TÁC DỤNG TỪ CỦA DÒNG ĐIỆN
TỪ TRƯỜNG
I – MỤC TIÊU BÀI DẠY:
Mô tả được TN về các tác dụng từ của dòng điện.
Trả lời được câu hỏi, từ trường tồn tại ở đâu.
Biết cách nhận biết từ trường.
II – CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH:
Đối với mỗi nhóm học sinh
2 giá TN, một nguồn điện 4,5V, 1 kim nam châm được đặt trên giá có trục thẳng
đứng, 1 công tắc.
1 đoạn dây dẫn bằng constantan dài khoảng 40cm, 5 đoạn dây dẫnbằng đồng, có
vỏ bọc cách điện dài khoảng 30cm. 1 biến trở, 1 ampe kế có GHĐ 1,5A và ĐCNN 0,1A.
III – TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY:
1 - Ổn định tình hình lớp: (1 phút)
2 - Kiểm tra bài cũ: (5 phút)
1.Mô tả từ tính của nam châm.
2.Nêu cách xác định từ cực Bắc, Nam của nam châm vĩnh cửu.
3.Các từ cực loại nào thì hút nhau, loại nào thì đẩy nhau.
Hoạt động 1: Phát hiện tính
chất từ của dòng điện(13 phút)
Tổ chức tình huống dạy học.
nêu vấn đề như SGK.
Yêu cầu HS:
Nghien cứu cách bố trí TN trong
hình 22.1 SGK, trao đổi về mục đích
TN.
Bố trí và tiến hành TN theo
nhóm, trao đổi các câu hỏi trong C1.
***Lưu ý, lúc đầu đặt dây dẫn AB
song song với kim nam châm đứng
thăng bằng.
Đến các nhóm, theo dõi và giúp
đỡ HS tiến hành TN, quan sát hiện
tượng.
.
Làm TN phát hiện
tác dụng từ của dòng
điện.
Thực hiện C1.
Cử đại diện nhóm
báo cáo kết quả và trình
bày nhận xét kết quả TN.
Rút ra kết luận
I.LỰC TỪ
1.Thí nghiệm
2.Kết luận
Dòng điện chạy
qua dây dẫn
thẳng hay dây
dẫn có hình dạng
bất kì đều gây ra tác
dụng lực (gọi là
lực từ) lên kim nam
châm đặt gần nó.
Ta nói rằng dòng
điện có tác dụng từ.
Hoạt động 2: Tìm hiểu từ
trường(15 phút)
Nêu vấn đề: Trong TN trên, kim
nam châm đặt dưới dây dẫn điện thì
chịu tác dụng của lực từ.
Có phải chỉ có vị trí đó mới có
lực từ tác dụng lên kim nam châm hay
không? Làm thế nào để trả lời được
câu hỏi đặt ra?
hướng dẫn các em thực hiện C2,
C3.
Gợi ý: Hiện tượng xảy ra đối với
kim nam châm trong TN trên chứng tỏ
không gian xung quanh dòng điện,
Làm TN, thực hiện
C2, C3.
Rút ra kết luận
Mô tả được cách dùng
kim nam châm để phát
hiện lực từ và nhờ đó phát
hiện ra từ trường.
Rút được kết luận
về cách nhận biét từ
trường.
Nhắc lại được cách
II.TỪ TRƯỜNG
1.Thí nghiệm
2.Kết luận
Không gian
xung quanh nam
châm, xung quanh
dòng điện có khả
năng tác dụng lực
từ lên kim nam
châm đặt trong nó.
Ta nói không gian
xung quanh nam châm có gì đặc biệt?
Yêu cầu HS đọc kĩ kết luận
trong SGK và nêu câu hỏi: Từ trường
tồn tại ở đâu?
Tìm hiểu cách nhận biết từ
trường
Căn cứ vào đặc tính nào của từ
trường để phát hiện ra từ trường?
Thông thường, dụng cụ đơn giản
để nhận biết từ trường là gì?
Hoạt động 3: Củng cố và vận dụng(9
phút)
tiến hành TN để phát hiện
ra các tác dụng từ của
dòng điện trong dây dẫn
thẳng.
đó có từ trường.
3.Cách nhận
biết từ trường
Nơi nào trong
không gian có lực
từ tác dụng lên
kim nam châm thì
nơi đó có từ trường.
Giới thiệu thí nghiệm lịch sử Ơ-
xtét.
Nêu câu hỏi:
Ơ-xtét đã làm TN như thế nào để
chứng tỏ rằng điện “sinh ra” từ.
Yêu cầu HS làm C4, C5, C6 vào
vở và trao đổi trên lớp để chọn phương
án tốt nhất.
Làm bài tập vận
dụng C4, C5, C6.
Tham gia thảo luận
trên lớp về các đáp án của
bạn.
Nhắc lại những
kiến thức cần ghi nhớ.
III.VẬN DỤNG
4 – Dặn dò học sinh chuẩn bị cho tiết học tiếp theo: (2 phút)
Học thuộc phần ghi nhớ, khi học bài cần xem lại các thí nghiệm và liên hệ với thực
tế.
Đọc kĩ các bài tập vận dụng.
Làm bài tập 22.1 – 22.4 trong sách bài tập.