BÀI 49 : CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC
I/ MỤC TIÊU:
1/Kiến thức:
Xác định rõ các thành phần của 1 cơ quan phân tích , nêu được ý
nghiã của cơ quan phân tích đối với cơ thể .
Mô tả được các thành phần chính của cơ quan thụ cảm thị giác ,
nêu rõ được cấu tạo của màng lưới trong cầu mắt .
Giải thích được cơ chế điều tiết của mắt để nhìn rõ vật .
2/ Kỹ năng:
Phát triển kỹ năng quan sát và phân tích hình
Kỹ năng hoạt động nhóm .
3 / Thái độ :
Giáo dục ý thức bảo vệ mắt đeo kính râm khi đi nắng
II/ CHUẨN BỊ:
1/ Giáo viên: Tranh phóng to hình 49.1 ; 49.2 ; 49.3
Mô hình cấu taọ mắt
Bộ thí nghiệm về thấu kính hội tụ ( nếu có )
III/ TIẾN TRÌNH BÀI HỌC:
1/ Ổn định lớp
2 / Kiềm tra bài cũ :
–
–
–
Trình bày sự giống nhau và khác nhau về cấu tạo và chức
năng của phân hệ thần kinh giao cảm và đối giao cảm ?
3 / Các hoạt động dạy và học:
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
Hoạt động 1 : Cơ quan phân tích
Mục tiêu: Xác định các th
ành
ph
ần cấu tạo của c
ơ quan phân
tích . Phân biệt được cơ quan th
ụ
cảm với cơ quan phân tích .
–
–
–
GV yêu cầu học sinh nghi
ên
cứu thông tin SGK tr
ả lời câu
hỏi :
+ Một cơ quan phân tích g
ồm
những thành phần nào ?
+ Ý nghiã của c
ơ quan phân tích
đối với cơ thể ?
–
–
–
H
ọc sinh tự thu nhận thông
tn và trả lời câu hỏi .
–
–
–
Một vài học sinh phát biểu
–
–
–
Học sinh tự rút ra kết luận
I . Cơ quan phân tích :
–
–
–
Cơ quan phân tích
gồm :
+ Cơ quan thụ cảm
+ Dây thần kinh
+ B
ộ phận phân tích ;
trung ương ( vùng th
ần
kinh ở đại não )
–
–
–
Ý nghiã : Giúp cơ th
ể
nhận biết đư
ợc tác động
của môi trường
+ Phân biệt cơ quan th
ụ cảm với
cơ quan phân tích ?
–
–
–
GV lưu ý học sinh : C
ơ quan
th
ụ cảm tiếp nhận kích thích tác
động lên cơ thể – là khâu đầu ti
ên
của cơ quan phân tích
Hoạt động 2:
Cơ quan phân tích
thị giác .
Mục tiêu : Xác định được th
ành
ph
ần cấu tạo của c
ơ quan phân
tích thị giác . Mô tả đư
ợc cấu tạo
mắt và màng lưới , trình bày đư
ợc
quá trình thu nhận ảnh ở c
ơ quan
phân tích th
ị giác .
+
+
+
Cơ quan phân tích th
ị giác gồm
những thành phần nào ?
–
–
–
GV hướng dẫn học sinh nghi
ên
cứu cấu tạo cấu mắt ở h
ình 49.1 ,
49.2 và mô hình làm bài t
ập
–
–
–
Học sinh dưạ vào ki
ến
thức mục 1 để trả lời :
–
–
–
Học sinh quan sát kỹ h
ình
từ ngoài vào trong ghi nh
ớ
cấu tạo cầu mắt .
II . Cơ quan phân tích
thị giác :
–
–
–
Cơ quan phân tich th
ị
giác :
+
+
+
Cơ quan th
ụ cảm thị
giác
+
+
+
Dây th
ần kinh thị
giác
+
+
+
Vùng th
ị giác ( Ở
thùy chẩm )
a/ C
ấu tạo của cầu mắt
gồm
–
–
–
Màng bọc :
+
+
+
Màng c
ứng : Phiá
trước là màng giác
+
+
+
Màng m
ạch : Phiá
trước là lòng đen
+
+
+
Màng lưới :
Tế bào nón
điền từ tr 156
–
–
–
GV chốt lại đáp án : ( cơ v
ận
động mắt , màng cứng , m
àng
mạch , màng lưới , tế bào th
ụ cảm
thị giác )
–
–
–
GV treo tranh 49.2 g
ọi học sinh
lên trình bày cấu tạo cầu mắt .
–
–
–
GV hư
ớng dẫn học sinh quan
sát hình 49 . 3 , nghiên c
ứu thông
tin nêu cấu tạo của màng lứ
ơi
.
–
–
–
GV hư
ớng dẫn học sinh quan
sát sự khác nhau tế bào nón và t
ế
bào que trong m
ối quan hệ với
thần kinh thị giác .
–
–
–
GV cho h
ọc sinh giải thích một
số hiện tượng :
+ Tại sao ảnh của vật hiện tr
ên
điểm vàng lại nhìn rõ nhất ?
–
–
–
Thảo luận nhóm để ho
àn
chỉnh bài t
ập , đại diện nhóm
trình bày
–
–
–
Học sinh trình bày c
ấu tạo
trên tranh , lớp bổ sung
–
–
–
Học sinh quan sát h
ình và
kết hợp với thông tin tr
ả lời
câu hỏi :
+ Tại Điểm vàng m
ỗi chi tiết
ảnh được 1 tế bào nón ti
ếp nhận
và truyền về não qua 1 tế b
ào
thần kinh
Tế bào que
–
–
–
Môi trường trong
+
+
+
Thủy dịch
+
+
+
Thể thủy tinh
+
+
+
Dịch thủy tinh
b/ Cấu tạo của màng lư
ới
:
–
–
–
Màng lưới ( tế b
ào
thụ cảm ) gồm :
+ Tế bào nón : Ti
ếp
nh
ận kích thích ánh sáng
mạnh và màu sắc
+ Tế bào que :Ti
ếp nhận
kích thích ánh sáng yếu
–
–
–
Điểm v
àng : Là nơi
tập chung tế bào non
–
–
–
Điểm m
ù : Không có
tế bào thụ cảm thị giác
c/ Sự tạo ảnh ở màng lư
ới
+ Vì sao trời tối ta không nhìn rõ
màu sắc của vật ?
–
–
–
GV hư
ớng dẫn học sinh quan
sát thí nghiệm về quá trình t
ạo ảnh
qua thấu kính hội tụ .
+ Vai trò c
ủa thể thủy tinh trong
cầu mắt ?
+ Trình bày quá trình t
ạo ảnh ở
màng lưới ?
Kết luận chung : H
ọc sinh đọc
khung ghi nhớ SGK
+ Vùng ngoại vi : nhiều tế b
ào
nón và que liên hệ với một v
ài
tế bào thần kinh
–
–
–
Hs quan sát thí nghi
ệm ,
đọc thông tin rút ra k
ết luận
về vai trò của thủy tinh thể
:
Kết Luận
–
–
–
Thể thủy tinh ( nh
ư 1
th
ấu kính hội tụ ) có khả
năng điều tiết để nh
ìn rõ
vật
–
–
–
Ánh sáng ph
ản chiếu
từ vật qua môi trư
ờng
trong suốt tới màng lư
ới
tạo nên 1
ảnh thu nhỏ lộn
ngược kích thích t
ế
bào thụ cảm dây th
ần
kinh thị giác vùng thị
giác
IV/ CỦNG CỐ:
1 . Điền các từ Đ hay S vào đầu các câu sau :
a. Cơ quan phân tích gồm : CƠ quan thụ cảm thị giác , dây
thần kinh và bộ phận trung ương
b. Các tế bào nón giúp chúng ta nhìn rõ về ban đêm
c. Sự phân tích hình ảnh xảy ra ngay ở cơ quan thụ cảm thị
giác .
d. Khi rọi đèn pin vào mắt thì đồng tử dãn rộng để nhìn rõ vật
.
2 . Trình bày quá trình thu nhận ảnh của vật ở cơ quan phân tích
thị giác ?
V/ DẶN DÒ:
–
–
–
Học bài và trả lời câu hoỉ SGK
–
–
–
Đọc mục : “em có biết “
Tìm hiểu một số bệnh về mắt Tuần :