Đường niệu bệnh, tiêu khát (đái tháo đường) (Kỳ 2) doc

Đường niệu bệnh, tiêu khát
(đái tháo đường)
(Kỳ 2)

2. Chẩn đoán và biện chứng phương trị:
2.1. Chẩn đoán.
+ Lâm sàng có triệu chứng điển hình: ăn nhiều, uống nhiều, đái nhiều, sút
cân, mệt mỏi; chẩn đoán thường là không khó. Đối với các trường hợp không có
triệu chứng hoặc triệu chứng không điển hìnhthì thường dựa vào xét nghiệm
đường máu và đường niệu để chẩn đoán xác định.
+ Có triệu chứng đái tháo đường hoặc không, nhưng chỉ cần 1 trong các
triệu chứng dưới đây là có thể chẩn đoán xác định:
- Trong một ngày (một lần) đường máu ³ 11,1 mmol/l.
-Lúc đói thử đường máu 2 lần đều có kết quả ³ 7,8 mmol/l.
-Xét nghiệm đường niệu thấy dương tính rõ.

2.2. Biện chứng luận trị:

2.2.1. Âm hư táo nhiệt:
- Phiền khát uống nhiều, uống không giảm khát, miệng khô lưỡi ráo, cấp
táo hay giận, bức nhiệt tâm phiền, niệu phiền lượng nhiều hoặc đại tiện táo kết,
mạch huyền sác hoặc hoạt sác.
- Phương pháp điều trị: tư âm thanh nhiệt.
- Phương thuốc: “bạch hổ gia nhân sâm thang” hoặc “tiêu khát phương”
hợp “ngọc dịch thang”.
Sinh thạch cao 30 - 60g Tri mẫu 10g
Thái tử sâm 30g Thiên hoa phấn 10g
Sơn dược 30g Ngũ vị tử 10g
Chích cam thảo 10g Cát căn 15g
Hoàng liên 5g Ngẫu tiết 30g
- Gia giảm:

Nếu khát nhiều thì gia thêm: sa sâm, thạch hộc.
Nếu đại tiện bế thì gia thêm: sinh đại hoàng 10g.
2.2.2. Thể khí âm lưỡng hư.
Mệt mỏi vô lực, khí đoản, loạn ngôn, gầy gò, sắc mặt nhợt nhạt, tư hãn, đạo
hãn, miệng khát thích uống, tâm quí thất miên, đại tiện táo, lưỡi hồng ít tân, rêu
mỏng hoặc màu xám lục, mạch huyền tế hoặc tế sác vô lực.
- Pháp điều trị: ích khí dưỡng âm.
- Phương thuốc: “lục vị địa hoàng thang” hợp với “sinh mạch tán” gia
giảm.
Thục địa 15g Sơn dược 20g
Sơn thù nhục 10g Trạch tả 10g
Vân linh 15g Thái tử sâm 10 - 20g
Ngũ vị tử 10g Mạch môn đông 10g
- Gia giảm
.Nếu sốt về chiều, đạo hãn thì gia thêm: hoàng bá 10g, tri mẫu 10g.
.Nếu mất ngủ thì gia thêm: nữ trinh tử, hạn liên thảo đều 15g.
.Nếu lưng gối đau mỏi thì gia thêm: tang thầm tử, câu kỷ tử, đỗ trọng, đều
10g.
2.2.3. Thể khí âm lưỡng hư kiêm ứ:
Ngoài triệu chứng của khí âm lưỡng hư còn có thể thấy ở 50% bệnh nhân
có triệu chứng: tức ngực khí nộ, đau vùng trước tim, đầu choáng, đau đầu, thị lực
giảm, chi thể tê mỏi, bán thân bất toại, lưỡi đa phần xám tía, rìa lưỡi có nhiều ban
điểm ứ huyết, tĩnh mạch dưới lưỡi căng chướng ngoằn ngoèo, mạch tế sáp bất lợi.
- Pháp điều trị: ích khí dưỡng âm - hoạt huyết hóa ứ.
- Phương thuốc: “đào nhân thừa khí thang” hợp phương “sinh mạch tán”
gia giảm:
Đào nhân 10g Hồng hoa 10g
Tây thảo 10g Tô mộc 10g
Điền thất bột (xung) 3g Đan sâm 15g
Quế chi 10g Xuyên khung 10g

Mạch đông 10g Nhân sâm 10g
Ngũ vị tử 10g
- Gia giảm:
Nếu nặng đầu, đau đầu thì gia thêm:xuyên khung, thảo quyết minh.
Nếu chi thể tê mỏi thì gia thêm: kê huyết đằng, uy linh tiên, ngọc trúc.