Giải phẫu khớp đầu mặt (Kỳ 1) pps

Giải phẫu khớp đầu mặt
(Kỳ 1)
Bài giảng Giải phẫu học
Chủ biên: TS. Trịnh Xuân Đàn
Các xương ở đầu và mặt tiếp khớp với nhau để tạo thành hộp sọ và khối
mặt. Có hai loại khớp:
- Khớp bất động thuộc loại khớp sụn cho các xương ở nền sọ và khớp bất
động sợi cho các xương ở vòm sọ và mặt
- Khớp động ở đầu-mặt chỉ duy nhất có khớp thái dương-hàm dưới
1. KHỚP BẤT ĐỘNG SỢI
Có ở vòm sọ và ở mặt, gồm có nhiều loại hình thể khác nhau như:
- Khớp răng cưa: khi xương sọ mắc vào xương kia như răng cưa ví dụ
như khớp trán đỉnh (khớp vành), khớp dọc giữa (lưỡng đỉnh) và khớp lamda (đỉnh
chẩm).
- Khớp vây: khi các diện khớp được phạt chếch chồng lên nhau như vảy cá
như khớp trai (khớp trai đỉnh).
- Khớp mào: khi một diện khớp hình mào lắp vào một diện khác hình
rãnh như khớp giữa xương lá mía và xương bướm
Các khớp ở sọ rất chắc nên khi sọ bị chạm thương thường vỡ xương mà
không bao giờ sai khớp. Ở trẻ sơ sinh còn thấy Ở các góc xương những
khoang mà xương chưa tiếp nối hèn nhau tạo thành khớp và mất khi trẻ 1-2 tuổi.
2. KHỚP THÁI DƯƠNG - HÀM DƯỚI
Về cấu tạo giải phẫu khớp thái dương hàm dưới (articulatio
temporoman- dibularis) là một khớp lưỡng lồi cầu do lồi cầu và ổ chảo xương thái
dương và lồi cầu xương hàm dưới tạo thành. Về sinh lý, là một khớp quan trọng
trong động tác nhai. Về bệnh lý thường hay xảy ra sai khớp gọi là sái quai
hàm.
2.1. Diện khớp
2.1.1. Lồi cầu và ổ chảo xương thái dương
- Lồi cầu (củ khớp) do rễ ngang của mỏm tiếp tạo thành, hơi lõm từ trong
ra ngoài.

- Ổ chảo (hố hàm dưới) ở ngay sau lồi cầu là hõm sâu, rộng có 2 phần,
phần trước tiếp khớp, phần sau ở ngoài khớp. Giữa 2 phần là đường khớp trai đá.
2.1.2. Lồi cầu xương hàm dưới
Hình bầu dục, có 2 mặt chỉ có mặt trước tiếp khớp, mặt sau cũng ở ngoài
khớp.
2.1.3. Sụn chêm
Vì hai diện của xương thái dương và xương hàm dưới đều là lồi cầu, nên
cần có sụn chêm lắp vào giữa. Sụn chêm có hình thấu kính lõm 2 mặt, mặt
trên lồi ở phía sau
để khớp với ổ chảo, hơi lõm ở trước khớp với lồi cầu xương thái
dương, còn ở mặt dưới lõm để khớp với lồi cầu xương hàm dưới.
Sụn chêm mỏng ở giữa, dầy ở chu vi và phía trước mỏng hơn phía
sau (trước
2mm; sau 4mm). Xung quanh sụn chêm

1. Lồi cầu xương thái dương
2. Ổ chảo xương thái dương
3. Lỗ ống tai ngoài
4. Sụn chêm
5. Lồi cầu xương hàm dưới
6. Bao khớp
Hình 4.21. Khớp thái dương hàm
(cắt đứng thẳng)
dính chặt vào bao khớp, nên khớp thái dương hàm coi như 2 khớp là khớp
thái dương sụn chêm, và khớp sụn chêm xương hàm dưới.