cần đọc kiểm tra không ? Nếu có,thì sự
kiểm tra ấy cần dựa theo những tiêu chuẩn nào ?
* Từ quá trình tìm hiểu,em hãy cho biết để làm nên một văn
bản,người lập cần thực hiện các bước nào?
HOẠT ĐỘNG 2 (15P) Hướng dẫn HS Luyện tập
Bài 1/46: HS trả lời theo sự hướng dẫn của giáo viên
(?) Bài tập 3 yêu cầu chúng ta phải làm gì ?
(HSTLN)
học tập mà quên mất từ thực tế ấy phải
rút những kinh nghiệm học tập để giúp
các bạn khác học tập tốt hơn
+ Bạn không chỉ thuật lại công việc học
tập và báo cáo thành tích học tập . Điều
quan trọng nhất là bạn phải từ thực tế
ấy rút ra những kinh nghiệm học tập để
giúp các bạn khác học tập tốt hơn
+ Bạn chưa xác đònh đúng đối tượng
giao tiếp: Là HS chứ không phải là thầy
cô
Bài 3/46
+ Dàn bài cần phải viết đủ ý nhưng
càng ngắn càng tốt , vì thế không nhất

thiết là những câu văn hoàn chỉnh ,
tuyệt đối đúng ngữ pháp và luôn liên
kết , chặt chẽ với nhau
+ Các phần các mục lớn nhỏ trong dàn
bài cần được thể hiện trong một hệ hống
kí hiệu được quy đònh chặt chẽ
+ Việc trình bày các phần các mục cũng
cần phải ngăn nắp , rõ ràng . Sau mỗi
phần mục , mỗi ý lớn nhỏ đều phải
xuống dòng , các phần mục , các ý
ngang bậc nhau phải viết thẳng hàng
với nhau , ý càng nhỏ càng phải viết lùi
vào phía phải bên trong trang giấy
4. Hướng dẫn về nhà: (3p)Học thuộc ghi nhớ
-Làm bài tập 4
-Soạn bài mới “Những câu hát than thân” và làm bài viết số 1 ở nhà
Ra đề BÀI VIẾT SỐ 1 (ở nhà)
Kể lại chân dung một người bạn thân nhất củaem?
* Mục đích yêu cầu:
-Giúp HS ôn lại cách làm văn tự sự và bài miêu tả về cách dùng từ đạt câu và liên kết trong văn
bản
-Giúp HS qua việc làm bài có điều kiện vận dụng những kiến thức đó vào việc tập làm bài văn cụ
thể và hoàn chỉnh
* Lưu ý: Đây là dạng đề kết hợp cả tự sự và miêu tả (tự sự nhiều hơn)
Thời gian nộp bài: Thứ 3 ngày 02tháng 10 năm 2008
*********************************************************************************
*********

TUẦN 4 Ngày soạn:23.09.2007
TIẾT 13 Ngày dạy: 26 .09.2007 BÀI 4

Giáo viên : Trần Thò Thắng
24
TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Giáo án Ngữ văn 7
NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN
I. Mục tiêu cần đạt
Giúp hs
-Nắm được nội dung và một số hình thức nghệ thuật tiêu biểu ( hình ảnh , ngôn ngữ ) của những
bài ca về chủ đề than thân trong bài học
-Thuộc những bài ca dao trong vb
II. Chuẩn bò
-Dự kiến khả năng tích hợp : Phần Tiếng việt qua bài Đại từ , Phần Tập làm văn Quy trình tạo
lập vb ; Một số bài ca dao có nội dung than thân
III. Tiến trình lên lớp
1. Ổn đònh tổ chức (1P)
2. Bài cũ : Kiểm tra 10p :
-Chép thuộc 1 bài ca dao về tình yêu quê hương đất nước , con người? Hãy phân tích bài ca dao
đó?
3. Bài mới : Giới thiệu bài (1p)
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG GHI BẢNG
HOẠT ĐỘNG 1 (30P) Hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu văn bản
GV hướng dẫn hs đọc – Tìm hiểu chú thích
Yêu cầu : Thể thơ lục bát mang âm điệu tâm tình , ngọt ngào thể
hiện sự đồng cảm sâu sắc
(?) Vì sao có thể xếp chúng trong cùng một vb ?
Gọi hs đọc bài 1
(?) Bài ca dao là lời của ai , nói về điều gì ?
(?) Trong bài ca giao có mấy lần nhắc đến con cò ?(2 lần)
(?) Những hình ảnh từ ngữ đó gợi cho em liên tưởng đến điều gì ? (-
Thân cò : gợi số phận lẻ loi, cô độc , đầy ngang trái
- Gầy cò con : gợi hình ảnh bé nhỏ , gầy guộc , yếu đuối )

(?) Thân phận của cò được diễn tả ntn trong bài ca dao này ?
(?) Em có nhận xét gì về cách sử dụng hình ảnh trong bài ca dao? (
hình ảnh đối lập )
(?) Hình ảnh con cò có phải chỉ xuất hiện trong bài ca dao này không
? Chúng ta còn bắt gặp hình ảnh con cò trong bài ca dao nào nữa ?
(?) Tác giả mượn hình ảnh con cò để nói lên điều gì nữa ?
(?) Như vậy từ bài ca dao này em hiểu được số phận và cuộc đời của
người nông dân xưa ntn ?
* Thảo luận 3p: Vì sao người nông dân xưa thường mượn hình ảnh
thân cò để diễn tả cuộc đời,thân phận của mình?(Con cò gần gũi ,
gắn bó với người nông dân , hơn nữa con cò có cuộc đời , phẩm chất ,
của người nông dân : hiền lành , trong sạch , cần cù , lặn lội kiếm
sống)
Gọi hs đọc lại 2 câu cuối của bài 1
(?) Em hiểu thế nào về từ “ai”? Nhận xét gì về cách diễn đạt ở phần
này ? ( ai là đại từ phiếm chỉ , ở đây chính là ám chỉ giai cấp thống trò
phong kiến với những người cụ thể góp phần tạo ra những trái ngang
vùi dập cuộc đời người nông dân )
I. Đọc - Tìm hiểu vb
1. Đọc- tìm hiểu chú thích
2. Phân tích
Bài 1
- Lời của người lao động kể về
số phận cuộc đời con cò

- Số phận lẻ loi , cô độc , bé nhỏ
- Dùng hình ảnh đối lập
* Ý nghóa :Mượn hình ảnh con
cò để nói đến số phân lận đận ,
vấn vả của người nông dân.

Đồng thời đây là lời tố cáo đanh
thép đối với xh phong kiến


Giáo viên : Trần Thò Thắng
25