Khi trẻ nhiễm tật xấu của người lớn docx

Khi trẻ nhiễm tật xấu của người lớn

Cầm chiếc áo mẹ đưa, Thỏ
chun mũi nói: "Cái này cũ
rồi, ném mẹ nó đi!". Chưa
kịp định thần trước lời "lạ"
của con, chị Lan nhăn mặt
khi thấy ông xã hưởng ứng:
"Ừ, vứt cha nó cái quần
kia!" rồi hai bố con cười khoái chí.
Chị Lan trừng mắt quát Thỏ: "Con học đâu được kiểu nói
vớ vẩn đó hả? Lại còn nhăn nhở cười nữa. Có muốn mẹ cho
mấy roi không?". Cô bé 6 tuổi đang rất hào hứng vội xị mặt
xuồng, lầu bầu: "Bố mẹ vẫn nói thế mà, có sao đâu".
Vợ chồng chị Lan đều là người trí thức, rất quan tâm đến
việc dạy con và từ trước đến nay cũng hãnh diện về cô con
gái ngoan ngoãn, thông minh. Nay, nghe con nói kiểu này
với vẻ mặt rất đắc chí, chị Lan lo lắm. Thật ra, lỗi cũng là
tại anh chị. Thường hai người luôn dạy con phải ăn nói lịch


sử, đúng mực nhưng thỉnh thoảng, vợ chồng lại hay nói đùa
với nhau mấy câu “ngoài chuẩn”, không ngờ cô con gái học
ngay. Đã thế, chiều con, anh Hoàng không mắng thì chớ lại
còn cười và đùa theo, làm con bé cứ tưởng thế là hay lắm,
nên càng hay sử dụng.
Theo Thạc sĩ Nguyễn Thành Đoàn, hiệu trưởng trường
mầm non Hoàng Gia, cơ chế học của trẻ là bắt chước, tập
nhiễm, mô phỏng. Hầu như từ khi còn nhỏ đến trưởng
thành, lúc nào con người cũng có xu hướng bắt chước
nhưng ở tuổi mầm non (từ 2 đến 6 tuổi) điều này sẽ có ảnh

hưởng rất lớn đến sự phát triển của trẻ. Bởi khi ấy, trẻ
thường phản ánh lại bằng hành vi của mình từ những gì
chúng quan sát được từ người xung quanh, nhất là những
người gần gũi, tin cậy như bố mẹ. Hơn nữa, lúc này trẻ
chưa ý thức được hậu quả của hành vi.
Bởi vậy, theo ông Đoàn, điều quan trọng là bố mẹ phải
làm gương cho con. Nếu có lỡ trở thành "nguồn" để con
bắt chước những lời nói, hành động không hay, các bậc phụ
huynh cần nhận lỗi về mình, thừa nhận, câu nói, việc làm
đó là sai. Sau đó, họ tuyệt đối không bao giờ được sử dụng
chúng trước mặt trẻ nữa.
Cũng đồng tình với ý kiến này, tiến sĩ Nguyễn Thị Mùi,
giảng viên khoa Tâm lý, Đại học Sư phạm Hà Nội khẳng
định: Nếu bố mẹ nói năng lịch sự, có văn hoá thì con cái
của họ chắc chắn sẽ có được những ngôn từ phù hợp với
chuẩn mực của xã hội. Ngược lại, nếu bố mẹ luôn văng tục,
chửi bậy, nói lóng nói đệm… thì đến một ngày họ sẽ được
nghe lại chính những ngôn từ đó từ con cái của mình. Vì
thế các cụ ta xưa đã có câu “trẻ lên ba cả nhà học nói” với
hàm ý muốn nhắc nhở ông bà, cha mẹ phải biết giữ gìn lời
ăn, tiếng nói của mình để làm gương tốt cho con.
Theo tiến sĩ Mùi, nếu do sơ xuất, để trẻ lỡ nhiễm phải cách
nói năng không đẹp, không hay, cha mẹ cũng không nên
quá hốt hoảng, nhất là đừng vội đánh mắng con vì thực sự
là trẻ không có tội, chúng chỉ đang học hỏi để tích luỹ và sử
dụng ngôn từ. Bạn hãy tìm hiểu xem trẻ nhiễm cách nói đó
từ đâu để cắt đứt nguồn tác động không hợp chuẩn này.
Nếu nguồn đó xuất phát từ những người thân trong gia đình
mình, bạn nên khéo léo góp ý để mọi người cùng có ý thức
cư xử, nói năng đúng mực trước mặt trẻ.

Vợ chồng chị Trà thời gian này đang đau đầu vì không biết
làm thế nào uốn nắn cách ăn nói của cu Bi. Bi ở nhà, được
ông bà chiều chuộng, lại hay cổ vũ cho những câu nói "lạ
tai" nên càng không nghe lời bố mẹ. Dù chị cũng đã lựa lời
góp ý nhưng ông nội luôn gạt đi: "Chỉ là vài câu nói vui
thôi, có hại gì đâu. Anh chị đừng cái gì cũng nguyên tắc
quá".
Cho đến hôm qua, khi ông nội có khách đến chơi, cả nhà
đang ăn cơm chợt sững lại khi nghe Bi hồn nhiên gọi ơi ới
xuống bếp: "Cái con mẹ kia nhanh lấy bát đẹp cho Bi". Thì
ra, hằng ngày, ông nội vẫn hay gọi chị giúp việc là "cái nhà
mẹ này", "cái con mẹ kia" rồi Bi bắt chước. Những lúc ấy,
thường ông bà chỉ nhìn nhau cười.
Chưa hết, khi chủ nhà đang cố lái khách sang câu chuyện
khác để chữa ngượng thì Bi lại cố tình gây sự chú ý bằng
cách đòi ông xúc đồ ăn cho. Thấy ông không thèm nói gì,
cố lờ đi, Bi gọi giật giọng: "Ông ơi! Ông hư vừa thôi chứ".
Với quan điểm "phòng hơn chống", ông Nguyễn Thành
Đoàn cho rằng, tốt nhất, bố mẹ hãy dạy con khả năng phê
phán, nhận biết điều gì nên không nên tạo cho bé "kháng
sinh miễn nhiễm”, thậm chí góp ý khi người lớn nói sai. Bố
mẹ cho con chơi các trò như “đóng vai” hay cùng thảo
luận, giải quyết tình huống để trẻ nhận biết những lời nói,
hành động nào là không được chấp nhận và hậu quả của nó.
Quan trọng nhất là nếu lần sau bạn vẫn thấy con có những
hành vi đó thì đừng la mắng, dọa nạt. Mọi hành động trách
phạt, chế nhạo có thể làm các tật xấu phát triển theo chiều
hướng xấu đi. Khi bé có bất kỳ một hành vi tốt nào, người
lớn cần động viên ngay.