bài giảng phương pháp luận nghiên cứu khoa học - chương 7 phương pháp phỏng vấn và quan sát

Phương Pháp Phỏng Vấn và Quan Sát
Phương pháp phỏng vấn
Chuẩn bị cho câu hỏi cho phỏng vấn
Một số kỹ năng phỏng vấn viên
- Hiểu cuộc phỏng vấn
- Phải hoàn thànhh cuộc phỏng vấn
- Thực hành phỏng vấn
- Giảm tối thiểu vấn đề cá nhân của bạn
- Vấn đề nhạy cảm
PHỎNG VẤN NHÓM TẬP TRUNG
Phỏng vấn nhóm tập trung là gì?
Phỏng vấn nhóm tập trung là tập hợp một nhóm người tập hợp lại để
trình bày quan điểm của họ cho các câu hỏi.
I. Thiết kế một cuộc thảo luận nhóm tập trung
• Xác định mục tiêu
• Xác định khách thể
• Xác định kết quả thu được để làm gì?
• Xây dựng kế hoạch của thảo luận nhóm tập trung
• Lựa chọn và huấn luyện nhân viên
• Các thành phần tổ chức nhóm phỏng vấn nhóm tập trung
7. Một số yêu cầu đối với thảo luận nhóm tâp trung
8. Các giai đoạn của thảo luận
4. Xây dựng kế hoạch của thảo luận nhóm tập trung
Bước 1 Quyết định sẽ tiến hành cuộc nghiên cứu như thế nào
Bước 2 Tính toán những điều kiện nhân sự
Bước 3 Xác định thời gian biểu cho thảo luận nhóm
Bước 4 Duyệt lại các kế hoạch
6. Các thành phần tổ chức nhóm phỏng vấn nhóm
tập trung
a. Người điều khiển thảo luận nhóm tập trung
b. Thư ký trong thảo luận nhóm tập trung

c. Trợ lý thảo luận nhóm tập trung
Những yêu cầu đối với thảo luận nhóm tập trung
-Thời gian
- Tạo bầu không khí
- Bám sát chủ để
- Chuẩn bị
- Không gian thảo luận
- Thiết kế thảo luận ngồi theo hình gì?
- Đặc điểm tương đồng giữa các người thảo luận
Các giai đoạn của thảo luận nhóm tập trung
1. Giới thiệu
2. Thảo luận sâu có trọng tâm
3. Kết thúc cuộc thảo luận
a. Tóm lược dữ liệu
b. Quản lý dữ liệu
Ưu và Nhược điểm của thảo luận nhóm tập trung
Ưu điểm
• Khối lượng thông tin
• Thích hợp khảo cứu những vấn đề
tương đối đơn giản
• Phát hiện thái độ của khách thể
• Thường được chấp nhận do tính chất
mang tính trao đổi
• Nhược điểm
- Kết quả không thể công bố trên diện rộng
- Các thành viên thường bị chi phối bởi tâm lý
xã hội
- Nếu không huấn luyện tốt kết quả sẽ không
như mong đợi
- Có thể nhìn thấy được bức tranh nhiều mặt của

một vấn đề
7. Một số yêu cầu đối với thảo luận nhóm tâp trung
8. Các giai đoạn của thảo luận
4. Xây dựng kế hoạch của thảo luận nhóm tập trung
Bước 1 Quyết định sẽ tiến hành cuộc nghiên cứu như thế nào
Bước 2 Tính toán những điều kiện nhân sự
Bước 3 Xác định thời gian biểu cho thảo luận nhóm
Bước 4 Duyệt lại các kế hoạch
6. Các thành phần tổ chức nhóm phỏng vấn nhóm
tập trung
a. Người điều khiển thảo luận nhóm tập trung
b. Thư ký trong thảo luận nhóm tập trung
c. Trợ lý thảo luận nhóm tập trung
Những yêu cầu đối với thảo luận nhóm tập trung
-Thời gian
- Tạo bầu không khí
- Bám sát chủ để
- Chuẩn bị
- Không gian thảo luận
- Thiết kế thảo luận ngồi theo hình gì?
- Đặc điểm tương đồng giữa các người thảo luận
Các giai đoạn của thảo luận nhóm tập trung
1. Giới thiệu
2. Thảo luận sâu có trọng tâm
3. Kết thúc cuộc thảo luận
a. Tóm lược dữ liệu
b. Quản lý dữ liệu
Ưu và Nhược điểm của thảo luận nhóm tập trung
Ưu điểm
• Khối lượng thông tin

• Thích hợp khả cứu những vấn đề tương đối đơn giản
• Phát hiện thái độ của khách thể
• Thường được chấp nhận do tính chất mang tính trao đổi
• Có thể nhìn thấy được bức tranh nhiều mặt của một vấn đề
Nhược điểm
- Kết quả không thể công bố trên diện rộng
- Các thành viên thường bị chi phối bởi tâm lý xã hội
- Nếu không huấn luyện tốt kết quả sẽ không như mong đợi
Chương 6
SOẠN BẢNG CÂU HỎI VÀ TIẾN HÀNH PHỎNG VẤN
1. Soạn bảng câu hỏi theo mục tiêu nghiên cứu
2. Cách kiểm tra bảng câu hỏi có đáp ứng mục tiêu nghiên
cứu không
3. Chọn mẩu điều tra
1. SOẠN BẢNG CÂU HỎI THEO MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1. Cách ước lượng số câu hỏi theo mục tiêu nghiên
cứu
2. Các loại câu hỏi
3. Một số lưu ý khi thu thập dữ liệu bằng bảng hỏi
Bản điều tra Anket là hình thức chuẩn bị sẵn những câu hỏi
theo nội dung cần thiết cho đề tài nghiên cứu. Thường được
sử dụng trong định hướng và thăm dò trong quá trình nghiên
cứu.
Một số dạng câu hỏi được sử dụng trong thiết kế bảng Anket:
1. Câu hỏi đóng.
2. Câu hỏi mở.
3. Câu hỏi vừa đóng vừa mở.
4. Câu hỏi kết hợp (ma trận)
CÁC LOẠI CÂU HỎI
•

Thuận lợi:
- Ít tốn kém, dễ sử dụng.
- Có thể gửi bảng hỏi cho nhiều người cùng một lúc. Qua
bưu điện hay phân phát cho cả một tập thể.
- Bản chất trung lập, vô tư của câu hỏi.
- Các đương sự “vô danh” nên nói thẳng quan điểm hơn.
- Khi trả lời bảng hỏi khách thể không bị thức dục nên
không gây ra sai lầm.
- Khối lượng tài liệu được định lượng bằng số.
• Khó khăn:
-Bảng câu hỏi không thể sử dụng cho tất cả mọi người
vì có những người không biết chữ hay không có khả
năng trả lời các câu hỏi phức tạp.
- Nếu bảng câu hỏi không bao quát hết các khả năng sẽ
trả lời của KT, thì có những câu TL hay và mang tính
bản chất vấn đề đôi lúc lại không có trong các đáp án
của bảng câu hỏi.
- Vì “vô danh” nên đôi lúc KT trả lời qua loa, trả lời
cho có. Bảng hỏi dễ khái quát, nhưng lại khó phân tích
chuyên sâu.
- Độ tin cậy giữa câu trả lời và hành vi thực không cao.
Một số chú ý khi sử dụng phương pháp này:
- Cách chọn mẫu.
- Chú ý cách sử dụng hình thức câu hỏi: câu đóng, mở,
vừa đóng vừa mở, câu điền khuyết.
- Chú ý cách phân bố số lượng về các loại câu hỏi (số
lượng câu hỏi đóng, mở, câu hỏi vừa đóng vừa mở) cho
hợp lý.
- Ngôn từ sử dụng trong câu hỏi.
- Đối tượng được hỏi là ai.

- Cách thu hồi bảng hỏi, tránh để mất bảng hỏi đã phát
ra cho khách thể.
- Bảng hỏi phải được xây dựng kỹ càng và đã có điều
tra trên dạng mẩu thử.
- Cách sắp xếp thứ tự các câu hỏi, câu nào trước, câu
nào sau.
- Nên đặt những câu hỏi mang tính chất tế nhị, đụng
chạm, riêng tư vào cuối bảng hỏi và chú ý thái độ hỏi
đối với KT. Tốt nhất là nên dùng các câu hỏi lảng
tránh với những vấn đề đặc biệt.
- Bảng hỏi nên kèm chú thích đối với những câu hỏi
phức tạp.
3. Cách chọn mẫu:
Chọn mẫu là quá trình lựa chọn phần đại
diện của khối dân cư. Vì sao phải lựa chọn
mẫu:
- Khảo sát theo mẫu nhanh hơn và rẻ hơn.
- Mẫu nhỏ nên thông tin mang lai cặn kẽ
hơn, cụ thể hơn.
- Mẫu nhỏ thì sự sai sót sẽ nhỏ hơn.
- Kinh tế hơn về mặt tiên bạc và nội dung.
• Có hai hình thức mẫu:
– Mẫu xác suất.
– Mẫu phi xác suất.
Các phương pháp chọn mẫu:
A. Mẫu xác suất
1. Chọn mẫu ngẫu nhiên:
-Đơn giản là cách viết tên các cá nhân
trong mẫu lên giấy và bốc thăm.