CHƯƠNG 2: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN TRONG C++ pdf

CHƯƠNG 2: NHỮNG VẤN ĐỀ
CƠ BẢN TRONG C++

1. Cấu trúc chương trình

Xét ví dụ sau:
#include <iostream>
using namespace std;
int main()
{
cout << “Hello world \n”;
return 0;
}
•#include: yêu cầu chương trình dịch chèn
thêm file vào mã nguồn.
• using namespace
•
cout
nằm trong namespace std;
•

Hàm main()
• Câu lệnh: kết thúc bởi dấu “;”
• Câu chú thích: Câu chú thích bắt đầu
bằng dấu // hoặc nằm trong /* */.
/>
2. Biến

Phải khai báo biến trước khi sử dụng


Có thể khai báo biến ở mọi nới trong chương
trình

Tên biến

Phân biệt chữ hoa, chữ thường

Sử dụng các ký tự từ a-z, 0-9 và dấu “_”

Ví dụ:

int var1;

int var2=10;

Kiểu dữ liệu đơn giản

Kiểu nguyên:
int
,
long
,
short

Kiểu ký tự:
char
– lưu mã ASCII của ký tự

Ký tự nằm trong dấu ‘’. Ví dụ: ‘a’


Ký tự đặc biệt: \n, \tab, \\, \’, \”, …

Kiểu không dấu:
unsigned char
,
unsigned int
,
unsigned short, unsigned long

Kiểu dấu phẩy động:
float
,
double
,
long
double

Kiểu
bool
: có giá trị True/False

Kiểu dữ liệu đơn giản …
Type Low High Bytes
char -128 127 1
short -32768 32767 2
int -2147483648 2147483647 4
long -2147483648 2147483647 4
float 3.4x10
-38
3.4x10

38
4
double 1.7x10
-308
1.7x10
308
8
long
double
3.4x10
-4932
3.4x10
4932
10

Kiểu string

string không phải là kiểu cơ bản trong C++

string được định nghĩa trong lớp chuẩn string
#include <iostream>
#include <string>
using namespace std;
int main ()
{
string mystring;
mystring = "This is the initial string content";
cout << mystring << endl;
mystring = "This is a different string content";
cout << mystring << endl;

return 0;
}

Biến hằng (Constant Variables)

Giá trị của hằng không thay đổi.

Có 2 cách khai báo hằng:

const float PI=3.14;

#define PI 3.14

Định nghĩa ở đầu chương trình

Không xác định kiểu của PI

3. Toán tử

Toán tử toán học

Toán tử quan hệ

Toán tử logic

Toán tử toán học

+, -, *, /, %

int i = 1/3;

// kết quả i = 0

float x = 1.0/3;
// kết quả x=0.3333

int j = 7 % 3;
// kết quả j=1

++,
int i=3;
int j=7;

cout << 10 * i++;
// hiển thị 30, sau đó i=4

cout << 10 * ++j;
// hiển thị 80, sau đó j=8

+=, -=, *=, /=
float x=6.0;
x+=3.5; tương tự x=x+3.5;

Toán tử quan hệ

So sánh 2 giá trị.

Kết quả trả về là true hoặc false

>, <, ==, !=, >=, <=


Ví dụ:
int x=44;
int y=12;
(x == y) // false
(x >= y) // true
(x != y) // true

Toán tử logic

logical and : &&

(x >= 5) && ( x <= 15)
// true nếu x nằm trong [5,15]

logical or : ||

(x == 5) || ( x == 10)
// true nếu x=5 hoặc x=10

logical negation : !

! (x == 5)
// true nếu x khác 5

Tương tự
x != 5


Toán tử điều kiện (
conditional operator

) : ? … :

<condition> ? <true expression> : < false expression>

Ví dụ:

min = (alpha<beta) ? alpha : beta;


Tương tự
if (alpha < beta)
min = alpha;
else
min = beta;

4. Thao tác vào/ra chuẩn

Sử dụng đối tượng stream để thực hiện
các thao tác input/output

Được khai báo trong header file
iostream

Sử dụng
cout

cout
là một đối tượng được định nghĩa trước trong C++, tương
ứng với luồng ra chuẩn (
standard output stream

).

Toán tử << là toán tử chèn, định hướng nội dung cần hiển thị.

Ví dụ:
string str=”Hello world”;
int i=8;
cout << str << endl;
// endl (hoặc \n) là dấu hiệu xuống dòng.
cout << ”i=” << i << endl;

Để định dạng nội dung hiển thị, sử dụng
setw
(nằm trong
iomanip
)

cout<< setw(12) << str << setw(5) << i;

Kết quả: Hello world 8

Sử dụng
cin

cin
là toán tử được định nghĩa trước trong C++,
tương ứng với luồng vào chuẩn (
standard input
stream
).


Toán tử >> đưa nội dung từ luồng vào chuẩn vào
biến.

Ví dụ:

int temperature;
cout << ”Enter temperature in Celsius: ”;
cin >> temperature;

int a,b;
cin>>a>>b; // tương đương cin>>a;
cin>>b;

cin và string
cin>>mystring

cin dừng khi nhập dấu cách

Để lưu cả dòng khi nhập, sử dụng getline
#include <iostream>
#include <string>
using namespace std;
int main ()
{
string mystr;
cout << "What's your name? ";
getline (cin, mystr);
cout << "Hello " << mystr << ".\n";
cout << "What is your favorite team? ";

getline (cin, mystr);
cout << "I like " << mystr << " too!\n";
return 0;
}

Header File và Library File

Một số nhiệm vụ được thực hiện bởi Library Function.

Header File chứa khai báo các hàm mà ta cần sử
dụng trong chương trình.

Ví dụ:

#include <math.h>

#include ”myprog.h”

<>: yêu cầu chương trình dịch tìm từ thư mục chuẩn.

” ” : yêu cầu chương trình dịch tìm từ thư mục hiện tại.

Nếu không include Header File thích hợp thì chương
trình dịch sẽ báo lỗi.

myprog.cpp
somelib.h
myprog.h
#include <somelib.h>
#include ”myprog.h”

myprog.obj
myprog.exe
cs.lib
user header file
compiler
linker
library header file
library fileobject file
executable file

5. Các câu lệnh

Vòng lặp

Rẽ nhánh

Một số lệnh điều khiển khác

Vòng lặp for
increment expressiontest expressioninitialization expression
for ( i=0; i<15; i++ )
initialization
expression
body of loop
increment
expression
test
expression exit
true
false

• Có thể đặt nhiều biểu thức trong các phần của vòng for
( ; ; ); các biểu thức đó cách nhau bởi dấu phẩy.
•
Ví dụ:
for(int j=0, float alpha=100.0; j<50; j++, alpha )
{
// body for
}

Vòng lặp for
int i;
for (i=1; i<=15; i++) // thân vòng lặp for có 1 lệnh
cout << i*i << ” ”;
cout << endl;
for (i=1; i<=15; i++) // thân vòng lặp for có nhiều lệnh
{
cout << setw(4) << i << ” ”;
// setw(n) gán kích thước của trường hiển thị bằng n
int cube = i*i*i;
cout << setw(6) << cube << endl;
}

Vòng lặp while
•
Vòng lặp while được sử dụng khi không biết trước số lần lặp.
•
Lặp cho đến khi biểu thức kiểm tra vẫn có giá trị True.
•
Ví dụ:
char c=’n’;

while ( c != ’y’)
{
cout << ”Do you want to continue: (y/n)” << endl;
cin >> c;
}

Vòng lặp while
test expressionwhile ( c != ’y’ )
{
…
}
body of loop
test
expression
exit
true
false

Vòng lặp do
•
Trong vòng lặp do, biểu thức kiểm tra được đánh
giá ở cuối vòng lặp.
•
Thân vòng lặp được thực hiện ít nhất một lần.
•
Ví dụ:
char c;
do
{
cout << ”Do you want to continue: (y/n)” << endl;

cin >> c;
}
while ( c != ’y’);

Vòng lặp do
body of loop
test expression
do
{ … }
while ( c != ’y’ );
test
expression exit
true
false

If … Else
•
Phụ thuộc vào điều kiện kiểm tra là true hay false
để quyết định nhánh thực hiện
•
Ví dụ:
int x;
cout << ”Enter a number: ”;
cin >> x;
if ( x > 100)
cout << x << ” is greater than 100” << endl;
else
cout << x << ” is not greater than 100” << endl;