Bác Hồ với Điện Biên Phủ pdf

Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph

1

BẤC HƯÌ VÚÁI ÀIÏÅN BIÏN PH

SÛU TÊÌM, TUÍN CHỔN VÂ GIÚÁI THIÏÅU:

ÀƯỴ GIA NAM
NGUỴN ÀÙNG VINH




Àưỵ Gia Nam - Nguỵn Àùng Vinh (sûu têìm)

2

MC LC

Lúâi giúái thiïåu................................................................................................................ 3
Phêìn thûá nhêët Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph qua mưåt sưë bâi nối vâ viïët ca Ngûúâi .. 5
Mêíu chuån vïì Àiïån Biïn Ph ................................................................................. 14
Phêìn thûá 2: Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph qua mưåt sưë cưng trịnh nghiïn cûáu vâ hưìi
ûác ca cấn bưå, chiïën sô ta .......................................................................................... 25




Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph

3

LÚÂI GIÚÁI THIÏÅU

Ch tõch Hưì Chđ Minh lâ lậnh t vơ àẩi ca cẫ dên tưåc, àưìng
thúâi lâ ngûúâi chó huy tưëi cao ca chiïën dõch Àiïån Biïn Ph. Trong
sët thúâi gian chó huy chiïën dõch, Bấc àậ tham dûå vâ ch toẩ nhiïìu
cåc hổp ca Bưå Chđnh trõ àïí nhêån àõnh, àấnh giấ tịnh hịnh diïỵn
ra trïn Mùåt trêån, chó àẩo sất sao khưng chó trïn chiïën trûúâng Àiïån
Biïn Ph mâ trïn cẫ cấc chiùởn trỷỳõng phửởi hỳồp trong caó nỷỳỏc
nhựỗm phuồc vuồ cho thùỉng lúåi Àiïån Biïn Ph.
Àưìng thúâi, Bấc cng ln thïí hiïån sûå quan têm, àưång viïn,
dẩy bẫo ên cêìn àưëi vúái cấn bưå, chiïën sơ ta tûâ nhûäng vêën àïì rưång lúán
ca chiïën tranh vâ xêy dûång v trang nhên dên, àïën tûâng viïåc
lâm, cấch ûáng xûã c thïí trong chiïën àêëu vâ trong cåc sưëng sinh
hoẩt hâng ngây. Côn cấn bưå, chiïën sơ ta — nhûäng ngûúâi àậ trûåc tiïëp
tham gia chiïën dõch Àiïån Biïn Phuã vaâ cuäng laâ nhûäng ngûúâi àậ
tûâng àûúåc gùåp gúä vâ tiïëp xc cng Bấc cng ln thïí hiïån nhûäng
tịnh cẫm chên thânh, lông biïët ún sêu sùỉc ca mịnh àưëi vúái Bấc Hưì
mn vân kđnh u.
Nhên dõp k niïåm 50 chiïën thùỉng Àiïån Biïn Ph, chng tưi
sûu têìm, tuín chổn vâ giúái thiïåu taõi liùồu Baỏc Hửỡ vỳỏi iùồn Biùn
Phuó nhựỗm khựổc hoaồ hịnh ẫnh ca Ch tõch Hưì Chđ Minh trong
chiïën dõch cng nhûäng mưëi quan hïå tịnh cẫm giûäa Bấc vúái cấc
chiïën sơ Àiïån Biïn — mưåt mưëi quan hïå tịnh cẫm giûäa con ngûúâi vúái
nhau, rêët bịnh dõ, mâ cng rêët chên tịnh, khưng hïì cố sûå cấch biïåt
giûäa lậnh t tưëi cao vúái nhûäng ngûúâi lđnh.
Tâi liïåu gưìm 2 phêìn:
Phêìn thûá nhêët: Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph qua mưåt sưë bâi nối
vâ viïët ca Ngûúâi.

Phêìn thûá hai: Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph qua mưåt sưë cưng
trịnh nghiïn cûáu vâ hưìi ûác ca cấn bưå, chiïën sơ ta.
Tuy chng tưi àậ cố nhiïìu cưë gùỉng trong sûu têìm, tuín chổn
tâi liïåu, nhûng do cưng tấc lûu trûä côn nhiïìu khố khùn, hẩn chïë




Àưỵ Gia Nam - Nguỵn Àùng Vinh (sûu têìm)

4

nïn tâi liïåu “Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph” khưng trấnh khỗi nhûäng
thiïëu sốt nhêët àõnh. Mong bẩn àổc àống gốp kiïën.
Thû viïån quên àöåi




Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph

5

PHÊÌN THÛÁ NHÊËT
BẤC HƯÌ VÚÁI ÀIÏÅN BIÏN PH
QUA MƯÅT SƯË BÂI NỐI VÂ VIÏËT CA NGÛÚÂI

THÛ GÛÃI QN VÂ DÊN TÊY BÙỈC

Thên gûãi toân thïí àưìng bâo, bưå àưåi vâ cấn bưå,

Nhên dõp phấi àoân Chđnh ph lïn Têy Bùỉc, tưi thên ấi gûãi lúâi
thùm toân thïí àưìng bâo, bưå àưåi vâ cấn bưå.
Trûúác kia, àưìng bâo, bưå àưåi vâ cấn bưå àậ anh dng tham gia
àấnh àíi giùåc Têy. Ngây nay àậ àûúåc giẫi phống, chng ta cêìn
phẫi ra sûác cng cưë vâ phất triïín thùỉng lúåi êëy.
Vêåy:
- Àưìng bâo ta phẫi àoân kïët chùåt chệ, gip àúä lêỵn nhau, tùng
gia sẫn xët àïí mổi ngûúâi àûúåc no cúm, êëm ấo, vâ phẫi ra sûác
tham gia khấng chiïën.
- Bưå àưåi phẫi thi àua hổc têåp gip àúä àưìng bâo, liïn hïå chùåt chệ
vúái nhên dên àïí quết sẩch thưí phó vâ mêåt thấm; vâ phẫi ln sùén
sâng xung phong diïåt giùåc lêåp cưng, khi àûúåc lïånh thị ài chiïën àêëu.
- Cấn bưå phẫi hïët lông hïët sûác chùm lo àïën àúâi sưëng ca nhên
dên, phẫi ài àng àûúâng lưëi qìn chng, lâm àng chđnh sấch ca
Chđnh ph; vâ phẫi thûåc hiïån cêìn, kiïåm, liïm, chđnh.
Khấng chiïën ca ta nhêët àõnh thùỉng lúåi, nhûng phẫi trûúâng k
gian khưí, tûå lûåc cấnh sinh. Àưìng bâo, bưå àưåi vâ cấn bưå ta úã Têy Bùỉc
phẫi hùng hấi tham gia cưng cåc khấng chiïën àïí cng àưìng bâo,
bưå àưåi vâ cấn bưå toân qëc àấnh àíi giùåc Têy, giùåc M vâ tranh
lẩi àưåc lêåp cho Tưí qëc, hẩnh phuác cho nhên dên.



Àưỵ Gia Nam - Nguỵn Àùng Vinh (sûu têìm)

6

Tưi riïng gûãi lúâi thùm cấc c ph lậo, cấc chấu thanh niïn vâ
nhi àưìng.
Châo thên ấi vâ quët thùỉng

Hưì Chđ Minh
Hưì Chđ Minh Toân têåp. T.7 .- H.: Chđnh trõ qëc gia, 1996 .- 166

TRẪ LÚÂI MƯÅT NHÂ BẤO THY ÀIÏÍN

- Hỗi: Cåc thẫo lån úã Qëc hưåi Phấp àậ chûáng toó rựỗng mửồt sửở
lỳỏn ngỷỳõi chủnh trừ Phaỏp muửởn daõn xïëp mưåt cấch hoâ bịnh vêën àïì
xung àưåt úã Viïåt Nam bựỗng caỏch thỷỳng lỷỳồng trỷồc tiùởp vỳỏi Chủnh
phuó Viùồt Nam. nguån êëy câng rưång khùỉp trong nhên dên Phấp.
Thïë thị C vâ qu Chđnh ph hoan nghïnh nguån êëy hay
khưng?
- Trẫ lúâi: Cåc chiïën tranh úã Viïåt Nam lâ do Chđnh ph Phấp
gêy ra. Nhên dên Viïåt Nam phẫi cêìm v khđ anh dng chiïën àêëu
bẫy, tấm nùm nay chưëng kễ xêm lûúåc chđnh àïí bẫo vïì nïìn àưåc lêåp
vâ quìn tûå do àûúåc sưëng hoâ bịnh. Hiïån nay nïëu thûåc dên Phấp
tiïëp tc cåc chiïën tranh xêm lûúåc thò nhên dên Viïåt Nam quyïët
têm tiïëp tuåc cåc chiïën tranh ấi qëc àïën thùỉng lúåi cëi cng.
Nhûng nïëu Chđnh ph Phấp àậ rt àûúåc bâi hổc trong cåc chiïën
tranh mêëy nùm nay, mën ài àïën àịnh chiïën ỳó Viùồt Nam bựỗng
caỏch thỷỳng lỷỳồng vaõ giaói quyùởt vờởn àïì Viïåt Nam theo lưëi hoâ bịnh
thị nhên dên vâ Chđnh ph Viïåt Nam Dên ch Cưång hoâ sùén sâng
tiïëp mën àố.
- Hỗi: Mưåt sûå ngûâng bùỉn hóåc mưåt cåc àịnh chiïën cố thïë cố
àûúåc khưng? Vâ trïn cùn bẫn nâo?
- Trẫ lúâi: Miïỵn lâ Chđnh ph Phấp àịnh chó cåc chiïën tranh
xêm lûúåc thị cåc àịnh chiïën úã Viïåt Nam thûåc hiïån. Cú súã cuãa viïåc
àònh chiïën úã Viïåt Nam lâ Chđnh ph Phấp thêåt thâ tưn trổng nïìn
àưåc lêåp thêåt sûå ca nûúác Viïåt Nam.
- Hỗi: Nïëu mưåt nûúác trung lêåp àûáng ra dân xïëp àïí nhûäng àẩi
biïíu ca tû lïånh àưëi phûúng àûúåc gùåp C thị C cố nhêån khưng?

Nûúác Thu Àiïín cố thïí àûáng ra lâm viïåc êëy hay khưng?




Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph

7

- Trẫ lúâi: Nïëu cố nhûäng nûúác trung lêåp nâo mën cưë gùỉng àïí
xc tiïën viùồc chờởm dỷỏt cuửồc chiùởn tranh ỳó Viùồt Nam bựỗng cấch
thûúng lûúång, thị sệ àûúåc hoan nghïnh, nhûng viïåc thûúng lûúång
àịnh chiïën ch ëu lâ mưåt viïåc giûäa Chđnh ph Viïåt Nam Dên ch
Cưång hoâ vúái Chđnh ph Phấp.
- Hỗi: Theo C, cố phûúng phấp nâo khấc àïí chêëm dûát cåc
chiïën tranh khưng?
- Trẫ lúâi: Cåc chiïën tranh úã Viïåt Nam àậ àem lẩi tai hoẩ cho
nhên dên Viïåt Nam àưìng thúâi cng lâm cho nhên dên Phấp àau
khưí nhiïìu, cho nïn nhên dên Phấp àêëu tranh chưëng lẩi cåc chiïën
tranh úã Viïåt Nam.
Àưëi vúái nhên dên Phấp vâ cấc chiïën sơ hoâ bịnh Phấp, tưi xûa
nay vêỵn àưìng tịnh vâ tỗ lông qu mïën. Hiïån nay, chùèng nhûäng nïìn
àưåc lêåp ca dên tưåc Viïåt Nam bõ xêm phẩm nghiïm trổng, mâ
chđnh nïìn àưåc lêåp ca nûúác Phấp cng bõ uy hiïëp nùång. Àïë qëc
M mưåt mùåt thc àêíy thûåc dên Phấp tiïëp tc vâ múã rưång cåc
chiïën tranh xêm lûúåc Viïåt Nam, lâm cho Phấp câng àấnh câng ëu
ài, hông thay thïë àõa võ Phấp úã Àưng Dûúng, mưåt mùåt khấc lẩi bùỉt
båc Phấp phï chín bẫn àiïìu ûúác vïì viïåc phông th úã chêu Êu,
nghơa lâ àïí cho ch nghơa qn phiïåt Àûác sưëng lẩi.
Vị thïë cåc àêëu tranh ca nhên dên Phấp àôi àưåc lêåp, dên ch,

hoâ bịnh cho nûúác Phấp vâ àôi chêëm dûát cåc chiïën tranh úã Viïåt
Nam lâ mưåt trong nhûäng nhên tưë quan troồng ùớ giaói quyùởt vờởn ùỡ
Viùồt Nam bựỗng caỏch hoâ bịnh.
Sàd, tr 168 - 169

THÛ GÛÃI CẤN BƯÅ VÂ CHIÏËN SƠ MÙÅT TRÊÅN ÀIÏÅN BIÏN PH

Thên ấi gûãi cấn bưå vâ chiïën sơ Mùåt trêån Àiïån Biïn Ph
Thu - Àưng nùm nay, cấc ch lẩi cố nhiïåm v tiïën qn vâo
Àiïån Biïn Ph àïí tiïu diïåt thïm sinh lûåc àõch, múã rưång thïm cùn
cûá khấng chiïën, giẫi phống thïm àưìng bâo bõ giùåc àê nến.
Nùm ngoấi, cấc ch àậ anh dng chiïën àêëu, tiïu diïåt nhiïìu
àõch, àậ thùỉng lúåi to. Bấc rêët vui lông.



Àưỵ Gia Nam - Nguỵn Àùng Vinh (sûu têìm)

8

Nùm nay, sau nhûäng cåc chónh hën chđnh trõ vâ qn sûå, cấc
ch àậ tiïën bưå hún. Cấc ch phẫi chiïën àêëu anh dng hún, chõu
àûång gian khưí hún, phẫi giûä vûäng quët têm trong mổi hoân cẫnh:
Quët têm tiïu diïåt àõch,
Quët têm giûä vûäng chđnh sấch,
Quët têm tranh nhiïìu thùỉng lúåi.
Bấc vâ Chđnh ph chúâ tin thùỉng lúåi àïí khen thûúãng cấc ch.
Châo thên ấi vâ quët thùỉng
Thấng 12 nùm 1953
Sàd, tr: 198

THÛ GÛÃI CẤN BƯÅ CUNG CÊËP VÂ ÀƯÌNG BÂO DÊN CƯNG

Thu - Àưng nùm nay, cấc cư cấc ch lẩi ra tiïìn tuën àïí cng
bưå àưåi diïåt giùåc, àïí giẫi phống àưìng bâo ta.
Bấc gúãi lúâi thùm cấc cư cấc ch, vâ mong cấc cư cấc ch ra sûác
thi àua:
Chõu àûång gian khưí,
Vûúåt mổi khố khùn,
Gip sûác bưå àưåi, tranh nhiïìu thùỉng lúåi,
Hoân thânh nhiïåm v vûúåt mûác.
Àưìng thúâi cấc cư cấc ch phẫi giûä vûäng chđnh sấch ca Àẫng vâ
ca Chđnh ph.
Bấc chúâ thânh tđch ca cấc cư cấc ch àïí khen thûúãng.
Châo thên ấi vâ quët thùỉng
Hưì Chñ Minh
Sàd, tr.:199




Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph

9

THÛ GÛÃI CẤN BƯÅ VÂ CHIÏËN SƠ ÚÃ MÙÅT TRÊÅN ÀIÏÅN BIÏN PH

Thên ấi gûãi toân thïí cấn bưå vâ chiïën sơ úã mùåt trêån,
Cấc ch sùỉp ra mùåt trêån. Nhiïåm v ca cấc ch lêìn nây rêët to
lúán, khố khùn, nhûng rêët vinh quang.

Cấc ch vûâa àûúåc chónh qn chđnh trõ vâ chónh hën qn sûå
vâ àậ thu àûúåc nhiïìu thùỉng lúåi vïì tû tûúãng vâ chiïën thåt, k
thåt. Nhiïìu àún võ àậ àấnh thựổng trùn caỏc mựồt trờồn. Baỏc tin
rựỗng caỏc chuỏ seọ phất huy thùỉng lúåi vûâa qua, quët têm vûúåt mổi
khố khùn gian khưí àïí lâm trôn nhiïåm v vễ vang sùỉp túái.
Bấc chúâ cấc ch bấo cấo thânh tđch àïí thûúãng nhûäng àún võ vâ
cấ nhên xët sùỉc nhêët.
Chc cấc ch thùỉng to.
Bấc hưn cấc ch.
Châo thên ấi vâ quët thùỉng
Thấng 3 nùm 1954
Hưì Chđ Minh

Sàd, tr: 265

ÀIÏÅN CA TRUNG ÛÚNG ÀẪNG VÂ CA CH TÕCH HƯÌ CHĐ MINH
GÛÃI CẤN BƯÅ VÂ CHIÏËN SƠ ÚÃ MÙÅT TRÊÅN ÀIÏÅN BIÏN PH

Thên ấi gûãi toân thïí cấc cấn bưå vâ chiïën sơ úã mùåt trêån Àiïån
Biïn Ph,
Bấc vâ Trung ûúng Àẫng àûúåc bấo cấo vïì hai trêån thùỉng àêìu
tiïn ca qn àưåi ta úã Àiïån Biïn Ph. Bấc vâ Trung ûúng Àẫng cố
lúâi khen cấc àưìng chđ. Chiïën dõch nây lâ mưåt chiïën dõch lõch sûã ca
qn àưåi ta, ta àấnh thùỉng chiïën dõch nây cố nghơa qn sûå vâ
chđnh trõ quan trổng.
Àõch sệ ra sûác àưëi phố, ta phẫi cưë gùỉng, chiïën àêëu dễo dai, bïìn
bó, chúá ch quan khinh àõch, giânh toân thùỉng cho chiïën dõch nây.
Ngây 15 thấng 3 nùm 1954
Ban chêëp hânh Trung ûúng Àẫng lao àưång Viïåt Nam
Sàd, tr: 276

Àưỵ Gia Nam - Nguỵn Àùng Vinh (sûu têìm)

10

THÛ KHEN NGÚÅI BƯÅ ÀƯÅI, DÊN CƯNG,THANH NIÏN XUNG PHONG VÂ
ÀƯÌNG BÂO TÊY BÙỈC ÀẬ CHIÏËN THÙỈNG VỄ VANG ÚÃ ÀIÏÅN BIÏN PH

Qn ta àậ giẫi phống Àiïån Biïn Ph. Bấc vâ Chđnh ph
thên ấi gûãi lúâi khen ngúåi cấn bưå, chiïën sơ, dên cưng, thanh niïn
xung phong vâ àưìng bâo àõa phûúng àậ lâm trôn nghơa v mưåt
cấch vễ vang.
Thùỉng lúåi tuy lúán nhûng múái lâ bùỉt àêìu. Chng ta khưng nïn vị
thùỉng mâ kiïu, khưng nïn ch quan khinh àõch. Chng ta kiïn
quët khấng chiïën àïí tranh lẩi àưåc lêåp, thưëng nhêët, dên ch, hoâ
bịnh. Bêët k àêëu tranh vïì qn sûå hay ngoẩi giao cng àïìu phẫi
àêëu tranh trûúâng k gian khưí múái ài àïën thùỉng lúåi hoân toân.
Bấc vâ Chđnh ph sệ khen thûúãng nhûäng cấn bưå, chiïën sơ, dên
cưng, thanh niïn xung phong vâ àưìng bâo àõa phûúng cố cưng
trẩng àùåc biïåt.
Châo thên ấi vâ quët thùỉng
Ngây 8 thấng 5 nùm 1954
Hưì chđ minh

Bấo Nhên dên, sưë 187, ngây 22 àïën 24-5-1954

THÛ GÛÃI TOÂN THÏÍ CẤN BƯÅ VÂ CHIÏËN SƠ

ÚÃ MÙÅT TRÊÅN ÀIÏÅN BIÏN PH

Trûúác hïët Bấc gûãi lúâi thên ấi thùm cấc ch thûúng binh.
Toân thïí cấc ch cng nhû cấn bưå vâ chiïën sơ úã toân qëc àậ
quët têm tranh àûúåc thùỉng lúåi lúán àïí chc thổ Bấc.
Bấc quët àõnh khao cấc ch. Khao thïë nâo tu theo àiïìu
kiïån, nhûng nhêët àõnh khao.
Thïë lâ Bấc chấu ta cng vui. Vui àïí cưë gùỉng múái, àïí khùỉc
phc khố khùn múái vâ àïí tranh thùỉng lúåi múái.
Bấc vâ Chđnh ph àõnh thûúãng cho têët cẫ cấc ch huy hiïåu “
Chiïën sơ Àiïån Biïn Ph”. Cấc ch tấn thânh khưng?
Bấc dùån cấc ch mưåt lêìn nûäa:



Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph

11

Chúá vị thùỉng mâ kiïu, chúá ch quan khinh àõch, phẫi ln
ln sùén sâng lâm trôn nhiïåm v Àẫng vâ Chđnh ph giao cho cấc
ch.
Bấc hưn cấc ch
Bấc
Hưì Chđ Minh

Sàd, tr.: 276

QN TA TOÂN THÙỈNG ÚÃ ÀIÏÅN BIÏN PH

20 thấng 11 nùm c
Giùåc Phấp nhẫy d Àiïån Biïn Ph.
Hùm mưët tiïíu àoân tinh nhụå nhêët,
Xe tựng, suỏng lỳỏn ờỡy chửỡng chờởt.
Chuỏng khoe rựỗng: kùở hoaồch Nava
Thêåt lâ mẩnh dẩn vâ tâi hoa.
Phen nây Viïåt Minh phẫi biïët tay,
Quan thêìy M thị vui lông thay!”
Cấc bấo phẫn àưång khùỉp thïë giúái
Inh ỗi têng bưëc Nava túái.
*
*
Bïn ta thị:
Bưå àưåi, dên cưng quët mưåt lông,
Xễ non, àùỉp sëi, vûúåt qua sưng,
Khùỉc phc khố khùn vâ hiïím trúã;
Àấnh cho giùåc tan múái hẫ dẩ;
Lùång lệ chín bõ sët thấng ngây,


*


Àưỵ Gia Nam - Nguỵn Àùng Vinh (sûu têìm)
Khưng quẫn gian khưí vâ àùỉng cay;
Quët têm lâm cho trôn nhiïåm v,
Àậ hûáa vúái Bấc, Àẫng vâ Chđnh ph.
*
*

*

13 thấng 3 ta têën cưng,
Giùåc côn úã trong giêëc mú nưìng:
“Mịnh cố thêìy M lo cung cêëp;
Mấy bay cao cao, xe tùng thêëp,
Lẩi cố Nava cng Cưnhi,
Nhûäng tay tûúáng giỗi nùỉm chó huy,
Chng mịnh chuën nây nhêët àõnh thùỉng,
Viïåt Minh ùỉt thua chẩy qunh cùèng”.
*
*

*

Hún 50 ngây, ta àấnh àưìn,
Ta chiïëm mưåt àưìn lẩi mưåt àưìn,
Qn giùåc chưëng cûå tuy rêët hùng,
Qn ta anh duọng ủt ai bựỗng.
Nava, Cửnhi ùỡu meỏo mựồt,
Quờn giùåc tan hoang ta vêy chùåt.
Giùåc kếo tûâng loẩt ra hâng ta.
Qn ta vui hất “khẫi hoân ca”.
Mûúâi ba quan nùm àïìu hâng nưët,
Tïn tûúáng chó huy cng bõ nhưët.
Mưåt vẩn sấu ngân tïn giùåc Têy,
Àïìu lâ t binh hóåc bỗ thêy.
Thïë lâ qn ta àậ toân thùỉng
Toân thùỉng lâ vị rêët cưë gùỉng.

12


Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph

13

Chiïën sơ viïët thû dêng C Hưì:
“Xin Bấc vui lông mâ nhêån cho
Mốn quâ chc thổ sinh nhêåt Bấc,
Chng chấu cưë gùỉng àậ sùỉm àûúåc”.
c.b

Sàd, tr: 277 - 279




Àưỵ Gia Nam - Nguỵn Àùng Vinh (sûu têìm)

14

MÊÍU CHUÅN VÏÌ ÀIÏÅN BIÏN PH

I
“NỐI LẤO TRÏN TRÚÂI DÛÚÁI ÀÊËT NGHE”

Nhûäng mêíu chuån anh dng ca qn vâ dên ta cấc bấo àậ
kïí nhiïìu. Àêy tưi chó kïí vâi mêíu chuån khưng anh dng ca àõch.

Trûúác hïët lâ bổn Chđnh ph phẫn àưång Phấp rêët thẩo nghïì nối lấo.
Vâi thđ d:
- Thấng 5 nùm 1947, Bưå trûúãng Qëc phông lâ Cưët Phưrï nối:
“Qn àưåi Phấp chiïëm àống têët cẫ cấc thânh thõ vâ àûúâng giao
thưng. Vêåy úã Àưng Dûúng khưng cố vêën àïì qn sûå nûäa”.
- Thấng 3 nùm 1949, Cưët Phưrï lẩi nối: “Tưi sệ lâm trôn phêån
sûå, tưi sệ khưng àïí chiïën tranh tï liïåt”.
- Thấng 10 nùm 1950 — Sau khi Phấp thêët bẩi úã biïn giúái. Bưå
trûúãng Qëc phông múái lâ Plïven nối: “Tûâ nay, Phấp sệ bùỉt ếp
qn àưåi Viïåt Minh rúâi xa cùn cûá ca hổ, Phấp sệ chổn nhûäng mùåt
trêån cố lúåi cho mịnh àïí trẫ th cho nhûäng binh sơ Phấp àậ hy sinh
ỳó Cao Bựỗng vaõ Laồng Sỳn.
- Thaỏng 11 nựm 1950, Bưå trûúãng “Khưëi liïn minh Phấp”, lâ
Lútëcnư nối: “Phấp rt lui khỗi biïn giúái àïí têåp trung thïm qn
dûå bõ. Àưìng thúâi àïí bùỉt ếp Viïåt Minh phẫi kếo dâi àûúâng giao
thưng ca hổ, do àố mâ lâm cho àõch ëu thïm”.
- Thấng 12 nùm 1951, Plïven lẩi nối: “Kïë hoẩch ca Phấp hiïån
nay sệ àûa àïën thùỉng lúåi trong 15 hóåc 18 thấng”.
- Thấng 10 nùm 1953, Th tûúáng Lanien nối: “Kïë hoẩch Nava
sệ tùng cûúâng bưå àưåi cú ửồng Phaỏp, seọ bũnh ừnh xong ửỡng bựỗng
Bựổc Bửồ vaõ sệ ch àưång trong nhûäng cåc tiïën cưng lúán... Lûåc lûúång
Phấp ngây câng tùng, vïì bưå àưåi cng nhû vïì v trang”.
- Thấng 2 nùm 1954, khi sang Àưng Dûúng, Plïven nối: “Tưi
sang àêy àïí gip Nava chín bõ kïë hoẩch tiïën cưng”. Khi trúã vïì
Phấp, Plïven nối: “Tûúáng Nava oaỏn chựổc rựỗng chiùởn dừch iùồn
Biùn Phuó seọ khửng ỷa lẩi kïët quẫ gị cho Viïåt Minh”.



Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph

15

Thùỉng lúåi ca ta úã iùồn Biùn Phuó aọ chỷỏng toó rựỗng: Boồn chuỏng
chuó quan vâ nối lấo mêët ma.

II
NƯÅI BƯÅ PHẤP LNG CNG

Khi thêët bẩi, thị bổn chđnh trõ Phấp àưí lưỵi cho bổn qn sûå.
Bổn qn sûå cậi lẩi.
Ngây 29 thấng 4, túâ bấo tû sẫn Phấp Ngûúâi xem xết àùng
nhûäng kiïën ca mưåt sưë lậnh t qn sûå Phấp, tốm tùỉt nhû sau:
- Khi àậ rt khỗi Lai Chêu vâ Nâ Sẫn, mâ Phấp lẩi àûa gêìn 2
vẩn qn Phấp vâo thung lng Àiïån Biïn, àố lâ mưåt tưåi ấc chđnh
trõ... Àïën ma mûa, thị qn àưåi Phấp hóåc chïët àëi hïët hóåc lâ
àêìu hâng.
- Hêìu hïët nhûäng tiïíu àoân tinh nhụå Phấp àậ àûa àïën Àiïån
Biïn Ph. Nhûäng cåc àấnh nhau ỳó ửỡng bựỗng, nhờởt laõ trùn ỷỳõng
sửở 5, ngaõy thïm dûä dưåi. Àiïìu àố lâm cho Phấp rêët lo ngaồi... Caỏc
laọnh tuồ quờn sỷồ Phaỏp ùỡu cho rựỗng Bựổc Bưå nhû àậ mêët rưìi. úã Sâi
Gôn ngûúâi ta bùỉt àêìu lo súå.
- Qn àưåi Bẫo Àẩi khưng àûúåc 5 vẩn ngûúâi cố sûác chiïën àêëu.
Phêìn àưng chó chúâ dõp àïí chìn. Qn àưåi khấng chiïën, d lâ bưå
àưåi àiẩ phûúng, cng khưng kếm qn àưåi Phấp.
- Mùåc dêìu nhûäng thêët bẩi úã Hoâ Bịnh vâ Àiïån Biïn Ph, tinh
thêìn sơ quan Phấp vêỵn khấ vûäng. Nhûng khi hổ hiïíu rựỗng hoồ phaói
hy sinh cho lỳồi ủch cuóa Myọ vaõ ca Bẫo Àẩi (tïn vua cỗ mâ cẫ qn
àưåi Phấp àïìu khinh rễ) — thị hổ rêët tûác tưëi.
- Mấy bay M dưåi àẩn lûãa khùỉp xung quanh Àiïån Biïn Ph

khưng lâm nng qn àưåi khấng chiïën, mâ chó tân phấ nhûäng lâng
mẩc àưng dên. Sûå can thiïåp ca M àưëi vúái ẫnh hûúãng chđnh trõ thị
rêët tai hẩi, àưëi vúái kïët quẫ qn sûå thị khưng ùn thua.
- Nối tốm lẩi: Cấc lậnh t qn sûå àïìu nhêët trđ rựỗng Phaỏp
khửng thùớ giỷọ nửới Bựổc Bửồ nỷọa. Vaõ nùởu thêët bẩi úã Àiïån Biïn Ph thị
tịnh hịnh Phấp sệ câng khố khùn.
Trïn àêy lâ kiïën ca mưåt nhốm lậnh t qn sûå Phấp.




Àưỵ Gia Nam - Nguỵn Àùng Vinh (sûu têìm)

16

Nhûng chng ta chúá vị nhûäng kiïën êëy mâ ch quan khinh
àõch.

III
PHẤP VÚÄ ÀÊÌU, M CÂNG MẾO MÙÅT

Àiïån Biïn Ph lâ mưåt thêët bẩi àau àúán cho thûåc dên Phấp,
câng lâ mưåt thêët bẩi nhc nhậ cho bổn can thiïåp M. Vị M àậ
àõnh ra kïë hoẩch Nava, àậ gip tiïìn bẩc vâ v khđ àïí thûåc hiïån kïë
hoẩch êëy.
Hưìi thấng 10/1953, cấc bấo tû sẫn Phấp àậ viïët: Chđnh ph
Phấp vêng lïånh M mâ kếo dâi chiïën tranh. M xët tiïìn, Phấp
thị xët xûúng mấu. Binh sơ Phấp àậ thânh mưåt qn àưåi àấnh
giùåc thụ. (Bấo Thïë giúái).
M súå Phấp àâm phấn vâ bùỉt ếp Phấp búi theo cåc chiïën

tranh thêët vổng. (Bấo Chiïën àêëu)
Trong trêån Àiïån Biïn Ph, Bưå trûúãng Ngoẩi giao M àậ nối:
M sệ hïët sûác gip cho Phấp giânh lêëy thùỉng lúåi.
Tưíng thưëng M àậ viïët thû khuën khđch bưå àưåi Phấp úã Àiïån
Biïn Ph. Àïën khi Phấp thêët bẩi. Tưíng thưëng M lẩi gûãi àiïån vët
ài: “Tưi tỗ lông kđnh trổng qn àưåi Phấp anh dng... Thêët bẩi
tẩm thúâi cng khưng thïí lâm giẫm búát lõch sûã vễ vang ca qn
àưåi Phấp”.
Thấng 2/1954, àoân àẩi biïíu Qëc hưåi M sang xem xết Àưng
Dûúng. Khi trúã vùỡ Myọ, hoồ baỏo caỏo rựỗng:
Vùỡ quờn sỷồ, 8 nựm nay Viïåt Minh àậ giânh àûúåc nhiïìu thùỉng
lúåi. 18 thấng nay, Phấp dng chiïën thåt tiïën cưng, nhûng khưng
cố kïët quẫ, d qn Phấp cố 50 vẩn ngûúâi chưëng lẩi 30 vaån ngûúâi
cuãa quên Viïåt Minh. Duâ sao, Myä cuäng cêìn tiïëp tc gip Phấp, nïëu
khưng thị Phấp khưng thïí chiïën tranh nûäa”.
Thïë lâ M dêìn dêìn trúã nïn kễ àõch chđnh ca qn àưåi vâ nhên
dên ta.




Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph

17

IV
TRÚÂI ÀÊËT VIÏÅT KHƯNG DUNG GIC PHAP

ừch cờồy rựỗng chuỏng aọ ỷa phờỡn lỳỏn quờn àưåi tinh nhụå
àïën Àiïån Biïn Ph, cho nïn chng rêët chùỉc ùn.

Hưm 21/1, bổn chó huy Phấp thấch: “Vộ Ngun Giấp cố giỗi
thị àïën àấnh Àiïån Biïn Ph!”
9/3, Nava nối: “Viïåt Minh sệ bõ àấnh tan úã Àiïån Biïn Ph”.
13/3, ta têën cưng àúåt 1, Phấp thêët bẩi. Nhûng hưm 15/3, Nava
vaõ Cửnhi vờợn muỏa meỏp: Chựổc rựỗng Phaỏp seọ thùỉng”.
Bổn chó huy Phấp hụnh hoang nhû vêåy, nhûng tinh thêìn binh
sơ Phấp thị thïë nâo?
Ngay sau hưm ta têën cưng àúåt 1, tïn quan nùm chó huy phấo
binh àõch tûå tûã; tïn quan nùm tham mûu trûúãng bõ àíi vïì Hâ
Nưåi.
Bấo Thïë giúái (22/4) viïët: “Qn nhẫy d Phấp chùèng côn tinh
thêìn gị mâ nối... Mùåt ngûúâi nâo cng tấi mết. Hổ viïët “Di chc” àïí
lẩi. Dưëc hïët cưëc rûúåu cëi cng, hổ bùỉt tay nhau, im lùång khưng nối
mưåt lúâi, bûúác lïn mấy bay. Rưìi hổ phố mùåc trỳõi. Hoồ biùởt rựỗng nùởu
nhaóy sai mửồt chuỏt, thũ may phc lùỉm lâ trổn àúâi lâm t binh ca
Viïåt Minh”.
Bấo êëy viïët tiïëp: “1 quan nùm chó huy àưåi mấy bay mùåt mây
hưëc hấc, nối mưåt cấch móa mai: “Chng ta cố nhiïìu mấy bay;
chûáng cúá lâ ngây nâo Viïåt Minh cng bùỉn rúi mêëy chiïëc. Phi cưng
thị ngûúâi nâo cng mïåt nhûâ. Chđnh tưi àêy, hưm nay tưi àậ bay
sët 17 tiïëng àưìng hưì. Nïëu tưi phẫi bay mưåt lêìn nûäa, thị tưi khưng
àẫm bẫo mấy bay ca tưi sệ ra sao!”.
Bấo êëy viïët thïm: “Tđnh àïën 22/4, Bưå tû lïånh Phấp nhêån àậ
mêët 23 chiïëc mấy bay. K thêåt àậ mêët 55 chiïëc úã Àiïån Biïn Ph”.
Àõch thẫ d viïån binh vâ tiïëp tïë xëng Àiïån Biïn Ph, phêìn
lúán d àậ lổt vâo tay ta. Nhû: ngây 4/5, chng thẫ 234 d, thị 222
chiïëc bõ ta tốm àûúåc.
Tưëi 4/5, chng thẫ 280 d, thị 200 chiïëc bõ ta tốm àûúåc.
Hưm 5/5, chng thẫ 759 d thị 337 chiïëc bõ ta toám àûúåc.

Àưỵ Gia Nam - Nguỵn Àùng Vinh (sûu têìm)

18

V
QUAN BINH PHẤP KHƯNG THÛÚNG THÛÚNG BINH PHẤP

Hưm 3/5, Tưíng chó huy qn àõch úã Àiïån Biïn Ph lâ Àúâ Cất
dộng dẩc tuyïn böë: “Chuáng töi quyïët giûä Àiïån Biïn Phuã cho àïën
ngûúâi cëi cng! Chng tưi quët khưng chõu hâng!”
Nhûng 4 hưm sau, àïën trêån cëi cng, cúâ àỗ sao vâng ca ta
tung bay àïën àêu thị cúâ trùỉng xin hâng ca àõch lư như àïën àố. Cẫ
quan lêỵn lđnh àõch kếo nhau tûâng àân ra hâng. Nùm chiïën sơ ta lâ
cấc àưìng chđ Låt, Lam, Hiïn vâ hai àưìng chđ nûäa àấnh thưëc vâo
bưå tû lïånh àõch. Tûúáng Àúâ Cất vúái 4 tïn quan nùm, 6 tïn quan tû
vaâ 10 tïn sơ quan nûäa giú tay xin hâng.
Thïë lâ ta àậ toân thùỉng trong chiïën dõch Àiïån Biïn Ph.
Ta tiïu diïåt vâ bùỉt sưëng hún 16.000 binh sơ Phấp, trong àố cố
àưå 1.000 thûúng binh. Khùỉp thïë giúái àïìu biïët chđnh sấch nhên àẩo
ca ta àưëi vúái thûúng binh vâ t binh àõch. Nhûng chđnh bổn chó
huy àõch àậ àưëi vúái thûúng binh Phấp thïë nâo? Hậng thưng têën
U.P M (7/5) viùởt: Hỳn 1.000 thỷỳng binh quựỗn quaồi dỷỳỏi hờỡm tưëi
àen vâ ngẩt thúã, bïn cẩnh súã chó huy Phấp... Àïën pht cëi cng,
tûúáng Àúâ Cất àậ ra lïånh cho sng lúán bùỉn vâo súã chó huy...”

VI
TÛÂ BIÏN GIÚÁI ÀÏËN ÀIÏÅN BIÏN PH

Thấng 10/1950, trong trêån giẫi phống biïn giúái, ta tiïu diïåt vâ
bùỉt sưëng 4.500 àõch, trong àố cố 3 tïn quan nùm. Trêån êëy àậ lâm
cho cẫ nûúác Phấp xưn xao. Cấc bấo Phấp àậ nối: “Àố lâ thêët bẩi to
nhêët trong lõch sûã thûåc dên Phấp”.
Tiïëp àïën nhûäng trêån Hoâ Bịnh, ph Nho Quan... Phấp cng
thêët bẩi.
Àïën Àiïån Biïn Ph thị lâm cho cẫ thïë giúái xưn xao. Bẩn ta vâ
nhên dên cẫ chêu ấ thị vui mûâng. Phe àïë qëc, nhêët lâ Phấp — M
thị ngú ngấc. Mưåt mùåt vị tûâ trûúác chng tun truìn quấ hụnh
hoang. (Cëi thấng 4, Tưíng thưëng M côn ma mưìm nối: Phấp
chùỉc thùỉng lúåi úã Àiïån Biïn Ph — Eisenhower predicts Àiïn Biïn
Phu victory) — Mùåt khấc, chng thêët bẩi cuäng nùång thêåt: mêët 25



Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph

19

tiïíu àoân tinh nhụå nhêët, gêìn 20 tïn quan nùm vâ 1 tïn thiïëu
tûúáng...
Bấo chđ phaón ửồng Phaỏp Myọ aọ phaói nhờồn rựỗng: iùồn Biïn
Ph lâ cåc thêët bẩi to nhêët tûâ ngây Phấp àêìu hâng Àûác (1940).
Qn viïỵn chinh Phấp àậ bõ chùåt mêët àêìu”.
Tin Àiïån Biïn Ph thêët bẩi vïì àïën Phấp àng ngây cẫ nûúác
Phấp àang tûng bûâng sùỉm sûãa ùn mûâng “thùỉng” Àûác (1945).
Thânh thûã cåc ùn mûâng ct hûáng mâ hoấ ra cåc truy àiïåu.
ẫnh hûúãng ca Àiïån Biïn Ph: Hiïån nay, kiïìu dên Phấp úã Hâ
Nưåi, Hẫi Phông,... àïìu chín bõ cën gối chìn. Cấc nhâ tû bẫn

Phấp úã vng tẩm bõ chiïëm thị rt lui vưën liïëng cố trêåt tûå, mưåt àưìng
bẩc M trûúác kia àưíi 34 àưìng Àưng Dûúng, nay àưíi 100 àưìng. Tinh
thêìn binh sơ Phấp rêët chấn nẫn. Ngu binh rêët hoang mang, àậ cố
nhûäng nhốm vấc sng chẩy theo ta. Thûåc dên Phấp thị trấch M
khưng hïët sûác, khưng kõp thúâi cûáu vận. Àïë qëc M thị trấch Phấp
hên hẩ, bêët tâi. Nưåi bưå Chđnh ph Phấp lc àc, tïn nây àưí lưỵi cho
tïn kia. Bẩi tûúáng Nava bõ cấch chûác. Tïn tûúáng Ely sang thay...
Câng thêët bẩi thị àõch câng hung dûä, câng gêìn thùỉng lúåi thị ta
câng gùåp nhiïìu khố khùn. Thêåt vêåy, hiïån nay úã Hưåi nghõ Giúnevú,
ngoâi mưìm thị àõch nối mën thûúng lûúng, nhûng thêåt sûå thị
chng àang gêëp rt àiïìu binh khiïín tûúáng àïí tiïëp tc chiïën tranh.
Àïí tranh lêëy thùỉng lúåi múái, chng ta phẫi ra sûác vûúåt khố khùn
múái; qn, dên vâ cấn bưå ta, mưỵi ngûúâi phẫi ra sûác thi àua lâm
trôn nhiïåm v, tuåt àưëi chúá khinh àõch, chúá ch quan. Nhiïìu Àiïån
Biïn Ph khấc àang chúâ àúåi chng ta.
À.X
Hưì Chđ Minh. Toân têåp. T.7 .
- H.: Chđnh trõ Qëc gia, 1996 .- tr: 285 - 291

NỐI MÂ NGHE: ÀIÏÅN BIÏN PH

Cåc àẩi thùỉng ca qn vâ dên ta úã Àiïån Biïn Ph àïën nay
àậ 1 nùm. Nhûng tiïëng dưåi ca Àiïån Biïn Ph vêỵn côn vang to úã
Phấp. Vị:




Àưỵ Gia Nam - Nguỵn Àùng Vinh (sûu têìm)

20

- Hiïån nay úã Phấp àang múã cåc àiïìu tra vị ai mâ qn àưåi
Phấp àậ thêët bẩi úã Àiïån Biïn Ph.
- Mưåt khoấ hën luån sơ quan úã trûúâng àẩi hổc qn sûå Phấp
lêëy tïn lâ khoấ “Àiïån Biïn Ph”.
- úã cûãa “khẫi hoân” tẩi Pari, trûúác àêy chó cố ngưi mưå “ngûúâi
lđnh vư danh” àậ hy sinh trong cåc chiïën tranh thïë giúái lêìn thûá I;
nay lẩi thïm mưåt têëm bia k niïåm “ngûúâi lđnh vư danh” trong cåc
chiïën tranh úã Viïåt Nam. Mâ têëm bia nây cng vị Àiïån Biïn Ph
mâ cố.
- Mưåt nhâ bấo nưíi tiïëng lâ ưng Stïphan (àậ tûâng hùng hấi
chưëng chiïën tranh úã Viïåt Nam, vâ viïët nhiïìu bâi vïì kïë hoẩch
Nava) vûâa bõ bùỉt giam. Chđnh ph Phấp vu cho nhûäng bâi ca ưng
ta viïët àậ lâm lưå bđ mêåt cho nïn qn àưåi Phấp àậ thua to úã Àiïån
Biïn Ph. V nây lâm cho dû lån Phấp sưi nưíi phẫn àưëi. Trong
mưåt bâi bïnh vûåc ưng Stïphan, ưng Mưriùỉc (mưåt võ hân lêm ngoan
àẩo) viïët àẩi nhû sau: “Cåc chiïën tranh xêm lûúåc kếo dâi sët 8
nùm, kïët quẫ nhêët àõnh ài àïën Àiïån Biïn Ph. Nhûäng ngûúâi cêìm
quìn Phấp vị m quấng mâ thêët bẩi, hổ lẩi àưí lưỵi cho nhûäng
ngûúâi viïët bấo. Cấch vu cấo êëy rộ lâ dẩi dưåt àï hên...”
Xûa kia vua Phấp lâ Napưlïưng àậ gùåp mưåt Àiïån Biïn Ph úã
Mẩc Tû Khoa (nùm 1812), vâ mưåt Àiïån Biïn Ph khấc úã Oatếclư
(nùm 1815), hưìi àố ưng Stïphan àậ ra àúâi àêu?
C.B

Bấo Nhên dên, ngây 7-5-1955, tr.: 9

NGHƠA CA CHIÏËN THÙỈNG ÀIÏÅN BIÏN PH*

* Chiïën thùỉng Àiïån Biïn Ph ngay trûúác hưm Hưåi nghõ
Giúnevú khai mẩc àậ cố ẫnh hûúãng lúán àïën cấc cưng viïåc ca hưåi
nghõ vâ gốp phêìn vâo viïåc k kïët cấc hiïåp nghõ Giúnevú àẫm bẫo
lêåp lẩi hoâ bịnh úã Àưng Dûúng trïn cú súã thûâa nhêån cấc quìn dên
tưåc ca nhên dên Viïåt Nam, Campuchia vâ Lâo.
Àưìng thúâi, nhûäng êm mûu chđnh trõ ca bổn thûåc dên vâ àïë
qëc nhû “lêëy chiïën tranh ni chiïën tranh, dng ngûúâi Viïåt àấnh



Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph

21

ngûúâi Viïåt”, trô hïì “àưåc lờồp vaõ dờn chuó nhựỗm aỏnh laồc hỷỳỏng
nhờn dờn chuỏng tưi, trô hïì “cẫi cấch àiïìn àõa” theo kiïíu àïë qëc...
àïìu bõ phấ sẫn.
Hưì Chđ Minh. Qëc khấnh lêìn thûá 10
ca nûúác Viïåt Nam dên ch cưång hoâ.
Tuín têåp.-H.:Sûå thêåt,1960.-tr:554-555

* Chiïën thùỉng Àiïån Biïn Ph vâ Hưåi nghõ Giúnevú thùỉng lúåi
àậ kïët thc vễ vang cåc khấng chiïën vư cng anh dng ca nhên
dên ta, miïìn Bùỉc nûúác ta àûúåc hoân toân giẫi phống.
Lêìn àêìu tiïn trong lõch sûã, mưåt dên tưåc bõ ấp bûác àậ àấnh
bẩi cåc xêm lûúåc ca mưåt àïë qëc hng mẩnh, àậ giânh lẩi àưåc
lêåp cho dên tưåc, àem lẩi rång àêët cho dên cây, àûa lẩi quìn dên
ch thûåc sûå cho nhên dên. Thùỉng lúåi àố lâ do lông u nûúác nưìng
nân vâ tinh thêìn àêëu tranh anh dng ca qn vâ dên ta, do toân
dên ta àoân kïët chùåt chệ trong Mùåt trêån dên tưåc thưëng nhêët vâ

chđnh quìn nhên dên ta dûåa trïn nïìn tẫng cưng nưng liïn minh
dûúái sûå lậnh àẩo ca giai cêëp cưng nhên vâ ca Àẫng, do sûå ng hưå
ca cấc nûúác anh em trong phe xậ hưåi ch nghơa vâ cấc lûåc lûúång
hoâ bịnh dên ch trïn thïë giúái.
Thùỉng lúåi ca cấch mẩng thấng Tấm vâ cåc khaỏng chiùởn vụ
aồi chỷỏng toó rựỗng mửồt nỷỳỏc duõ nhoó ëu, nhûng àoân kïët chùåt chệ
dûúái sûå lậnh àẩo ca giai cêëp cưng nhên vâ Àẫng ca nố, ài àng
àûúâng lưëi ca ch nghơa Mấc — Lïnin, thị nhêët àõnh àấnh thùỉng
àûúåc àïë qëc xêm lûúåc.
Hưì Chđ Minh. Bấo cấo vïì dûå thẫo Hiïën phấp sûãa àưíi (1959).
Tuín têåp.- H.: Sûå thêåt, 1960.- tr: 749

* Àêìu àïì do chng tưi tûå àùåt
* Àẩi thùỉng oanh liïåt Àiïån Biïn Ph àậ chêëm dûát cåc chiïën
tranh xêm lûúåc do thûåc dên Phấp gêy ra vâ àûúåc àïë qëc M gip
sûác. Hiïåp nghõ Giúnevú àậ àûúåc k kïët, hoâ bịnh àûúåc lêåp lẩi úã
Àưng Dûúng trïn cú súã cấc nûúác cưng nhêån ch quìn àưåc lêåp,
thưëng nhêët vâ lậnh thưí toân vển ca nûúác ta. Miïìn Bùỉc Viïåt Nam
àûúåc hoân toân giẫi phống.
Hưì Chđ Minh. Diïỵn vùn khai mẩc Àẩi hưåi Àẩi biïíu toân qëc lêìn thûá III ca
Àẫng Lao àưång Viïåt Nam (1960). Tuyïín têåp.- H.: Sûå thêåt, 1960.- tr: 802




Àưỵ Gia Nam - Nguỵn Àùng Vinh (sûu têìm)

22

* Chiïën thùỉng Àiïån Biïn Ph àậ kïët thc vễ vang cåc khấng

chiïën lêu dâi gian khưí vâ anh dng ca nhên dên cẫ nûúác ta,
chưëng thûåc dên Phấp xêm lûúåc vâ sûå can thiïåp ca àïë qëc M. Àố
lâ thùỉng lúåi vơ àẩi ca nhên dên ta, mâ cng lâ thùỉng lúåi chung
ca têët cẫ cấc dên tưåc bõ ấp bûác trïn thïë giúái. Chiïën thùỉng Àiïån
Biïn Ph câng lâm sấng ngúâi chên l ca ch nghơa Mấc — Lïnin
trong thúâi àẩi ngây nay: chiïën tranh xêm lûúåc ca bổn àïë qëc
nhêët àõnh thêët bẩi, cấch mẩng giẫi phống ca cấc dên tưåc nhêët
àõnh thânh cưng.
Chiïën thùỉng Àiïån Biïn Ph àậ àûa àïën thùỉng lúåi ca Hưåi nghõ
Giúnevú nùm 1954 vïì Àưng Dûúng. Hiïåp àõnh Giúnevú àậ trõnh
trổng cưng nhêån ch quìn, àưåc lêåp, thưëng nhêët vâ toân vển lậnh
thưí ca nhên dên Viïåt Nam cuäng nhû cuãa nhên dên anh em Lâo
vâ Campuchia. Cấc nûúác phûúng Têy, M, Anh, Phấp tham gia
Hưåi nghõ êëy àïìu cam kïët tưn trổng nhûäng quìn dên tưåc bêët khẫ
xêm phẩm àố.
Hưì Chđ Minh. Toân têåp. T.11 .- H.: Chđnh trõ Qëc gia, 1966, tr: 220

* Múái giânh àûúåc chđnh quìn côn non trễ chûa àêìy mưåt thấng,
chûa cố thúâi gian àïí tưí chûác vâ cng cưë lûåc lûúång ca mịnh, nhên
dên Viïåt Nam chó cố gêåy têìm vưng lâm v khđ, àậ phẫi tiïën hânh
mưåt cåc khấng chiïën lêu dâi vâ anh dng chưëng bổn thûåc dên
xêm lûúåc cố àïë qëc gip sûác vâ cëi cng àậ giânh àûúåc thùỉng lúåi
vơ àẩi úã Àiïån Biïn Ph, giẫi phống hoân toân miïìn Bùỉc. Hiïåp àõnh
Giúnevú nùm 1954 àûúåc kyá kïët, chñnh thûác thûâa nhêån nhûäng ch
quìn dên tưåc thiïng liïng ca nhên dên Viïåt Nam lâ àưåc lêåp, ch
quìn, thưëng nhêët vâ toân vển lậnh thưí.
Hưì Chđ Minh. Cấch mẩng thấng 10 vơ àẩi
múã ra con àûúâng giẫi phống cho cấc dên tưåc.- H.: Sûå thêåt, 1967.- tr: 13

* Àiïån Biïn Ph nhû lâ mưåt caỏi mửởc choỏi loồi bựỗng vaõng cuóa lừch

sỷó. Noỏ ghi rộ núi ch nghơa thûåc dên lùn xëng dưëc vâ tan rậ, àưìng
thúâi phong trâo giẫi phống dên tưåc khùỉp thïë giúái àang lïn cao àïën
thùỉng lúåi hoân toân.
Chiïën Sơ. Nhên ngây k niïåm chiïën thùỉng Àiïån Biïn Ph:
Trong “Nối chuyïån Myä” .- H.: Quên àöåi nhên dên, 1960.- tr: 292




Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph

23

* Nhúâ sûå àoân kïët chùåt chệ vâ anh dng hy sinh ca toân qn
vâ toân dên ta, chng ta àậ àẩi thùỉng úã Àiïån Biïn Ph vâo ma hê
nùm 1954. Lûåc lûúång thûåc dên Phấp bõ tan vúä. Chng phẫi nhêån
àịnh chiïën. Hiïåp nghõ Giúnevú àûúåc k kïët; hoâ bịnh úã Àưng
Dûúng àûúåc lêåp lẩi trïn nïìn tẫng cưng nhêån àưåc lêåp ch quìn vâ
toân vển lậnh thưí ca cấc dên tưåc Àưng Dûúng.
Lêìn àêìu tiïn trong lõch sûã, mưåt nûúác thåc àõa nhỗ ëu àậ
àấnh thùỉng mưåt nûúác thûåc dên hng mẩnh. Àố lâ mưåt thùỉng lúåi vễ
vang ca nhên dên Viïåt Nam, àưìng thúâi cng lâ mưåt thùỉng lúåi ca
cấc lûåc lûúång hoâ bịnh, dên ch vâ xậ hưåi ch nghơa trïn thïë giúái.
Hưì Chđ Minh. Vïì xêy dûång Àẫng .- H.: Sûå thêåt,
1960.- tr: 131

NAVA “CHINH PH NGÊM”

Thã trúâi àêët nưíi cún giố bi
Khiïën Nava nhiïìu nưỵi trn chun

Thua to úã trêån Àiïån Biïn
Vị ai kïë hoẩch mâ nïn nưỵi nây
Ct vïì Têy têëm lông xêëu hưí,
Xêëu hưí nây biïët àưí ai àêy?
Bûúác chên lïn chiïëc tâu bay,
Bûúác ài mưåt bûúác giêy giêy lẩi dûâng
Qn khấng chiïën, tûúãng chûâng dïỵ xûåc,
Nâo ngúâ Na hïët sûác ch quan
Hún hai mûúi mưët tiïíu àoân
Chó trong mưåt trêån tan hoang túi búâi!
Thưi, Na hùéng ct vïì nûúác mể
Quìn chó huy lẩi àïí Salùng
Na ài Sa laåi lùng nhùng,



ửợ Gia Nam - Nguyùợn ựng Vinh (sỷu tờỡm)

24

Thựỗng i, thựỗng ỳó, chựống thựỗng naõo hỳn
Giang sỳn naõy giang sỳn dên Viïåt,
Toân qëc dên kiïn quët àêëu tranh
Quët têm thị chùỉc cưng thânh
Tûå do àưåc lêåp quang vinh àúâi àúâi.
ÀX
Bấo Nhên dên, ngaây 7-5-1983

Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph

25

PHÊÌN THÛÁ 2:
BẤC HƯÌ VÚÁI ÀIÏÅN BIÏN PH
QUA MƯÅT SƯË CƯNG TRỊNH NGHIÏN CÛÁU
VÂ HƯÌI ÛÁC CA CẤN BƯÅ, CHIÏËN SƠ TA

ÀIÏÅN VÙN CA TOÂN THÏÍ CẤN BƯÅ
CẤC ÀÚN VÕ CHIÏËN THÙỈNG ÚÃ ÀIÏÅN BIÏN PH
CHC THỔ HƯÌ CH TÕCH

Kđnh thûa Bấc
Chng chấu, cấn bưå Àẩi biïíu têët cẫ cấc àún võ hổp hưåi nghõ
chiïën thùỉng chiïën dõch Àiïån Biïn Ph, xin bấo cấo vúái Bấc chng
chấu àậ hoân thânh nhiïåm v Bấc giao cho. Tuy nhiïn trong sët
chiïën dõch chng chấu cng àậ thêëy bưåc lưå nhiïìu khuët àiïím
nghiïm trổng nhû tû tûúãng hûäu khuynh tiïu cûåc, chng chấu àậ
hổc têåp, sûãa chûäa. Trong hưåi nghõ, chng chấu àậ nhêån àûúåc thû
khen ca Bấc, àậ àûúåc nghe vâ thẫo lån lúâi dẩy ca Bấc. Sët
trong chiïën dõch ln ln chng chấu nhêån àûúåc nhûäng lúâi dẩy
bẫo vâ sûå sùn sốc ên cêìn ca Bấc. Chng chấu xin hûáa vúái Bấc sệ
hïët sûác theo lúâi Bấc dẩy, mau chống chêën chónh lûåc lûúång, tưíng kïët
vâ hổc têåp kinh nghiïåm, nhêån rộ êm mûu ca àõch vâ sùén sâng
nhêån nhiïåm v múái mâ Bấc, Àẫng vâ Chđnh ph sệ giao cho.
Chng chấu cng nhû toân thïí cấn bưå vâ chiïën sơ sët trong chiïën
dõch àïìu nghơ túái Bấc, mong Bấc ln àûúåc vui lông vâ khoễ mẩnh.
Nay àậ hoân thânh àûúåc nhiïåm v, chng chấu lẩi rêët mong àûúåc

gùåp Bấc àïí àûúåc biïët sûác khoễ ca Bấc vâ àûúåc Bấc dẩy bẫo.
Nhên ngây sinh nhêåt Bấc, chng chấu xin chc Bấc khoễ
mẩnh sưëng lêu, lậnh àẩo toân dên toân Àẫng vâ qn àưåi khấng
chiïën àïën thùỉng lúåi hoân toân.
Kđnh thû
Mùåt trêån Àiïån Biïn Ph ngây 12 thaáng 5 nùm 1954