Một số ứng dụng lâm sàng Nội - Ngoại khoa docx

Mot
so'
•
ling
dlfng
lam
sang
N9i-Ngoqi
khoa
341
Mqt
so
lIng
d\mg
nqi-ngo,!i
khoa
Mi1
khi
q u
an
la mQt
thu
thui).t
mang
tinh
chat
eve ky
ca
p
cuu.
vdi

nQi
dung
13
t:.10
fa
mQl
10
md mbi,
tren
duang hu
hap
d
pllia
duai
Ihanh
mon;
phftu
thu~t
nay
dvCjc
chI ctjnh
trong
mQi
tinh
tn,mg
tien-ngt,tt
tho
(co
nguy
cd

de
tha).
Tuy
theo
vi
trf
ClIO
thap
eua
10
rna
khi
quan,
phau
lhu~t
co
thti
1ft
mit
Slpl
nhan-
Idt/
quan,
mel
hhi
quan
cao
(trim)
ho$,c
mo

IiJII
quan
fh(iiJ
(dvai)
(h
lnh
27t).
.11(1
S(lIl
nhan-hhi
qudn
lit
m<)t
phau
lhu~H
e1.)'e
ky cap CUll,
cht1;lC
th1.:1'c
hi~n
khi
khong co
s~n
nhung
phudng
ti~n
can
thiet
de
giu

10
md
chi
dllqc
lQO
ra
a
dltdng
thanh-
I

hl
qllan
(hinh
272),
Phliu t!w(it
md
kh£
qualt
15
I'~ch
da
rnQl
dvi1ng
dQc.
voi
chieu
dai
kho
i

mg
5-6
em,
1'oi
r:~ch
qua
mQl Jap
mong
ella cae cd
!~c-gicip
vii
nwc
eua
chung,
ngay
ben dval Idp
Cd
m;~c
nay
se
xU[lt
hi~n
bon uong
S~Ul
tren
l'lll1g e
ua
!dd
qud.n. D6i
khi

con
phai
bUQc
va
dt
eo
lu.yii'n
gidp.
Khi
phai
md
ldti
quan
trong
hoan
canh
ciip Ct1tt
thl
phai
cdt
cac
vOllg
S(Ul
tren
c
img
cl
ia I
lhi
quan

cang
nhanh
cang
tot,
va
Iuon
!ll9l
cal/UTI
Krishaber'
qua
10
rnd
khl
qUEm
vito t.)n
ben
trong
khi
quan
(hinh
273).
Trong
nnh
tr~ng
CtfC
ky
dip
c
uu
ma

khong
co b9
d\mg
CI;.l
rnd
khi
quan
chinh
lhuc.
thl
co
th~
Slt dl,lng bft't ky dl,lng
Cl,l
thong
thu
dng
nao
(daa,
Ivai
dao
cl.lo,
dao
dip.
mimh
kfnh
sAc),
sau
khi
dfl

d.t
dVQc
cile vong
S~tn
!lId
quan
thi
10
mil
tt,1
cluy tl'i
\)di
nhung
dQng tiic
tha
ra
va
thd
vaa
cua
b(?nh
nhan.
Tu
y
nhi
en
khi
thl,1c
hi¢n
ma

khi
qwin
thl
bao
gid
cung
phat
th{i.n
tr<
,
mg
d~
tranh
kh6ng
xilln ph{lm
vao
vac
cau
true
mQ.ch
mill!
(j
gan
(hinh
274).
, Canun Krishaber 6ng bAng k;m loal hal
congo
c1e
c1~t
vao

khf
qua"
qua
10
ma khl quan. r6i
c1119C
bu¢c
c6
d'!nh
ya,o
ci!!,
b~nh
nh,:lm
s~
tho qua 6ng nay
Ngaai
ra,
trong
SlIot
qua
trinh
duy
tri
It
md
khi
quan,
con
phat
th\1c

hi~n
nhtJng
bVdc
va
nhung
bi~n
philp
ph6ng
ngua
nhiem
khuAn.
,-".
-'":

; ,r
":
. ,
. ,
\=
.
~
\
Hinh
271
.
Trinh
bay
sa
do
viJng

thllc
hi~n
rna
khi
quan
a.Tu
th~
eua
~nh
nMn
b
Ky
thual
ngoai
khoa
Hinh
272.
Phau
thuat
rna
sun
nhan-khi
quan
. .
C
h
~in
thtidng
ngt!
c: c6

tan
suat
tang
len
him
tl,l
C do
qua
trinh
cd
khf
hoa
lao
dQng, do tAng cUdng giao
thong,
va
trong
thdi
ch
ien
, vi
nhieu
vi}
khi
tinh
vi
da
duc;l
c
slt

dt:mg
trong
chien
tranh.
Ngoai
ra,
mli
c
dQ
n(mg
eua
chan
thVdng
ng1,1C
cung
ngay
cling
tang
hdn,
va
khoang
40
%
so
n~n
nhim
bi
chet
ngay
tl,li

dja
di~m
bi
tai
n~n.
343
•
b
,
•
Hinh
273.
Ma
khi qui;n
a.
TlI
the
eua
~nh
nMn
!rong
ph~u
thu~t
rOO
khi
quim
; b.
Rach
da
tn!m

duong
9iO'a
cila
'lUng
cO
tnn'1c:
tay
Irai
Qi(tvUng
thanh
quan
,
ngon
trO
ct'Ja
ban
tay
Irai
xac
djnh
phAn
9iO'a
eua
bel
doo
v6ng
s\ln
nhan;
c.
Eo

luyen
Qiap
sau
khi
p
hau
Uch
tach
rOi
ra
khOi
lOp
sau
thi
dllQC
cat
dOi
a
9iO'a
hal
banh
kep;
d.
Makhlquim
;
d.
d~tcanun
(Krishaber)
va<>
khi

quan
TInh
m~ch
canh
Irong
""-"-
-14-f-Cung
linh
Cung
finh
-~
~:0
'r.
m,dl
dum
eo
m<;lch
tran
eo
N6i
tiep
vo;
IInh
,
-=_
~ch
canh
tnroc
TInh
~ch

canh
tntOc
\,
Hinh
274.
Nguy
Cd
cat
vilO
tinh
m~ch
trcng
phau
thu~t
ma
khi
quan
344
2
Hinh
275
. Sd
do
nhilhg
vet
thlfdng ngifc
khong
dam
xuyen
1.

Vet
thoong
thanh
ngl,l'C
Wm
khOng
dam
xuyl!n
,
gay
nhl~u
xl1t1l1g
SlJOn;
2.
Vel
thuong
thanh
ngl!C
sau,
khOng
dam
xuyan
,
vo;
0
tOn
Ihllong
phOi
0'
gAn.

l
, b ,
Hinh
276.
Nguon
goc
trim
mau
6
mimg
ph6i
a.
Chan
thuang
Ihanh
ngllc
(t
dn
t
huang
cae
d~ng
m<)ch
91an
Sl1Cm,
d~ng
m<)ch
vu
trang,
cae

d~ng
m<)ch
phe
m~c
v.,v

);
b
,ve
l
thuang
phOi
(t6n
Ihl1ang
nhu
mO
phoi)
; c.
Chan
thl1ang
trung
Ih~t
(t6n
thuang
m<;lch
mau
ella
CaG
t
<!ng)

Hinh
277.
Mlic
de?
n~ng
clla
tran
mau
6
mang
ph6i
a.
Tran
mall
0
rnang
phoi
Iw;mg
nho
(duOi
30
ml
maul
:
b,
T
ran
mau
6
mang

phoi
IIJqngtrung
binh
(dU'Oi
150
ml
maul;
c,
Tran
mau
0:
mang
phoi
luqng
IOn
(t
ren
3000
ml
maul
,
,
d
•
Hinh
278
.
Cac
lo~i
hinh

giai
phau-Iam
sang
chan
thU'dng
long
ngl!c
ki~u
"
clta
IW
a.
TnJOc:
b,
T
N&:
ben
:
c,
Ben
: d.
Sau:
d.
Ban
'ciJa
I~r
, ,
Hinh
279.
Gay

xU'dng
sU'eln
kieu
"
clta
IW
(a)
Gay
xuang
StKm
va
kiau
t
hO'
ngh!ch
thutmg;
(b)
Trang
Ih
l
t
ho
vilo
(hinh
ben
trail
va
Iron9
thitha
ra

(hlnh
ben
phai)
Hi~h
280.
Thiet
do
cat
ngan~
qua
ng\fC
,
trinh
bay
Sd
do
cac
kieu
chan
thU'dng
ithai
ben
0
ngl!c
1.
V~t
thlloog
dam
xuyl!n
avung

don
-
ngl/c;
2.
vet
thL1l1ng
cam
xuyen
b
phdi
;
3.ve
l
thuong
dam
xuyen
a
lhanh
nglfc
:
4.V€1
thuong
dam
thung
ngl/c-phOi;
5
.
V~t
thuang
thung

phOi

a

t1t
!huang
dam
xuyen
ng\!c
,
v~t
dam
xuy~n
dLrng
l<:Ii
{Jvung
dllOi

ai:
6.Yet
thl10ng
ti~p
gi
ap
vOi
xllang
slICrn
kern
thee
gi~p

phOi;
7.Ve
l
thllang
dflrn
)(uyen
ngllc-phOi
nhllng
phOi
kMng
b[
tOn
!huang;
8.
V~t
t
huang
dam
xuyen
ng\!c
kh6ng
gay
ton
thl10ng
mang
phOi.
,
3
Hinh
281.

Cach
liiin
hanh
gay
te
t~i
cho
t.
Gay
Ie
lap
n6ng:
2.
Gfly
Ie
lOp
S.3u:
3.
Vung
gay
Ie
345
Thong
thl1dng,
vet
thtiong
Ia
da
d{lng
va

xliy
ra
cii do
va
d<),p
cac
vung
khac
nhau
cua
co
th~
VaG
vat
d.n,
bi
cac
vat
nay
chen
ep
hoqc
de
len,
hoi.ic Ia v'et
thl1dng
do
d~n
bAn
(hlnh

275).
Trim
mau
mitng
ph6i:
Ia
co
mau
tich
t\1
1Zli
d
trong
d
mdng
ph6l.
(khoang
phe'
mQ.c);
mau
nay
c6
th~
til
nhieu
nguon
goc
khae
nhau,
do d6

can
chAn
doan
chinh
xac
va
dieu
trt
dung
dAn.
Ml1C
di;l
n$.ng
cua
tran
mau
mang
pho'i
phv
thuc)c Vao
1ti<;lng
mau
tlch
tv
trong
0'
mdng
pho"i
(hinh
276,

277).
Tnln
khi
mitng
ph6i:
Ia
trtidng
h<;lp
khbng
khi
19t
VaG
6
phe
m?c,
va
dl1dng
khf
I9
t
v{l.O
(;
mang
ph6i
co
th~
ho$.c
d6ng
kin
ho<~c

h6
voi
van
trong
ho$.c
ngoai
Tran
khi
mang
pho"i
dong
kin
c6
th~
do
thung
lei
thanh
ho$.c
l6.
t{Lng
cua
mung
phdl,
va
muc
di;l
nqng
phv
thuQc

VaG
Il1qng
khbng
khi
1Qt
vao
0'
mang
pho'i.
Chan
thlidng
I6ng
nglje
kie'u
"eli'a
I(l.t":
1a
mc)t
ki~u
gay
nhieu
xtiong
phuc
t~p
clla
thanh
ngljc,
rna
dl)c
di~m

1a
c6
hai
dli('lng
gay
thea
chieu
dung
dQc
2;
hai
bEm,
vai
[t
nhit
hai
xlldng
slIdn b!
gay,
ke't
h<;lp
voi
gay
cac
xtWng
khac
2;
gAn
(nhti
xlldng

don
x/ldng
uai), d§.n
toi
tinh
tn,mg
r6i
lo:;m
tim-h6
hap
n(j.ng,
VI
long
ngt,1c
mat
dQ
vung
chai
(hinh
278).
Khi
long
ngt,1c
bi
gay
nhti
v$.y,
luc
n~n
nhan

th2;
vao
thi
canh
cl1a (Wc
phfin
long
ngvc
bi
gay)
se
bi
keo
vaG
trong
sau,
can
khi
n~n
nhan
th2;
ta
thl
canh
ctl:a
11.~i
bi
da'y
ra
ngoai,

t~o
nen
"kie'u
thJ
nghfeh
thlldng",
rat
de
gay
ttl:
vong
eho
n~n
nhan
(hlnh
279).
Cae
ve't
th
lidng
nglj'e
d;)ic
bi~t
n?,ng,
khi
la
nhung
vet
thtiong
dam

xuyen
va
nhat
11\
chQc
thung
cac
lOp
cua
thanh
ngljc.
Tron~
so'
nhung
vet
thl10ng
nay,
thudng
gQ.p
nhieu
hdn
la
nhung
trtidng
hdp
tran
khi
mang
pho'i do chpc
hut

(ch9c·
kim
vaG 6
mang
ph6i,
thtidng
dti
hut
dich
ra),
va
nhung
trtidng
h<;lp
trim
khi
mang
pho"i
hJ,
d§.n Wi
Hnh
tr?ng
g9i
In
"hri
chling
ho
hap
qua
ur/t

thlldng
ngllc".
Trong
trtidng
hdp
td.n
khi
mang
ph6i
do
hut
dich,
thi
6'
ma~g
ph()l
chI
thong
thtidng
v(ji
ben
ngoai
tung
luc
(kh6ng
lien
tvc),
d~c
bi~t
la

chi'
thong
d
thl
th(! vao
gang
slic ho?,c
khi
ho
gang
slic.
Trong
trudng
hqp
tran
khi
mung
pho'i hI!, th1
"hQi
chiing
hG
hap
qua
vet
thlldng
ngljc"
:146
thtidng
n$.ng
hon,

khi
lei
thanh
mang
pho'i bi
dch
ri?ng
hon
dl1dng
kinh
cua
thanh
mon.
Vet
thlidng
ngljc-bl!ng
thi
thtidng
n.;ing
hon
vet
thl1dng
ngl,1c
ddn
thuan,
va
vet
thudng
ngl,1c-bVng c6
th~

xay
ra
2;
cac
vi
tri
cao
thap
khac
nhau,
tuy
theo
ditim
VaG
va
di~m
ra
cua
tac
nhan
dam
xuyen
(vi
dv
ve't
d{ln biin), ho?,c
tuy
theo
di~n
tich

gi<),p
gay
rna
chan
thl10ng
gay
ra
(hinh
280).
Dieu
tri
cha'n
thlldng
ngljc
yeu
cau
phai
tien
h8.nh
ngay
nhfi'ng
bi~n
phap
cftp
cuu,
d6i
khi
chi
Ia
nhung

bien
phap
don
gian
va
t6i
thi~u,
nhung
l{li co'
tac
dvng
cuu
song
n{ln
nhan.
Trong
trudng
hQp
gay
xlldng
slldn, c6
th~
phong
be
b~ng
cac
tiem
novocain
ho<)c
xylen

voi
con
vao
phfa
dlldi xllring
xlldn
bi
gay,
d
V!
trf
co'
xlldng
nay,
hoQ.c
a
ngay
vi
trf
xtidng
gay,
lam
cho.
n?n
nhan
th2;
dl1<;lc
d@
dang,
va

phong
ngU'a
kh:i
nang
bien
chl1ng
ph6i
(sung
huye't,
viem
ph6i)
vi
mau
c6
th~
tv
l{li d
trong
nhu
rna
thuy
ph6i
(hlnh
281).
Rach
thanh,
nglj'c
Ia
mQt
phl1dng

phap
ch9C
o!
mang
ph6i,
nh&m
m1,lc
dich
tham
do,
ho.;lc d&n
luu
(mau,
kh6ng
khi,
mu)
hOI),C
dieu
trj
(dtia
cae
thu6c
khang
sinh
vao
6
mang
ph6i
sau
khi

da
rut
dich,
ho$.c
khi).
D~
b~nh
nhan
n~m
nghieng
ve
phia
ben
lanh,
hoQ.c
n&m
nghieng
co
chan
nhu
ki~u
co
sung,
1a
tu
the
thich
hqp
nhat.
Sau

khi
ti~t
khu.1n
da
b:lng
con
iod
2;
vung
chu.1n
bi
ch9C
kim
(thudng
ch9C
2;
tren
dtidng
nach
sau),
thi
gay
te
t?i
cho
2;
muc
xlldng
slldn
tuong

l1ng.
Dung
mc)t
6ng
co
nang
(troca)
ch9C
vao
khoang
gian
sUdn
dl,1a
sat
theo
bd
tren
cua
xlldng
slLdn
ngay
ben
duoi,
sau
khi
chQc
qua
lei
thunh
mang

phdi,
th1
vao
tdi
J
mang
pho'i,
hic
d6
nit
nang
ra
khoi
6ng
(troea)
va
hut
die
b~nh
phAm
(mau,
mu,
kh6ng
khi)
ra
(hinh
282,
283). C6
th~
liy

ngay
mau
vila
rut
ra
khoi
d
mang
phO'i,
19
C
,
roi
b6
sung
cho
lti<;lng
mau
da
bi
mat
(truyen
I~i
cho
b~nh
nhan).
R~eh
mang
ph6i
toi

thi.iu
dti9'c thljC
hi~n
trong
cac
trtidng
h<;lp
mil.
mang
phdi
(tich
mu
trong
&
mang
phoi),
ho?,c
trong
mQt so'
trudng
h<;lp
tran
khi
mung
ph6'i.
Sau
khi
da
gay
te

so
bQ,
thi
dl10i
dieu
ki~n
vo
khu~n
tuy~t
d6i,
chQc mi?t
6ng
co
nong
thong
thtidng
(troca)
ho$.c
ong
co
nong
Monod
VaG
6'
mang
pho'i.
Neu
si't.
d1,lng
6ng

c6
nang
thong
thudng,
thi
sau
d6
rut
nong
:' "c'WI
____
,
I
I
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
Hinh
282.

Ch9C
long
ng\fC
a.T
U'the
ella
b~nh
nh~n
va
cac
dl1Cmg
m6e
d(i
chqc
16ng
ngl!c;
b.
DLtCmg
m6c
ella
cae
khoang
gian
slJd'n,
1.
ChQc
sai
quy
each
(gay

ton
thllCITlg
b6
m9ch
than
kinh
gian
sudn);
2.
Choc
dung
quy
each
(kim
chQc
dl,fa
satv80
batren
ella
xU'Clng
sU'C!n)
ra
se
luon
vao
qua
ang
m<)t
catheter
(ang

thong
nha,
m~m)
bAng
cao
su
An
D9,
dfnh
ql.theter
vao
da
d@
gift:
tJ;li
cho
(hinh
284).
()ng
thong
c6
nang
Monad
thich
ting
riimg
ydi
thu
thuQ-t
r<;l-ch

mdng
phal
toi
thie'u,
vdi
6'ng
nay
thi
catheter
dB.
dllc;lc
d@
san
d
trong
long
ong,
do d6
sau
khi
rut
(fng co
nang,
thi
catheter
d
lQ-i
vi
tri
vErt

chQc
(hinh
285).
Hinh
283.
Ch9C
long
ng\fC
bang
ong
c6
nong
(Iroca)
.
II.
\§
')1
til
• I
"m
/
,~
Hinh
284.
Md
il
mang
phili
loi
Ihi~u

bang
ong
c6
nonglhonglhltCSng
a.
ChQc
ong
c6
nang
qua
khoang
gian
SlIan;
b.Lu6n
ong
Peller
VaG
long
ong
co
nang
sau
khi
da
rut
nang
ra;
c.
Rut
eng

c6
nong
ra.
347
Trong
nhung
phftu
thu~t
d 16ng
ngvc,
ngudi
ta
hay
dung
catheter
Pezza
dd
d~n
luu
dich
d
thdi
ky
h~u-phftu,
catheter Pezzer
du'~c
dinh
vao
cac
cd

gian
slliJn
va
cac
cd
nay
t:;w
nen
mt}t
ki~u
cd thcit
bao
quanh
ong
thong.
(jng
cao
su
An
Dt}
thfch
h~p
voi
h~
thrj'ng
hut
mang
ph{/i.
Vi
khi

xay
ra
chan
thlldng
[(J'ng
nglfc
k[iu
"cua
l¢t",
thi
thudng
hinh
thanh
mt}t
vung
thanh
ngvc
co
nhung
chuy~n
dt}ng
kh6ng
binh
thU'dng
va
th?m
chi
ca
nhung
t(/n

thltdng
ph6'i-mang
pho'i,
nen
can
pha.i
Hinh
285.Mc'l6
mimg
phdi
toi
thi~u
bang
ong
co
nong
Monod
(troca
Monod)
thvc
hi~n
phftu
thu~t
cap
cuu
d~
dieu
trj
nhftng
tan

thl1dng
n6i
tren,
va
c6
djnh
l{l.i
"canh
C11a"
chuy~n
dQng. Vi m\lc dich
nay,
c6
th~
s11
d\lng
mQt
tam
n~p
kim
lo{l.i
d$.t
VaG
vi
trf
t6n
thU'dng, mQt
tam
n~p
kim

10<.1i
sau
xU'dng
UC,
cac
phU'dng
ti~n
keo
ben
ngoai
tv
simg
che,
ho$.c
bQ
d\lng
Cl,l
cua
O.
Constantinescu.
Trong
trudng
hQp
phftu
thu~t
IOn
b
ph6i, c6
th@
sit.

dl,lng
nhieu
dUOng vao
khac
nhau.
\
Hinh
286.
Dj
v~t
hit
phai
vao
dlliJng
hi>
hap
va
cach
lay
dj
v~t
ra
318
a.
Cae
vi
tri
di
vat
e6

the
dung
I?i
trong
cay
khi-phe
quan:
1-
Ty-hau
(hong
mOil
(h?t
kich
thuac
khoang
10
micron),
2-
Khi
qUEm
(hal
kieh
thuGC
tlI
5-1
0
micron),
3-Phe
quan
va

tieu
ph€'
quan
(h?t
kieh
thuGe
tlI
2-3
micron);
b.Vi
Iri
eua
di
vi).t
(;
lrong
phe
nang
(1-2
micron):
c.
DEiy
di
val
ra
bEing
phan
xa
ho.
~~""-

Ha
vach
lien
that
KiE3U
ha
vach
tim
a
16
thCr
pha!
~fi cc-'+-Kieu
ha
vach
tim
a
10
nguyen
phat
Her
vach
lien
that
a
phan
mang
i';
phan
truac

Hinh
287.
B~nh
lim
khong
lim
Iili
do
Ihong
lien
nhi
Hinh
289.
Benh
lim
tim
Iili:
Iltchl1ng
Fallol
a,
Tit
dqng
m~ch
ph6i;
b.
Dong
mach
chu
lfich
sang

phi'li;
c,
Thong
lien
that;
d.
Tam
that
phai
phi
d~i;
Hinh
291.
Benh
lim
tim
lai:
ngO
chl1ng
Fallol
a.T!tdqng
mach
phoi;
b,
D¢ng
m~ch
chu
I~ch
sang
phi'Ji:

c.Th6ng
lien
that;
d.That
phi'li
phi
deji;
d.
Thong
lien
nhT
Mot
tai
nan
d.c
reli,
co
th~
d.1n
tdi
h~u
quii
n~ng
13.
hut
di
u4t
tU
trang
dztang

h6
hap
ru.
Cae
di
v~t
nay
co
th~
dung
l~i
a
bit
cu
vt
trf
naa,
tuy
thea
kich
thl1dc
cua
chung,
va
tuy
thea
chung
aa
rdi
vaa

sau
ttri
muc
naa
trong
cay
khi-phe'
qudn
(hinh
286).
D~
lay
d~
v$t
ra,
d.n
phai
nhC!
den
phan
x~
ho
va/hoac
thit
thudt
Heilmlich,
tuc
la
tac
dQng mQt

ap
h,rc
a~t
ngQt
va
dil m:;tnh
vaa
day
cua
mili
xztdng
ztc.
Hi';
vach
liM
that
a
phan
sau
-' "=>1
Hi';
vach
lien
that
a
phan
co
Hinh
288.
Benh

lim
khong
lim
lai
do
Ihong
lien
Ihal
(b~nh
Rogerlc
Trong
hQi
chl1ng
Eisenmenger
Ihi
co
mQI
10
Ihong
lim
o
t,
£:
Hinh
290.
T(t
chl1ng
Fallol
va
cach

phau
Ihu~1
sita
chila
a.
Bieu
hien
gii'li
phau
b$nh',
b,
Lam
cau
noi
giO'a
dqng
mach
durn
don
v;:n
nhimh
Irai
cua
d¢ng
m~ch
phOi.
db~\J
~~~\~
I
r;:.

~
" I
L.j\,~"

, '
,,~.
J
~~ J
Hinh
292.
Benh
lim
tim
Iili:
lam
chl1ng
Fallol
a.Tit
d¢ng
mach
'phDi;
b.Thong
lien
nhT;
c.That
phi'li
phi
dai
Cae
di

tat
bdm
sinh
cua
tim,
co
th~
13.
ddn
thu"an' hoiitc
ph5i
hQp,
va
eo th&
g~p
nhung
th&
sau
day:
m:;tch
mau
co
vi
tri
bit
thl1ong,
thong
thl1dng
bEit
thl10ng

giua
nhung
bu6ng
tim
phai
va
trai,
ho~c
hE:p
van,
hE:p
m:;tch
mau
hoiitc
bat
tlilO
mlil
eh
mau.
Trong
Him
sang,
ngl1di
ta
ph
an
bi~t
nhung
trl1dng
hc;lp

b~nh
tim tim
tdi
va
b~nh
tim
kh8ng
tim
tai.
Cae
b~nh
tim
kh6ng
tim
tai
g6m
c6:
t4t
thong
lien
nM,
t¢t
thong
lien'
thift-
b€mh
tim
tim
tai
g6m

c6: tzt
chung
. .
349
Pal/at,
ngu
chitng
Pallot,
tam
chitng
Fallot,
cic
b~nh
dc
nghen
m~ch
mau
ba'm
sinh,
cifc
b~nh
m~ch
mau
bAm
sinh
phuc
ti;lP,
va
[(It
con lIng

a¢ng
mqch
(ang
Botal)
lam
cho
(t(lng
mqch
pho'i
va
a(mg
mr;rch
chu
thong
thVdng
trl)'C tie'p voi
nhau
(hlnh
287-295).
Chqc
mang
ngoai
tim
(ngo<jti
·tam
m<:tc):
chi
dli<;lc
thl}'c
hi~n

khi
co
nhung
dau
hi(m
ch<'ic
ch<'in
chen
ep
mang
ngoai
tim
(hinh
296);
ch9c
mang
ngoai
tim
nhAm
mlJ-c
dfch
xac
djnh
c6
dich
trong
6'
mang
tim
va

bun
chat
cua
djch
nay,
va
con
d@
dl1a
vao
6'
mang
tim
eac
thuoc
khang
sinh,
d~c
bi~t
Iii.
thuoc
d@
cap
cuu
ngung
tim
(tiem
va~
tim
ephedrin

vi'J.
calci).
K glidi
ta
da
mo
tii
nhieu
di€m
khac
nhau
qua
d6 c6
th~
chQc
mung
ngoai
tim
(hinh
297),
nhl1ng
di€m
tot
nhat
la
aiem
Marfan.
di~m
nay
nAm d

phia
dvoi
cua
miii
ifc
(hlnh
298).
Trang
trlidng
h<;fp
ngung
tim,
thi
dem
thu:
tlj
cac
xu(}ng slLdn
tu
tren
xuong
dlioi,
cho
tal
xVdng sUdn
thu
nam,
va
chQc
kim

tiem
vao
khoang
gian
slLdn
tha
nam
d bd
trai
eua
xlLdng itc
(hinh
299).
Viem
vu.
ho*c
ap
xe
vu.:
hau
nhu
chi
xilY
ra
trong
thdi
ky
cho
con
bu,

va
th€
hi~n
dvoi
nhieu
th€
Him
sang
khac
nhau,
tuy
theo
vj
tri
bt
viem
ho~c
bj
ap
xe
va
muc
dQ
nhiem
khufln
(hinh
300).
each
dieu
tri

duy
nhat
la
ngoi;li
khoa,
bi~n
phap
nay
ke't
hQp
voi
li¢u
phap
khang
sinh
phoi
hqp
va
mi;lnh
c6
th~
chua
khoi
duqc
nhung
t6n
thlidng
b~nh
1.9
n:;ing

nay
(hinh
301).
Thoat
v~
la
mQt
b~nh
ph6
bie'n
nhat
cua
thanh
blj.ng,
trong
d6
t~ng
trong
0'
blj.ng
10i
hoan
toan
ho~c
mi)t
phan
ra
kh6i
0'
b(wg,

tat
nhien
cung
voi
mi;lC
bao
bQc
(tuc
thanh
m9-c)
clla
ti;lng
(hinh
302).
Neu
t~ng
bt
dAy
16i
ra
ngoai
6
b\lng
sau
khi
b!
chiln
thlidng
ho~c
sau

khi
phftu
thu~t
thi
duqc
gQi
la
lOi
tqng
hoi,ic
loi
ruQt.
Thoat
vi
trong
Ja
thoat
vj
xay
ra
qua
nhung
16
cua
cac
m(lc
treo
va
bi€u
hi¢n

duoi
d~ng
mQt
truong
hQp
tiic
ru9t.
Ngli<;fc
l~l,
thoat
vi
ngodi
thi
thVdng
bi~u
hi~n
bO'i
mQt
khoi
sung
ph6ng
d
dvoi
da,
va
xuat
hi~n
0'
m9t
trong

nhung
die·'m
yeu
cua
thanh
bl!-ng.
Thoat
vj
ngoai,
nhl1
Vl)y,
c6
th~
xuat
hi~n
d.
d
nhung
16
tt;t
nhicm
cua
thanh
bVng
(vi
dv;
ong
b?n, ron),
350
ho$.c d

nhung
v~
tri
cac
cd
cua
thanh
bVng
g~p
nhau
(vi
dV:
tren
alLdng
trdng,
alLang
Spiegel,
tam
giac
Petit,
tit
gicic
Grynfelt
v v ).
Trong
trinh
tr~ng
binh
thudng,
0'

ndi
cac
cd
thimh
bVng
g{ip
nhau,
chinh
nhung
s<;fi
cd
dan
cheo
nhau
dam
bao
eho
thanh
bVng
co
suc
b~n
cao
ch6ng
l~i
nhung
ye'u to'
cd
hQc
tac

dQng
tdi
thanh
bl!-ng, mBi
khi
ap
ll!c
trong
a'
bl!-ng
tang
len,
nhu
trong
cac
d(ing
tac
ho,
hAt
hdi,
non,
co
gAng
r~n
lau
d€
tong
phan
ra
ngoai

khi
bi
tao
b6n.
v.v

Ngay
d
ca.
nhung
vung
khae
clla
thanh
bVl"'g
cling
c6
th~
xay
ra
thoat
vj
vi
nhung
nguyen
nhan
da
neu
0'
tren,

nhung
c6
cac
yeu
to
bat
lQi
khac
ci)ng
them,
lam
cho
IljC
ben
cua
cau
truc
m6lien
kif! bi
giam.
Thodt
vj
bt;n
la
nhung
trl1dng
hQp
phS
bien
nhat

trong
so
cac
thoat
vi
ngoai,
va
xay
ra
thong
qua
ang
b?n.
Ong
b?n
la
duong
di
chuy~n
clla
tinh
hoan
va
cac
mach
tinh
d
phoi
thai
di

tu
trong
6
bVng
xuong
bt'u.
Sau
khi
sinh,
trong
ang
bfn
nam
gioi c6
chua
thitng
tinh,
va
trong
ong
bf(n
nu
gioi c6
day
chiing
trim
tit
cung.
Ong
b?n nAm d

giua
cac
lop
Cd
clla
thanh
bl!-ng,
va
di
xuyen
qua
cac
lOp
cd
nay
til
sau
ra
nong.
M.;ic dil
ong
b?n
dliQc
tang
clidng
bdi
nhieu
cau
ti;lo
sqi-Xd,

nhung
vfrn c6
th~
bj
cac
tac
dQng
nhieu
Hin
cua
ap
hre
trong
6
bvng
tang
len
va
tu
d6
bi
gian
ra,
dfrn
toi
thoat
vj
bfn.
Thodt
vi

b?n
c6
th€
thuQc
ki€u
chtch
ngoai,
tn,tc tiep
va
chtch
trong
tuy
thea
tC).ng
thoat
vi
chui
vao
ong
b~n
d ho'
b?n
nao.
Thodt
vi
bfn
che'ch
ngoai
xay
ra

d ho' b?n
ngoai
(fovea
inguinalis
latera
lis),
hdb~n
nay
n&m d
phia
ngoai
cua
a9ng
mqch
va
finh
m~ch
thlLqng
vj
dlLdi (a.
et
v.
epigastrica
inferior).
Thoat
vi
bfn
tn!c
tiep
xay

ra
d ho'
bfn
trong
(fovea
inguinalis
medialis),
ho
nay
nAm d
giua
aQng
mqch
thlLr;lng
vi
dlLai
va
nep
ron-bang
Quang
ngoai
(ho{ic
nep
ron·bang
quang
ben)
(plica
vesico-umbilicalis
lateralis)
la

nep
do
di
tich
cua
a¢ng
m(lch
ron
d
phoi
thai
dQi
phlic
m~c
len.
Thoat
vi
bfn
che'ch
trong
xay
ra
d ho'
tren-bang
Quang
(fovea
supravesicalis),
ho
nay
nAm d

giU:a
nep· ron-
bang
Quang
ngoai
va
nep
ron
bang
Quang
giita,
nep
nay
do
di
tich
eua
ong
ni¢u-rorl
0'
ph6i
thai,
Wc
la
ddy
treo
bang
Quang
dQi
phuc

mi;lC
len
t~o
thanh
(hinh
303).
b
Hinh
294.
B~nh
d9n9
m~ch
I~c
nghen
b&m
sinh
a)
H~p
d6ng
ffi9Ch
chu;
typ
Ire
em;
b.
Hep
dQng
m~ch
chu,
typ

nglIdi
Icln
Hinh
293.
6ng
d{mg
m~ch
(ong
Bolal)
M-H' +
'h.:+
Fl\
LV
Hinh
295.
B~nh
d9n9
m~ch
b&m
sinh phltc
I~p
-
chuy~n
vi
nhang d9n9
m~ch
Idn
AA:.
d6ng
ffii?ch

chu;
PA:
d('lng
mach
phDi;
RV:
Tam
that
phai;
LV:
Tam
that
Ira;;
a,dong
mach
chu
xuat
phal
tlI
tam
that
phik
b.
dQng
m~ch
phoi
xuat
phaltulam
that
In.'!;

,
Hinh
296.
Thu
Ihu~1
ch9c
mimg
ngoai lim
(ngo~i
lam
m~c)
Ch9C
mang
ngoai
tim
(ngo?i
lam
m?c)
phai
dLIOC
thLIc
hien
nhanh
nhattrong
IrtIcng
hQp
chEm
ep
tim,
n?n

nhan
atlIthe
ni1ang6i.
Hinh
297.
Ch9C
6
mang
ngoai
lim
(ch9C
6
ngo~i
lam
m~c)
a.
Cae
diem
a
d6
co
the
choc
0
mang
ngoai
tim:
tJ
Ttl
the

eua
b~nh
nhan;
c,
Huang
choc
kim
351
Hinh
298.
Phlfdng
phap
Marfan
'.
• •
Hinh
299.
Chge
6
mimg
ngoai
tim
(ehge
6
ngo~i
tam
m~e)
trong
trlfirng
h<;1p

ngltng
tim
a.
Diem
chQn
IQC;
b.
Vi
Iff
cua
goe
Lou
i
s;
Ci
xl/emg
slfCm
thl)
hai
,_
-t
'-
-+-
•
Hinh
301.
Cae
dlfirng
r~eh
khae

nhau
d~
dan
htu
mil titeaeapxe vii
1.
DuOng
ri;lch
sau
co
ngl!c
10;
2.
DlIdng
~ch
quanh
Quang
vu;
3.
DuOng
r~ch
theodLlOng
nan hoa
banh
xe:
4.DlIO'ng
ri;lch
dlfOi
vu.
Hi

nh
3
03
.
Cae
ho
ben
1.
H6
ben
ngoai'
2
'"16
ben
lrong;
3.
H61rEm
'ban
g~uanq
4.
Nep
ttll1ang
vi:
5.
~!e r
':n
-oang
Quang
ngoai
(

ben)
, 6
"Jep
:t"1
·bang
Quang
910a.
7
Di,
l
la
(M
thU'qng
vi
dlfOi.
8.
L~
sau
cib
')-'
9
~n
(!6bensau)
Ap
xe
tuy~;n
sCra
thOng
v6i
ap

xe
du(Ji
da
AtJ
:<e
dllOi
da
Quang
vu
(viam
vu)
Ap
xe
tuyen
sera
(Iuyen
vu)
Ap
xe
sau
tuyen
vu
(viam
~nh
vu)
-
. ,
Hinh
300.
Nhli'ng

tbn
thlfdng
viem
tuyen
vii
ho~e
tuyen
sila
(vi
em
vii)
Thoal
v!
IhLfgng
vi


/ • .;iJ
i3-
-""-T-Thoal
vi
r6n
Thoal
vi
ben
Thoat
'Ii
!ill;
' " '-'
TIlDa<

vi
bjt
Hinh
302
.
Cae
lo~i
thoat
vi
a
thanh
b~ng
trlfc1e
Ve
m(\t
di~n
bien,
co
bon
mue
dQ
thoat
V1
chech-ngoai: die'm thoat
vi
b~n,
thoat
vi
b(?n
mu.

thoa
t
uj
b~n
thang
linh.
va
thoat
v#
b(?n
biu;
a
muc
de)
thoat
vj
b~n
biu
cac
cd
quan
thoat
V!
chui
xuong
tai
t~n
btu
(hinh
304).

o
nu
giai
rat
hiem
g?P
theat
uj
b(?n
xay
ra,
vi
ddy
chdng
trim
lii
cung
co dVdng
kinh
ra't be
nen
di
qua
cac
ldp cd
thanh
bl,mg
kh6ng
t~o
n€m

me)t
khoang
trong
dang
kf
Thou
t
vi
d
iti
xay
ra
do
cac
t~ng
vii
cac
bq
ph(m
trong
0"
b(tng
(m(Ic
not
Lan
vatho~c
rU9t)
chui
qua
m9t

trong
nhung
16
nl1m a
vo.ng dlli
bi
gian
rc)ng.
VUlig
diti
dVQc
ng~n
cach
vui
!limg
b~ll
d
phia
trl§n bdi
cung
dili
,
Iii
mqt
dai
sQi
xd
ding
tU
gai

ehq,u trude
tren
tai
gai
mu.
Cung
dui
doi
ehieu
l€m
da
a giai hl;m
duai
eua
bl.,mg
18.
mQt
dudng
gQi
la
dlidng
Malgaigne,
can
cli
vao
vi
trf
thoat
vi
ij

tren
hoQ.e
duai
dlidng
Malgaigne
rna
phan
biEilt
aU(jc
thoat
vi
bf!n vai
thoat
vj dili.
Thoat
vi
dili
xay
ra
qua
mQt
vang
du~c
gioi
h:;m
ve
phfa
ngoai
bai
cd th&t

lung
chq,u
va
day
than
kinh
dui;
ve' ph{a
trong
bai
day
chc1ng
Gimbernat,
cac
mflch
dui
va
day
chc1ng
ch¢u·lliqe
(dai
ch<).u
-h1~e);
ve
phia
trtlae
ehinh
la
eung
dui.

Dt,ta
trEm
nhung
m6c giai phfru
k~
tren,
ngudi
ta
rna
ta
nhung
loJ;li
hinh
thoat
vi
dui
nhu'
sau:
tho(it
vi dili
qua
day
chiing
(Gimbernat),
thoat
vi
dili
qmh
mc;rch
mau,

va
gian
mflch
mau
(Laugier),
Io<}-i
nay
la
10J;li
hay
g$.p
nhat
(hinh
305).
Thoat
vi
dili
xay
ra
a pht,l
nil
nhieu
hdn
so
vai
nam
giai, vi
hinh
th~
eua

khung
eh¢u"
va
vi
khoang
each
nkm
a
pen
duoi
day
chang
bc;n
(con
gQi
la
day
chang
b~n
ngoai,
We
la
cung
dui),
qua
do
dic
mw:h
mau,
day

thffn
kinh,
m~eh
b~ch
huyet
va
cd
thdt
lling
chq,u
chui
qua,
a
phv
nil
rQng
hdn
so voi d
nam
giai.
Thoat
vi
thdt
lung
co
th~
xay
ra
qua
tam

gidc
Petit
ho$e
qua
ta
gidc
Krause
(hinh
306).
Tam
giac
J.L.
Petit
du~c
giai
h<;ln
bdi
bd tr€m
clla
mao
chq,u, bd
sau
ella
cd cheo
bVng
ngoai
va
bd
truoc
eua

cd
lling
to. Til
giae
Krause
dUQc
gioi
hJ;ln
bai: bd
duoi
ella
xlidng
sudn
thl1 12,
Cd
vuong
thdt
lrlng, cd
lling
to,
va
cd
CheD
bl,lng
ngodi
(cd
cheo to).
Sf-O
r6'n:
khi

bi
yeu
vi
Iy
do nhi€!m
khuiin
ho$,e
trong
trudng
hQp
tn~
em
b1
b~nh
ho
ga
ho
m:;l.llh
va
nhieu
qua,
thi
co
th~
la
vi
trf
xay
ra
thoat

vi
va
dUQc
gQi
la
th()dl
vi
ron.
Tren
duilng
g~ua
Clla
thanh
bVng
trudc,
nAm
giua
ran
va
mlii
lie,
cling
co
m9t
16
nha,
nhung
qua
d6
co

th~
xay
ra
thoat
vi
dU'~e
gQi
Iii.
thoat
vi
dlii1ng
trdng,
bi~u
hi~n
duoi
nhieu
dJ;lng
khac
nhau
ve
lam
sang,
tuy
thea
n9i
dung
ella
tui
thoat
vi, co the' la:

kh()[ u
ma
dudi
phue
m{lc,
khoi
u
ma
dUdi
phuc
m{lc voi mQt
tui
ph6ng
thanh
m{lC,
thoat
v.i
mflc
mal
Wn,
thoat
vi
rU(jt
non
(g9i
18.
thodt
vi
Richter)
(hinh

307).
Diem
!hoat
vj
~""4c-
(0
phan
dau
cua
6ng
ben)
Thoa!
vi
thilng
!inh
(trang
eng
ben)
Thoa!
vi
bfiln
mu
(0
k5
bI;ln
nang)
Thoat
vi
(di
btu)

Hinh
304.
Cae
mile
dl>
khae
nhau
cua
thoat
vi
b~n
cheeh
ngoai
Hinh
305.
Cae
loai
hinh
khac
nhau
eua
thoatvi dili
1
Cung
dui;
2,
ca!h.3titmg-ch~u;
3.
Day
than

kinh
dui;
4.
Day
~hang
Ch?u-Iuoc
(dai
chau
lugc);
5.
cac
m'ilch
dui
(DM
va
TM
dui);
6.
Day
chang
Gimbernat;
7,
Day
chang
Calles;
a.
Thoa!
vi
qua
day

chang
(Gimbernat);
b,
Thoa!
vi
c'ilnh
rn'ilCh
mau;
c.
Thoal
vi
gian
mC;lch
mau
(Laugier)
la
kieu
thoal
vi
dui
hay
g?P
nhal
Hinh
306.
Thoat
vi
vimg
that
lU'ng

(cae
vi
tri
xay
ra
thoat
vi
that
lU'ng)
a.
Tam
giac
J.L.
Pelit;
b.
Ttl
giac
Krause;
1.
Co
Itmg
to;
2.
Co
cheo
b~ng
ngoai
(00
cMo
to);

3.
Mao
ch~u;
4,
Xuang
sucrn
thu
12;
5.
Co
vuOng
thaI
Itmg;
6.
Caltmg
10;
7.
Cacheo
b~ng
tron~
\oocheo
be)
353
b
d
Hinh
307.
Th03tvi
dllitng
trang:

cae
th~
lam
silng
a.
Khoi
u
rna
duaj
phuc
m?c;
b.
Kh6i
u
rna
durn
phuc
m~c
vOi
lui
ph6ng
thanh
mac;
c.
Thoa!
v,i
mac
n6i;
1.
Da:

2.
Mo
lien
k~1
duO;
da;
3.
Duong
trang
(giO'a
bl,mg):
4.
Lap
rna
dtIl'!i
phClc
mac;
5.
Phuc
mac
thanh;
6.
M?c
n6i
(Iem);
7,
Thoa!
vi
Richter
(tI}i

thoa!
vi
chlra
ruOt
non)
.
Hinh
308.
Thoat
vi
Spiegel
a'o:
Ducmg
gai-r6n
(duong
nOi
ron
vO'i
gai
ch~u
tn.rdc
tren):
a'a:
DLtCmg
chieu
ella
cung
Douglas;
bb':
DLtCmg

chieu
ella
dlfemQ
Spiegel
Thoat
vi
tren
duilng
Spigelius
it
g~p
hdn
so vdi
nhung
lOJ;li
thoat
vi
khac
(hinh
308),
va
khi
xily
ra
thl
xua't
hi~n
d ph§.n
tren-ngoai
eua

di§m
gi[lp
nhau
eua
hai
dUdng chie'u
tren
thanh
b\mg
(Iii
cung
Douglas
va
dlidng
Spigelius).
Thoat
vi
khuyt't
hong
(khuye't
ngoi)
va
tho
cit
vi
day
chtj.u
cling
co
th§

xay
ra.
Khi
tlii
thoat
vi
ldn
thi
c6
nguy
cd
ngh~t
nhung
quai
rutH
n~m
d
ben
trong
tui
nay,
va
rUQt
co
thi
bi
ho~i
tli,
Mi.n
tdi

thung
rUQt,
neu
kh6ng
can
thi~p
cap
cuu
kip
thdi.
D~
phong
ngua
nhung
tai
bien
nay,
mOl
khi
co
thoat
vi
dUde chAn
daim,
thi
nen
phau
thu~t
som.· Phi'i'u
thu~t

digu
tri
thoat
vi
chu
yeu
la
ph\lc
hai
l~i
cau
truc
cua
ndi
thanh
bl,lng
bi
ha,
qua
do
cac
t~ng
trang
6
b\lng
thoat
ra
ngoai.
Qua
cd

hoanh
cling
co
thti
xay
ra
thoat
vi
len
6 ngl,tc, gqi
chung
18.
thaat
vi
haanh;
nguyen
nhan
co
th~
la
do
gium
suc
bgn
cua
phfin
rna
6
xung
quanh

cac
10
cua
cd
hoanh,
nhat
1a d
la
thl/c
quan
cua
cd
nay,
hoiitc
do
cac
bo cd
bam
vao
khung
xl1dng
bi
yeu,
hoiitc
do
chiln
thl1dng (vi
dl,l
sau
ph~u

thu~t).
Giua
thanh
cua
thl/c
quan
va
bd
cua
[0
thl/c
quan
cua
cd
hoanh
co mo
lien
ket
xd-
chun,
va
dl1<;lC
gQi
la
mang
Bertelli-Leimer,
mang
nay
la
phl1dng

ti~n
ket
noi
thl/c
quan
voi cd
haanh,
bao
dam
cho thl,tc
quan
chuy~n
d9ng
va
trl1<;lt
d~
dang
trong
cac
dQng
tac
nuot
va
thd
(hinh
309).
La
thl/c
quan
dl1Qc

hinh
thanh
chu
yeu
la
bdi
trlJ
phai
(crus dexter),
va
goc
His
18.
goc
hQp
bdi
vom
d(l
day
va
thl/c
quan
do(!n blJng.
Trang
, b ,
Hinh
310.
Cae
lo~i
hinh

thoat
vi
16
th\fC
quim
(thoat
vi
hoimh)
a.
Kieu
tl1Jqt
(ki~u
~nh
tr~c):
b.
Kieu
du5i
(canh
thl!C
quan):
c.
Kieu
thU'cquan
ngan
Hinh
309.
Mang
hoanh·thl!e
quan
Bertelli·Leimer

.
a.
Cae
sqi
Juvara:
b.
Cae
scri
Rouget
354
mi?t
so
hoan
canh,
la
thljc
qudn
bi
gian
r(ing
bat
thu'dng,
lam
cho
thl/c
qudn
aog,n bl}ng
va
c:1
df,1

day
bi
dfty
len
6 ngl,ic,
gay
ra
thoat
vi
lO
thl/C
qudn
(hiatus
hernias).
Tuy
theo
cd
che
gay
thm'lt vi
va
cac
bi~u
hi~n
gi:li
ph:1u-lam
sang,
thoat
vi
16

thl,ic
quan
co
th€
thui?c
cac
ki€u
sau
day:
kilu
tn.tlJt
ho~c
kilu
trl/c, kUlu cg,nh thl/c
qudn,
ho~c
kieu
ben
(m~c
dli
d?-
day
bi
keo
dEli
ra,
nhung
tam
vi
v:1n

nhm
d
dudi
cd
hoanh),
kilu
thoat
vi
do
thl/c
quan
ngdn
Wc
la
thoat
vi
dq.
day
trong
trudnl;
hQp
thl.jc
quan
qua
ng:ln
(hinh
310).
Cling
nhu
v~y,

d
phan
lIc
cua
cd
hoanh
(pars
sternalis),
n~m
giUa
hai
b6
cd
cung
c6
mQt
16
gQi
la
xoang
Morgagni,
qua
16
nay,
ma
te
bao
nilm
d
trong

trung
thdt
c6
thEi
thong
thu'dng
voi
_.~hoang
ti
bao dl1ai-phuc
mr;tc.
Nhung
b6
cd
cuaphan
uc
l~i
nftm
cach
xa
v6i
cac
b6
cua
pha'n sl1dn
cua
cd
hodnh
b6i
mQt

khoang
trong
gQi
la
khodng
Larrey
hol}c
khe
Larrey
hoQ.c
tam
gicic uc-sl1dn
(trigonum
sternocostale). GiUa
phan
sl1dn
va
phcin
thdt
ll1ng
cua
cd
hofmh
cung
co
mQt
10
g9i
la
l6

Bochdalek
ho;;ic
tam
gicic
thdt
ll1ng-sl1dn
(trigonum
lumbocostale).
Qua
nhung
16
va
khe
nay
co
th€
xay
ra
thout
vi
hoanh
milc
phai
ho~c
b:1m
sinh,
hoQ.c
nhi€!m
khuAn
co

th~
Ian
tu
6
bVng
len
6
ngl.jC
hOQ-c
ngu'Qc
l~i
(hinh
311).
Lbi
rUQt
qua
cd
hoanh
c6
th~
xay
ra
do
h0-u
qua
cua
dt
d~ng
bAm
sinh

trong
thdi
ky
phat
tri€n
phoi
thai,
ho{ic
sau
chin
thu'dng
n(mg,
ho~c
sau
phau
thu~t.
Trong
mi?t
s6
trudng
hQp cd
hoanh
c6
th~
chi
bi
nhao
(yeu)
ddn
thuftn.

Tho(it
vi
trong
xay
ra
khi
mQt
dOJ;!.n
cua
rUQt
non
chai
vao
trong
cac
h6'
phuc
m(lC,
chui
van
khe
Winslow,
ho?c
chui
qua
m9t
khe
nha
nao
d6

cua
cac
mg,c treo
rUQt
ho~c
cua
mg,c
chdng
rQng
cua
tit
cung
d phV
nil.
C6
nhung
hoim
canh
xay
ra
do
sai
s6t
trong
ph
au
thuQ.t,
ma
cac
quai

ru¢t
non
c6
thEi
chui
qua
nhung
10
d~
lfili
tren
phuc
m~c,
nhula
d
mr;tc
treo
kit
trang
ngang
sau
phau
thu~t
edt
dJ;!.
day
va
noi
miu
con

IJ;!.i
cua
d~
day
voi
ta
trang.
HQi
chung
tiic
rUQt
la
m¢t
tai
bien
d
hVng,
do
trd
ng~i
cd
h9C
hOQ-c
d(ing
h9C
tren
chieu
dai
cua
ru¢t.

Hinh
311.
Cae
lo~i
Ian
IhlfCing
xay
ra
Ci
eClhoanh
a.
Thoat
vi
kieu
Bochdalek
(phoi
thai);
b.
Thoat
vi
do
di
t~t
ba'm
sinh;
c.
Co
hoanh
bi
nhao

'.
Hinh
312.
PMn
lo~i
Ian
IhU'CIng
b~ng
Iheo
ehieu
.au
ella
vetthU'CIng
1.
Vet
thllong
khOng
dam
xuyen;
2.
WI
thllang
dam
xuyen;
3.
Vet
thlJcmg
Ihung;
4.
Phuc

m<)cthanh
Hinh
313.
Phan
ltngeCi
Ihimh
b~ng
Vao
giai
do~n
moi
xay
ra,
thi
Cd
th~
se
giing
suc
d~
khAc
phvc
tra
ng~i
n6i
tren,
bi~u
hi~n
bdi
nhung

dau
hi~u
gifin
rUQt
va
ti1ng
nhu
aQng rwJt
xua't
hi~n
tren
thanh
blJng trl1de.
Nhu'ng
neu
kh6ng
kh:lc
phvc
dUQc
trd
ng~i
b~ng
cac
bi~n
phap
n¢i
khoa
thi
b:lt
bu¢c

phiii
thl,ic
hi~n
ph~u
thu~t
ct(p
cuu
ngay.
Chan
thlidng
bVng
cung
dllQC
ghi
nh~n
la
co
tftn
suat
ngay
cang
tang
trong
tht;t:c
hanh
b~nh
vi~m.
Tuy
theo
chigu

sau
355
cua
tan
thudng,
ngudi
ta
ph
an
bi~t
nhung
trudng
h<;lp:
vet thrtdng
kh6ng
dam
xuyen
(khi
phuc
m<;lC
khong
bj
tan
thudng),
vet
thrtdng
dam
xuyen
(khi
phuc

m<;lc
bi
t6n
thudng)
va
vet thrtdng
xuyen
th{{u (ca
cac
t{l.ng
trong
a
phuc
m{lC
cung
bi
tan
thudng)
(h1nh
312).
H~u
qua
cua
nhung
vet
thudng
nay
1a
trong
()

phuc
m(Lc
se
c6
mau,
gQi
la
trim
nuiu
(]
mang
bZ.mg
·hoijc
{/
phuc
m(Lc
(haemoperitoneum),
ho~c
c6
mu
gQi
1a
mu
0'
mdng
bl}ng hoijc
6'
phuc
m(Lc
(pyoperitoneum).

Trong
mgt
s6
b~nh
cua
t{l.ng
trong
6
bVng
co
th~
tich
tv
dich
gQi
la
co"
trztdng v v
Trim
mau
6
phuc
m(Jc xu.1t
hi~n
khi
t<;lng
d~c
trong
6'
phuc

m(Lc
bi
gi~p
va
(vi
d1,1
va
gan,
va
hich)
, hol\ic
dut
va
m<;lch
mau
a
cae
m(Jc treo
rUQt,
k~
ca
va
chiLa
ngoai
tu
cun/?
(ph6i
phat
tri~n
d

ngoai
buang
tv
cung).
Tuy
theo
cd
quan
bi
t6n
thlldng,
tuy
thea
Illqng
mau
tho
at
ra
ngoai
m{lch,
va
t6c
dQ
chay
mau
rna
thay
xu.1t
hi~n
nhung

bi@u
hi~n
cua
soc
chdy
mau
(m<;lch
nhanh
v1.i<;lt
qua
120
Ian/phut,
huyet
ap
dQng m{lch
giiim
thap
dlloi
10
cm
Hg,
v

v ).
Nhung
tr1.idng
hqp
nay
chi
c6

th~
di~u
trj
bAng
bi~n
philp
ph:iu
thu~t,
duoi
nhung
di~u
ki~n
h6i
suc
thfch
dang.
Mil if
phuc
mQ-c
xuat
hi~n
do
nhi~m
khudn
mang
bl,Jng
(phuc
m<;lc),
hftu
het

dic
trlldng
h<;lp
13.
h$.u
qua
cua
tan
thudng
thung
ong
tieu
hoa,
bi~u
hi~n
bdi
dau
b1,1ng
tl,l
phat,
thanh
bvng
bat
di)ng,
tang
cam
giac
d
da
bVng

(dttu
hi¢u
Dieulafoy),
phan
ung
thanh
bl,mg
(dau
hi¢u
Blumberg)
(hinh
313),
va
cu6i
cung
la
co
cung
cd
thanh
bl,Jng
(dau
hi~u
d$.c
trllng
b~nh
Iy
(hinh
314).
Nhilm

khudn
6' phrlc
mac
c6
th&
Ian
toa
(to
lIn
th~)
ho$.c
khu
tru.·
N$.ng
nhat
la
nhling
trlldng
h<;lp
nhiem
khuAn
Ian
toa,
vi
se
gay
ra
viem
phrlc
m(Lc

toan
thi,
doi
hoi
phai
can
thi~p
phfru
thu~t
cl,le
ky
cap
cuu
va
doi
hoi
trinh
dQ
caD
trong
dieu
tri
nQi-
ngol~i
khoa.
Chat
dich
phat
sinh
trong

a
bvng
do
b~nh
15'
co
th@
Ian
tran
d
tang
tren
m(Jc treo
ket
trang
ngang,
hol\ie d tring drtdi
mQ-C
treo
trang
ngang,
hol}c
trong
toan
bQ
d
phrlc
mac
(hinh
315).

356
Ngoai
nhung
dau
hi~u
lam
sang
(da
ml)t
mall
dat,
sot
cao,
tang
b{lch cAu
trong
mau,
non,
v v ),
thi
tham
kham
tr~c
trang
bAng
ng6n
tay
e6
th~
phat

hi~n
thfiy
nhiem
khufi'n d
tui
cung
Douglas
(hinh
316).
C6
th~
thl,lc
hi~n
ch9c
mang
bz.mg
tham
do
va
tri
1i~u
d
tui
cung
nay,
vi
day
1a
vi
trf

thffp
nhat
eua
6'
phlic
mQ.c
rna
dich
b~nh
ly
tfch
tv
l<;1i
(hinh
317).
Trang
trlldng
hqp
kh6ng
xac
dinh
dUdC
chinh
xac
vi
trf
nhiem
khuftn
phue
.

mac,
thi
c6
th~
cho'c
kim
tham
do d
b6n
0
phan
tll
vuong
(b6~
g6c
cua
6
vuong)
tren
thanh
bVng
truoc
(hinh
318).
Chan
thttdng
th*n
hftu
nhu
hay

xay
ra
va
rat
ni,ing, m$.c
du
th$ n
dU<;lc
bao
v~
bai
nhung
kh6i
cd
day,
vi
th$ n
n&m d
khoang
sau
phuc
m(Lc.
Trong
khoang
sau-
phuc
m(Jc co
nhiiiu
day
th:ln

kinh
giao
cam
v~n
m~ch
c6
th~
gay
ra
va
duy
tri
tinh
tr<;lng soc
sau-chan
thrtdng,
va
m<;lng
m{l.ch
mall
phong
phli
d
day
cung
de
gay
ra
nhung
khoi

mau
tl,J
kh5ng
16
lam
cho
b~nh
dmh
lam
sang
gi6ng
voi
trudng
hqp
d.c
rUQt
(hinh
319).
Tuy
thea
s1,(
toan
v~n
eua
nhung
m6
xung
quanh,
va
tuy

thea
vi
trf
bi
thlldng
tan
c6 hoi,ie
khong
thong
thlldng
voi
ben
ngoai,
rna
nhung
chan
thudng
nay
c6
th~
ho~c
kin
ho~c
hd.
T5n
thlldng
hay
g~p
nhat
la

t6'n thrtdng
kin,
c6
th~
bi~u
hi~n
duoi
nhieu
th~
giai
ph
Au-lam
sang
khac
nhau
sau
day:
va
trong
th¢n
voi
mgt
khai
mau
tlf
drtdi
baa
xd
cua
th4n,

va
ngoai
th¢n
voi
kha7,
mau
tlf d
trong
baa
ma
quanh
th¢n
(mim
tv
quanh
th$ n) ,
nlit
VD
th¢n
hiJ
vao
xoang
th¢n
voi
chung
tran
mau
be"
th¢n,
va

Vd
th4n
toan
b(j
voi
khoi
mau
tl}
quanh
th4n
va
tran
mau
bi
th4n
(h1nh
320).
Hai
th~
lam
sang
cu6i
cung
nay
la
hai
trudng
hqp
tan
thlldng

th~n
rat
ni;l.ng,
vi
chung
co
nguy
cd
bl
nhiem
khu:1n,
va
bi~u hi~n
la
doi
mau
toan
phan
(toan
bQ
nlloc
ti~u
cua
moi
Ian
ti~u
ti~n
d~u
co IAn
mau),

dai
mau
toan
phAn
nay
d6i
khi
co
ra't
nhieu
mau
va
dl\ie
bi~t
ni;l.ng. Ve't
thlldng
th$ n
hay
g~p
d$.c
bi~t
trong
hoan
canh
chien
tranh
va
thlldng
ke't
hqp

voi
tan
thudng
nhung
t<;lng
d
xung
quanh.
•
~~""
f!
~
~~"
;~
~~~~~~~"~"~
\
,", . .,
•
Hinh
314.
Phat
hi~n
co
cUng
calh,mh
b~ng
Iron!l Irllang
h\1pviem
phuc
m~c

a,
Phuong
phap
dung'
kham
b!:mg
b~ng
ca
hai
16n9
ban
tay
ap
v,~o
Ihanh
bung;
b.
Phuong
phAp
sa+.
~n
sau
V80
tMnh
byng
b~ng
m~t
ng6n
lay
Hinh

315.
Phal
hi~n
16n
Ihllang
Cr
sau
Irong 6
b~ng
viii
ky
Ihu~1
kham
dung
Phal
hi~n
co
Cling
co
lhanh
bur'IQ
(1hanh
bung
ctmg
nhll
go
")
•
•
Hinh

317.
Chgc
(chgc
do)
tui
cung
Douglas
a.
ChQC
lui
cung
Douglas
a
nO'
giOi
(qua
am
d~o):
b.
Chqc
lui
cung
Douglas
anam
giOi
(qua
trvc
trang)
Hinh
316.

Tham
kham
Ir\fc
Irang
bang
ngon
lay,
phat
hi~n
nhiem
khu~n
otui
cung
Douglas
a.
Thi€td6
dlrng
dgc:
b.
Kythuat
tMm
kham
trvc
trang
bAng
n96n
lay
Hinh
318.
Chgc

(chgc
do)
6
phuc
m~c
Cr
bon
goc
o
vuong
tren
thanh
b~ng
tr~Clc
trong
trllang
h\1p
tich
t~
mau,
dich
ri
viem
,
co
trllilng
(bang
nllClc)
357
Hinh

319.
Lien
quan
cua
Ihan
va
cau
lao
cua
6
Ih~n
(Ihiel
do
cal
ngang)
' .
1.
PhOc
mac
Ihanh
;
2.M~c
n9an9;
3.
Cae
co
ella
t
hanh
b~ng;

4,
La
trude
tMn 5
La
sau
th~n
ZLickerkandl,
6.
Khoang
rna
C{lnh
Ih~n;
7.
D¢ng
m~ch
chu
bl,lng;
8.
nnh
m,!ch
chu
dlJ'Oi;
g,
Bao
rna
quanh
th~n
:
10

.
CcrvuOng
thaI
lung
;
11
.
Cathath.mg-ch~u
Hi
nh
320
.
Nhilng
ki~u
chan
Ihllang
Ih~n
A-Vf'J
trong
Ih~n
vOi
kh6i
maw
tl,J
dOOl
baa
xcr
cua
than:
S-Va

ngoai
Ih~n
vOi
kh6i
mau
tu
quanh
th~n
:
C-Nl1t
hOVQ
th~n
vao
xoang
than,
vdi
tran
mau
~
th~n
;
D-va
th~n
loa"
b¢
vOl
khol
maw
tu
quanh

Ih~n
va
Iran
mau
b~
th~n.
Hinh
321.
Cac
dllilng
lac
dQng
cua
chan
Ihllang
vao
bang
quang
358
"
Hinh
3:12.
Anh
hlldng
linh
Ir~ng
bang
quang
day
Idi

mltc:
dQ
n~ng
cua
16n
Ihlldng
a.
Bang
quang
r6n9'
t
dn
thuong
muc
d¢
trung
bfnh
,
bang
quang
khang
bi
ton
thuang,
nhlffi9
cO
the
16n
thuang
lac

d¢ng
1m
phuc
m~c;
b.
Bang
quang
day:
ton
ttlI.rong
rat
n~ng
,
nlJ6'c
ti~u
tran
vao
cae
lang
(J
x.ung
quanh
gay
nhi~m
khuan-nhi~m
dOc
,
tuy
v~llhlJang
chi

angoi!
i
phOc
m,!c
Hinh
323
.
Lien
quan
d!nh
khu
phia
Irlldc
cua
bangquang
1.
M,!c
n9ang
;
2.can
r6n-truac
bang
Quang
;
3.
PhOc
m,!c
thanh
;
4.

Khoan!)
tr(m-mu
; 5
Khoang
tn.tbc-bang
Quang
(khoang
Retzius)
Khoang
sau·mu"
£lam
r6i
Ifnh
m,!ch
Santorini
~Bo"gllnh
Hinh
324
.
Lien
quan
cua
bang
quang
vdi
cac
I~ng
xung
quanh
dnam

gidi
PhOc
mac
I,!ng
m,!c
clla
bang
Quang)
oay
ch~u
sau
bit
trong
nang
h~u
mOn
co
cua
san
ch~u
be
(day
ch~u)
Hinh
31
25
.
Lien
quan
cua

bang
quang
vdi
cac
lang
x!Jng
quanh
d
nam
gi
di
Hinh
326.
Chge
bang
quang
qua
Ihanh
b~ng
Hinh
327
.
Tan
(nghien)
soi
bang
quang
bang
may
nghien

soi
Hinh
328
.
Sinh
Ihiel
nc)i
soi
khoi
u
bang
quang
,
Hinh
329
.
Cae
vi
Ir;
soi
ni~u
d~o
dltng
I~
;
1.
DlJOng
v~
t
;

2.
6iu
3.
Day
ch~u
Hinh
330.
Nhiem
khu~n
phal
Iri~n
d
quanh
soi
nieu
dao
1.
Sci
+
'tlp
xe
'
duang
v~t;
2.
S6i

ap
xe
btu:

3.
SOi
+
ap
lI.e
daych~u
•
Hinh
331
.
(La)
R6
ni~u
d~o
1.
R6
nl~u
dao-ti~n
l
i
~t-trvc
trang
: 2
R6
n
i
~u
d(:l
o-
tn,r

c
tran9:
3.
R6
day
ch~u-b
i
u
;
4.
R6
ranh
quy
Clau
359
Ve
phudng
di~n
cd
che
gay
t6n
thu'ong
thl).n, c6
th~
la
chan
thu'dng
tn,tc
tiep

hoi;ic
giim
tiep
(gil).p
gay
mom
ngang
cae
dot
song
thilt
lung,
xUdng
sudn,
ho?c
cac
xu'dng
clla
khung
eh(iu).
Nhung
t6n
thu'dng
n6i
tr€m
d.n
phili
dUQc
ch§'n
doan

chinh
xac
va
dieu
trl
thfch
dang
vi
tfnh
chat
d?c
bi~t
n?ng
cua
chung.
T6n
thu'dng
bang
quang
co Ie
n?ng
hdn
so voi
t6n
thu'dng
th~n,
vi
t6n
thu'dng
bang

Quang
thl1dng
tiep
theo
b21i
trao
nude
tilu
van
d
ph
lie m{lc
ho~c
van
cac
ma
d
xung
quanh,
va
gay
ra
tinh
tr{lng
nhiim
dQc-
nhi~m
khu6n.
Ngu'di
ta

da
biet
d.ng
100
mI
nuoc
ti~u
clla
ngudi
c6
th~
giet
chet
mQt
con
tho
n~ng
2
kg
(hinh
321,
322).
ChAc chAn
bang
Quang
d.§.y
nu'oc
tiju
Ia
mQt

yeu
to
quan
trQng
lam
cho
chan
thl1dng
bang
Quang
n?ng
them.
Neu
bang
quang
r6ng
thi
cha'n
thl1dng
d
mlic
dQ
trung
binh
xuy
ra,
rna
kh6ng
gay
t6n

h?i
toi
bang
quang,
nhl1ng
vftn c6
th~
tac
dQng
toi
phuc
m?c.
~gu'Qc
Il;li,
neu
bang
Quang
d.§.y
nu'oc
ti~u,
thi
t6n
thu'dng
se
ra't
nl),ng
va
dich
nhiem
khu.ftn

se
Ian
tran
toi
cac
t?ng
d
xung
quanh,
rn(ic
dli
vet
thudng
nAm
ngoai
phuc
rn?c.
Nhung
tnidng
hQp
chiln
thl1dng
nay
cling
co
thtf
c6
dien
bien
thu~n

IQi,
neu
dUQc
chtln
doim
sam
va
chfnh
xac
(hinh
323-
325),
va
neu
to~m
bQ
cac
bi~n
phap
dieu
tr!
nQi-ngo?i
khoa
deu
dUQc
thvc
hi~n,
nhu:
hoi
slic, rn6

dip
cliu
va
th6ng
ke
nhung
t6n
thudng,
phl,lc
hoi
chung,
tiep
sau
do
thi
ph.iii
md
thong
bang
Quang
va
dftn
luu
b.lng
6'ng
thong
Pezzer,
cho
thu6c
khang

sinh
lieu
cao
va
thfch
hQp
voi
khimg
sinh
do.
C6
nhung
trudng
hQP,
khong
th~
thong
bang
Quang
d~
thao
nuoc
titfu
ra,
vi
h~p
ni~u
d(lo,
ditt
ni~u

d{lo, u
tuyen
ti€n
li~t,
v

v
Trang
nhung
tinh
tr?ng
nay,
se
xay
ra
tinh
tr?ng
bi
dcii cap
tinh,
c.§.n
phai
chqc
bang
Quang
ca'p
cliu
(chQc mQt
kim
qua

thanh
bl:1ng
21
ngay
bd
tren
khop
mu)
d~
rut
nuoc
ti~u
ra.
Phudng
phap
nhu
sau:
sau
khi
CI;lO
long
mu,
vo
khuAn
tl;li
cho
bAng
thu6c
di~t
khuftn,

chQc
kim
tr€m
duiing
giua
blJ-ng,
ngay
sat
b21
tren
khftp
mu.
Kim
chQc c6
th~
360
Ia
mQt
6ng
co
nang
(troca)
cd
nho,
ho?c
mQt
kim
tiem
cd lOn, da}
12-14

cm.
ChQc
kim
hoi!tc
th~ng
g6c,
hoi!tc
hdi
chech
ve
phfa
khop
mu.
Thao
nuoc
ti~u
tit
tit,
khong
d.n
hut,
vi
neu
hut
ho(ic
thao
nuoc
ti@u
qua
nhanh

thi
se
xay
ra
dai
mau
"sau
thao
nudc
tiiu"
(hinh
3Z6).
Dai
mau
co
th~
do soi
bang
Quang
hoi!tc
khot
u
bang
Quang.
Trong
nhung
tru'dng
hQp
nay,
thi

sau
khi
soi
bang
Quang
se
chftn
doan
du'Qc
din
nguyen
ella
dai
mau;
sau
do tru'oc
khi
quyet
dinh
phftu
thui),t
giai
quye""t
tri~t
d~
b¢nh,
thi
c6
th~
tan

soi
b§.ng
may
tan
soi-soi
bang
quang
(vien
soi
sau
khi
tim
nho,
thi
du'Qc
thao
ra
ngoai
qua
dUdng
tv
nhien)
(hinh
327),
ho$.c
lam
sinh
thiet
kh6i
u

r6i
d6t
di~n
d~
dm
mau
(hinh
328).
T6n
thu'dng
ni~u
d~o
Ia
tbn
thu'dng
g(ip
kh6ng
nhieu,
va
c6
th~
Ia
chan
thudng
kin
hoi!tc hd.
Ve
m(it
lam
sang

va
dieu
tri,
dn
phai
xac
dinh
chfnh
xac
vi
tri
t6n
thudng,
vi
mQi
ten
thu'dng
xay
ra
d
ni~u
d(;w
trudc,
k~
tit
10
sao
tdi
can
day

ch(lU
giua,
thi
bao
gid
cling
d~
ll;li
di
chling
la
m9t
s~o
xd
cling,
vi
do~n
ni~u
d(lo
nay
du'Qc
bao
quanh
b21i
u(it
x6p.
NguQc
l!;li,
ni~u
d!;lo

sau
khong
c6 vl).t
xop
bap
quanh,
nen
s~o
xd d
dO!;ln
nay
kern
dan
hoi
hdn,
nhung
s~o
xau
d
day
l!;li
d§.n
tdi
bien
d!;lng
ve
huang
di
va
long

cua
ni~u
d:;lO;
yeu
to
nay
gop ph.§.n
va~
muc
dQ
n~ng
cua
t6n
thudng
ni~u
d?o.
Dut
va
ni~u
d~o
trudc
c6
th~
xay
ra
do
nhieu
nguyen
nhan:
bi

d~p
van
khdp
mu,
b1
d~p
vao
khdp
mu
va/ho~c
day
chling
mu
cung
va
bt
d~p
vao
nganh
ngo'i-mu.
Trong
so
nhung
b~nh
cua
ni~u
d!;lo,
chung
toi
ddn

cit.
nhung
trudng
hQp c6
th~
xiiy
ra
nhu
sau:
dj
v~t
nAm d
trong
ni~u
d?o,
soi
ni~u
d!;lo,
nhi~m
khuftn
quanh
soi
ni~u
dl;lO,
h~p
nit%u
d!;lo,
10
ra
ni~u

d!;lo.
Di
vat
ij
nieu
dao:
thudng
chi
xay
ra
d
ni~u
d?o'
nam
~idi;
~eu
dt
v~t
khong
dUQC
day
ra
khoi
ni~u
d!;lo
khi
ti~u
ti~n,
thi
phai

chu
dQng lily
ra
d~
phong
ngita
nhung
bien
chling
nl),ng nhl1
uiem
ho(ic
ro
ni~u
d{lo.
Sui
ni¢u
dq o:
cling
h.§.u
nhu
chi
gi!tp
d
nam
gioi,
hO{lc
la
sl:,i
nho

tr6i
xuong
tit
cac
duiing
tie't
ni~u
tren
(cao) ho(ic
tit
bang
quang,
ho(lc th$.m
chi
phat
sinh
t~i
cho,
Wc
Iii
hlnh
thanh
ngay
trong
ni~u
d~o,
do h$.u
qua
cua
mQt

qua
trinh
b~nh
1:5'
khac,
t~o
thu<).n
lQi
cho
nuac
ti~u
u dQng
trong
ni~u
d?-o,
va
diln
toi
nhiem
khuin
a
ni~u
d<;lo
sau.
Tuy
thea
vi
trf
hinh
thanh

soi
ni~u
dl).o,
sOl
nay
c6
th§
d
dO<;ln
dltdng
v~t,
aotln
biu
ho(lc
dOQ.n
day
eh~u
(hinh
239).
N
hiim
khu(in
quanh
soi
d
trong
ni~u
dl~O
xuit
hi~n

a
eung
mQt
ehb
voi soi,
neu
kh6ng
th\1C
hi~n
ph§.u
thu~t
dip
cuu
d~
lay
s6i di.
H?u
qua
n(lng
nhat
cua
Hnh
tr~ng
nhy
10.
gity
ra
8P
xe
day

ch(iu
(hinh
330).
HfP
ni~u
dgo
HI.
t6n
thudng
dil.
6n
d~nh
lam
cho
long
eua
ni¢u
aQ.o
b~
h~p
l~i,
h~p
ni~u
dq.o
c6
th~
la
b§m
sinh,
do

chan
thtwng,
ho(tc do
viem.
H~p
ni~u
d~o
hay
xuy
ra
nhat
Iii
do
chan
thudng
ho(lc gi$.p
va,
va
xWlt
hi~n
mQt
thdi
gian
ng<1n
sau
khi
tai
11q.0
xay
ra.

Dieu
tT}
h~p
ni~u
dq.o
dU<;lc
chi
dlnh
sau
khi
tfln
thudng
d5.
6'n
dlnh
va
bfing
cach
nong
ni¢u
d(w
b§.ng
ong
eao
su
(6ng
: relaton, 6'ng
th6ng
d§.u
nha,

v.,v.,)
ho~e
hling
que
nong
kim
lo~l
(Benique).
Trong
trudng
hqp
nong
ni~u
dQ.o
d~
ph\l-c
hoi
ti~u
tien
binh
thudng
kh6ng
thanh
cang
thi
phili
t.ien
hanh
ph§.u thu(U,
trong

d6
ngudi
ta
d.t
doq.n
ni¢u
dq.o
bi
h~p
roi
n6i
hai
diiu
d.t
Il;1.i
vdi
nhau,
phfru
thu(l.t
nay
gQi
la
nt{i
ni¢u
dtlo t(in·t(in.
Ro
ni~u
dq o
la
S\1

thong
thudng
cua
ni~u
d?-o
ra
ben
ngoai,
kh6ng
qua
dudng
t\1
nhien,
rna
qua
mQt
duang
b~nh
15'.
Ro
ni¢u
dg.o
hay
xa_y
ra
sau
nhiem
khua'n
ho(lc
chan

thttdng,
va
bi~u
hi¢n
dudi
hai
th~
lam
sang:
ro
ni¢u
d<;lo-da
(ro
ni~u
d:;lo-hanh,
ni~u
d~o
tien
li~t,
ni~u
dQ-o
dUdng
v$.t-ranh
quy
dfiu),
l"(J
ni¢u
dg.o-tn,te
lrdng
(do ni(iu

d:;IO-tn!C
trang,
ni¢u
d:;lo-tien
li¢t
·tr\1c
trang)
(hinh
331).
Ro
ni¢u
d<;lo-tn,te
trang
la
trudng
h<;lp
n(lng
nhat,
va
xay
fa
do hlitu
qua
cua
rip xe
tuy{/n
lien
li~l
va
cii vaG tr\1c

trang
Hin
viw
ni~u
d~o.
Hinh
332.
IMlng
Ian
Iruyen
mil
khi
vfi
ap
xe
luyen
lien
li~1
a.
Thi~1
do
nam
ngang
Ch~u
be:
b.
Thiel
do
dung
dQc

giiJa
chau
be.
Ap
xe
voltl
nhien
VaG:
1-
Irl/clrang;
2-Ni$u
dao;
3-
H6
ng6i-Irtlc
Irang;
4-
Khoang
Inldc-In!c
Irang.
Hinh
333.
Cae
dliOng
vila
phau
Ihu~1
Ih~n
1.
£)LICmg

r~ch
Ihlh
ILIng;
2.
£)tldng
qua
phUc
m~c;
3,
£)tlong
ngoai
ket
trang trong
phuc
mac;
4.
£)LICmg
giO'a
trong
phuc
mac;
5.
£)LIqng
c~nh
giiJa
ngoai
phuc
m9c
Hinh
334.

IM'1ng
vila
phau
Ihu~1
i'I
b(i
may
tiel
ni~u
1,
£)tlong
r9ch
dLIOi-SLICm;
2.
£)LICmg
r9ch
dtl(ii-stlan
keo
dai
(Sabadini);
3,£)tldng
r~ch
ngang
(Bazy):
4.
£)tldng
r9ch
giO'a
keodai
qua

canh
ron;
5.
£)tlCmg
rach
canh
giiJa;
6.
£)LICmg
r9ch
that
ltmg·ch~u;
7.
£)tlong
rach
ch~u
(de
Iham
do
ni$u
quan)
361
Trong
so
nhung
b~nh
eua
tuylrn
tien
li~t.

chung
toi
ddn
cU:
cac tnic:lng
h<;lp
viem
tuyen
tien
li~t
va
u
lanh
tuyen
tien
li~t
Viem
tuyen
tiln
li¢t
thuClng
rat
ni;ing,
va
ne'u
kh6ng
dl1<;lC
die'u
trt
k~p

thCli
va
dung
d<in, thl.
se
dfrn
toi
nhung
bien
chung
C,-111
toi
nhling
bi~n
phap
dieu
trj
Cvc
ky
phli:c
t~p.
A.p
xe luye'n
lien
li¢l
c6
th§
dong
thCli
va

van
tqLc
lrang
vii
ni¢u
d9-o,
van
h6'
ng6i-lqtc
trail!?,
va
van
khoang
lnL(Jc-tntc
trang,
hai
tnl(lng
h<;lp
sau
18.
bien
chung
d<?c
bi~t
n~ng
(hlnh
:1:12).
U
lanh
tuye'n

tiln
li¢t,
hoi;ic
u
tuyln
qllanh
ni¢u
drw
(Marion)
ho;).c
phi
d9-i
tuyi/n
tiC'n
li¢t
(Mercier)
la
cac
tem
gQi
khac
nhau
cila
khoi
u
lanh
tfnh
cua
tuyen
tien

li¢t,
xuat
hi¢n
d ngl1di gia,
bi~u
hi¢n
bdi
tang
kich
thl10c
cua
tuyen
va
gay
can
trd
va
rai
lo~n
ti~u
ti¢n.
Phvdng
phap
duy
nhat
d~
dieu
trj
u
bnh

tinh
tuyen
tien
li~t
la
phfru
thu~t
dt
u
tuyen,
bling
cach
b6c
nhan
(kh6i
u)
ra
kh6i
6
dl1\1c
ngan
cach
voi
khoi
u
bai
m9t
lOp
b6c
tach

ro
r¢t.
Hl}p
bao
quy
dllu:
la
trl1C1ng
h<;lp
[6
cua
hao
quy
dau
qua
nh6,
lam
cho
quy
dau
kh6ng
ra
kh6i
dU<;lC
10
nay
khi
dVdng
v~t
Cl1dng;

hfP
baa
quy
dau
la
m9t
ba't thl1dng
tu'dng d6i
ph6
bien
cua
dlidng
v¢t.
Khi
dung
bi~n
phap
dieu
trl
baa
tan,
b~ng
each
lam
giun
dan
din
16
bao
quy

diu
kh6ng
c6
hi¢u
qua,
thi
phdU
thu¢t
edt
bao
quy
dau
la
bi¢n
phap
mang
I~i
ket
qua
tot
nhat.
Phfru
thu~t
bao
gam
dt
m9t
phfrn
da
va

niern
m~c
cua
bao
quy
dau
va
sau
d6
khau
n6i
I~i
chung
voi
nhau,
b:1ng mQt dUdng
khau
hinh
vang
tron.
362
Trong
so'
nhung
bien
chung
cua
h~p
bao
quy

dau
thi
n~ng
nha't
la
bien
chung
nghfl
quy
dau,
bi~u
hi¢n
b6i
quy
dau
bi
th:1t
ngh~t
d
lo
bao
quy
dau,
vi
16
TIllY
qua
nha
va
kh6ng

gian
ra
du\1c.
Trong
tntClng
h\1p
dung
tay
d&y
quy
diu
l:;Li
vao
ben
trong
kh6ng
thanh
c6ng,
thl.
phai
cAt
vong
da
th<it
ngh~t
d~
giai
ph6ng
quy
dau.

ChQc
bao
tinh
m~e:
dut;jc
chi
dinh
khi
trong
0'
bao
tinh
mgc
c6
d~ch,
mil, hoc)c
mau
tfch
tv,
nh:1m rnve
dich
tharn
do, dftn
luu
va
trt
li~u.
Duong
vao
ph~u

thu~t
cua
blj
may
tilt
ni~u
phcli
dva
tren
nhung
can
cu
giui phfru
hQc:
dUdng
nay
phai
di
sau
vao
qua
khe
giua
nhung
cd
cua
thanh
bVng,
phai
rnd dil

r9ng
rna
kh6ng
xam
ph~m
qua
nhieu
van
cac
cau
t~o
giib phfru
quan
trQng
(nhu
m~ch
rnau,
day
th:in
kinh)
va
t~o
thu~n
IQi
cho
vi~c
phvc
h6i
vet
rna

tot
sau
phau
thu~t
(hinh
333,
334).