Nói dối ở trẻ em pptx

Nói dối ở trẻ em

Nói dối ở trẻ em là một vấn đề thường làm cha mẹ lo
lắng, và là một lý do đưa trẻ đến khám tâm lý để biết
xem nói dối có phải là hành vi bệnh lý không.




Sau đây là vài điểm căn bản để hiểu vấn đề nói dối.

1/ Cách nhận thức của trẻ nhỏ có giống người lớn
không?

Mẹ cháu Nhi, 5 tuổi, bảo cháu dọn dẹp phòng của cháu.
20 phút sau, trẻ ra phòng khách và nói với mẹ là cháu đã
dọn xong rồi. Khi mẹ vào kiểm soát phòng, mẹ thấy phòng
vẫn mất trật tự. Mẹ rầy con đã nói dối . Nhưng đối với trẻ,
trẻ chỉ cần dời vài đồ vật và cho rằng như thế phòng đã có
trật tự! Như thế hai mẹ con không có cùng một quan điểm
về thực tế. Đối với trẻ, phòng được dọn dẹp tốt, còn đối với
mẹ, phòng vẫn mất trật tự.

Bảo 7 tuổi, từ trường trở về nhà trong sự giận dữ và kể cô
giáo đã phạt Bảo nặng nề vì cô không thương Bảo. Khi bố
hỏi Bảo đã làm gì để bị cô phạt, Bảo trả lời là không có làm
gì cả, nhưng vì cô giáo không thương Bảo. Khi tìm hiểu sự
việc, bố biết là cô đã phạt cả lớp vì học sinh không ngoan.
Bảo không nói dối, Bảo chỉ cảm nhận sự bất công và hình
phạt cá nhân trong khi cô khiển trách tập thể, và Bảo nghĩ
rằng cô ghét Bảo. Khi về nhà, Bảo đã trình bày sự việc như

thế.

2/ Phải chăng vì cha mẹ quá nghiêm khắc nên trẻ nói
dối?

Một bà mẹ nói:”Tôi làm việc về trễ buổi tối. Tôi được
biết con gái tôi 12 tuổi nói dối tôi và đã đi chơi với các bạn
sau khi tan trường thay vì về nhà ngay để làm bài tập theo
lệnh của tôi. Tôi phải làm gì?”. Bà mẹ này cần nói chuyện
với con. Có thể trẻ đã nói dối mẹ để được tự do hơn. Lúc
12 tuổi, trẻ có thể ở lại chơi với bạn sau khi tan trường nếu
trẻ cho mẹ biết trẻ chơi ở đâu. Cũng có thể trẻ ngại về nhà
ở một mình trước khi mẹ đi làm về. Điều quan trọng là tạo
mối quan hệ tin tưởng với trẻ, để trẻ sống tự lập, một cách
an toàn và được cha mẹ quan tâm (qui định giờ về nhà và
địa điểm chơi được cho phép hay bị cấm).

Một ông bố nói:”Con trai 11 tuổi của tôi thường nói dối
tôi về điểm học của cháu, cháu nói cháu đạt điểm tốt,
nhưng khi xem sổ liên lạc, tôi thấy cháu nói sai, và cháu chỉ
đạt điểm trung bình. Tôi không hiểu tại sao con tôi không
thành đạt, vì ở tuổi của cháu, tôi học rất giỏi”. Trong
trường hợp này, có thể cha mẹ quá nghiêm khắc và đòi hỏi
trẻ nhiều . Trẻ chọn nói dối cho đến khi cha mẹ khám phá
ra sự thật. Có lẽ, trẻ rất sợ bị phạt và xấu hổ vì làm cha mẹ
thất vọng trong khi cha mẹ kỳ vọng nhiều ở trẻ. Cha mẹ
nên tương đối hóa vấn đề, một trẻ có điểm trung bình
không nên bị phạt nặng, nhưng nên được động viên và giúp
đỡ đế tiến bộ và tự tin hơn.

3/ Trẻ có thử trắc nghiệm sự hiểu biết của người lớn
không?

Đến 4-5 tuổi, trẻ nghĩ là người lớn có thể đọc hoặc đoán
được tư tưởng của trẻ. Khi trẻ ý thức là điều xảy ra trong trí
não là của riêng trẻ, thì trẻ không còn “trong suốt “ nữa và
trẻ có khả năng giữ bí mật, giấu kín. Trẻ trắc nghiệm xem
trẻ có thể giấu kín hoặc bóp méo điều gì mà người khác
không thấy được. Nếu chúng ta nhanh chóng đặt giới hạn
cho hành vi này, bằng cách cho trẻ thấy những bất lợi (như
trong câu truyện trẻ nói dối là có “chó sói” làm người lớn
mất tin tưởng), thì trẻ sẽ ngừng nói dối.

Ví dụ: Linh 4 tuổi, giấu một viên kẹo trong bàn tay của
trẻ. Mẹ bảo:”Con có gì trong bàn tay đó?”. Trẻ trả lời:
“Không có gì”.Trong trường hợp này, trẻ thử giấu kẹo để
xem mẹ có đoán được không.

4/ Nói dối có thể hiện trí tưởng tượng không?

Một trẻ kể chuyện có thể là một trẻ giàu trí tưởng tượng
và muốn thoát ra khỏi một thực tế gây ấm ức, khó chịu và
thất vọng. Trong thâm tâm, trẻ ý thức là điều trẻ kể không
có thật, nhưng trẻ cảm thấy dễ chịu trong ảo tưởng.

Ví dụ: “Con chúng tôi 10 tuổi kể với các bạn: cháu là một
đứa con nuôi, và chúng tôi không phải là bố mẹ ruột của
cháu. Cháu là con của một ngôi sao điện ảnh, và gia đình
thật của cháu sẽ đến đón cháu một ngày nào đó.”.

Chúng ta nghĩ thế nào về hành vi này? Trẻ kể những câu
chuyện có thể hấp dẫn các bạn, hoặc để tránh né một tình
huống khó khăn (bố mẹ bất hòa, tranh cãi trong gia đình).
Trẻ muốn có một gia đình lý tưởng, khác với gia đình thực
tế.

5/ Khi nào chứng nói dối trở thành bệnh lý?

“Con trai tôi 16 tuổi nghiêm túc kể cho bố mẹ những câu
chuyện xem ra đáng tin cậy, nhưng hoàn toàn sai. Ví dụ, nó
kể là 3 bạn trai trong trường đánh nó, nhưng nó đã thắng
cuộc, và bây giờ chúng trở thành bạn thân với nhau. Nhưng
khi tôi hỏi cô giáo chủ nhiệm, thì không phải như thế. Như
vậy là thề nào?”. Kể từ tuổi vị thành niên, nếu khuynh
hướng nói dối tồn tại, cha mẹ nên đưa trẻ khám tâm lý vì có
thể đó là một dạng bệnh lý được gọi là thói bịa chuyện
hoang đường. Một người mắc chứng này không thể không
nói dối. Điều này thể hiện một sự khó chịu trầm trọng ở
tuổi vị thành niên hoặc người lớn và cần được trị liệu tâm
lý.

Kết luận:

Nói dối ở trẻ em có thể mang nhiều hình thức khác nhau.
Thường chúng ta không nên lo lắng hoặc trừng phạt trẻ.
Nhưng cần tìm hiểu lý do trẻ che giấu sự thật, nói chuyện
với trẻ, trấn an trẻ, và dạy cho trẻ biết nói dối là một thói
quen xấu có thể làm mất niềm tin của cha mẹ và bạn bè.

Chúng ta cũng đừng quên là trước khi phạt trẻ quá nặng,

chính bản thân chúng ta là người lớn cũng có đôi khi nói
dối để tránh một sự khó chịu nào đó. Trước khi đòi hỏi trẻ
không nói dối, thì bản thân người lớn cũng đừng nói dối.
Nếu chúng ta nói dối trẻ từ những việc nhỏ như “Hết bánh
rồi!” thay vì nói :”Mẹ không cho con ăn bánh trước giờ
cơm” hoặc những điều trầm trọng hơn như “Bố con đi làm
việc xa” trong khi bố mẹ đã li dị nhau. Khi chúng ta nói
dối, trẻ nghi ngờ và đoán điều không tốt. Vì thế, nên giải
thích sự thật cho trẻ, thay vì để trẻ tưởng tượng những điều
tệ hại hơn.