Sinh học 8 - Thực Hành : Tìm Hiểu Chức Năng ( liên quan đến cấu tạo ) Của Tuỷ Sống doc

BÀI 44 : Thực Hành : Tìm Hiểu Chức Năng
( liên quan đến cấu tạo ) Của Tuỷ Sống

I/ MỤC TIÊU:
1/Kiến thức:
 Tiến hành thành công các thí nghiệm quy định
 Từ kết quả quan sát thí nghiệm :
+ Nêu được chức năng của tuỷ sống , phỏng đoán được thành phần
cấu tạo của tuỷ sống .
+ Đối chiếu với cấu tạo của tuỷ sống để khẳng định mối quan hệ giữa
cấu tạo và chức năng .
2/ Kỹ năng:
 Rèn luyện kỹ năng thực hành
3/ Thái độ :
 Giáo dục ý thức kỉ luật , ý thức vệ sinh .
II/ CHUẨN BỊ:
1/ Giáo viên: Ếch 1 con , bộ đồ mổ : đủ cho các nhóm , dung dịch HCl
0,3% , 1 %
2 / Học sinh : Ếch 1 con , khăn lau , bông , kẻ sẵn bảng 44 vào vở
Bảng 44
Tuỷ sống Đặc điểm
Cấu tạo ngoài

–
–
–



Vị trí : Nằm trong ống xương sống từ đốt
sống cổ I đến hết đốt thắt lưng II

–
–
–



Hình dáng : hình trụ dài 50 cm
Có hai phần phình là phình cổ và
phình thắt lưng .
–
–
–



Màu sắc : Màu trắng bóng
–
–
–



Màng tủy : 3 Lớp : màng cứng , màng
nhện , màng nuôi  Bảo vệ và nuôi dưỡng
tuỷ sống .
Cấu tạo trong

–
–
–

Chất xám : Nằm trong , có hình cánh
bướm
–
–
–



Chất trắng : Nằm ngoài ; bao quanh chất
xám

III/ TIẾN TRÌNH BÀI HỌC:
1/ Ổn định lớp
2 / Kiềm tra bài cũ :
+ Hoàn thành sơ đồ sau :

……………………………………

………………………………… Tuỷ
sống

–
–
–

Hệ thần kinh Bộ phận ngoại biên
……………………………………
Hạch thần kinh
i. Trình bày cấu tạo và chức năng của Nơron ?
3 / Các hoạt động dạy và học:
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
Hoạt động 1 : Tìm hi
ểu chức năng
của tủy sống :
Mục tiêu: học sinh tiến h
ành thành
công 3 thí nghi
ệm ở lô 1 . Từ kết
quả thí nghiệm của 3 lô nêu đư
ợc
chức năng của tủy sống .
–
–
–



GV giới thiệu tiến h
ành thí

nghiệm trên Ếch đã hủy não .
–
–
–



Cách làm :
+ Ếch cắt đầu hoặc phá não .
+ Treo trên giá , đ
ể cho hết choáng (
khoảng 5 – 6 phút )
Bước 1 : Học sinh tiến h
ành thí
nghiệm theo giới thiệu ở bảng 44 .
–
–
–



GV lưu ý h
ọc sinh : Sau mỗi lần
kích thích bằng axit phải rư
ả sạch
chỗ da có axit và để khoảng 3 –
5
phút mới kích thích lại .

–
–
–



Từ kết quả thí nghiệm và hi
ểu biết
về phản xạ . GV yêu c
ầu học sinh dự
đoán về chức năng của tủy sống .
–
–
–



GV ghi nhanh các d
ự đoán ra một
góc bảng .
Bước 2 : GV bi
ểu diễn thí nghiệm 4 ,



–
–
–

H
ọc sinh từng nhóm chuẩn bị
hủy tủy Ếch theo hư
ớng dẫn của
GV
–
–
–



Đ
ọc kỹ 3 thí nghiệm các
nhóm phải làm và lần lược l
àm 3
thí nghi
ệm đó. Ghi kết quả quan
sát vào bảng 44
–
–
–



Thí nghiệm thành công có k
ết
quả :

+ Thí nghiệm 1 : Chi bên phải co.

+ Thí nghiệm 2 : 2 Chi sau co
+ Thí nghiệm 3 : Cả 4 chi đều co .

–
–
–



Các nhóm ghi kết quả và d
ự
đoán ra nháp .
–
–
–



Một số nhóm đọc kết quả

5
–
–
–



Cách xác đ

ịnh vị trí vết cắt ngang
t
ủy ở Ếch , vị trí vết cắt nằm giữa
kho
ảng cách của gốc đôi dây thần
kinh thứ nhất và thứ hai ( Ở lưng )
–
–
–



GV lưu ý : N
ếu vết cắt nông có
thể chỉ cắt đường lên ( Trong ch
ất
tr
ắng ở mặt sau tủy ) . Do đó nếu
kích thích chi trước thì chi sau c
ũng
co ( Đư
ờng xuống trong chất trắng
còn ) .
–
–
–



GV hỏi : Em hãy cho bi

ết thí
nghiệm này nhằm mục đích gì ?
Bước 3 : GV biểu di
ễn thí nghiệm 6,
7
–
–
–



Qua thí nghi
ệm 6, 7 có thể khẳng
định được điều gì ?
–
–
–



GV cho h
ọc sinh đối chiếu với dự
đoán ban đầu  Sưả chưã câu sai .

–
–
–

H
ọc sinh quan sát thí nghiệm
ghi kết quả thí nghiệm 4 v
à 5 vào
cột trống bảng 44 .
+ Thí nghiệm 4 : Chỉ 2 chi sau co

+ Thí nghiệm 5 : Chỉ 2 chi trư
ớc
co




–
–
–



Các trung khu thần kinh li
ên
hệ với nhau nhờ các đư
ờng dẫn
truyền
–
–
–

H
ọc sinh quan sát phản ứng
c
ủa Ếch ghi kết quả thí nghiệm 6
và 7 vào bảng 44 .
+ Thí nghiệm 6 : 2 chi trư
ớc
không co nưã


Hoạt động 2: Nghiên c
ứu cấu tạo
của tủy sống
Mục tiêu :
–
–
–



GV cho học sinh quan sát h
ình
44.1 ; 44.2 đọc chú th
ích và hoàn
thành bảng của GV :
–
–
–

GV ch
ốt lại kiến thức về cấu tạo
c
ủa tủy sống = cách treo bảng đáp án
.
–
–
–



T
ừ kết quả của 3 lô thí nghiệm
trên , liên h
ệ với cấu tạo trong của
tủy sống , GV yêu cầu học sinh n
êu
rõ chức năng của :

Chất xám ?


Chất trắng ?

+ Thí nghiệm 7 : 2 chi sau co
–
–
–

Tủy sống có các tr
ung khu
thần kinh điều khiển các phản xạ .



–
–
–



Học sinh quan sát kỹ h
ình và
đọc chú thích .

–
–
–



Thảo luận 
hoàn thành
bảng

–

–
–



Đại diện nhóm phát biểu


+ Chất xám là trung khu th
ần
kinh c
ủa các phản xạ không điều
kiện
+ Chất trắng : Là các đư
ờng dẫn
truyền nối các trung khu th
ần kinh



trong tủy sống với nhau và v
ới
não bộ .


IV/ CỦNG CỐ:
1 . Hoàn thành bảng 44 vào vở bài tập :
2. Trả lời các câu hoỉ sau :
+ Các trung khu điều khiển phản xạ do thành phần nào của tủy sống
đảm nhận ? Thí nghiệm nào chứng minh điều đó ?

+ Các căn cứ thần kinh liên hệ với nhau nhờ thành phần nào ? Thí
nghiệm nào chứng minh điều đó ?
V/ DẶN DÒ:
–
–
–



Học cấu tạo của tủy sống .
–
–
–



Hoàn thành báo cáo thu hoạch
–
–
–



Đọc trước bài 45 : “ Dây thần kinh tủy ”