SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM * "TẠO HỨNG THÚ CHO HỌC SINH TRONG CÁC BÀI HỌC CHỦ ĐỀ ĐẠO ĐỨC MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN 9"
MỤC LỤC
NỘI DUNG ĐỀ TÀI 2
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 2
1. Tên đề tài: 2
2. Lý do chọn đề tài: 2
3. Cơ sở lí luận và thực tiễn để giải quyết đề tài 2
4.Mục tiêu của đề tài 4
5. Phạm vi thực hiện đề tài: 4
PHẦN II:QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN ĐỀ TÀI 5
A. Đặc điểm môn học 5
B. Những quan điểm về vấn đề tạo hứng thú trong giờ dạy môn GDCD 5
I.Vài suy nghĩ về vấn đề tạo hứng thú với môn học cho học sinh: 5
II. Một số biện pháp chính khi thực hiện: 7
III. Ứng dụng trong bài dạy cụ thể 8
IV. Kết quả 19
PHẦN III: NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM SAU KHI THỰC HIỆN ĐỀ TÀI 20
PHẦNIV:KẾTLUẬN 22
DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT
CNTT: Công nghệ thông tin
CSVC: Cơ sở vật chất
GD-ĐT: Giáo dục đào tạo:
PPDH: Phương pháp dạy học
GDCD: Giáo dục công dân
G/V: Giáo viên
H/S: Học sinh
Email: Mobile:0913.380.727
1
Trần Văn Thịnh * TRƯỜNG THCS VÂN HÒA * NĂM HỌC: 2009-2010
NỘI DUNG ĐỀ TÀI
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. TÊN ĐỀ TÀI:
"TẠO HỨNG THÚ CHO HỌC SINH TRONG CÁC BÀI HỌC THUỘC CHỦ
ĐỀ ĐẠO ĐỨC MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN LỚP 9"
2.LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Trước đây, bộ môn Giáo dục công dân (GDCD) không được coi trọng ở trường
phổ thông, người dạy thường trái ban, hoặc giáo viên chủ nhiệm lớp nào thì dạy bộ
môn Giáo dục công dân lớp đó. Vì vậy, giáo viên dạy bộ môn này chưa có sự đầu tư
trong bài dạy. Nội dung bài dạy đơn điệu, sơ sài. Thậm chí giờ dạy chỉ qua loa, chiếu
lệ để giáo viên chủ nhiệm còn giải quyết việc khác của lớp. Hiện nay, bộ môn GDCD
đã được chỉ đạo cải tiến về phương pháp dạy học cùng những kỳ thi giáo viên
giỏi qua từng cấp, đặc biệt hằng năm Phòng giáo dục có thanh tra giáo viên dạy
bộ môn này. Qua những đợt hội giảng, thi giáo viên giỏi các cấp hay những đợt
thanh tra chuyên môn, giáo viên được cọ sát, học hỏi rất nhiều. Song nếu chỉ qua
những đợt thi đó thì chưa đủ mà giáo viên còn phải tìm tòi, sáng tạo phương pháp
dạy học mới để phát huy được tính tích cực chủ động của học sinh trong giờ học
đồng thời khêu gợi niềm say mê, háo hức của học sinh với bộ môn giáo dục nhân
cách này. Đó chính là lí do tôi chọn đề tài: "Tạo hứng thú cho học sinh trong các bài
học thuộc chủ đề đạo đức môn Giáo dục công dân –Lớp 9"
3. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN ĐỂ GIẢI QUYẾT ĐỀ TÀI
1. Thực trạng việc giảng dạy bộ môn GDCD ở nhà trường hiện nay :
Như chúng ta đã biết ngành giáo dục đã trải qua rất nhiều cuộc cải cách giáo dục
và đã phấn đấu thực hiện mục tiêu đào tạo thế hệ trẻ,đáp ứng phù hợp với yêu cầu
của các giai đoạn cách mạng mới. Tuy nhiên, ngành giáo dục vẫn còn trăn trở cùng
sự chỉ đạo của Đảng và Nhà nước về phương pháp giáo dục đào tạo nêu trên, tuy
có được nghiên cứu, ứng dụng vào thực tiễn học tập cũng như đời sống hằng ngày
nhưng chưa đạt kết quả như mong muốn. Vì sao vậy? Có rất nhiều lí do dẫn đến việc
giáo dục nhân cách cho học sinh chưa đạt hiệu quả cao.
Vấn đề trước hết phải kể đến đó là xã hội, gia đình và bản thân ngành giáo dục còn
chú trọng các môn khoa học nhằm nâng cao trí tuệ mà chưa chú ý nâng cao nhân
cách cho học sinh, nghĩa là chỉ chú ý rèn tài mà chưa chú ý rèn đức. Biểu hiện cụ thể
Email: Mobile:0913.380.727
2
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM * "TẠO HỨNG THÚ CHO HỌC SINH TRONG CÁC BÀI HỌC CHỦ ĐỀ ĐẠO ĐỨC MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN 9"
mà ai cũng thấy rõ là môn GDCD chưa bao giờ được Bộ Giáo dục và Đào tạo xếp
vào môn thi tốt nghiệp hay vào cấp III dù chỉ một lần. Điều này không chỉ làm cho
học sinh mà cả giáo viên chủ quan,coi là môn học phụ và chỉ ý thức được rằng miễn
là dạy - học đủ bài, đúng chương trình là đạt yêu cầu.Chính môn GDCD không
được chọn vào các môn thi trong các kì thi quan trọng nên sách tham khảo,sách bài
tập còn ít, đặc biệt là sách viết về phương pháp dạy học bộ môn này thì càng hạn chế.
Một vấn đề nữa là lượng thời gian dành cho bộ môn này còn ít (1 tiết / tuần ). Sách
mới viết hiện nay nội dung rất phong phú, hợp với trình độ học sinh nhưng nếu giáo
viên dạy bộ môn mà không có sự đầu tư,liên hệ,ứng dụng thực tiễn thì giờ học sẽ rất
nhàm chán,thậm chí học sinh không chú ý lắng nghe. Thực tế đã cho thấy hầu hết
học sinh không hứng thú học bộ môn này.
Thông qua việc dự giờ các lớp và tình hình giảng dạy chung của khối lớp 9,tôi
nhận thấy điểm hạn chế tồn tại tập trung ở phương pháp truyền thụ kiến thức
của giáo viên cho học sinh. Trước hết là sự đầu tư cho giờ dạy còn hạn chế dẫn đến
giờ học khô khan, không đọng lại trong tâm trí học sinh một hình ảnh hoặc một ấn
tượng nào.Thứ hai vì trình độ chuyên môn về môn này của giáo viên còn hạn
chế(giáo viên thường là trái ban) nên những nội dung bài dạy còn chưa sâu,chưa kĩ.
Trong đợt tổ chức Hội thi giáo viên dạy giỏi bộ môn Giáo dục công dân chuyên đề “
Giáo dục đạo đức theo tấm gương Chủ tịch Hồ Chí Minh” cấp THCS đầu năm học
2009 -2010 vừa qua, trải qua những vòng loại, các giáo viên đạt thành tích cao trong
hội thi đều là những giáo viên đã biết kết hợp nhiều phương pháp dạy học để gây hấp
dẫn, hứng thú cho học sinh và điều rất quan trọng đó là sử dụng công nghệ thông tin, đặc
biệt là kênh hình hợp lí, để lại những ấn tượng sâu đậm trong tâm hồn học sinh.
2. Với đối tượng học sinh ở trường THCS Vân hoà:
- Học sinh ở trường THCS Vân hoà hầu hết là con em vùng nông thôn miền núi,thu nhập
chủ yếu bằng nông nghiệp và nghề tự do nên trình độ dân trí thấp.Phụ huynh học sinh chủ
yếu lo miếng cơm manh áo mà chưa chú ý giáo dục con cái toàn diện về mọi mặt.
- Đa số học sinh chưa tự giác học tập, ít tham khảo sách vở,mải chơi,một số em thì
phải phụ giúp gia đình để có thu nhập. Các em chưa có thói quen chủ động tìm hiểu,
khám phá bài học nếu không được giao nhiệm vụ cụ thể . Các em ngại đi tìm tư liệu
cho bài học, tiếp thu bài một cách thụ động dẫn kết quả bài học cũng như chất lượng
giảng dạy bộ môn không cao.
Email: Mobile:0913.380.727
3
Trần Văn Thịnh * TRƯỜNG THCS VÂN HÒA * NĂM HỌC: 2009-2010
4.MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI
Trên cơ sở lý luận đã nêu việc thực hiện đề tài này về cơ bản nhằm đạt dược các
mục tiêu sau:
• Tạo được hứng thú cho h/s trong học tập ở lớp cũng như ở nhà đối với môn
học,kích thích hoạt động sáng tạo, xây dựng cơ hội khám phá,ứng dụng tri thức
bằng thúc đẩy hoạt động tìm hiểu thực hành,từ đó các em tích cực tham gia vào
bài học hơn tránh được sự nhàm chán trong phương pháp dạy và học truyền thống.
• Đảm bảo tính chính xác, khoa học, tính rõ ràng về nội dung bài học .Giáo viên dễ
dàng trong truyền thụ kiến thức và nhận xét đánh giá học sinh. Học sinh nhanh
chóng nắm bắt nội dung bài học,nhận biết và sửa đổi các hành vi sai trái,có nhiều
cơ hội phát huy tính tích cực,nhanh chóng nắm được kiến thức tại lớp vận dụng
vào thực tế cuộc sống hàng ngày.
• Tiết kiệm được thời gian ,công sức và kinh phí trong việc chuẩn bị đồ dùng,giáo
cụ trực quan trước khi lên lớp đồng thời bám sát yêu cầu của PPDH đổi mới kết
hợp phương pháp dạy học truyền thống phù hợp với cả 3 đối tượng h/s và thực
trạng dạy-học của nhà trường.
• Vận dụng ứng dụng CNTT,tạo trực quan sinh động (với các bài có thiết kế trình
chiếu PPT)gắn với nội dung cụ thể của từng bài nhằm xây dựng yếu tố hấp dẫn lôi
cuốn kích thích tư duy để h/sinh nhanh chóng nắm được bài giảng,nhớ lâu,nhớ sâu
nội dung bài học.
• Thuận lợi,dễ dàng trong kiểm tra đánh giá khả năng nhận thức của h/s,dự báo
sớm được kết quả học tập để có biện pháp bồi dưỡng uốn nắn kịp thời đối với tất cả
các đối tượng học sinh.
5. PHẠM VI THỰC HIỆN ĐỀ TÀI:
-Lớp dạy: Lớp 9A +9B
TRƯỜNG THCS VÂN HÒA- BA VÌ- HÀ NỘI
Năm học :2009-2010.
Email: Mobile:0913.380.727
4
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM * "TẠO HỨNG THÚ CHO HỌC SINH TRONG CÁC BÀI HỌC CHỦ ĐỀ ĐẠO ĐỨC MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN 9"
PHẦN II:QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
A . ĐẶC ĐIỂM MÔN GDCD TRONG NHÀ TRƯỜNG:
Môn GDCD ở trường THCS là môn học thay thế cho môn Chính trị - Đạo đức trước
đây.Đặc điểm của nó là bao quát các kiến thức về đạo đức học và pháp luật Tất nhiên,
các kiến thức của nó không quá phức tạp,đòi hỏi tư duy cao. Nó cung cấp những tri thức
cơ bản về quan hệ xử sự trong gia đình (ông, bà, cha, mẹ, anh, chị, em ), quan hệ ứng
xử với hàng xóm, quan hệ cộng đồng xã hội.Đồng thời môn học này còn cung cấp
những hiểu biết về các qui tắc,quy định của pháp luật như quyền lao động,quyền công
dân Đặc điểm chương trình là kết cấu đồng tâm với các lớp của các cấp học cao hơn.
Như vậy, môn GDCD có vị trí rất quan trọng, nó kết hợp với các môn học khác có
nhiệm vụ giáo dục tư tưởng, đạo đức cho học sinh. Song môn học này giáo dục với
tính chất cụ thể nhất. Nội dung các bài học đã trực tiếp xây dựng nên nền tảng tư
tưởng,tình cảm đạo đức, trách nhiệm và nghĩa vụ của công dân đối với gia đình, học
đường và cộng đồng xã hội. Vì thế giáo viên dạy bộ môn này cần phải thấy rõ và
đánh giá đúng được vị trí, tầm quan trọng của môn học.
B. NHỮNG QUAN ĐIỂM VỀ VẤN ĐỀ TẠO HỨNG THÚ TRONG GIỜ DẠY MÔN GDCD
(ở các bài học thuộc chủ đề đạo đức)
I. Vài suy nghĩ về vấn đề tạo hứng thú với môn học cho học sinh:
Tạo hứng thú cho học sinh trong giờ học là vấn đề mà bất kì giáo viên nào khi
lên lớp cũng đều mong muốn mình có thể làm tốt ,song thực tế không phải ai cũng
thành công. Bằng chứng cho thấy,có những giáo viên khi lên lớp,học sinh rất thích
học,nhưng cũng có những giáo viên khi lên lớp học sinh không có hứng thú với giờ
học,môn học,gây ra mất trật tự.Theo tôi để tạo được hứng thú trong giờ học
GDCD giáo viên phải nắm vững các bước sau:
1/.Giáo viên phải hiểu được yêu cầu và nội dung của công tác giáo dục tư
tưởng, chính trị đạo đức cho học sinh :
Ở đây, giáo dục tư tưởng đạo đức và ý thức chính trị cho học sinh phải trên cơ sở
của chương trình, kiến thức của môn học. Mức độ giáo dục học sinh THCS là phải
phù hợp với trình độ, lứa tuổi. Yêu cầu cụ thể như sau:
a. Công tác giáo dục tư tưởng đạo dức, chính trị phải phù hợp với trình độ kiến
thức của chương trình học:
Đặc điểm kiến thức của lớp 6,lớp 7 về đạo đức là rất giản đơn như khái niệm về khoan
Email: Mobile:0913.380.727
5
Trần Văn Thịnh * TRƯỜNG THCS VÂN HÒA * NĂM HỌC: 2009-2010
dung, lễ độ, trung thực những kiến thức này thường phải gắn với thực tế để minh
hoạ, giảng giải và mức độ xây dựng tình cảm cho học sinh nhẹ nhàng,tự nhiên trên cơ
sở của việc giảng giải.
b. Công tác giáo dục phải phù hợp với đối tượng lứa tuổi :
Hầu hết học sinh THCS còn nhỏ tuổi.Việc hiểu các khái niệm còn trực tiếp,cảm
tính cho nên đòi hỏi giáo viên phải có phương pháp giáo dục thích hợp.Việc giáo dục
ý thức chính trị cũng như giáo dục tư tưởng đạo đức cho học sinh phải trên cơ
sở ý nghĩa rút ra của mỗi khái niệm và kiến thức bài giảng. Từ đó để học sinh
cảm nhận và tự nâng lên thành nhận thức và ý thức của bản thân. Tránh những lí
thuyết chung chung, tránh những lời hô hào phải thế này, thế kia.
c. Công tác giáo dục tư tuởng đạo đức cho học sinh phải thiết thực, phù hợp với yêu
cầu thự tiễn của xã hội hiện nay:
- Những yêu cầu về lối sống hiện nay.
- Những ứng xử hằng ngày của học sinh (trong gia đình, nhà trường, xã hội )
- Những vấn đề an toàn giao thông.
- Những vấn đề bảo vệ môi trường sinh thái.
- Những vấn đề về kỉ luật trong học tập, lao động.
2/.Các nguyên tắc của công tác giáo dục tư tưởng đạo đức:
Giáo dục tư tưởng đạo đức cho học sinh thông qua môn học GDCD đó là việc làm
rất khó nhưng bắt buộc. Ở đây, phải xuất phát từ khái niệm đạo đức học của pháp
luật để hình thành ở các em những tình cảm đạo đức và các hành vi đạo đức, hành vi
pháp luật. Chính vì vậy đòi hỏi các phương pháp sau:
+ Phải cho học sinh hiểu rõ khái niệm rồi mới rút ra ý nghĩa ,cách vận dụng, hình
thành tư tưởng, tình cảm cho học sinh.
+ Tính thực tiễn trong công tác giáo dục tư tưởng phải xuất phát từ thực tiễn cuộc
sống, thực tiễn cách mạng để giáo dục.
+ Giáo dục tư tưởng đạo đức đáp ứng với yêu cầu thiết thực của gia đình, học đường
và xã hội ở địa phương nơi có địa bàn trường.
+ Giáo dục tư tưởng đạo đức phải phù hợp với đối tượng,phù hợp với chương trình học.
Tất cả các nguyên tắc trên là sự kết hợp hài hoà và gắn liền hữu cơ với nhau, không thể coi
nặng cái này mà coi nhẹ cái kia.Một bài giảng gây được hứng thú cho học sinh trước hết
phải là một bài giảng có tính giáo dục tốt và phải biết vận dụng kết hợp các nguyên tắc trên.
Email: Mobile:0913.380.727
6
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM * "TẠO HỨNG THÚ CHO HỌC SINH TRONG CÁC BÀI HỌC CHỦ ĐỀ ĐẠO ĐỨC MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN 9"
II. Một số biện pháp chính khi thực hiện:
Công tác giáo dục tư tưởng đạo đức cho học sinh qua môn học GDCD muốn thực hiện
được tốt,theo tôi cách dạy của giáo viên là quan trọng nhất. Thầy là người gợi mở, học
sinh tự do phát triển. Giáo viên dẫn dắt vấn đề, đưa kiến thức và tình huống bên ngoài
cuộc sống để cho giờ học thêm sinh động. Giờ học, học sinh phải được “phát ngôn”theo
sự hiểu biết của mình gắn với bài học, giúp học sinh say mê với môn học. Giáo viên như
một người bạn, người tâm giao, có vướng mắc là các em hỏi ngay mà không ngại.
Với SGK, giáo viên dựa vào khung sườn từ đó có cách gợi mở với mỗi bài học để
HS chủ động. Từ kiến thức nền đó, giáo viên “biến hóa” để HS hiểu bài, biết thế nào
là tốt - xấu, nếu nguy hiểm cầu cứu ở đâu Tuy nhiên, cũng có cái khó là đồ dùng
dạy học còn hạn chế, tranh ảnh minh họa ít, phần lớn giáo viên phải tự chuẩn bị,
tự làm, việc sưu tầm tư liệu có thể mất khá nhiều thời gian.
Thực tế, nếu dập khuôn theo SGK thì môn GDCD là khô cứng,giáo điều, HS
rất khó hiểu. Chương trình lớp 9 khó, nhiều bài liên quan đến chính trị,tư tưởng như
“Lý tưởng sống của thanh niên”,hay “Tình hữu nghị các dân tộc trên thế giới”
Kiến thức đưa vào thì giáo viên phải dạy và học sinh đều phải học, tuy nhiên, để
minh họa rõ cho bài học thì khá khó khăn.
Từ thực tế giảng dạy,tôi nhận thấy để tạo hứng thú cho học sinh trong giờ
họcGDCD cần chú ý các biện pháp sau:
1. Biện pháp đưa thực tiễn, tư liệu cuộc sống vào bài giảng, làm cho bài giảng
phong phú sinh động, học sinh dễ hiểu và có ấn tượng sâu về bài học.
Những tư liệu này phải phong phú, cập nhật những vấn đề mang tính thời sự
mà học sinh quan tâm. Muốn vậy, đòi hỏi người giáo viên phải thường xuyên theo
dõi những vấn đề của xã hội đặc biệt khi đọc các thông tin trên báo, mạng Internet,
truyền hình giáo viên phải lưu lại những vấn đề có thể phục vụ cho bài giảng.
2. Biện pháp nêu gương :
Mỗi khái niệm đạo đức, pháp luật mỗi chủ đề cần đưa gương tốt về người thật,
việc thật. Đồng thời cả gương xấu nếu có để học sinh tránh. Những tấm gương nêu ra
phải được nhiều học sinh biết, đặc biệt là những tấm gương ở địa phương mình.
3. Biện pháp mời báo cáo ngoại khoá
Ví dụ: - Mời báo cáo an toàn giao thông.
- Báo cáo,tọa đàmvề luật lệ đi đường.
Email: Mobile:0913.380.727
7
Trần Văn Thịnh * TRƯỜNG THCS VÂN HÒA * NĂM HỌC: 2009-2010
- Báo cáo gương tốt trả của rơi cho người bị mất.
- Báo cáo về gương dũng cảm cứu người bị nạn
Biện pháp này, học sinh phải được chuẩn bị, giáo viên hướng dẫn học sinh tìm tư
liệu, kiểm tra bài báo cáo trước khi học sinh trình bày trước lớp.
4.Biện pháp tổ chức cho học sinh đi tham quan các chủ đề đạo đức và pháp luật.
Biện pháp này phải được sự đồng ý của Ban Giám hiệu nhà trường, giáo viên nên liên hệ
địa điểm trước khi tham quan thông báo và được sự nhất trí của phụ huynh học sinh.
5.Biện pháp viết báo tường, hát các bài có chủ đề về đạo đức-người tốt, việc tốt.
Biện pháp này có thể kết hợp với đoàn đội, giáo viên chủ nhiệm để học sinh được
tập duyệt trong giờ sinh hoạt lớp.
Bên cạnh giờ lên lớp của môn GDCD, các nhà trường nên tổ chức giáo dục đạo đức
công dân cho học sinh thông qua các hoạt động ngoại khóa, qua lễ chào cờ đầu tuần,
giờ sinh hoạt lớp giúp HS hiểu rõ hơn các “chuyển động” trong đời sống xã hội.
III. Ứng dụng trong bài dạy cụ thể
VÍ DỤ:Giáo dục công dân lớp 9 bài 10 - tiết 14: Lí tưởng sống của thanh niên (Tiết 2)
Phần I: Phần chuẩn bị của giáo viên
- Những tấm gương, những ví dụ thực tế.
- Chuẩn bị băng hình chính diện và phản diện về lối sống của thanh niên hiện nay.
- Các hình ảnh về hoạt động của thanh niên .
Tham khảo Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X.
Phần II: Chuẩn bị của học sinh
- Tìm hiểu những tấm gương của thanh niên qua các thời kì lịch sử.
- Chuẩn bị diễn đàn thanh niên .
- Chuẩn bị câu hỏi tọa đàm,thảo luận.
- Chuẩn bị phần máy tính phục vụ cho buổi toạ đàm.
PhầnIII: Các biện pháp tiến hành:
Đối với bài này, tôi xác định đây là một bài dạy khó, các kiến thức của bài rất trừu
tượng đối với học sinh. Vậy làm thế nào để học sinh dễ hiểu, bài dạy gây ấn tượng
sâu đậm trong tâm hồn học sinh. Tôi suy nghĩ và vận dụng các biện pháp tích
hợp để tạo hứng thú trong gìơ dạy. Tuy nhiên yếu tố không thể thiếu để làm nên
thành công trong giờ dạy đó là sử dụng công nghệ thông tin (trình chiếu Power Point)hoặc
sử dụng các thiết bị điện tử(Đầu chiếu,Băng,đĩa Audio,Video ,)
Email: Mobile:0913.380.727
8
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM * "TẠO HỨNG THÚ CHO HỌC SINH TRONG CÁC BÀI HỌC CHỦ ĐỀ ĐẠO ĐỨC MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN 9"
1. Biện pháp đưa các tư liệu cuộc sống vào bài dạy để tạo ấn tượng cho học sinh:
Đối với mục Xác định lí tưởng sống cao đẹp của thanh niên ngày nay,tôi đưa
các tư liệu,hình ảnh trong cuộc sống vào bài giảng. Những tư liệu nàykhông chỉ giới
học sinh qua tâm mà toàn xã hội đang quan tâm đó là tư liệu về hiến máu nhân
đạo, hình ảnh thanh niên tình nguyện tham gia vào rất nhiều hoạt động,chung tay
khắc phục lũ lụt năm 2007,2008,2009
Những tư liệu này rất đơn giản và đều có trên mạng. VD:Đây là hai thông tin để học
sinh tìm hiểu về lí tưởng sống của thanh niên ngày nay:
Từ ngày 10/10/2007 đến
12/10/2007, điểm hiến máu đặt
tại siêu thị Big C Hà Nội đã có
205 bạn trẻ đăng ký hiến máu,
122 đơn vị máu được tiếp nhận.
Thanh niên tình nguyện vận động các bạn trẻ hiến máu
Tại Bỡnh Định, ngay sau khi
nước lũ rỳt, 12 đội thanh niờn
và y bỏc sĩ trẻ tỡnh nguyện đó
cú mặt ở cỏc vựng trọng
điểm của lũ để khỏm
bệnh,cấp thuốc miễn phớ,làm vệ
sinh mụi trường,
khắc phục đường giao thụng,
cỏc cụng trỡnh thủy lợi,…
SV Trường CĐSP Bình Định
chung tay khắc phục bão lũ.
Tôi cho các em đọc, quan sát ảnh và sau đó nêu câu hỏi: Khi nghe những thông tin
đó, em có suy nghĩ gì về hoạt động của thanh niên hiện nay?
Học sinh dễ ràng thấy được hoạt động của thanh niên rất đa dạng, phong phú, thiết
thực. Thanh niên tham gia vào rất nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội đến những nơi
đất nước và nhân dân đang cần.
Email: Mobile:0913.380.727
9
Trần Văn Thịnh * TRƯỜNG THCS VÂN HÒA * NĂM HỌC: 2009-2010
Từ đó cho học sinh thấy được ý nghĩa việc làm của họ đó là đem đến cho con
người cuộc sống ấm no, góp phần thực hiện mục tiêu công nghiệp hoá hiện đại
hoá
Sau đó giáo viên cho học sinh tự rút ra lí tưởng sống cao đẹp của thanh niên ngày
nay là gì bằng câu hỏi phụ: "Theo em, thanh niên ngày nay cần phải sống như thế
nào?". Khi học sinh trình bày ý kiến của mình, giáo viên viết tóm tắt ý kiến đó
lên bảng, sau đó gạch chân các từ ngữ quan trọng và cuối cùng chốt lại - đây chính là
lí tưởng sống cao đẹp của thanh niên này nay.
Với phần mục cách rèn luyện của bản thân tôi cũng đưa hình ảnh thiết thực để
cho học sinh tự nhận thấy mình phải làm theo tấm gương nào, và không nên theo
lối sống nào.
Tôi đã đưa một đoạn băng hình về đối tượng thanh niên nghiện ngập và một đoạn
băng hình tôi tự cắt ghép,lồng hình ảnh chụp từ điện thoại di động,máy ảnh KTS
cùng các hình ảnh download từ mạng về các hoạt động của thanh niên trong các
năm:2007,2008,2009,2010 tham gia rất nhiều các lĩnh vực trong đời sống xã hội.
Dưới mỗi hình ảnh là các lời bình,nhạc nền là bài hát mà thanh niên rất yêu thích -
"Mùa hè xanh",“Nối vòng tay lớn” Học sinh được nghe một đoạn nhạc bài hát và 50
hình ảnh cùng với lời bình chỉ trong 4 phút. Sau khi xem băng hình xong tôi hỏi:
Nêu cảm nghĩ của em khi xem các hình ảnh trên?.
Từ các hình ảnh đó, học sinh biết mình phải làm theo tấm gương nào và không nên
sa vào con đường ma tuý. Có thể nói, hình ảnh trên đã tác động đến tâm lí,hành vi của
các em và từ đó hướng các em đi đúng con đường mà xã hội đang cần và mong muốn.
Kết quả là học sinh rất thích thú khi xem các hình ảnh đó, có em nói đó là một ấn
tượng sâu đậm đối với các em, có học sinh còn xin đoạn băng hình đó. Còn người dự
giờ cũng cảm thấy dưng dưng, có một sự xúc động thật sự trong tâm hồn. Để
làm các Files Video hình ảnh này tốn không nhiều thời gian. Giáo viên chỉ cần biết
sử dụng chương trình Windows Movie Maker của Windows XP kết hợp với một vài
phần mềm dựng phim nghiệp dư như: 4Easysoft HD Converter, mkv-video-
converter, Proshow producer, Proshow Gold 3.0, Ulead Video Studio 9,hoặc chuyên
nghiệp như:VSX3_Pro_TBYB.exe Tất cả các tư liệu từ bài hát đến hình ảnh,kể cả
các phần mềm nêu trên đều có thể tải trên mạng Internet và dùng miễn phí.
Email: Mobile:0913.380.727
10
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM * "TẠO HỨNG THÚ CHO HỌC SINH TRONG CÁC BÀI HỌC CHỦ ĐỀ ĐẠO ĐỨC MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN 9"
ĐÂY LÀ MỘT SỐ HÌNH ẢNH LỒNG TRONG CÁC ĐOẠN BĂNG ĐÓ:
CHIẾN DỊCH TÌNH NGUYỆN MÙA HÈ XANH
ĐỂ MÔI TRƯỜNG MÃI MÃI XANH TƯƠI
Email: Mobile:0913.380.727
11
Trần Văn Thịnh * TRƯỜNG THCS VÂN HÒA * NĂM HỌC: 2009-2010
Mở đường vào thôn,bản.
ĐỂ CON ĐƯỜNG NGÀY MỘT ĐẸP HƠN
Lúa ơi ,nước đã về đây.
Email: Mobile:0913.380.727
12
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM * "TẠO HỨNG THÚ CHO HỌC SINH TRONG CÁC BÀI HỌC CHỦ ĐỀ ĐẠO ĐỨC MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN 9"
Thêm màu xanh cho núi Tản.
Thanh niên lao động giúp dân
Nhịp cầu yêu thương Mang kiến thức đến cho các em
Email: Mobile:0913.380.727
13
Trần Văn Thịnh * TRƯỜNG THCS VÂN HÒA * NĂM HỌC: 2009-2010
Hãy thắp sáng cho em ngọn lửa tri thức
Chung tay khắc phục bão lũ
Email: Mobile:0913.380.727
14
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM * "TẠO HỨNG THÚ CHO HỌC SINH TRONG CÁC BÀI HỌC CHỦ ĐỀ ĐẠO ĐỨC MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN 9"
DẤU ÁN BƯỚC CHÂN TÌNH NGUYỆN
Sẻ chia giọt máu nghĩa tình
Email: Mobile:0913.380.727
15
Trần Văn Thịnh * TRƯỜNG THCS VÂN HÒA * NĂM HỌC: 2009-2010
Thanh niên xây nhà tình nghĩa Đặt nền móng cho những ngôi nhà
Khoảnh khắc đáng nhớ Lễ bàn giao nhà tình nghĩa
Đây là tấm lòng của chúng cháu
Ấm lòng những người đã khuất
Email: Mobile:0913.380.727
16
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM * "TẠO HỨNG THÚ CHO HỌC SINH TRONG CÁC BÀI HỌC CHỦ ĐỀ ĐẠO ĐỨC MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN 9"
Chiến dịch kỳ nghỉ hồng
Góp phần giữ gìn trật tự an toàn giao thông
Email: Mobile:0913.380.727
17
Trần Văn Thịnh * TRƯỜNG THCS VÂN HÒA * NĂM HỌC: 2009-2010
2. Biện pháp nêu gương
Những tấm gương mà tôi nêu ra rất gần gũi với học sinh đó là những tấm
gương ngay ở trường, địa phương Vân Hoà, học sinh biết rất rõ.
Ví dụ: Hãy nêu tấm gương thanh niên ngày nay ở quê hương em sống có lí tưởng?
Sau khi học sinh nêu xong tôi giới thiệu thêm một số tấm gương người tốt,việc tốt
được quảng bá trên đài,báo,truyền hình , để học sinh tấm gương sáng ngưòi
thật,việc thật mà học tập,noi theo.
Cũng có thể là những tấm gương trong thời kì kháng chiến,hoặc trong sử sách mà
gây một làn sóng trong giới thanh niên làm thay đổi cách sống, suy nghĩ của thanh
niên đó là Nguyễn Văn Thạc, Đặng Thuỳ Trâm Ví dụ:tôi đã đưa cả hình ảnh 2cuốn
nhật kí của hai liệt sĩ này.
Email: Mobile:0913.380.727
18
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM * "TẠO HỨNG THÚ CHO HỌC SINH TRONG CÁC BÀI HỌC CHỦ ĐỀ ĐẠO ĐỨC MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN 9"
3 . Biện pháp cùng tìm hiểu, cùng làm theo
Cho học sinh nêu các phong trào hoạt động của thanh niên hiện nay?
Có rất nhiều các phong trào hoạt động sôi nổi, đem lại lợi ích thiết thực cho cộng
đồng và xã hội như:
+ Mùa hè xanh.
+ Hành trình viết tiếp tuổi 20, sống đẹp, sống có ích .
+ Hành quân về chiến trường xưa .
+ Chiến dịch Kì nghỉ hồng
Hướng học sinh đến tìm hiểu và học tập tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Đây
cũng là một phong trào hoạt động sâu rộng trong quần chúng nhân dân.
4. Biện pháp toạ đàm :
Học sinh được tổ chức một buổi toạ đàm (ngoại khoácùng Đoàn -Đội:buổi
HĐNGLL)nói về lí tưởng sống của thanh niên ngày nay (thời gian 20-25 phút). Nội
dung phải được thầy giáo duyệt trước.Các em tham gia rất nhiệt tình. Có thể nói qua
phần chuẩn bị các em đã nắm được cơ bản nội dung bài học.
* Nội dung toạ đàm gồm hai phần
- Phần 1:Chơi trò chơi ô chữ: Học sinh tìm hiểu về các tấm gương thanh niên xưa.
Mục đích để cho học sinh thấy mình cần phải tiếp nối truyền thống của cha ông đi
trước. Phần này học sinh cũng có những hình ảnh,bài hát tạo không khí sôi nổi trong
buổi toạ đàm.
- Phần 2:Trao đổi toạ đàm về ước mơ của các em, về những sáng kiến đóng góp cho
Đoàn thanh niên và quyết tâm thực hiện lí tưởng sống của mỗi người.
IV. Kết quả
- Với những biện pháp mà tôi vận dụng trong bài dạy của mình,đa số học sinh hiểu
và nắm được bài. Các em biết vận dụng những điều đã học vào thực tế cuộc sống đặc
biệt định hướng được sự thành kĩ năng sống của mỗi học sinh.
- Điều quan trọng hơn đó là học sinh có hứng thú trong giờ học môn GDCD,các
em thấy đây là môn học thực sự bổ ích,giúp các em hình thành tư tưởng đạo đức
đúng đắn, biết sống có lí tưởng, có mục đích, sống là để cống hiến.
Email: Mobile:0913.380.727
19
Trần Văn Thịnh * TRƯỜNG THCS VÂN HÒA * NĂM HỌC: 2009-2010
Kết quả có so sánh đối chứng thu được sau bài dạy như sau: ( Đánh giácủa tổ xã
hội sau dự giờ )
LỚP SĨ SỐ
HS HIỂU BÀI
TỐT
H/S HIỂU
BÀI
H/S KHÔNG HIỂU
BÀI
SỐ BT ĐÃ
LÀM
GHI CHÚ
9A 40 25 13 2
BT- SGK: 2
BT BỔ SUNG:
3
So sánh với kết quả lớp 9B: (Lớp không áp dụng đề tài)
LỚP SĨ SỐ
HS HIỂU BÀI
TỐT
H/S HIỂU
BÀI
H/S KHÔNG HIỂU
BÀI
SỐ BT ĐÃ
LÀM
GHI CHÚ
9B 42 10 19 13
BT- SGK: 2
BT BỔ SUNG:
0
PHẦN III: NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM SAU KHI THỰC HIỆN ĐỀ TÀI.
A. Ý NGHĨA RÚT RA TỪ ĐỀ TÀI:
• Thông qua ứng dụng các biện pháp trên sẽ phát huy việc đổi mới PPDH,đáp ứng được
yêu cầu thực hiện cuộc vận động ứng dụng CNTT vào công tác giảng dạy mà Bộ GD
phát động góp phần thúc đẩy phong trào giảng dạy ứng dụng CNTT trong nhà trường.
• Sử dụng triệt để các trang thiết bị đồ dùng dạy học hiện có và thực tế giảng dạy
của nhà trường,phát huy năng lực tư duy,tích cực sáng tạo của h/s rất phù hợp và
tiện dụng cho việc vận dụng phương pháp dạy học đổi mới hiện nay và xu hướng
phát triển giáo dục nói chung.
• Tạo trực quan rất sinh động cho h/s,các em có điều kiện phát huy tính tích cực,chủ
động sáng tạo trong học tập,đồng thời có điều kiện làm quen và học tập ,ứng dụng
CNTT kết hợp học với hành,bám sát thực tế cuộc sống; nhất là với h/s trong nhà
trường thuộc địa bàn miền núi vì các em chưa có điều kiện tiếp cận ,ứng dụng với
máy tính ,với khoa học công nghệ.
B. BÀI HỌC KINH NGHIỆM:
1.Tính giáo dục:
Qua việc thực hiện đề tài trên trong năm học vừa qua,tôi thấy rằng nếu giáo viên
thường xuyên có ý thức tự bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ,chịu khó tìm tòi sáng
tạo tìm cách đổi mới PPDH,đầu tư thời gian nghiên cứu để ứng dụng công nghệ hiện
đại vào giảng dạy một cách phù hợp với bộ môn thì sẽ đem lại hiệu quả giáo dục rất
cao không chỉ đối với học sinh mà các thầy cô giáo cũng sẽ không ngừng nâng cao
nghiệp vụ và sự hiểu biết.
Email: Mobile:0913.380.727
20
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM * "TẠO HỨNG THÚ CHO HỌC SINH TRONG CÁC BÀI HỌC CHỦ ĐỀ ĐẠO ĐỨC MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN 9"
a) Đối với giáo viên:
* Bằng việc chuẩn bị tốt cho giờ dạy(đầu tư tìm tư liệu xây dựng giáo án)giúp
giáo viên khắc sâu kiến thức cần dạy,mở rộng,liên hệ,tích hợp kiến thức ở các phân
môn khác tạo điều kiện để học sinh nhanh chóng tiếp thu và vận dụng kiến thức đã
học vào cuộc sống,đẩy mạnh việc rèn luyện tư tư tưởng đạo đức cho học sinh.
*Giáo viên đỡ phải vất vả viết bảng chính nhiều như như phương pháp dạy truyền
thống (bảng chính chỉ cần ghi những đề mục lớn và nội dung cơ bản của bài).
*Tiết kiệm được thời gian ,công sức và kinh phí trong việc chuẩn bị đồ dùng,giáo
cụ trực quan ,bản thân người thực hiện sẽ nhanh chóng nâng cao kỹ năng về CNTT.
*Tạo trực quan rất sinh động cho h/s,giáo viên phát huy được vai trò chủ đạo của mình
trong việc hướng dẫn học sinh lĩnh hội kiến thức và vận dụng kiến thức đó vào thực tế.
*Có nhiều điều kiện tạo tình huống có vần đề để kích thích học sinh tư duy,phát
huy tính tích cực,sáng tạo cho học sinh.
*Thuận lợi,dễ dàng trong kiểm tra đánh giá khả năng nhận thức của h/s,dự báo
sớm được kết quả học tập để có biện pháp bồi dưỡng uốn nắn kịp thời đối với tất cả
các đối tượng học sinh.
b) Đối với học sinh:
*Thay cho việc chỉ sử dụng SGK là duy nhất, nay học sinh được sử dụng những
phương tiện có tác dụng tốt trong việc tạo hứng thú học tập cho học sinh: Các em được
nhìn - nghe - nói - viết một cách trực quan sinh động,được thảo luận trong nhóm học tập
của mình, được đưa ra ý kiến,được rèn luyện các kĩ năng nói và viết của bản thân. Điều
đó giúp các em phát huy tối đa vai trò chủ động của mình trong giờ học.
*Học sinh có nhiều điều kiện làm quen và học tập ,ứng dụng CNTT; nhất là với h/s
trong nhà trường thuộc địa bàn miền núi chưa có điều kiện tiếp cận ,ứng dụng với
máy tính ,với khoa học công nghệ.
2. Tính thực tiễn và giá trị phổ biến:
Như trên tôi đã trình bày,việc tìm kiếm tư liệu và chọn lọc các biện pháp phù
hợp với từng bài dạy kết hợp với các phương pháp dạy học đổi mới khác sẽ đạt hiệu
quả nâng cao chất lượng bài dạy không chỉ đối với môn GDCD mà còn ở tất cả các
môn học khác . Tôi thiết nghĩ điều đó hoàn toàn khả thi trong từng tiết dạy của các
bộ môn bởi lẽ:
Email: Mobile:0913.380.727
21
Trần Văn Thịnh * TRƯỜNG THCS VÂN HÒA * NĂM HỌC: 2009-2010
- Phương pháp giáo dục "Lấy học sinh làm trung tâm" coi thiết bị dạy học như một nguồn
thông tin dẫn học sinh tự tìm tòi để tiếp cận và vận dụng những tri thức mới vào thực tiễn.
- Việc xây dựng các biện pháp đổi mới để giảng dạy đối với những môn học không
có sẵn thiết bị là điều vô cùng cần thiết và cũng không tốn kém,dễ làm ,dễ sử dụng.
Đồng thời dễ chỉnh sửa để giảng dạy phù hợp với nhiều đối tượng h/s ở các lớp khác
nhau,hơn nữa có thể tái sử dụng cho những năm sau và lại dễ phổ biến rộng rãi nhờ
sự phát triển của CNTT như hiện nay .
3. Đề xuất ý kiến:
- Đề nghị Nhà trường và Phòng Giáo dục lưu lại, phổ biến những kinh nghiệm hay và
thiết thực, có tính khả thi cao để triển khai rộng rãi, giúp giáo viên có điều kiện tham
khảo, học tập và vận dụng trong giảng dạy hằng ngày.
- Đề nghị các cấp, các ngành tạo điều kiện trang bị đầy đủ và cập nhật hơn về các
thiết bị CNTT phục vụ công tác dạy và học,đặc biệt là các trường miền núi vùng sâu
vùng xa còn nhiều khó khăn.
-Tạo điều kiện về kinh phí và có hình thức khen thưởng,động viên xứng đáng hơn
đối với các thầy cô giáo nhiệt tình học hỏi và có nhiều sáng tạo và vận dụng PPDH
đổi mới góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.
PHẦN IV: KẾT LUẬN
Trên đây là những suy nghĩ và việc làm của cá nhân tôi.Đó là những ý kiến,việc
làm rất nhỏ góp phần vào việc đổi mới PPDH cũng như nâng cao chất lượng dạy
học.Theo tôi đây là cách dạy và học tập tốt, học đi đôi với hành, rất phù hợp với đặc
trưng bộ môn.
Việc xây dựng,sử dụng tư liệu,đồ dùng dạy học đúng lúc,đúng chỗ, phù hợp với
nội dung bài dạy sẽ góp phần kích thích hứng thú học tập của học sinh.Các em sẽ tích
cực hơn, thích phát biểu xây dựng bài,theo dõi bài chăm chú hơn, ghi chép cẩn thận
hơn vì có những trực quan sinh động,tích hợp.Các em sẽ có điều kiện học tập tốt hơn
nhanh chóng hiểu sâu,hiểu kỹ nội dung bài học,tăng cường kỹ năng vận dụng thực
hành.Mỗi giáo viên hoàn toàn có khả năng tự học,tự làm ,tự nâng cao về mọi mặt cho
bản thân mà không cần phải đầu tư kinh phí quá tốn kém.Vấn đề là ở chỗ người thầy
cần có kế hoạch học tập,tìm hiểu,nghiên cứu và ứng dụng sáng tạo,tâm huyết với
Email: Mobile:0913.380.727
22
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM * "TẠO HỨNG THÚ CHO HỌC SINH TRONG CÁC BÀI HỌC CHỦ ĐỀ ĐẠO ĐỨC MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN 9"
nghề để ngày càng phát huy hiệu quả CNTT và sự hữu ích của nó trong giảng dạy bộ
môn GDCD nói riêng cũng như các bộ môn khác trong nhà trường nói chung.
Để có những giờ dạy đạt hiệu quả cao,học sinh dễ hiểu,dễ ghi nhớ nội dung là một
việc làm không quá khó.Trong qúa trình giảng dạy tôi mạnh dạn nêu một vài kinh
nghiệm nhỏ của mình,rất mong được nhận được sự trao đổi,đóng góp chung của
các thầy cô đồng nghiệp cùng chuyên môn để học sinh hào hứng hơn với môn học
này,hướng tới mục đích ngày càng nâng cao chất lượng dạy học môn GDCD.
Các thư góp ý có thể gửi về theo địa chỉ Email: hoặc
trên website cá nhân: />Tôi xin chân thành cảm ơn!
Vân hoà, tháng 5 năm 2010
Người viết
Trần Văn Thịnh
Email: Mobile:0913.380.727
23
Trần Văn Thịnh * TRƯỜNG THCS VÂN HÒA * NĂM HỌC: 2009-2010
Ý KIẾN ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC NHÀ TRƯỜNG:
Ngày tháng năm 2010
Ý KIẾN ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC PHÒNG GIÁO DỤC HUYỆN BA VÌ:
Ngày tháng năm 2010
Email: Mobile:0913.380.727
24
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM * "TẠO HỨNG THÚ CHO HỌC SINH TRONG CÁC BÀI HỌC CHỦ ĐỀ ĐẠO ĐỨC MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN 9"
Email: Mobile:0913.380.727
25