Bài giảng Thở 4 thời có kê mông và giơ chân của BS Nguyễn Văn Hưởng pptx

Ñ
o
o
á
á
i t
i t
ö
ö
ô
ô
ï
ï
ng: BS YHCT Y4
ng: BS YHCT Y4
Thô
Thô
ø
ø
i gian: 6 tie
i gian: 6 tie
á
á
t
t
Pha
Pha
ï
ï
m Huy Hu
m Huy Hu

ø
ø
ng
ng
Huy
Huy
ø
ø
nh Ta
nh Ta
á
á
n Vuõ
n Vuõ
MU
MU
ẽ
ẽ
C TIEU
C TIEU
1. Tr
1. Tr
ỡ
ỡ
nh ba
nh ba
ứ
ứ
y
y

ủử
ủử
ụ
ụ
ù
ù
c a
c a
ỷ
ỷ
nh h
nh h
ử
ử
ụ
ụ
ỷ
ỷ
ng cu
ng cu
ỷ
ỷ
a thụ
a thụ
ỷ
ỷ
saõu treõn he
saõu treõn he
ọ
ọ

hoõ
hoõ
ha
ha
ỏ
ỏ
p, he
p, he
ọ
ọ
tua
tua


n hoa
n hoa
ứ
ứ
n, va
n, va
ứ
ứ
he
he
ọ
ọ
tha
tha

n kinh.
n kinh.
2. Tr
2. Tr
ỡ
ỡ
nh ba
nh ba
ứ
ứ
y
y
ủử
ủử
ụ
ụ
ù
ù
c a
c a
ỷ
ỷ
nh h
nh h
ử
ử
ụ
ụ
ỷ
ỷ

ng cu
ng cu
ỷ
ỷ
a vie
a vie
ọ
ọ
c gi
c gi
ử
ử
ừ hụi mụ
ừ hụi mụ
ỷ
ỷ
thanh qua
thanh qua
ỷ
ỷ
n, va
n, va
ứ
ứ
gi
gi
ử
ử
ừ hụi
ừ hụi

ủ
ủ
o
o
ự
ự
ng thanh qua
ng thanh qua
ỷ
ỷ
n.
n.
3.
3.
ẹ
ẹ
ũnh ngh
ũnh ngh
ú
ú
a
a
ủử
ủử
ụ
ụ
ù
ù
c thụ
c thụ

ỷ
ỷ
4 thụ
4 thụ
ứ
ứ
i co
i co
ự
ự
keõ moõng va
keõ moõng va
ứ
ứ
giụ chaõn.
giụ chaõn.
4. Gia
4. Gia
ỷ
ỷ
i th
i th
ớ
ớ
ch
ch
ủử
ủử
ụ
ụ

ù
ù
c coõng th
c coõng th
ửự
ửự
c thụ
c thụ
ỷ
ỷ
4 thụ
4 thụ
ứ
ứ
i co
i co
ự
ự
keõ moõng va
keõ moõng va
ứ
ứ
giụ chaõn.
giụ chaõn.
5. Tr
5. Tr
ỡ
ỡ
nh ba
nh ba

ứ
ứ
y
y
ủử
ủử
ụ
ụ
ù
ù
c ch
c ch
ổ
ổ
ủ
ủ
ũnh cu
ũnh cu
ỷ
ỷ
a phe
a phe
ự
ự
p thụ
p thụ
ứ
ứ
i co
i co

ự
ự
keõ moõng
keõ moõng
va
va
ứ
ứ
giụ chaõn.
giụ chaõn.
YÊU CA
YÊU CA
À
À
U
U
Để có thể đạt được mục tiêu các bạn phải có kiến
thức trước về:
-
-
Sinh ly
Sinh ly
ù
ù
he
he
ä
ä
hô ha
hô ha

á
á
p, tua
p, tua
à
à
n ho
n ho
ø
ø
an, tha
an, tha
à
à
n kinh
n kinh
-
-
Be
Be
ä
ä
nh ho
nh ho
ï
ï
c no
c no
ä
ä

i khoa ve
i khoa ve
à
à
nh
nh
ư
ư
õng be
õng be
ä
ä
nh liên quan
nh liên quan
đ
đ
e
e
á
á
n
n
căng tha
căng tha
ú
ú
ng tha
ng tha
à
à

n kinh.
n kinh.
Ca
Ca
ù
ù
c ba
c ba
ï
ï
n co
n co
ù
ù
the
the
å
å
ôn la
ôn la
ï
ï
i ca
i ca
ù
ù
c kie
c kie
á
á

n th
n th
ứ
ứ
c trên ta
c trên ta
ï
ï
i
i
Sinh ly
Sinh ly
ù
ù
ho
ho
ï
ï
c y khoa, tr
c y khoa, tr
ư
ư
ơ
ơ
ø
ø
ng
ng
Đ
Đ

a
a
ï
ï
i ho
i ho
ï
ï
c y d
c y d
ư
ư
ơ
ơ
ï
ï
c TP Ho
c TP Ho
à
à
-
-
Ch
Ch
í
í
-
-
Minh,
Minh,

2002; Ba
2002; Ba
ø
ø
i gia
i gia
û
û
ng be
ng be
ä
ä
nh ho
nh ho
ï
ï
c va
c va
ø
ø
đ
đ
ie
ie
à
à
u trò chuyên khoa
u trò chuyên khoa
YHCT ta
YHCT ta

ä
ä
p 2, Bo
p 2, Bo
ä
ä
môn y ho
môn y ho
ï
ï
c co
c co
å
å
truye
truye
à
à
n,
n,
Đ
Đ
a
a
ï
ï
i ho
i ho
ï
ï

c YD
c YD
TP Ho
TP Ho
à
à
Ch
Ch
í
í
Minh, 1998, trang 4
Minh, 1998, trang 4
-
-
11.
11.
PH
PH
Ư
Ư
ƠNG TIE
ƠNG TIE
Ä
Ä
N HỖ TRƠ
N HỖ TRƠ
Ï
Ï
HO
HO

Ï
Ï
C TA
C TA
Ä
Ä
P
P
Để có thể đạt TỐT HƠN mục tiêu bài học, bạn có thể
sử dụng giáo trình điện tử
:
-
-
Ph
Ph
ư
ư
ơng pha
ơng pha
ù
ù
p d
p d
ư
ư
ỡng sinh: ba
ỡng sinh: ba
ø
ø
i thơ

i thơ
û
û
4 thơ
4 thơ
ø
ø
i co
i co
ù
ù
kê
kê
mông va
mông va
ø
ø
giơ chân.
giơ chân.
Bạn có thể sử dụng giáo trình điện tử trên tại phòng
CAL - phòng học có sự hỗ trợ của máy vi tính khoa
YHCT- Đại học y dược TP Hồ Chí Minh.
1. nh hưởng của thở sâu trên hệ hô hấp, hệ tuần
hoàn, và hệ thần kinh
+ Đối với hệ hô hấp, thở sâu có tác dụng
- Đưa được nhiều dưỡng khí và tận đáy phổi và
đỉnh phổi
- Luyện các cơ liên sườn, cơ hoành … ;
- Chống lại hiện tượng xơ cứng các khớp ở lồng
ngực;

- Hạn chế được sức thở bò giảm đi theo tuổi tác.
NO
NO
Ä
Ä
I DUNG
I DUNG
Mỗi lần thở khí công, lưu lượng
khí gần bằng 3,5 lít (dung tích
sống), gấp 7 lần thở thường.
1,8l
0,4l
1,3l
+ Đối với hệ tuần hoàn
• - Khi thở sâu áp suất ở trong
lồng ngực trở nên âm hơn,
do đó máu về tim, phổi dễ
dàng hơn;
• - Đồng thời cơ hoành hạ
thấp xuống làm áp suất
trong ổ bụng tăng lên, thúc
đẩy máu đi tới trong tónh
mạch về tim, tạo nên tác
dụng xoa bóp nội tạng;
+ Đối với hệ tuần hoàn
• - Khi khí vào phổi tối đa thì đồng thời máu cũng
về phổi tối đa.
• Chức năng tuần hoàn sẽ rất thuận lợi.
• - Quá trình trao đổi khí
2

vàø C
2
được nhiều hơn.
Phế nang
Mao mạch
C
2

2
Va
Va
á
á
n
n
đ
đ
e
e
à
à
mơ
mơ
û
û
thanh qua
thanh qua
û
û
n ơ

n ơ
û
û
thơ
thơ
ø
ø
i gi
i gi
ư
ư
õ hơi.
õ hơi.
Sau khi h
Sau khi h
í
í
t va
t va
ø
ø
o, ng
o, ng
ư
ư
ơ
ơ
ø
ø
i ta

i ta
ä
ä
p kh
p kh
í
í
công th
công th
ư
ư
ơ
ơ
ø
ø
ng gi
ng gi
ư
ư
õ hơi
õ hơi
va
va
ø
ø
i giây
i giây
đ
đ
e

e
å
å
hoa
hoa
ø
ø
n ch
n ch
ỉ
ỉ
nh s
nh s
ự
ự
trao
trao
đ
đ
o
o
å
å
i kh
i kh
í
í
ta
ta
ï

ï
i phe
i phe
á
á
nang;
nang;
Nh
Nh
ư
ư
ng ta
ng ta
ï
ï
i thơ
i thơ
ø
ø
i
i
đ
đ
ie
ie
å
å
m gi
m gi
ư

ư
õ hơi ne
õ hơi ne
á
á
u ta
u ta
đ
đ
o
o
ù
ù
ng thanh qua
ng thanh qua
û
û
n
n
th
th
ì
ì
a
a
ù
ù
p sua
p sua
á

á
t trong ng
t trong ng
ự
ự
c sẽ tăng lên, ma
c sẽ tăng lên, ma
ù
ù
u sẽ
u sẽ
ứ
ứ
la
la
ï
ï
i ơ
i ơ
û
û
ngoa
ngoa
ï
ï
i biên, nha
i biên, nha
á
á
t la

t la
ø
ø
ơ
ơ
û
û
trên não sẽ gây ra nh
trên não sẽ gây ra nh
ư
ư
õng hie
õng hie
ä
ä
n
n
t
t
ư
ư
ơ
ơ
ï
ï
ng nh
ng nh
ứ
ứ
c

c
đ
đ
a
a
à
à
u, cho
u, cho
ù
ù
ng ma
ng ma
ë
ë
t, tha
t, tha
ä
ä
m ch
m ch
í
í
la
la
ø
ø
nh
nh
ư

ư
õng tai
õng tai
bie
bie
á
á
n tim ma
n tim ma
ï
ï
ch.
ch.
Do
Do
đ
đ
o
o
ù
ù
khi gi
khi gi
ư
ư
õ hơi ta ca
õ hơi ta ca
à
à
n pha

n pha
û
û
i mơ
i mơ
û
û
thanh qua
thanh qua
û
û
n
n
đ
đ
e
e
å
å
tra
tra
ù
ù
nh t
nh t
ì
ì
nh tra
nh tra
ï

ï
ng trên; Mơ
ng trên; Mơ
û
û
thanh qua
thanh qua
û
û
n ba
n ba
è
è
ng ca
ng ca
ù
ù
ch la
ch la
ø
ø
cuo
cuo
á
á
i thơ
i thơ
ø
ø
i h

i h
í
í
t va
t va
ø
ø
o, thanh qua
o, thanh qua
û
û
n
n
đ
đ
ang mơ
ang mơ
û
û
, ta co
, ta co
á
á
ga
ga
é
é
ng
ng
gi

gi
ư
ư
õ nguyên s
õ nguyên s
ự
ự
co tha
co tha
é
é
t cu
t cu
û
û
a ca
a ca
ù
ù
c cơ h
c cơ h
í
í
t va
t va
ø
ø
o th
o th
ì

ì
thanh
thanh
qua
qua
û
û
n sẽ tie
n sẽ tie
á
á
p tu
p tu
ï
ï
c mơ
c mơ
û
û
; quan sa
; quan sa
ù
ù
t sẽ tha
t sẽ tha
á
á
y ca
y ca
ù

ù
c chỗ lõm
c chỗ lõm
trên x
trên x
ư
ư
ơng
ơng
ứ
ứ
c vẫn lõm sâu.
c vẫn lõm sâu.
nh hưởng của thở sâu trên hệ tuần hoàn
Giữ hơi đóng
thanh quản (tập sai)
Giữ hơi mở thanh
quản (tập đúng)
Lõm
Phình
nh hưởng của thở sâu trên hệ tuần hoàn
+ Đối với hệ thần kinh,
• - Khi khí huyết lưu thông thì tế bào thần kinh được
nuôi dưỡng tốt hơn.
• - Khi hưng phấn tập trung vào việc luyện thở thì
các vùng khác của vỏ não được nghỉ ngơi.
• - Hệ hô hấp có trung khu TK gần với các trung
tâm thần kinh thực vật khác như tuần hoàn, tiêu
hóa; nên khi luyện thở đều hòa sẽ ảnh hưởng tốt
đến các trung tâm TK đó.

nh hưởng của thở sâu trên hệ thần kinh
• - Hít vào có tác dụng làm hưng phấn thần kinh
giao cảm.
• - Thở ra có tác dụng làm hưng phấn thần kinh đối
giao cảm.
nh hưởng của thở sâu trên hệ thần kinh
Vỏ não tập trung
hưng phấn theo dõi
nhòp thở, các vùng
khác được nghỉ
ngơi.
nh hưởng của thở sâu trên hệ thần kinh
+ Tóm lại luyện thở sâu có tác dụng luyện tổng hợp:
– Luyện hô hấp (Khí)
– Luyện tuần hoàn (Huyết)
– Luyện thần kinh (Thần)
2. Đònh nghóa Phép thở 4 thời có kê mông
và giơ chân
• - là một phép luyện tổng hợp về Khí (hô hấp),
Huyết (tuần hoàn), và Thần (thần kinh), chủ yếu
là luyện thần kinh, điều hòa hai quá trình hưng
phấn và ức chế; Nhằm mục đích ngủ tốt, đồng
thời làm cho khí huyết lưu thông.
1,8 l
0,4 l
1,3 l
++ ++ - - - -
2.1. Tác dụng của tư thế nằm kê mông và giơ chân
Kê một gối ở mông cao khoảng từ 5 đến 8cm, làm
cho trọng lượng của tạng phủ đè vào cơ hoành, do

đó khi hít vào cơ hoành thở sẽ phải gắng sức hơn vì
có trở ngại; đó là cách luyện cơ hoành.
TƯ THẾ NẰM KÊ MÔNG
để luyện cơ hoành và thời thở ra, khí
gần tối đa
• Giơ chân luân phiên từng chân cao khoảng 20 cm
để luyện cơ bụng cho rắn chắc, đồng thời tăng tác
dụng xoa bóp nội tạng ở thời giữ hơi.
Giơ chân có tác dụng luyện cơ bụng
và tăng cường xoa bóp nội tạng ở thời giữ hơi.
2.2. Công thức thở 4 thời CKMVGC .
Tư thế : nằm ngửa thẳng, kê một gối ở mông
(không phải ở thắt lưng) cao thấp tùy sức khoảng từ 5
đến 8cm; tay trái để trên bụng để theo dõi bụng phình
lên xẹp xuống, tay phải để trên ngực để theo dõi ngực
nở lên xẹp xuống.
Thời 1: Hít vào đều, sâu, tối đa, ngực nở, bụng phình
và căng cứng. Thời gian 4-6 giây.
( Hít ngực bụng nở ).
Thời 2 : Giữ hơi, mở thanh quản bằng cách liên tục hít
thêm, đồng thời giơ một chân giao động qua lại, cuối
thời hai hạ chân xuống. Thời gian 4-6 giây.
( Góư hơi hít thêm ).
Thời 3 : Thở ra, tự nhiên thoải mái, không kềm,
không thúc. Thời gian 4-6 giây.
(Thở không kềm thúc).
Thời 4 : Nghỉ, thư giãn, chân tay nặng ấm. Chuẩn bò
trở lại thời 1. Thời gian 4-6 giây.
( Nghỉ nặng ấm thân )

Biến thể:
Trường hợp bệnh nhân còn yếu, chưa thở được
4 thời, nhất là bệnh nhân mới nhập viện, ta cần
hướng dẫn thở 2 thời quân bình âm dương:
thời một hít vào sâu tích cực (2-3 giây), sau
đó thở ra tự nhiên thoải mái không kềm không
thúc, toàn thân mềm giãn (2-3 giây), bằng
hoặc hơn 10 hơi /lần tập.
Hoặc trong một số trường hợp không thể
tập tư thế nằm kê mông được, ta có thể tập ở
tư thế ngồi thẳng lưng hoặc nằm nghiêng.
3. Giải thích công thức thở 4 thời
3.1. Giải thích công thức ở thời 1.
Thời một là thời hít vào. Hít vào tối đa để dưỡng
khí vào tận đáy phổi và đỉnh phổi.
Khi hít vào tối đa thì áp suất trong ngực âm và áp
suất trong bụng dương, do đó máu về tim và phổi dễ
dàng, thúc đẩy lưu thông tuần hoàn, khí huyết, xoa
bóp nội tạng;
Và nhờ có kê mông nên còn có tác dụng luyện cơ
hoành.