Cảnh giác với trẻ mắc tiêu chảy mùa nắng nóng ppt

Cảnh giác với trẻ mắc tiêu chảy
mùa nắng nóng


Bệnh tiêu chảy xảy ra
quanh năm nhưng hay
gặp nhiều nhất vào
mùa nắng, nóng. Lứa
tuổi mắc bệnh từ trẻ
nhỏ cho đến người
cao tuổi. Tiêu chảy
cấp tính nặng có thể
dẫn đến tử vong nếu
không phát hiện và
điều trị kịp thời. Tiêu
chảy cũng là nguyên
nhân dẫn đến suy dinh dưỡng ở trẻ nhỏ.


Truyền dịch cho trẻ bị tiêu
chảy.
Gọi là tiêu chảy khi phân bài tiết ra nhanh, lỏng, có
khi toàn nước, lẫn máu, có khi có màu hoa cà, hoa
cải, mùi tanh, có khi chỉ thấy toàn nước đục như
nước vo gạo và đi ngoài nhiều lần trong một ngày
đêm, đặc biệt có khi phân tự chảy ra không thể đếm
được số lần đi ngoài.


Nguyên nhân gây tiêu chảy cho trẻ em

Có nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng một số
nguyên nhân thường gặp nhất sau đây:

Tiêu chảy do vi khuẩn: trong trường hợp này thường
do ngộ độc thức ăn, nhất là mùa hè do thời tiết nóng
bức nên uống nước lã, nước đá không được sát
khuẩn, thức ăn ôi thiu, thức ăn để nhiều giờ, nhiều
ngày sau khi đã đun chín, ăn rau sống… Điển hình
trong các loại vi khuẩn gây ngộ độc thức ăn là vi
khuẩn tụ cầu vàng, vi khuẩn thương hàn (salmonella),
vi khuẩn lỵ (shigella), vi khuẩn E.coli và đặc biệt là vi
khuẩn tả (vibrio cholerae) gây bệnh tiêu chảy cấp tính
nặng, mang tính chất rất nguy kịch có thể dẫn đến tử
vong, nhất là trẻ em. Gần đây người ta phát hiện ra vi
khuẩn campylobacter cũng có khả năng gây tiêu
chảy.

Tiêu chảy do virus: trong các loại virus đường ruột thì
điển hình và hay gặp nhất là rota virus. Có đến trên
60% tiêu chảy ở trẻ em là do virus này.

Tiêu chảy do ký sinh trùng: hay gặp nhất là loại tiêu
chảy do lỵ amip, tiếp đến là một số loài giun. Trong
các loài giun thì hay gặp nhất trong bệnh gây tiêu
chảy là giun đũa, giun kim. Ngoài giun ra, một số loại
nấm cũng có thể gây nên tiêu chảy, điển hình là nấm
candida albicans.

Bên cạnh các căn nguyên vừa nêu trên, bệnh tiêu
chảy còn có thể gặp do độc tố hoặc do chế độ ăn

uống không hợp lý hay dùng thuốc kháng sinh đường
ruột kéo dài, không đúng chỉ định của bác sĩ gây nên
hiện tượng loạn khuẩn. Trong bài viết này chỉ đề cập
đến căn nguyên gây tiêu chảy ở trẻ vào mùa nắng
nóng do vi sinh vật gây nên.

Phân loại tiêu chảy

Người ta phân thành 2 loại tiêu chảy: tiêu chảy cấp
tính và tiêu chảy mạn tính.

Tiêu chảy cấp tính

Bệnh nhân đi ngoài nhiều lần, phân lúc đầu lỏng, sau
chỉ có nước. Trong những trường hợp có tổn thương
niêm mạc ruột (vi khuẩn lỵ) thì phân có lẫn máu và
nhiều khi phân chỉ có nước màu hồng nhạt như nước
rửa thịt hoặc lờ lờ máu cá. Cùng với tiêu chảy là đau
bụng, buồn nôn hoặc nôn (đặc biệt nhất là ngộ độc
thức ăn do tụ cầu vàng).

Bệnh nhân ở trong tình trạng mất nước. Mất nước
nhiều hay ít còn tùy theo lượng nước bị mất khi đi
ngoài, nếu mất nước nhẹ bệnh nhân có thể chỉ thấy
khát nước, hơi mệt mỏi. Nếu mất nước nhiều (nặng):
khát nhiều, mắt trũng, môi khô, da lạnh, nhăn nheo,
tiểu ít (có khi không đi tiểu), huyết áp tụt (có khi không
đo được), mạch nhanh, nhỏ, khó bắt. Trong những
trường hợp như thế này nếu không cấp cứu kịp thời
bất luận là do vi khuẩn gì đều rất dễ đưa đến tử vong,

nhất là trẻ càng nhỏ càng nguy hiểm.

Tiêu chảy mạn tính: tiêu chảy mạn tính ở trẻ thường
liên quan đến chế độ ăn uống không hợp lý, nhất là
mùa nắng nóng. Tiêu chảy mạn tính có thể xảy ra
trong nhiều ngày, nhiều tháng, có khi lâu hơn. Số lần
đi tiêu không nhiều như cấp tính nhưng do tiêu chảy
kéo dài nên làm cho người bệnh ở trong tình trạng
mất nước, chất điện giải triền miên, làm cho cơ thể
suy sụp, ở trẻ rất dễ dẫn đến còi xương, suy dinh
dưỡng nặng, làm giảm chức năng sinh miễn dịch rất
dễ mắc các bệnh nhiễm trùng khác và dễ đưa đến tử
vong.

Nguyên tắc điều trị và phòng bệnh tiêu chảy

Nguyên tắc điều trị

Khi trẻ bị tiêu chảy cấp cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để
được chẩn đoán xác định và có hướng xử lý kịp thời.
Lý tưởng nhất là tìm ra nguyên nhân gây tiêu chảy để
giải quyết triệt để. Nếu không phải do vi khuẩn thì cần
bù nước và chất điện giải như ORS (oresol), nếu trẻ
còn bú mẹ thì tiếp tục cho bú mẹ, tiếp tục cho chế độ
ăn bổ sung bình thường như: súp cà rốt, nước quả
hồng xiêm xay, nước chuối chín xay. Nếu không có
ORS thì cho trẻ uống nước gạo rang, nước cháo có
muối Không dùng kháng sinh khi chưa có chỉ định
của bác sĩ. Nếu nghi ngờ do vi khuẩn tả thì việc bù
nước và chất điện giải phải hết sức khẩn trương, kịp

thời không được chậm trễ. Nếu tiêu chảy do vi khuẩn
hoặc do lỵ amip thì cần có chỉ định cụ thể của bác sĩ
điều trị dùng thuốc gì, liều lượng ra sao, dùng trong
bao nhiêu ngày, không nên nghe theo lời mách bảo
của những người không có chuyên môn.

Nguyên tắc phòng bệnh

Trong mùa nắng nóng để tránh mắc bệnh tiêu chảy
cho trẻ nên làm như sau: luôn luôn ăn chín, uống
nước đun sôi để nguội; dùng nước sạch để nấu thức
ăn và nước uống cho trẻ; không ăn thức ăn đã thiu,
ôi.

Tích cực diệt ruồi, nhặng bằng mọi hình thức như các
biện pháp dân gian, hóa chất…

Phải quản lý phân và chất thải của người bệnh bị tiêu
chảy thật tốt, nhất là các vùng nông thôn. Cố gắng đổ
phân vào hố xí tự hoại, bán tự hoại hoặc ít nhất cũng
phải có hố xí 2 ngăn hợp vệ sinh, đúng quy cách.

Đảm bảo chệ độ ăn, uống cho trẻ để tránh rối loạn
tiêu hóa.

Cần rửa tay sạch sau khi đi vệ sinh (trẻ lớn), rửa tay
trước khi ăn tốt nhất là bằng xà phòng hoặc dung
dịch chứa xà phòng.

Khi trẻ bị tiêu chảy cần cho trẻ đến khám ở cơ sở y

tế, không nên tự động mua thuốc kháng sinh cho trẻ
dùng hoặc bắt trẻ nhịn ăn, nhịn uống.