sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp giúp học sinh tiếp cận truyện kiều

SKKN - Một số biện pháp giúp học sinh tiếp cận Truyện Kiều
A. phần mở đầu
1. Lí do chọn đề tài:
Trong xu thế phát triển hiện nay, đất nớc ta muốn phát triển bền vững, đẩy
mạnh công cuộc CNH, HĐH, nhanh chóng hoà nhập với thế giới thì nguồn lực
con ngời là vấn đề đợc đặt lên hàng đầu. Để có nguồn nhân lực có chất lợng, có
đầy đủ mọi năng lực đáp ứng yêu cầu xã hội thì đòi hỏi ngành Giáo dục &Đào
tạo phải đầu t, đổi mới một cách toàn diện.
Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xã hội, ngành GD&ĐT đã thực
hiện đổi mới chơng trình giáo dục phổ thông. Nghị quyết số 40/ 2000/ QH10, kì
họp thứ 8, Quốc hội khoá X đã nêu mục tiêu của đổi mới chơng trình giáo dục
phổ thông là " xây dựng nội dung, chơng trình giáo dục toàn diện thế hệ trẻ đáp
ứng yêu cầu phát triển nguồn nhân lực, phục vụ CNH, HĐH đất nớc, phù hợp với
thực tiễn và truyền thống Việt Nam, tiếp cận trình độ giáo dục phổ thông ở các n-
ớc phát triển trong khu vực và thế giới."
Năm học 2005- 2006 là năm đầu tiên thực hiện chơng trình thay sách lớp
10 đại trà trên toàn quốc. Thực hiện mục tiêu của đổi mới chơng trình giáo dục
Trung học phổ thông, tất cả các môn học đều có sự thay đổi cơ bản dựa trên cơ sở
phát huy mặt tích cực của chơng trình cũ, đa vào những nội dung, phơng pháp
mới nhằm đáp ứng yêu cầu của thời đại. Ngoài việc đổi mới sách giáo khoa, ch-
ơng trình , thì việc đổi mới phơng pháp giảng dạy cũng rất quan trọng.
Trong chơng trình Văn - Tiếng Việt lớp 10 trớc đây cũng nh chơng trình
Ngữ văn lớp 10 mới hiện nay, Truyện Kiều luôn chiếm một vị trí rất quan trọng.
Tuy nhiên, trong các giáo khoa, sách tham khảo hiện nay có rất nhiều bài nghiên
cứu nhng phần lớn đó là các bài mang tính bác học, đòi hỏi ngời đọc phải có một
trình độ hiểu biết sâu sắc về Truyện Kiều. Đối với học sinh Trung học phổ thông,
nhất là học sinh Bổ túc Trung học phổ thông, do trình độ, điều kiện còn hạn chế
mà nhiều em cha có những biện pháp tiếp cận thích hợp đối với Truyện Kiều.
Nhiều em còn cha biết hoàn cảnh ra đời, nội dung chính cũng nh tóm tắt đợc
truyện.
Vì những lí do trên, tôi chọn đề tài "Một số biện pháp giúp học sinh tiếp

cận Truyện Kiều ."
2. Mục đích của đề tài:
Tóm lợc những nội dung chính, đề xuất một số biện pháp nhằm giúp cho
giáo viên, học sinh có cách tiếp cận, tìm hiểu, học tập về Truyện Kiều nói chung,
cũng nh việc học tập các đoạn trích trong sách giáo khoa lớp 10 Bổ túc Trung học
phổ thông.
B. Nội dung.
Truyện Kiều là một tác phẩm văn học dài, có nội dung phong phú, nhiều
tình tiết, nhiều nhân vật, trong khi đó ở chơng trình phổ thông học sinh chỉ đợc
học một số đoạn riêng lẻ. Nếu ngời giáo viên không có sự đầu t kĩ lỡng, học sinh
không có sự chuẩn bị chu đáo thì dễ dẫn đến một cách hiểu cha thấu đáo, cha
hoàn chỉnh ở học sinh.
Theo bản thân tôi, để việc dạy thành công các đoạn trích trong SGK lớp 10
giáo viên có thể thực hiện theo các bớc sau đây:
Giáo viên: Phạm Trung Kiên - TT GDTX Quảng Ninh
- 1 -
SKKN - Một số biện pháp giúp học sinh tiếp cận Truyện Kiều
+ Trớc hết giáo viên hớng dẫn cho học sinh nắm khái quát về nguồn
gốc, xuất xứ của tác phẩm, tác giả.
+ Tiếp theo giáo viên giúp học sinh nắm đợc cốt truyện, nội dung
chính, những giá trị về nội dung và nghệ thuật
+ Sau đó giáo viên mới đi vào từng đoạn trích cụ thể, trong khi đi
vào từng đoạn trích cần đặt đoạn trích đó trong tổng thể chung của tác phẩm và
trong sự liên hệ, so sánh với các đoạn trích khác.
Với quan điểm đó, ngay từ tiết đầu tiên học về truyện Kiều nên cung cấp
cho học sinh những nội dung khái quát, những nội dung cơ bản đó là:
1. Về nguồn gốc, xuất xứ.
Truyn Kiu l tờn gi ph bin ca tỏc phm on Trng Tõn Thanh
ca i thi ho Nguyn Du. Tỏc phm ny ó a Nguyn Du lờn hng danh
nhõn vn hoỏ th gii. Theo i Nam chớnh biờn lit truyn, truyn c vit ra

sau khi ụng i s nh Thanh v v theo li truyn thỡ Phm Quý Thớch ó cho
khc in vo khong t nm 1820 n nm 1825. Bn khc in ú nay khụng cũn
na. Tỏc phm ny c vit bng ch Nụm, gm 3.254 cõu th theo th lc bỏt.
Ni dung ca truyn da theo tỏc phm Kim Võn Kiu truyn ca Thanh Tõm
Ti Nhõn ngời Trung Quc. Hin nay, Vit Nam lu truyn mt s d bn ca
tỏc phm ny. Bn nụm c nht cũn lu gi l bn "Liễu Văn Đờng" khc in nm
T c th 19 (1866), mi phỏt hin Ngh An.
Hng trm nm qua, Truyn Kiu vn luụn tn ti trong i sng ca dõn
tc Vit. õy l mt trong s ớt cỏc tỏc phm ln c nhiu ngi dõn mi
tng lp hc thuc lũng. i ỏp bng nhng ngụn t, li l trong truyn Kiu
cng ó tr thnh mt hỡnh thc sinh hot vn hoỏ ca mt s cng ng ngi
Vit nh ly Kiu, trũ Kiu, vnh Kiu, tranh Kiu, búi Kiu
Truyn Kiu l tiu thuyt vit bng th lc bỏt. Truyn phn ỏnh xó hi
ng thi thụng qua cuc i ca nhõn vt chớnh Vng Thuý Kiu. Xuyờn
sut tỏc phm l ch "tâm" theo nh Nguyn Du ó tõm nim "Linh Sơn chỉ tại
nhữ tâm đầu" (ngha l "Linh sơn chỉ ở tại lòng ngời thôi"). Ngy nay, Truyn
Kiu ca Nguyn Du l mt trong nhng tỏc phm vn hc Vit Nam c gii
thiu rng rói nht n vi cỏc du khỏch cng nh cỏc nh nghiờn cu nc
ngoi.
Bn on trng tõn thanh in nm 1902 v Kim Võn Kiu tõn tp khc in
nm 1906
2. Hoàn cảnh ra đời:
Theo Giỏo s Nguyn Lc ("T in Vn hc" tp II - Nh xut bn Khoa
hc Xó hi, 1984) trang 455 vit: "on trng tõn thanh l mt truyn th Nụm
vit bng th lc bỏt, da theo tỏc phm Kim Võn Kiu truyn ca Thanh Tõm
Ti Nhõn, Trung Quc. Cú thuyt núi Nguyn Du vit Truyn Kiu sau khi i s
Trung Quc (1814-1820). Cú thuyt núi Nguyn Du vit trc khi i s, cú th
Giáo viên: Phạm Trung Kiên - TT GDTX Quảng Ninh
- 2 -
SKKN - Một số biện pháp giúp học sinh tiếp cận Truyện Kiều

vo thi gian lm Cai b Qung Bỡnh (1804-1809). Thuyt sau ny c nhiu
ngi chp nhn".
3. Nội dung Truyện Kiều:
Ni dung chớnh ca truyn xoay quanh quóng i lu lc sau khi bỏn mỡnh
chuc cha ca Thuý Kiu, nhõn vt chớnh trong truyn, mt cụ gỏi "sắc nớc hơng
trời" v cú ti "cầm kỳ thi hoạ".
Theo kch tớnh ca tỏc phm, cú th chia truyn thnh 13 phn nh nh
sau:
3.1. Mở b i .
Nguyn Du em thuyt "tài mệnh tơng đố" (ti v mnh ghột nhau) lm
lun cun truyn. Sau ú tỏc gi núi v gia th v t ti sc hai ch em Thuý -
Kiu.
Trăm năm trong cõi ngời ta
Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau
Trải qua một cuộc bể dâu
Những điều trong thấy mà đau đớn lòng.

3.2. Kiều thăm mộ Đạm Tiên.
Vo khong thi vua Minh Th Tụng (1522-1566), trong mt gia ỡnh
viờn ngoi h Vng cú 3 ngi con, con c l Vng Thuý Kiu, sau l Thuý
Võn v Vng Quan l cu ỳt. Hai ch em Thỳy Kiu v Thuý Võn thỡ một ngời
một vẻ, mời phân vẹn mời, nhng so bề tài sắc thỡ Thuý Kiu li hn hn cụ em.
Trong mt ln i to m vo tit thanh minh, khi i qua m m Tiờn, mt nấm
đất bên đàng, Kiu ó khúc thng v khụng khi cm thy ỏi ngi cho mt kiếp
hồng nhan "nổi danh tài sắc một thì" m gi õy "hơng khói vắng tanh". Vn l
mt con ngi giu tỡnh cm v tinh t nờn Kiu cng ó liờn cm ti thõn phn
ca mỡnh v ca nhng ngi ph n núi chung :
Đau đớn thay phận đàn bà,
Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung.

3.3. Kiều gặp Kim Trọng.
Cng trong ngy hụm ú, Kiu ó gp Kim Trng, l mt ngi vốn nhà
trâm anh, "đồng thân" vi Vng Quan, t lõu ó "trộm nhớ thầm yêu" nng.
Bờn cnh ú thỡ Kim Trng cng l ngi vào trong phong nhã, ra ngoài hào
hoa. Tuy cha kp núi vi nhau mt li nhng sau cuc gp g ny thỡ hai ngi
tình trong nh đã, mặt ngoài còn e. Tip sau ln gp g y l mi tng t:
Ngời đâu gặp gỡ làm chi
Trăm năm có biết duyên gì hay không.
Kim Trng vỡ tng t Kiu nờn ó quờn ht c thỳ vui hng ngy, tỡm
cỏch chuyn n gn nh Kiu. Sau ú my tun trng thỡ Kim, Kiu ó gp
Giáo viên: Phạm Trung Kiên - TT GDTX Quảng Ninh
- 3 -
SKKN - Một số biện pháp giúp học sinh tiếp cận Truyện Kiều
nhau, Kiu ó nhn li Kim Trng v h ó trao i k vt cho nhau. Nhiu ln
Kim Trng cng mun "vợt rào" nhng Thuý Kiu l mt ngi sc so, cụ ó
thuyt phc c Kim Trng :
Vội chi liễu ép hoa nài,
Còn thân ắt lại đền bồi có khi!
Thấy lời đoan chính dễ nghe,
Chàng càng thêm nể thêm vì mời phân.

3.4. Kiều bán mình chuộc cha.
Tai ha ó t ngt p n Vng gia trong lỳc ngi thiu n cũn ang
thổn thức với mối tình đầu. Bn sai nha u trõu, mt nga ó ỏnh p cha v
em nng mt cỏch tn nhn trong ni oan kờu tri khụng thu. Trong hon cnh
bi ỏt nh vy, Kiu nh phi i n quyt nh bỏn mỡnh chuc cha, nhng
nng khụng quờn li hn c trm nm th chng ụm cm thuyn ai vi Kim
Trng trc khi chng v Liờu Dng chịu tang chỳ. Thuý Kiu ó nh cy
Thuý Võn thay mỡnh tr li hn c vi Kim Trng:
Cậy em em có chịu lời

Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ tha.
Trao duyờn cho em xong, nng cm thy xút thng cho thõn phn ca
chớnh mỡnh:
Phận sao phận bạc nh vôi
Đã đành nớc chảy hoa trôi lỡ làng
Ôi Kim Lang! Hỡi Kim Lang!
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây.

Do au thng quỏ nờn Thuý Kiu ó ngt i trờn tay ngi thõn.
3.5. Kiều rơi v o tay M ã Giám Sinh và Tú Bà.
Mó Giỏm Sinh vn l một đứa phong tình đã quen cựng vi Tỳ B m
hng buôn phấn bán hơng, chuyờn i mua gỏi cỏc chn v "lầu xanh". Thy
Thuý Kiu nh l mt mún hng ngon, nht quyt mua v, ly ting l lm v
nhng sau khi con ong đã tỏ đờng đi lối về, Thuý Kiu ó b Tỳ B bt phi tip
khỏch. Nng nht quyt khụng chu, t vn bng dao nhng khụng cht. Tỳ b
nh nhng b cho nng ra lu Ngng Bớch. ni ny, ni nh ngi thõn
luụn luụn p trong lũng :
Xót ngời tựa cửa hôm mai
Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ.

V ni bun ca ngi thiu n c th hin qua nhng cõu th cht
cha y cm xỳc :
Buồn trông cửa bể chiều hôm
Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa.
Buồn trông ngọn nớc mới sa
Giáo viên: Phạm Trung Kiên - TT GDTX Quảng Ninh
- 4 -
SKKN - Một số biện pháp giúp học sinh tiếp cận Truyện Kiều
Hoa trôi man mác biết là về đâu.

3.6. Kiều mắc lừa Sở Khanh.
Sng mt mỡnh gia khụng gian mờnh mụng xa vng ú nờn khi gp S
Khanh, mt gó cú hình dong chải chuốt, áo khăn dịu d ng v cng khỏ "văn vẻ",
cụ nh ngi ang sp cht ui v c phao m khụng cũn bỡnh tnh nhn ra
li lng gt sỏo rng ca S Khanh.
Than ôi! sắc nớc hơng trời
Tiếc cho đâu bỗng lạc loài đến đây?

Kiu vi vng trao thõn cho S Khanh v cựng S Khanh trn thoỏt khi
lu Ngng Bớch. Cụ no ng mỡnh ó ri vo li do Tỳ b ging sn gi cụ
li vnh vin lu xanh. Cha kp cao chy xa bay thỡ Tỳ b n v lỳc ny nng
mi rừ bn cht con ngi S Khanh:
Bạc tình, nổi tiếng lầu xanh,
Một tay chôn biết mấy cành phù dung!

n lỳc ny, nng nh phi chu quy phc, mc cho th xỏc đến phong
trần cũng phong trần nh ai v cm thy xút xa cho chớnh bn thõn mỡnh:
Khi tỉnh rợu, khi tàn canh,
Giật mình, mình lại thơng mình xót xa.
3.7. Kiều gặp Thúc Sinh.
Thỳc Sinh tuy ó cú v l Hon Th nhng cng l ngi mộ tiếng Kiều
nhi t lõu. Thỳc Sinh trong tỏc phm ny cú l l cú din bin tỡnh cm, tõm t
mang tớnh ca con ngi trong "đời thờng" nht, ch khụng cỏch iu nhiu nh
nhng nhõn vt khỏc trong tỏc phm. Th gii ca Thỳc Sinh l th gii ca am
mờ v l s gi phong lu . Cha cú mt "đấng nam nhi" no trong truyn Kiu
cú cỏch nhỡn nõng tm thõn y nhc dc ca Kiu lờn tm thm m nh Thỳc
Sinh
Rõ ràng trong ngọc trắng ngà!
Dày dày sẵn đúc một toà thiên nhiên.

Do vy Kiu ó ham sng v t tin hn v tng lai s phn ca mỡnh.
Hai ngi vui v bờn nhau "ý hợp tâm đầu".
Khi hơng sớm, khi trà tra,
Bàn vây điểm nớc đờng tơ hoạ đàn.

Thỳc Sinh ó chuc Thuý Kiu ra khi lu xanh, chng yờu Thuý Kiu
bng mt tỡnh yờu chõn thc v trõn trng cụ, iu ny th hin tớnh nhõn vn
ca truyn Kiu.
Giáo viên: Phạm Trung Kiên - TT GDTX Quảng Ninh
- 5 -
SKKN - Một số biện pháp giúp học sinh tiếp cận Truyện Kiều
Tuy nhiờn, vỡ l gỏi lu xanh Kiu ó khụng c Thỳc ễng (b ca Thỳc
Sinh) tha nhn. Thỳc ễng ó a Kiu lờn quan xột x:
Phong lôi nổi trận tơi bời,
Nặng lòng e ấp tính bài phân chia.
Quyết ngay biện bạch một bề,
Dạy cho má phấn lại về lầu xanh!

Kiu quyt tõm dan dớu vi Thỳc Sinh khụng chu quay v lu xanh nờn
li thờm mt ln khn kh:
Dạy rằng: Cứ phép gia hình!
Ba cây chập lại một cành mẫu đơn.
Phận đành chi dám kêu oan,
Đào hoen quen má liễu tan tác mày.
Một sân lầm cát đã đầy,
Gơng lờ nớc thuỷ mai gầy vóc xơng.
May thay v quan ú tuy t ra nghiờm khc nhng cng cú tỡnh ngi.
Thy Thỳc Sinh au kh khi thy Kiu vỡ mỡnh m gp nn, ụng ó cho Kiu
lm mt bi th by t ni nim. c th ca Kiu, v quan khen ngi ri
khuyờn Thỳc ễng nờn rng lng chp nhn Kiu li cho sớnh l ci xin.

Nh th Kiu thoỏt kip thanh lõu nhng cha c bao lõu thỡ nng li mc v
vi Hon Th, v chớnh ca Thỳc Sinh.
3.8. Kiều và Hoạn Th.
Khi bit chuyn, cha m Thỳc Sinh ni gin ũi tr Kiu tr v chn c,
nhng khi bit Thuý Kiu ti sc vn ton, cú ti lm th, b ca Thỳc Sinh ó
phi tht lờn :
Thơng vì hạnh trọng vì tài
Thúc ông thôi cũng dẹp lời phong ba.
Kiu ó cựng Thỳc Sinh sut 1 nm rũng v vn luụn khuyờn Thỳc Sinh
v thm v c Hon Th, h vn cha cú con chung sau nhiu nm sng cựng
nhau. Sau chuyn i thm v quay tr li gp Kiu, Thỳc Sinh khụng ng rng
Hon Th ó sai gia nhõn i tt ng bin bt Thuý Kiu v tra hi. Thuý
Kiu b ti thuc mờ bt mang i, cũn mi ngi trong nh lỳc ú c ng cụ b
cht chỏy sau trn ha hon. Kiu tr thnh th tỡ nh Hon Th vi cỏi tờn l
Hoa Nụ. Lỳc Thỳc Sinh v nh, nhỡn thy Thuý Kiu b bt ra cho mỡnh,
"phách lạc hồn xiêu" chng nhn ra rng mỡnh mc la ca v c. Hon Th ó
bt Kiu phi hu h, ỏnh n cho ba tic ca hai v chng. ỏnh n m tõm
trng ca Kiu au n:
Bốn giây nh khóc nh than
Khiến ngời trong tiệc cũng tan nát lòng
Cũng trong một tiếng tơ đồng
Ngời ngoài cời nụ, ngời trong khóc thầm.

Giáo viên: Phạm Trung Kiên - TT GDTX Quảng Ninh
- 6 -
SKKN - Một số biện pháp giúp học sinh tiếp cận Truyện Kiều
Th ri, do thy Kiu khúc nhiu, Hon Th bo Thỳc Sinh tra kho vỡ lý
do gỡ. Thuý Kiu vit t khai núi rng vỡ cha b oan khiờn, phi bỏn mỡnh v b
la vo lu xanh, sau ú cú ngi chuc ra lm v, ri chng i vng, nng b
bt a vo ca nh quan rt ti nhc, bõy gi ch mong c vo chựa tu cho

thoỏt n trn. c t khai xong, Hon Th ng ý cho Hoa Nụ vo Quan m
cỏc sau vn chộp kinh.
Thc ra, Hoạn Th đánh Kiều rất nhiều, Nguyn Du miờu t v "đòn ghen"
ca Hon Th l nhẹ nh bấc, nặng nh chì. Hon Th l mt ngi n b rt cao
tay, khụng th tiờu, hay rch mt hay tn phỏ c th Kiu m lm cho Kiu mang
mc cm v a v, v "chữ trinh", v thõn phn mỡnh. Hon Th ó ng x theo
thng tỡnh hin hu ca dõn gian, l: chỳt d n b, ghen tuụng thỡ cng ngi
ta thng tỡnh!, Chng chung, cha d ai chiu cho ai. Hon Th khộo lộo phỏ
v dõy t gia Kiu v Thỳc Sinh, lm Kiu ra i mt cỏch t nguyn.
Kiu trn khi Quan m cỏc v ó gp S trng Giỏc Duyờn (duyờn giỏc
ng?). B ó cho Kiu sang tm nh Bc B, mt Pht t thng hay lui ti
chựa. Ai ng Bc B cựng vi Tỳ B ng mụn, Bc B ó khuyờn kiu ly chỏu
mỡnh l Bc Hnh. Qua tay Bc Hnh, mt ln na Kiu li b bỏn vo lu xanh.
3.9. Kiều gặp Từ Hải.
lu xanh, Kiu "ngậm đắng nuốt cay" sống cuc sng ụ nhc. Mt ngy
p tri, cú một ngi khỏch ghộ qua chi, ú l T Hi, mt hi tc lng danh
thi ú: Râu hùm hàm én mày ngài, vai năm tấc rộng, thân mời thớc cao, ti
nng phi thng đờng đờng một đấng anh hào, côn quyền hơn sức lợc thao gồm
tài. Hai bờn ó phi lũng nhau v T Hi chuc Kiu v chn lu riờng. Sng vi
nhau c na nm, T Hi li động lòng bốn phơng, mun ra ni biờn thu
chinh chin. Thuý Kiu mun xin i cựng nhng T Hi khụng cho i:
Nàng rằng phận gái chữ tòng
Chàng đi thiếp cũng một lòng xin đi
Từ rằng tâm phúc tơng tri
Sao cha thoát khỏi nữ nhi thờng tình.
Trong lỳc T Hi i chinh chin, nng nh nh ti b m chc ó da
mồi tóc sơng, cũn em Thuý Võn chc ang tay bồng tay mang vui duyờn vi Kim
Trng.
T Hi sau ú ó chin thng tr v, mang binh tng ti ún Kiu lm l
vu quy.

3.10. Kiều báo thù.
Lỳc vui mng cng l lỳc Thuý Kiu ngh n nhng ngy "hàn vi", nng
k ht mi chuyn cho T Hi v mun cú s "ân đền oán trả". Nhng Bc B,
Bc Hnh, S Khanh, u b chu gia hỡnh, cũn nhng v s ó giỳp Kiu
trong cn hon nn u c thng. Riờng Hon Th nh khộo núi: Rằng tôi
Giáo viên: Phạm Trung Kiên - TT GDTX Quảng Ninh
- 7 -
SKKN - Một số biện pháp giúp học sinh tiếp cận Truyện Kiều
chút phận đàn bà. Ghen tuông thì cũng ngời ta thờng tình nờn c tha. Sau ú
Kiu cú gp s Giỏc Duyờn, c b bỏo rng 5 nm na hai ngi s gp nhau
vỡ Kiu cũn phi tri qua nhiu ln n na.
3.11. Kiều tự vẫn.
H Tụn Hin by gi l mt quan tng c ca triu ỡnh, mang nhim v
n khuyờn gii T Hi u hng v quy phc triu ỡnh. H Tụn Hin ó by
mu mua chuc Thuý Kiu, ỏnh vo ham mun cú mt cuc sng "an bình"
ca ph n, nng ó tht d tin ngi v xiờu lũng nghe theo li H Tụn Hin v
thuyt phc T Hi ra hng :
Trên vì nớc dới vì nhà,
Một là đắc hiếu hai là đắc trung.
Sau ú, H Tụn Hin ó tha c bao võy, nhỡn thy T Hi, Thuý Kiu
nh lao ti t vn nhng chng b mc mu v ó chết đứng giữa đàng. Thuý
Kiu cm thy hi tic v dn vt bn thõn:
Mặt nào trông thấy nhau đây?
Thà liều sống thác một ngày với nhau!
H Tụn Hin ang thng ó ộp Kiu phi thị yến dới màn, Thuý Kiu
ó khúc thng v xin c mang T Hi i chụn ct. H Tụn Hin ó chp
nhn cho cảo táng di hình bên sông. Bit nng gii n, H Tụn Hin bt nng
phi chi, Kiu ó th hin ni lũng mỡnh qua ting n:
Một cung gió thảm ma sầu,
Bốn giây nhỏ máu năm đầu ngón tay!

Ve ngâm vợn hót nào tày,
Lọt tai Hồ cũng nhăn mày rơi châu.
Sỏng hụm sau, trỏnh li m tiu v mỡnh, H Tụn Hin ó gỏn ngay
Kiu cho ngi Th quan. Trờn con thuyn, Kiu nh ti li ca m Tiờn xa
ó núi vi mỡnh trong mng Sông Tiền Đờng sẽ hẹn hò về sau nng ó quyt nh
nhy xung sụng t vn.
3.12. Kim Trọng đi tìm Kiều.
V phn Kim Trng, sau khi h tang chỳ xong, quay tr li thỡ bit tin gia
ỡnh Kiu gp nn, Kiu ó bỏn mỡnh chuc cha. Kim Trng au xút:
Vật mình, vẫy gió, tuôn ma
Dầm dề giọt ngọc, thẫn thờ hồn mai
Đau đòi đoạn, ngất đòi thôi
Tỉnh ra lại khóc, khóc rồi lại mê.

Mi ngi trong nh khuyờn can ht l, chng nghe theo li dt ca Kiu
v ún cha m Kiu cựng Thuý Võn sang nh chm lo phng dng, ng thi
vn a tin tỡm kim nng khp ni. Tuy sâu duyên mới nhng chng li càng
dào tình xa. Vng Quan v Kim Trng sau ú u t v lm quan. Sau
Giáo viên: Phạm Trung Kiên - TT GDTX Quảng Ninh
- 8 -
SKKN - Một số biện pháp giúp học sinh tiếp cận Truyện Kiều
nhiu ngy thỏng tỡm kim thỡ hai ngi mi dũ la c thụng tin ca Thuý Kiu
l ó trm mỡnh di sụng Tin ng. Ra n sụng, mi ngi gp s Giỏc
Duyờn ú, c bit l Thuý Kiu ó c b cu mang v cu mang. Sau ú,
mi ngi c dn v gp li nng Kiu, mừng mừng tủi tủi.
3.13. Tái hồi Kim Trọng.
Sau 15 nm lu lc, Thuý Kiu tr v on viờn vi gia ỡnh. Nhng
nng chớnh l ngi s vic on viờn hn ai c. Trong vic tỏi ng ny, Thuý
Võn chớnh l ngi u tiờn ó lờn ting vun vo cho ch. Nhng trong ờm gp
li y, Thuý Kiu ó tõm s vi Kim Trng:

Thân tàn gạn đục khơi trong
Là nhờ quân tử khác lòng ngời ta.
Nng ghi nhn tm lũng ca Kim Trng nhng t thy mỡnh khụng cũn
xng ỏng vi chng na. Hai ngi tr thnh bn chẳng trong chăn gối, cũng
ngoài cầm thơ.
Nguyn Du ó gi gm ton b th gii quan ca mỡnh v xó hi phong
kin lỳc ú qua cỏc cõu th nhn xột v cuc i lu lc ca Thuý Kiu:
Ngẫm hay muôn sự tại trời
Trời kia đã bắt làm ngời có thân.
Bắt phong trần phải phong trần
Cho thanh cao mới đợc phần thanh cao.

* Sau khi đã cung cấp cho học sinh những nội dung cơ bản về Truyện Kiều
thì mới đi vào từng đoạn trích cụ thể. Phơng pháp đọc hiểu các đoạn trích đó theo
các bớc của cách đọc hiểu các văn bản thơ nói chung. Có nh vậy việc dạy học
Truyện Kiều trong nhà trờng mới đạt hiệu quả.
c. Kết luận:
Tiếp cận và nghiên cứu Truyện Kiều trong Trờng Phổ thông cũng nh trong
xã hội là một vấn đề rất hấp dẫn và thú vị. Tuy nhiên, đây là một tác phẩm văn
học lớn và có nhiều cách nhìn nhận, đánh giá cũng cha thật thống nhất với nhau.
Đối với học sinh của các trờng Bổ túc Trung học phổ thông thì việc tiếp cận,
nghiên cứu để có thể hiểu đợc các đoạn trích giảng trong sách giáo khoa và hiểu
đợc khái quát về Truyện Kiều là một điều tơng đối khó. Bản thân tôi với kinh
nghiệm giảng dạy của mình, qua tiếp xúc, tìm hiểu thực trạng học sinh, thấy đợc
những vấn đề khó khăn nên tôi đã mạnh dạn chọn đề tài này.
Mặc dù đã đề cập đợc một số biện pháp để giúp việc tiếp cận Truyện Kiều
trong nhà trờng, song vẫn còn nhiều vấn đề mà đề tài cha có điều kiện đề cập tới.
Trong phạm vi đề tài nhỏ này bản thân tôi cha thể nêu đợc tất cả mọi khía cạnh
của việc tiếp cận tác phẩm mà chỉ mong muốn góp thêm một tiếng nói trong việc
nghiên cứu, tìm hiểu, dạy, học Truyện Kiều. Kính mong các Thầy, Cô giáo, các

đồng nghiệp, các em học sinh bổ sung, góp ý để cho đề tài đợc đầy đủ, toàn diện
hơn.
Quảng Ninh, tháng 5 năm 2007
Giáo viên viết sáng kiến
Giáo viên: Phạm Trung Kiên - TT GDTX Quảng Ninh
- 9 -
SKKN - Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh tiÕp cËn TruyÖn KiÒu
Ph¹m Trung Kiªn
Gi¸o viªn: Ph¹m Trung Kiªn - TT GDTX Qu¶ng Ninh
- 10 -