Sinh học 8 - Thực Hành : Tìm Hiểu Chức Năng ( liên quan đến cấu tạo ) Của Tuỷ Sống pdf

BÀI 44 : Thực Hành : Tìm Hiểu Chức Năng
( liên quan đến cấu tạo ) Của Tuỷ Sống

I/ MỤC TIÊU:
1/Kiến thức:
 Tiến hành thành công các thí nghiệm quy định
 Từ kết quả quan sát thí nghiệm :
+ Nêu được chức năng của tuỷ sống , phỏng đoán được thành phần cấu tạo của tuỷ
sống .
+ Đối chiếu với cấu tạo của tuỷ sống để khẳng định mối quan hệ giữa cấu tạo và
chức năng .
2/ Kỹ năng:
 Rèn luyện kỹ năng thực hành
3/ Thái độ :
 Giáo dục ý thức kỉ luật , ý thức vệ sinh .
II/ CHUẨN BỊ:
1/ Giáo viên: Ếch 1 con , bộ đồ mổ : đủ cho các nhóm , dung dịch HCl 0,3% , 1 %
2 / Học sinh : Ếch 1 con , khăn lau , bông , kẻ sẵn bảng 44 vào vở
Bảng 44
Tuỷ sống Đặc điểm
Cấu tạo ngoài
–
–
–



Vị trí : Nằm trong ống xương sống từ đốt sống cổ I
đến hết đốt thắt lưng II
–

–
–



Hình dáng : hình trụ dài 50 cm
Có hai phần phình là phình cổ và phình thắt
lưng .
–
–
–



Màu sắc : Màu trắng bóng
–
–
–



Màng tủy : 3 Lớp : màng cứng , màng nhện , màng
nuôi  Bảo vệ và nuôi dưỡng tuỷ sống .
Cấu tạo trong
–
–
–

Chất xám : Nằm trong , có hình cánh bướm
–
–
–



Chất trắng : Nằm ngoài ; bao quanh chất xám

III/ TIẾN TRÌNH BÀI HỌC:
1/ Ổn định lớp
2 / Kiềm tra bài cũ :
+ Hoàn thành sơ đồ sau :
……………………………………

………………………………… Tuỷ sống

–
–
–



Hệ thần kinh Bộ phận ngoại biên
……………………………………
Hạch thần kinh
+ Trình bày cấu tạo và chức năng của Nơron ?
3 / Các hoạt động dạy và học:
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
Hoạt động 1 : Tìm hiểu chứ

c năng
của tủy sống :
Mục tiêu: học sinh tiế
n hành thành
công 3 thí nghiệm ở lô 1 . Từ kế
t
quả thí nghiệm của 3 lô nêu đượ
c
chức năng của tủy sống .
–
–
–



GV giới thiệu tiế
n hành thí
nghiệm trên Ếch đã hủy não .
–
–
–



Cách làm :
+ Ếch cắt đầu hoặc phá não .
+ Treo trên giá , để cho hế
t choáng (
khoảng 5 – 6 phút )
Bước 1 : Học sinh tiế

n hành thí
nghiệm theo giới thiệu ở bảng 44 .
–
–
–



GV lưu ý học sinh : Sau mỗi lầ
n
kích thích bằng axit phải rưả sạ
ch
chỗ da có axit và để khoảng 3 –
5
phút mới kích thích lại .


–
–
–



Từ kết quả thí nghiệm và hiểu biế
t
về phản xạ . GV yêu cầu học sinh dự

–
–
–



Học sinh từng nhóm chuẩn bị

hủy tủy Ếch theo hướng dẫn củ
a
GV
–
–
–



Đọc kỹ 3 thí nghiệ
m các
nhóm phải làm và lần lượ
c làm 3
thí nghiệm đó. Ghi kết quả
quan

sát vào bảng 44
–
–
–



Thí nghiệm thành công có kế
t
quả :
+ Thí nghiệm 1 : Chi bên phải co.

+ Thí nghiệm 2 : 2 Chi sau co
+ Thí nghiệm 3 : Cả 4 chi đều co .


đoán về chức năng của tủy sống .
–
–
–



GV ghi nhanh các dự đoán ra mộ
t
góc bảng .
Bước 2 : GV biểu diễn thí nghiệ
m 4 ,
5
–

–
–



Cách xác định vị trí vết cắ
t ngang
tủy ở Ếch , vị trí vết cắt nằm giữ
a
khoảng cách của gốc đôi dây thầ
n
kinh thứ nhất và thứ hai ( Ở lưng )
–
–
–



GV lưu ý : Nếu vết cắ
t nông có
thể chỉ cắt đường lên ( Trong chấ
t
trắng ở mặt sau tủy ) . Do đó nế
u
kích thích chi trước thì chi sau c
ũng
co ( Đường xuống trong chất trắ
ng
còn ) .
–

–
–



GV hỏi : Em hãy cho biế
t thí
nghiệm này nhằm mục đích gì ?
Bước 3 : GV biểu diễn thí nghiệ
m 6,
7
–
–
–



Qua thí nghiệm 6, 7 có thể khẳ
ng
định được điều gì ?
–
–
–



GV cho học sinh đối chiếu với dự

đoán ban đầu  Sưả chưã câu sai .
–

–
–



Các nhóm ghi kết quả và dự

đoán ra nháp .
–
–
–



Một số nhóm đọc kết quả


–
–
–



Học sinh quan sát thí nghiệ
m
ghi kết quả thí nghiệ
m 4 và 5 vào
cột trống bảng 44 .
+ Thí nghiệm 4 : Chỉ 2 chi sau co

+ Thí nghiệm 5 : Chỉ 2 chi trướ
c
co




–
–
–



Các trung khu thần kinh
liên
hệ với nhau nhờ các đường dẫ
n
truyền
–
–
–



Học sinh quan sát phản ứ
ng
của Ếch ghi kết quả thí nghiệ
m 6
và 7 vào bảng 44 .
+ Thí nghiệm 6 : 2 chi trướ

c
không co nưã


Hoạt động 2: Nghiên cứu cấu tạ
o
của tủy sống
Mục tiêu :
–
–
–



GV cho họ
c sinh quan sát hình
44.1 ; 44.2 đọ
c chú thích và hoàn
thành bảng của GV :
–
–
–



GV chốt lại kiến thức về cấu tạ
o
của tủy sống = cách treo bả
ng đáp án
.

–
–
–



Từ kết quả của 3 lô thí nghiệ
m
trên , liên hệ với cấu tạo trong củ
a
tủy sống , GV yêu cầu họ
c sinh nêu
rõ chức năng của :

Chất xám ?


Chất trắng ?




+ Thí nghiệm 7 : 2 chi sau co
–
–
–



Tủy số

ng có các trung khu
thần kinh điều khiển các phản xạ .



–
–
–



Học sinh quan sát kỹ
hình và
đọc chú thích .

–
–
–



Thảo luận 
hoàn thành
bảng

–
–
–

Đại diện nhóm phát biểu


+ Chất xám là trung khu thầ
n
kinh của các phản xạ không điề
u
kiện
+ Chất trắng : Là các đường dẫ
n
truyền nối các trung khu thầ
n kinh
trong tủy sống với nhau và vớ
i
não bộ .


IV/ CỦNG CỐ:
1 . Hoàn thành bảng 44 vào vở bài tập :
2. Trả lời các câu hoỉ sau :
+ Các trung khu điều khiển phản xạ do thành phần nào của tủy sống đảm nhận ? Thí
nghiệm nào chứng minh điều đó ?
+ Các căn cứ thần kinh liên hệ với nhau nhờ thành phần nào ? Thí nghiệm nào chứng
minh điều đó ?
V/ DẶN DÒ:
–
–
–

Học cấu tạo của tủy sống .
–
–
–



Hoàn thành báo cáo thu hoạch
–
–
–



Đọc trước bài 45 : “ Dây thần kinh tủy ”