Ngộ độc thức ăn do vi khuẩn docx

Ngộ độc thức ăn do vi khuẩn
Trong điều kiện thời tiết nắng nóng
như hiện nay, các loại thức ăn đã chế
biến và chưa chế biến rất dễ bị
nhiễm khuẩn gây ngộ độc thức ăn.
Trong khi ở một vài địa phương đang
xuất hiện bệnh tiêu chảy cấp nguy hiểm
thì việc đề cao cảnh giác phòng chống
các bệnh tiêu chảy là rất cần thiết. Bài
viết sau đây sẽ giúp độc giả một số hiểu
biết để phòng tránh ngộ độc thức ăn do
vi khuẩn.
Các bệnh tiêu chảy do ngộ độc thức
ăn bởi vi khuẩn thường gặp
Có nhiều loại vi khuẩn gây ngộ độc
thức ăn, trong đó các loại vi khuẩn gây
ngộ độc thức ăn thường gặp là:
Vi khuẩn Staphylococcus aureus có
thời gian ủ bệnh ngắn nhất từ 1 - 6 giờ,
thường kéo dài dưới 12 giờ tạo ra độc
tố gây bệnh tiêu chảy. Vi khuẩn này có
thể sinh sôi ở các nhiệt độ khác nhau,
do đó, nếu thực phẩm được đưa ra
ngoài tủ lạnh lâu và sau đó nấu lại rồi
giữ ở nhiệt độ phòng, vi khuẩn sẽ có cơ
hội tạo độc tố ruột. Bệnh thường xảy ra
sau các bữa ăn dã ngoại tập thể có món
rau trộn dầu giấm, khoai tây, nước sốt,
bánh ngọt. Bệnh nhân có các triệu
chứng tiêu chảy, buồn nôn, nôn và đau
bụng quặn, nhưng ít khi bị sốt.

Ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn C.
perfringens có thời gian ủ bệnh dài hơn
từ 8 - 14 giờ, do các bào tử của vi
khuẩn bền với nhiệt, sống sót trong thịt
gia cầm và các loài rau đậu không nấu
kỹ. Sau khi ăn, độc tố sinh ra trong
đường tiêu hoá gây đau quặn bụng và
tiêu chảy, ít khi có nôn và sốt. Bệnh
thường tự khỏi, hiếm khi kéo dài hơn
24 giờ.

Quán hàng rong kém vệ sinh dễ gây
ngộ độc.
Không phải tất cả các nguyên nhân của
ngộ độc thức ăn đều do vi khuẩn. Cũng
có khi bệnh nhân bị tiêu chảy do ngộ
độc thực phẩm, trường hợp này có thời
gian ủ bệnh ngắn, như chất capsaicin
tìm thấy trong ớt và nhiều độc tố khác
trong cá, sò, ốc, tôm, cua.
Nhiều trường hợp tiêu chảy không do
viêm thì có thể tự khỏi hay được điều
trị theo kinh nghiệm, không cần thiết
phải xác định nguyên nhân của bệnh.
Trường hợp nghi ngờ bệnh tả, người ta
sẽ cấy phân tìm vi khuẩn. Tất cả các
bệnh nhân có sốt và bằng chứng của
bệnh mắc phải ngoài bệnh viện nên
được cấy phân tìm mầm bệnh. Các
dòng của loại gây xuất huyết đường

ruột có thể được nhận diện bằng cách
phân loại huyết thanh, hoặc bằng phản
ứng lên men đường lactose. Xét
nghiệm phân tươi tìm kén của amip và
thể tự dưỡng của ký sinh trùng.
Phương pháp điều trị
Nhiều trường hợp bệnh nhân bị tiêu
chảy có thể tiến hành điều trị ngay dựa
vào bệnh sử, xét nghiệm phân và đánh
giá mức độ nặng nhẹ của tình trạng mất
nước. Điểm chính trong điều trị các
bệnh tiêu chảy là bồi phụ nước và điện
giải. Vì vậy điều trị bệnh tả và các bệnh
tiêu chảy gây mất nước khác nên sử
dụng dung dịch oresol theo đường
uống. Việc dùng dung dịch oresol uống
đã làm giảm tỷ lệ tử vong do bệnh tả từ
trên 50% (nếu không được điều trị)
xuống còn dưới 1%. Bệnh nhân mất
nước nặng hay những bệnh nhân nôn
nhiều không uống được thì phải truyền
tĩnh mạch dung dịch Lactat Ringer.
Tuy hầu hết các dạng tiêu chảy ở khách
du lịch do vi khuẩn E. Coli gây ngộ độc
đường ruột gây ra thường được điều trị
có hiệu quả bằng cách bồi phụ nước,
thuốc bismuth subsalicylat hay thuốc
giảm nhu động ruột, nhưng thuốc
kháng sinh có thể rút ngắn thời gian bị
bệnh từ 3 - 4 ngày xuống còn 1 - 2

ngày.
Cách phòng chống ngộ
độc thức ăn do vi khuẩn

Cải thiện điều kiện vệ
sinh để hạn chế sự lây
nhiễm theo đường tiêu
hoá của các tác nhân gây
bệnh đường ruột. Khách
du lịch có thể làm giảm
nguy cơ mắc bệnh của
mình bằng cách chỉ ăn các
thức ăn mới nấu, còn
nóng; tránh ăn rau sống;
ăn các loại trái cây cần
gọt bỏ vỏ, uống nước nấu
chín hay nước đóng chai,
không uống nước đá.
Hiện nay, nhiều công
trình nghiên cứu đang nỗ
lực tạo ra các vaccin hữu
hiệu chống lại các tác
nhân gây bệnh thường
gặp. Các nghiên cứu gần
đây cho thấy có nhiều hứa
hẹn trong việc chế tạo ra
các vaccin phòng bệnh do
các loại vi khuẩn
retrovirus, Shigella, V.
cholera, S. typhi và E.

Coli gây ngộ độc đường
ruột.
ThS. Bùi Quỳnh Nga