Hen phế quản ở trẻ em
Hen phế quản
(HPQ) là bệnh hay
gặp ở trẻ em. Hiện
nay bệnh đang có
xu hướng tăng lên
rất nhanh đồng
thời với sự ô
nhiễm môi trường
không khí do khói
và bụi đặc biệt là ở
các thành phố lớn. Bạn hãy tưởng tượng xem mỗi
ngày có bao nhiêu lượng khói thải vào không khí
mà chúng ta hít thở. Khói từ các nhà máy, từ các
phương tiện giao thông đặc biệt là các loại ô tô,
xe máy, từ các bếp than, bếp củi,… Chính vì vậy
mà tỷ lệ HPQ ở nước ta cũng như trên thế giới
đều tăng lên rất nhanh.
Nguyên nhân gây bệnh:
Nếu như trước đây người ta cho rằng HPQ chủ yếu là
do co thắt phế quản gây nên các đợt ho và khó thở
thì hiện nay các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng
HPQ là quá trình viêm mạn tính ở đường hô hấp với
các đợt bệnh nặng lên gây nên cơn hen cấp tính. Ở
nhiều trẻ các cơn bệnh này hay xảy ra vào ban đêm
mỗi khi thay đổi thời tiết từ nóng sang lạnh, mỗi khi có
gió mùa đông bắc tràn về các tỉnh phía bắc.
Cần phải nghĩ đến HPQ khi thấy xuất hiện các đợt ho
và thở khò khè tái đi tái lại có thể xảy ra một cách tự
nhiên, nhưng thông thường hay xảy ra trong các
hoàn cảnh sau:
Trẻ bị nhiễm siêu vi trùng đường hô hấp, khi đó
trẻ thường có biểu hiện hắt hơi, sổ mũi, ho,…
Trẻ tiếp xúc với các loại khói bụi, đặc biệt là các
loại khói bếp than ở các khu tập thể hiện nay. Các
loại khói thuốc lá, thuốc lào, đặc biệt ở các gia đình
có bố, mẹ hoặc ông bà hút thuốc lá, thuốc lào. Các
loại bụi, đặc biệt là bụi nhà từ các chăn, nệm, thảm
len trải sàn nhà.
Trẻ ăn các thức ăn gây dị ứng như tôm, cua, cá,
ốc, hến và các hải sản khác.
Trẻ hay chạy nhảy, chơi đùa nghịch nhiều.
Sau khi uống một số loại thuốc kháng viêm nhóm
không steroide như aspirin chẳng hạn.
Thay đổi cảm xúc quá mạnh như cười nhiều
hoặc khóc nhiều.
Điều trị:
Nhờ những hiểu biết trên đây mà cách điều trị HPQ
đã có những tiến bộ rất rõ rệt và cho hiệu quả cao.
Vậy khi trẻ bị HPQ cần chọn sử dụng những thuốc
gì? Các thuốc giãn phế quản dạng hít và khí dung
hiện đang có tác dụng rất tốt để cắt các cơn ho cấp
tính. Có thể sử dụng ngay tại nhà 1 trong 2 loại thuốc
sau đây khi trẻ có cơn ho và khó thở:
Ventolin hoặc bricanyl hoại hộp xịt hít thở, mỗi
lần xịt thở 2 cái và có thể nhắc lại sau 20 phút nếu
cần thiết. Đối với trẻ nhỏ dưới 5 tuổi cần phải sử dụng
thêm một dụng cụ gọi là buồng hít để thở qua đó.
Để phòng các cơn sau đó dùng các thuốc nhóm
steroide chẳng hạn như becotide hoặc pumicort loại
hộp xịt hít thở mỗi lần cũng xịt thở 2 cái. Ngày xịt thở
2-4 lần tùy theo tình trạng bệnh nặng hay nhẹ đối với
cụ thể từng bệnh nhân. Đối với trẻ nhỏ dưới 5 tuổi,
cũng vẫn cần phải sử dụng thêm một dụng cụ gọi là
buồng hít để thở qua đó. Gần đây một loại thuốc xịt
thở mới ra đời đó là sự phối hợp 2 loại thuốc steroide
với một thuốc giãn phế quản tác dụng kéo dài nên
vừa có thể khống chế được các triệu chứng của bệnh
hen lại vừa ngăn ngừa được các cơn hen cấp tính.
Thuốc có ở dạng xịt, hít thở với tên biệt dược là
seretide có tác dụng tốt với các trường hợp hen dai
dẳng ở trẻ em. Tuy nhiên, việc xịt thở thuốc này cần
phải dùng kéo dài và có sự hướng dẫn theo dõi của
thầy thuốc.
Phòng bệnh thế nào?
Tránh cho trẻ tiếp xúc với các loại khói, bụi.
Chẳng hạn như không nên sử dụng bếp than, bếp củi
hoặc không nên hút thuốc lá trong nhà có trẻ bị HPQ.
Cần phải theo dõi trẻ để phát hiện xem những
loại thức ăn nào hay làm cho trẻ phát sinh cơn ho hen
để kiêng, không ăn những loại thức ăn đó. Đặc biệt
cần chú ý đến các đồ hải sản như tôm, cua, ghẹ rất
dễ gây dị ứng và phát sinh cơn hen.
Không nên dùng các loại thảm len trải sàn nhà.
Không nên nuôi chó mèo hoặc các loại vật nuôi
có lông khác vì trẻ dễ hít phải các loại lông thú cũng
phát sinh cơn hen.
Không nên để trẻ con chơi đùa, nghịch quá sức
trong thời gian điều trị dự phòng.
Làm được như vậy thì bệnh hen không còn là một
bệnh không thể chữa khỏi được sau nhiều tháng
hoặc nhiều năm chữa trị và theo dõi cẩn thận.