Giáo án Sinh học 9 - CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH pdf

TUẦN 6- TIẾT 12. CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH

I. Mục tiêu:
Hs có khả năng:
- Nêu được một số đặc điểm của NST giới tính
- Trình bày được cơ chế NST xác định giới tính ở người
- Xác định được các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hoá
giới tính
- Giải thích được cơ sở khoa học của việc sinh con trai,
con gái.
Rèn kĩ năng quan sát, phân tích thu nhận kiến thức từ hình vẽ
II. Phương tiện:
- Tranh phóng to hình 12.1, 12.2 SGK
III. Phương pháp
- Nêu vấn đề
- Quan sát
- Nghiên cứu SGK
IV. Tiến trình bài giảng
1. Kiểm tra bài cũ:
2. Bài giảng
Gv-Hs
Mở bài:
Gv cho hs quan sát tranh
phóng to hình 12.1 SGK, yêu cầu hs
nghiên cứu SGK để xác định được
những điểm cơ bản của NST giới
tính
Gv nhấn mạnh: không chỉ tế
bào sinh dục mới có NST giới tính
mà ở tất cả các tế bào sinh dưỡng
đều có NST giới tính

Hs quan sát tranh, nghiên cứu
SGK, trao đổi nhóm, đại diện trình
bày
Bảng
Bài 12. Cơ chế xác định giới tính
I. Nhiễm sắc thể giới tính
- Trong tế bào lưỡng bội (2n), ngoài các
NST thường tồn tại thành từng cặp tương đồng,
còn có một cặp NST giới tính XX (tương đồng)
hoặc XY (không tương đồng)
- NST giới tính mang gen quy định tính
đực, tính cái và các tính trạng liên quan với giới
tính


Gv: Giới tính ở nhiều loài phụ
thuộc vào sự có mặt của cặp XX
hoặc XY trong tế bào



Vd: ở động vật có vú, ruồi
giấm, cây gai Cặp NST giới tính
của giống cái là XX, của giống đực
là XY. Ở ếch nhái, bò sát, chim thì
ngược lại
Chuyển tiếp:
Gv cho hs quan sát tranh
phóng to hình 12.2 SGK, yêu cầu hs
nghiên cứu SGK để trả lời câu hỏi

sau:
? Có mấy loại trứng và tinh
trùng được tạo ra qua giảm phân
? Sự thụ tinh giữa các tinh
trùng và trứng ntn để tạo ra hợp tử
phát triển thành con trai hay con gái
? Tại sao tỉ lệ con trai và con
gái sinh ra xấp xỉ là 1: 1
Hs quan sát tranh, nghiên cứu
SGK, trao đổi nhóm, đại diện trình
bày





II. Cơ chế nhiễm sắc thể xác định giới
tính



- Qua giảm phân, ở người mẹ chỉ ra 1 loại
NST giới tính X, còn ở người bố thì cho ra 2
loại NST giới tính X, Y
- Sự thụ tinh giữa tinh trùng mang NST
giới tính X với trứng tạo ra hợp tử chứa XX sẽ
phát triển thành con gái, còn tinh trùng mang
NST giới tính Y với trứng tạo ra hợp tử chứa
XY sẽ phát triển thành con trai
- Sở dĩ tỉ lệ con trai: con gái xấp xỉ 1: 1 là

do 2 loại tinh trùng mang X, Y được tạo ra với tỉ
Gv: Tỉ lệ nam: nữ ở các lứa
tuổi khác nhau thì có khác nhau chút
ít
Chuyển tiếp:
Gv: yêu cầu hs đọc SGK để
nêu lên được sự ảnh hưởng của các
yếu tố đến sự phân hoá giới tính
lệ ngang nhau

III. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân
hoá giới tính


Hs tự nghiên cứu SGK, đại
diện trả lời

Gv: Dựa vào cơ chế xác định
giới tính và các yếu tố ảnh hưởng
đến sự phân hoá giới tính, người ta
có thể điều chỉnh được tỉ lệ đực : cái
(ở vật nuôi) phù hợp với nhu cầu của
con người. Vd: như SGK


- Sự phân hóa giới tính không hoàn toàn
phụ thuộc vào cặp NST giới tính mà còn chịu
ảnh hưởng của các yếu tố môi trường. Vd: như
trong SGK

Củng cố:
Chọn câu trả lời đúng:
Tại sao trong cấu trúc dân số tỉ lệ nam: nữ xấp xỉ bằng nhau:
a. Do 2 loại tinh trùng mang X và mang Y được tạo ra với tỉ
lệ ngang nhau
b. Tinh trùng mang X và mang Y tham gia vào quá trình thụ
tinh với xác suất ngang nhau
c. Các hợp tử mang XX và XY được sống trong điều kiện
nói chung là như nhau
d. Cả a và b*

Ở những loài đực là dị giao tử thì những trường hợp nào có tỉ lệ đực:
cái xấp xỉ 1: 1
a. Hai loại giao tử mang NST X và NST Y có số lượng
tương đương*
b. Số lượng giao tử đực bằng số lượng giao tử cái
c. Số cá thể đực và số cá thể cái trong loài bằng nhau
d. Sự thụ tinh của 2 loại tinh trùng mang NST X và NST Y
với trứng có số lượng tương đương nhau*
BTVN: Trả lời câu hỏi trong SGK.