SKKK-HS HỌC VĂN TÍCH CỰC-HAY

Phơng pháp dạy học phát huy tính tích cực , năng động, sáng tạo, gây hứng thú
học tập cho học sinh môn Ngữ văn THCS
PHNG PHP DY HC PHT HUY TNH TCH CC,
NNG NG, SNG TO, GY HNG TH HC TP CHO
HC SINH MÔN NG VN THCS
I.Đặt vấn đề:
Trong thực tiễn đổi mới hiện đại hoá phơng pháp dạy học cần có
một quan niệm biện chứng lịch sử và khoa học phù hợp vối sự phát
triễn phơng pháp dạy học theo hớng phát huy tính tích cực năng động,
sáng tạo của học sinh Bất cứ một tiến trình đổi mới nào giữa hai cặp
phạm trù truyền thống và hiện dại dờng nh cũng có những nét mà ngời
ta dễ nhận ra là thể hiện sự đối lập .Dẫu rằng đây là một thực tiển của
việc thực thi đổi mối phơng pháp dạy học. Một hiện tợng xã hội đặc
biệt, sự phân biệt tờng minh có ý nghĩa bản chất giữa truyền thống và
hiện đại là không dễ dàng song không phải vì thế mà có thể nhầm lẫn
giữa truyền thống và hiện đại. Nhìn nhận việc sử dụng một thao tác
dạy học, một hoạt động học của học sinh có phải là hiện đại hay
không thể căn cứ vào dấu hiệu bên ngoài của hiện tợng mà phải căn cứ
vào mục đích của việc sử dụng nghĩa là căn cứ vào bản chất của hiện t-
ợng đó. Vì vậy dạy học phát huy tính tích cực năng động sáng tạo của
học sinh là cần thiết đối vối ngời học. Tôi tiến hành nghiên cứu và vận
dụng vào trong giảng dạy để gây hứng thú cho các em học tập nhằm
từng bớc nâng cao chất lợng học văn ở trong nhà trờng.
II.Giải quyết vấn đề:
Dạy học là một vấn đề vô cùng phức tạp và là một lĩnh vực nhất
định. Quy luật phát triển của nền kinh tế xã hội tác động đến quy luật
của sự phát triển tâm lí , sinh lý của ngời học. Phơng pháp dạy học lấy
học sinh làm trung tâm tập trung vào ngời học, trong quá trình dạy học
gắn liền vối t tởng dân chủ hoá giáo dục mà thực chất là nhằm phát
huy mọi tiềm năng của học sinh, xoá bỏ t tởng giáo điều trong dạy
học. Bài học thiết kế theo t tởng cụ thể hoá hoạt động học tập của học

sinh. Chính là tạo cho ngời học sự t do, sự năng động và sáng tạo,


Phơng pháp dạy học phát huy tính tích cực , năng động, sáng tạo, gây hứng thú
học tập cho học sinh môn Ngữ văn THCS
hứng thú trong học tập. Hoạt động học của học sinh là bản chất là t
duy của sự nhận thức của các em Trớc những vấn đề của tự nhiên và
xã hội sẽ là đề tài nghiên cứu không bao giờ cạn của khoa học và luôn
luôn mới đối với giáo viên. Đổi mới chơng trình, sách giao khoa, ph-
ơng pháp dạy học cùng với phơng pháp kiểm tra đánh giá . Đổi mới
công tác quản lí trờng học, đổi mới thi đua khen thởng đều nhằm
đến cái đích cuối cùng là vì lợi ích của ngời học hình thành và phát
triển năng lực cao đẹp cuả học sinh trên cơ sở các em học thực, làm
thực. Trong tiến trình thực thi đổi mới ắt sẽ có những phát sinh cản trở
mà ngời ta thờng nói một cách văn chơng là sự xung đột và sự mâu
thuẩn. Điều đó cũng là bình thờng và mang tính tất yếu. Nếu không có
sự mâu thuẩn và xung đột thì là bất bình thuờng và cha hẳn đã phù hợp
với thực tế.
Đổi mới phơng pháp dạy học đợc xem là khâu quan trọng để nâng
cao chất lợng, giáo dục,dạy học cũng có nghĩa là quá trình giáo dục và
quá trình dạy học phải đợc tiến hành dựa trên những căn cứ khoa học
nghiên cứu về nguời học.Thay đổi t duy về cách tiếp cận nhận thức của
học sinh trong quá trình dạy học theo hớng học sinh là chủ thể. Có vai
trò chủ động là trung tâm của quá trình s phạm sẽ định hớng và quyết
định việc lựa chọn phơng pháp dạy học phù hợp có hiệu quả. Sự thay
đổi về phơng pháp dạy học chủ yếu liên quan đến hai nhân tố, sự thay
đổi quan niệm về cách nhận thức về học sinh.Cách nhìn đối với học
sinh không đúng sẽ đem đến sự khác biệt về phơng pháp dạy học.
Một trong những thuộc tính của t duy là sự mềm dẻo, dễ thích nghi
đặc biệt là lứa tuổi học sinh cho nên các biện pháp, cách thức tổ chức

và tiến hành dạy học có biểu hiện của sự khuôn sáo, rập khuôn,cứng
nhắc là điều rất cần phải tránh.Có thể khẳng định sự mềm dẻo và sự
rộng mở trong t duy của học sinh hiện nay là thực hiện vô cùng sinh
động khiến giáo viên luôn luôn ngỡ ngàng và có đối sách kịp thời đổi
mới phơng pháp giáo dục,dạy học nhằm đáp ứng nhu cầu của giáo
dục,dạy học. Nhằm đáp ứng yêu cầu của mục tiêu đào tạo .Khuôn mẩu
hay là quán tính ở ngời giáo viên tởng vô hại nhng hết sức nguy


Phơng pháp dạy học phát huy tính tích cực , năng động, sáng tạo, gây hứng thú
học tập cho học sinh môn Ngữ văn THCS
hiểm.Vì nó có tính làm cho sự sáng tạo của hoc sinh bị thui chặt .Chỉ
có giúp học sinh vợt qua đợc những khuôn mẫu đã có sẵn mơí tạo điều
kiện cho các em tiếp cận đợc cái mới.Và từ đó có hi vọng giải phóng
đợc tiềm năng, năng lực.Ngời ta vẫn cho rằng thầy nào trò nấy,thầy
dạy thế nào thì trò sẽ học nh thế là cơ sở.Thầy dạy theo kiểu đọc chép
thì trò sẽ học theo kiểu đọc chép.Đơng nhiên hậu quả của việc dạy và
học nh thế sẽ dẫn đến tai hại là học sinh khó có khả năng có thể giải
quyết đợc những vấn đề mới và những tình huống mới đặt ra trong học
tập.Dạy học nh thế trong học tập ngoài việc ghi nhớ máy móc là chủ
yếu về mặt nhận thức học sinh khó phản ánh đợc bản chất và mối quan
hệ của sự vật khách quan mà con ngời không nhận biết đợc bằng tri
giác và cảm giác trực tiếp bằng biểu tợng .T duy phân tích,tổng hợp,so
sánh phân loại,hệ thống hoá, trừu tợng hoá,khái quát hoá, sẽ khó có
cơ hội phát triển ở học sinh vì họ không đợc tham giavào các hoạt
động phù hợp vỡi những trò chơi bằng giao tiếp bằng ngôn ngữ,không
đợc tập quan sát,tập suy nghĩ,tập các thao tác t duy ,từ thấp đến cao từ
đơn giản đến phức tạp ,t cụ thể đến trừu tợng.
Tính năng động là bản chất quan trọng của nhân cách thể hiện
bằng hành động tích cực chủ động trong mọi lĩnh vực hoạt động không

trùng khớp,ỷ lại vào ngời khác.Dạy học bằng cách kiểu tạo ra những
tình huống hoặc bài tập nhận thức lôi cuốn sự chú ý của ngời đọc,buộc
ngời đọc phải suy nghĩ độc lập,có những nhận xét phê phán là tạo cơ
hội cho học sinh đợc giải quyết vấn đề,rút ra những kết luận bổ ích
nhằm hình thành,rèn luyện tính năng động một cách tự nhiên Đây
cũng là cách phát huy tính tích cực lĩnh hội kiến thức của học sinh do
đó kiến thức sẽ thấm sâu hơn và đợc ghi nhớ bền vững khác với kiểu
học vẹt,học thuộc mà không hiểu.
Trong quá trình giáo dục, dạy học thì năng động của học sinh còn chú
trọng động viên, khích lệ, chứ không phải vì thành tích.Đẩy thành tích
lên thành một thứ bệnh mà hiện nay chúng ta đang chữa và chống gợi
mở tạo điều kiện giúp học sinh phát huy tinh thần tích cực chủ động
học tập, tham gia lao động ,hoạt động ngoại khoá,sinh hoạt tập thể vui


Phơng pháp dạy học phát huy tính tích cực , năng động, sáng tạo, gây hứng thú
học tập cho học sinh môn Ngữ văn THCS
chơi giải trí và các hoạt động xã hội khác của cộng đồng.Tính năng
động sáng tạo là những phẩm chất có ý nghĩa quan trọng đảm bảo cho
sự thành đạt trong tơng lai của mỗi học sinh trong xã hội luôn đổi mới
hiện nay
Luật giáo dục chỉ rõ phơng pháp dạy học giáo dụcphải phát huy t duy
sáng tạo cần bắt đầu từ sự quan sát,phân tích,đánh giá,sự vật khách
quan,tìm ra vấn đề,đặt thành giả thiết và nêu phơng pháp giải quyết.T
duy sáng tạo bắt nguồn từ những kinh nghiệm và hiểu biết sâu sắc các
vấn đề lý thuyết cũng nh thực tiễn cộng với mức độ thành thạo của
thao tác t duy , lô gíc.Song chỉ các t duy đơn thuần cũng cha đủ đảm
bảo sáng tạo đợc cái mới,đồng thời huy động mọi phẩm chất,ý thức
cần thiết của nhận thức,lòng quyết tâm dũng cảm ,say mê đến quên
mình.Trong dạy học cần kết hợp rèn luyện khả năng t duy độc lập, tiếp

thu có phê phán với việc bồi dỡng cvác phẩm chất, nhân cách lý tởng
sống cao đẹp cho học sinh.
Động cơ mạnh mẽ đúng đắn phê phán một cách khách quan cơ
sở một ý kiến,một vấn đề chính là biểu hiện một cách tiếp cân
mới,cách nhìn mới và là khởi đầu của kiểu t duy sáng tạo chỉ khi học
sinh có đầu óc phê phán,thực ra say mê khám phá và có hoài bão
chiếm lĩnh cá mới,thì đòi hỏi học sinh tự mình tiến hành học tập,rèn
luyện các phẩm chất đạo đức tốt đẹp và khắc phục những nét tính cách
,thói quen không tốt một cách tự nguyện,tự giác và có hệ thống.Có đợc
năng lực tự giác thực hiện những nhiệm vụ học tập ở điều kiện quan
trọng để học sinh hoàn thành tốt nhiệm vụ học tập.Từ đó tự hoàn thiện
nhân cách theo hớng phát triển toàn diện có đạo đức, có tri thức, sức
khoẻ, thẩm mỹ .
III.Kết luận
Yêu cầu về phơng pháp dạy học,phơng pháp giáo dục theo hớng
tích cực hoá quá trình dạy học gây hứng thú học tập cho học sinh,đòi
hỏi ngời giáo viên phải nghiêm cứu tìm tòi, cải tiến và vận dụng các
hình thức và phơng pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực chủ


Phơng pháp dạy học phát huy tính tích cực , năng động, sáng tạo, gây hứng thú
học tập cho học sinh môn Ngữ văn THCS
động tự lập trong hoạt động học tập của học sinh. Đây là con đờng để
khắc phục tình trạng thụ động nghe giảng và vùi đầu vào làm bài tập
suốt ngày của học sinh .Đồng thời đây là cách thúc đẩy học sinh hứng
thú tham gia vào quá trình hoạt động trí tụê làm quen với lôgíc của
khoa học với quá trình lao động thực tiển và biết cách ứng dụng lý
thuyết vào thực tiển đời sống. Muốn đạt đợc yêu cầu tích cực hoá khi
giảng bài giáo viên nên nêu lên những tình huống có vấn đề và cố
gắng giúp học sinh nêu lên đợc những giả thiết và cách kiểm nghiệm.

Chẳng hạn khi ra bài tập giáo viên không đơn thuần ra lại những bài
học sinh đã học, đã làm hoặc những bài quá dễ gây sự nhàm chán cho
học sinh mà nên đa ra những dự kiến, những tình tiết mới với mức độ
khó tăng dần để học sinh phát huy tính độc lập sáng tạo, liên hệ, so
sánh với thực tiển từ đó học sinh có sự suy ngẫm, tìm tòi lựa chọn các
giải pháp tối u. Khi ra câu hỏi kiểm tra thì không nên đa ra những câu
hỏi ngẫu nhiên phân tích theo hớng chỉ đơn thuần kiểm tra sự ghi nhớ
của học sinh mà nên hớng theo một chủ điểm đã học và chuẩn bị cơ sở
nhận thức để học sinh dể dàng hội nhập với chủ điểm bài giảng mới./.
ông H , ng y 10 tháng 4 n m 2009
Ngi vit :

Trn Th Khỏnh