Giải phẫu khớp chi dưới (Kỳ 2) pptx

Giải phẫu khớp chi dưới
(Kỳ 2)
2.1.3. Bao hoạt dịch
Có 2 phần.
- Phần chính: lót mặt trong bao khớp, ở xương chậu thì dính vào xung
quanh sụn viền xuống đến các mấu chuyển thì quặt lên tới chỏm xương đùi thì
dính vào xung quanh sụn bọc.
- Phần phụ: bọc xung quanh dây chằng tròn (dây chằng tròn nằm ở ngoài
bao hoạt dịch).
2.1.4. Liên quan
- Phía trước với tam giác đùi, bó mạch thần kinh đùi (vùng bẹn đùi).
Phía sau liên quan với cơ mạch thần kinh khu mông, đặc biệt là dây thần
kinh ngồi.
2.1.5. Động tác và áp dụng
Khớp hông là một khớp chỏm điển hình có động tác rất rộng rãi hay bị
chấn thương. Đường rạch vào khớp an toàn thuận lợi là đường rạch từ gai
chậu trước dưới dọc theo bờ ngoài của cơ may để vào ổ khớp.
2.2. Khớp gối
Là một khớp động lưỡng lồi cầu, một trục. Khớp ở nông nên hay bị chạm
thương. Khớp có một bao hoạt dịch rộng nên dễ bị sưng phồng.
2.2.1. Diện khớp
- Hai lồi cầu của đầu dưới xương đùi
+ Lồi cầu trong tiếp khớp với mâm chày trong. Mặt trong phía trên có lồi
củ cơ khép lớn.
+ Lồi cầu ngoài: lồi tròn tiếp khớp với mâm chày ngoài.
Phía trước, giữa 2 lồi cầu có rãnh ròng rọc tiếp khớp với xương bánh chè.
Phía sau, giữa 2 lồi cầu là hố liên lồi cầu.
- Hai ổ lồi cầu của đầu trên xương chày, mặt bên hai lồi cầu hơi lõm (hai
mâm chày), tiếp khớp với 2 lồi cầu xương đùi. Giữa hai mâm chày có hai gai
chày, có diện trước gai và diện sau gai.
Phía trước dưới, giữa hai mâm chày có lồi củ chày trước. Phía sau ngoài lồi

cầu ngoài có diện khớp với xương mác. Giữa diện khớp với xương mác và lồi củ
chày trước có lồi củ Gerdy.
- Sụn chêm:
Có hai sụn chêm nằm trên hai diện khớp của lồi củ trên 2 mâm chày, làm
cho hai diện khớp này sâu và rộng thêm để khớp với hai lồi cầu xương đùi.
Sụn ngoài hình chữ O, sụn trong hình chữ C. Hai sụn dính vào bao khớp và
liên quan đến gân cơ gấp và duỗi nên sụn chêm trượt ra sau khi duỗi chân và xô
ra trước khi gấp chân. Nếu động tác quá mạnh và đột ngột, sụn chêm có thể bị rạn
hay rách, lúc đó sẽ trở thành chướng ngại gây ra hạn chế cử động khớp.
- Xương bánh chè tiếp khớp với ròng rọc của xương đùi.
2.2.2. Phương tiện nói khớp
- Bao khớp: là một bao sợi dầy và chắc bọc xung quanh khớp và bị gián
đoạn ở phía trước bởi xương bánh chè, phía sau bởi hai dây chằng bắt chéo.
+ Ở đầu dưới xương đùi bao bám vào trên diện khớp với xương bánh
chè, trên hai lồi cầu và hố liên lồi cầu.
+ Ở đầu lên xương chày bám vào dưới hai diện khớp.
+ Phía trước bám vào các bờ xương bánh chè.
Xung quanh bao khớp dính vào sụn chêm và chia khớp gối ra làm 2 tầng:
tầng trên sụn chêm và tầng dưới sụn chêm.
- Dây chằng: khớp gối có 5 hệ thống dây chằng nhưng do động tác chính
của khớp là gấp và duỗi cẳng chân nên hệ thống dây chằng bên rất chắc, còn lại
các hệ thống dây chằng khác chỉ là phụ và yếu do các cơ và gân cơ tạo thành.
* Dây chằng bên
+ Dây chằng bên chày (ligamentum collaterale tibiale): từ củ bên lồi cầu
trong xương đùi xuống dưới ra trước tới bám vào mặt trong đầu trên xương chày.
+ Dây chằng bên mác (ligamentum collaterale fibular): đi từ củ bên lồi
cầu ngoài xương đùi xuống dưới ra sau tới bám vào chỏm xương mác.
* Dây chằng trước khớp:
+ Dây chằng bánh chè (ligamentum patellae) là phần gân cơ tứ đầu đùi
đi từ đỉnh xương bánh chè tới lồi củ trước xương chày.

+ Mạc giữ (cánh) bánh chè trong và ngoài (retinaculum patellae
mediale & laterale) là phần bao khớp bám vào 2 bờ bên xương bánh chè.
Ngoài ra còn có các thớ sợi gân cơ tứ đầu đùi, cơ may và cơ căng mạc
đùi tăng cường.