BỆNH BƯỚU GIÁP LAN TOẢ NHIỄM ĐỘC (BỆNH BASEDOW) (Kỳ 3) potx

BỆNH BƯỚU GIÁP LAN TOẢ NHIỄM ĐỘC
(BỆNH BASEDOW)
(Kỳ 3)

V. Triệu chứng cận lâm sàng:
1. Các xét nghiệm sinh hoá và thăm dò chức năng:
+ Xét nghiệm trực tiếp chức năng Tuyến giáp:
Đo độ tập trung
131
I tại Tuyến giáp: thấy tăng tốc độ và tỉ lệ hấp
thu
131
I tại Tuyến giáp,nhất là trong 2,4 và 6 giờ đầu.Trên biểu đồ hấp thu thường
có góc thoát.
+ Xét nghiệm nồng độ Hocmon tuyến giáp trong máu:
- Tăng lượng Iot kết hợp Protein máu (bình thường 4-8
mg%).
- Định lượng T
3
, T
4
trong máu bằng phương pháp miễn
dịch phóng xạ (RIA) thấy:
- T
3
tăng ( bình thường 1,2 - 3 nmol/l ).
- T
4
tăng ( bình thường 100 ± 32 nmol/l ).
+ Các xét nghiệm đánh giá cơ chế điều chỉnh thể dịch:
- Định lượng TSH huyết thanh: trong bệnh Basedow TSH

thường giảm hoặc bình thường (bình thường là 0,5 - 5 mU/l ).
- Nghiệm pháp hãm Werner:Trước tiên đo độ tập trung
131
I phóng xạ tại Tuyến giáp (đo lần 1).Sau đó cho uống T
3
(thường trong 8 ngày
liền,mỗi ngày 75 mg T
3
, nhằm làm giảm tiết TSH của vùng Tiền yên và do đó làm
giảm hoạt động chức năng của Tuyến giáp theo cơ chế liên hệ ngược),rồi đo lại độ
tập trung
131
I phóng xạ tại Tuyến giáp (đo lần 2).
Ngiệm pháp dương tính khi độ tập trung Iot phóng xạ đo lần 2 thấp hơn lần
1 khoảng 25-50% (chứng tỏ cơ chế điều chỉnh của Tiền yên đối với Tuyến giáp
thông qua TSH vẫn bình thường).
Ngiệm pháp âm tính khi số đo ở lần 2 chỉ thấp hơn lần 1 dưới 20% (chứng
tỏ cơ chế điều chỉnh của Tiền yên đối với Tuyến giáp không phát huy được tác
dụng). Trong bệnh Basedow,nghiệm pháp hãm âm tính vì có sự rối loạn trong cơ
chế điều chỉnh Tuyến yên-Tuyến giáp.
+ Các xét nghiệm liên quan đến tác dụng của Hocmon tuyến
giáp đối với các hoạt động chuyển hoá của cơ thể:
- Giảm Cholesterol huyết thanh.
- Tăng Glucoza máu.
- Điện tim: Nhịp xoang nhanh thường xuyên.Khoảng PQ
ngắn lại.Có thể có các biểu hiện thiếu máu cơ tim ,Block nhĩ-thất,ngoại tâm
thu,rung nhĩ,loạn nhịp hoàn toàn
- Chuyển hoá cơ sở: Bình thường là ± 10%.Trong bệnh
Basedow chuyển hoá cơ sở tăng cao,bệnh càng nặng thì chuyển hoá cơ sở càng
tăng cao.

+ Một số xét nghiệm khác:
Bằng các xét nghiệm miễn dịch học,có thể thấy có các
kháng thể kháng các thành phần tổ chức khác nhau của Tuyến giáp,kháng thể
kháng Thyreoglobulin,kháng thể kháng T
3
và T
4

2. Các phương pháp thăm khám Tuyến giáp bằng hình ảnh:
+ Chụp xạ hình tuyến giáp: Thường dùng
131
I hoặc
99m
Tc phóng
xạ.Phương pháp này cho phép đánh giá khá chính xác về vị trí,hình dáng,kích
thước,khối lượng và cả chức năng của Tuyến giáp.
+ Chụp XQ động mạch Tuyến giáp chọn lọc: luồn ống thông
động mạch tới thân động mạch Giáp-cổ-vai của động mạch dưới đòn.Bơm thuốc
cản quang và chụp XQ vùng cổ thẳng và nghiêng.Phương pháp này cho phép đánh
giá hình thể,kích thước,liên quan giải phâũ của Tuyến giáp,đặc biệt là tình trạng
phân bố mạch máu của Tuyến giáp trong bệnh Basedow.
+ Siêu âm Tuyến giáp: là phương pháp thăm dò không gây độc
hại cho bệnh nhân,cho phép đánh giá khá chính xác kích thước cũng như các tổn
thương dạng nang hay dạng đặc trong nhu mô Tuyến giáp.
+ CT (Computed Tomography) và MRI (Magnetic Resonance
Imaging): hiện nay các phương pháp này ngày càng dùng phổ biến trong chẩn
đoán các bệnh Tuyến giáp.Trong bệnh Basedow,ngoài việc cho phép đánh giá
chính xác vị trí,kích thước,khối lượng của Tuyến giáp,các phương pháp này còn
có giá trị lớn trong xác định tổn thương của khối tổ chức sau nhãn cầu để đánh giá
lồi mắt.

3. Các xét nghiệm tế bào và tổ chức học:
+ Sinh thiết hút Tuyến giáp bằng kim nhỏ: có thể được dùng
nhưng ít phổ biến trong bệnh Basedow vì nguy cơ chảy máu do Tuyến giáp rất
xung huyết.
+ Xét nghiệm tổ chức học Tuyến giáp sau mổ: có giá trị chẩn
đoán bệnh chính xác nhất,đặc biệt khi bệnh Basedow có kết hợp với bệnh khác của
Tuyến giáp như Hashimoto