Lý do nói dối của bé ở từng lứa tuổi ppt

Lý do nói dối của bé ở
từng lứa tuổi

Nếu nhóc con 3 tuổi của
bạn bịa chuyện thì không
phải bé cố ý nói dối mà
chỉ vì trẻ hay tưởng tượng
và chưa phân biệt được
với thực tế. Nhưng các bé
6 tuổi thì đã biết nói
quanh co để tránh bị phiền
toái.
Nói dối là một biểu hiện rất bình thường trong quá trình
phát triển của trẻ. Thế nên, thay vì vội vàng áp đặt những
bài học về lòng trung thực, hãy tìm hiểu những lý do đằng
sau hành vi nói dối của con.
Từ 2 đến 4 tuổi: Nói dối vô thức


Nguyên nhân: Trẻ con 2 - 4 tuổi thường có trí tưởng tượng
nhạy bén và lưu giữ trong đầu thế giới của những câu
chuyện cổ tích. Bé khó phân biệt được những giấc mơ với
hiện thực. Nhiều đứa trẻ mang rất nhiều đồ chơi từ lớp mẫu
giáo về nhà và bảo cô giáo nói có thể giữ những thứ đó. Bé
cũng bắt đầu bịa ra câu chuyện để tránh bị rắc rối.
Giải pháp: Đặt ra kỷ luật để trừng phạt tội nói dối của một
đứa trẻ ở tuổi này chả có tác dụng gì, thậm chí còn có hại.
Một bài thuyết trình dài về tính trung thực là vô nghĩa bởi
bé sẽ chỉ hiểu nó đã hư hỏng và sẵn sàng nói dối tiếp.
Bạn hãy chỉ ra sai trái của bé kèm những giải pháp, ví dụ:
“Mẹ biết con muốn tin rằng những đồ chơi này là của con

nhưng sự thực không phải vậy. Đây là đồ chơi của nhà
trường, các con chỉ được phép chơi ở lớp, không được
mang về nhà. Nếu bạn nào cũng mang đồ chơi về nhà như
con thì ở lớp các con sẽ chẳng có gì để chơi cả”. Dần dần
đứa trẻ sẽ nhận ra khoảng cách giữa thực tế và tưởng
tượng.
Nếu trò nói dối của trẻ bắt nguồn từ trí tưởng tượng thì bạn
hãy dùng các câu chuyện như một cơ hội để khuyến khích
kỹ năng ngôn ngữ hơn là bắt lỗi bé. Bạn đừng thô bạo phá
tan thế giới tưởng tượng của bé nhưng cũng phải chắc chắn
những điều đó không có hại cho con. Ví dụ, bạn khuyến
khích đứa con ba tuổi tin vào Ông già Noel nhưng cũng nên
cho bé biết thực chất con người không thể bay được cho dù
họ có mang thêm đôi cánh nhân tạo.
Nếu con quay cuồng trong thế giới tưởng tượng thì bạn nên
chia sẻ với bé bài học của cậu bé chăn cừu đùa có sói, rồi
khi sói đến thật thì chẳng ai tin lời cậu nữa, để bé hiểu tại
sao sự thật lại quan trọng đến thế.
Từ 5 đến 7 tuổi: Nói dối để trốn tránh phiền toái
Nguyên nhân: Ở tuổi đến trường, trẻ nhận ra nói dối là
một cách giải quyết vấn đề hoặc tránh sự trừng phạt. Một
đứa trẻ 6 tuổi biết “Con chó ăn mất cuốn vở bài tập về nhà
của em” sẽ không qua mắt cô giáo nên câu nói dối có thể là
“Vì tối qua em bị ốm”.
Ở tuổi này, con bạn sẽ chẳng ngần ngại thử kỹ năng dối trá
của mình và kiểm tra các ranh giới của chúng. Chúng chưa
phân biệt được tại sao nói dối trong trường hợp này thì
được nhưng lúc khác thì không.
Giải pháp: Trong một vài trường hợp, bạn có thể cho phép
bé nói dối để không làm tổn thương người khác. Chẳng

hạn, khi nhóc được mời dự tiệc sinh nhật của cô bạn cùng
lớp mà nó không ưa, hãy để con đưa ra lý do “Xin lỗi, tớ
bận” hơn là sự thực mất lòng: “Tớ không thích cậu”. Bạn
nên dạy cho trẻ phải luôn thành thật nhưng cũng giúp bé
hiểu cần tế nhị trong những vài trường hợp cụ thể.
Điều quan trọng là bạn phải cho bé thấy lời nói dối không
được chấp nhận nếu nó nhằm che giấu một hành động sai
trái. Nếu bé nói dối đã đánh răng thì bạn nên bắt con phải
thực hiện ngay công việc ấy và kiểm tra thường xuyên để
bé không còn cơ hội nói dối.
Phản ứng gay gắt bằng những lời chì chiết nặng nề hay đòn
trừng phạt có thể biến bé thành kẻ dối trá chuyên nghiệp
hơn. Tuy nhiên, nếu trẻ phạm lỗi nghiêm trọng như ăn cắp
đồ của bạn thì cần phải kỷ luật. Dù vậy, bố mẹ cũng nên
nhớ đặt lòng tin vào sự tiến bộ của con.
Từ 8 tuổi trở lên: Nói dối để được tự do
Nguyên nhân: Càng lớn, con bạn càng muốn tự mình kiểm
soát cuộc sống. Vì thế, nếu bạn xâm lấn một cách thô bạo
vào cuộc sống riêng tư của con, đứa trẻ sẽ đối phó bằng
cách nói dối để có lợi cho chúng. Vẻ mặt, ngôn ngữ hình
thể cùng với miệng lưới dẻo quẹo sẽ khiến cha mẹ có thể
tin tưởng một cách dễ dàng. Và khi bị phát giác, chúng
cũng ít thú nhận hơn lúc còn ít tuổi.
Thói quen nói dối của con bạn cũng có thể bắt nguồn từ
việc quan tâm quá kỹ của cha mẹ. Bé có thể sợ bị phạt nếu
không đáp ứng đúng yêu cầu cao của bạn. Sự chê bai hay
giễu cợt của bố mẹ cũng có khi là gánh nặng buộc nó phải
nghĩ cách nói dối.
Giải pháp: Hãy để con cởi mở bộc lộ cảm xúc. Mỗi ngày,
bạn nên bỏ ra vài phút để chuyện trò với con. Bé sẽ kể về

các chuyện nó gặp ở trường học hay hỏi ý kiến bạn về
những phiền toái nó đang gặp. Nếu con tìm thấy ở bạn sự
đồng cảm thì nó sẽ chẳng ngần ngại thú nhận những lỗi lầm
của mình.
Một cách khác để khuyến khích con trung thực là để con
biết bạn luôn tin tưởng nó. Thay vì giám sát, bạn nên dạy
con tính tự giác như tập cho con thói quen dọn giường mỗi
sáng thức dậy hay làm xong bài tập về nhà mới được đi
ngủ.
Nếu nghi ngờ con đang nói dối một điều gì đó nguy hiểm –
chẳng hạn bé đang bị bắt nạt ở trường, bạn hãy hỏi cô giáo
thay vì hỏi con để tránh phải nghe những câu vòng vo. Hãy
cho con biết không có ai hoàn hảo và bạn luôn ở bên để
giúp con chứ không phải để trừng phạt nó.
Cần nhớ rằng nếu bạn muốn con thành thật thì trước hết
bạn phải luôn trung thực. Trẻ con thường xem cha mẹ mình
là tấm gương nên nếu bạn thiếu trung thực thì thật khó mà
đòi hỏi con mình phải thành thật.