Gãy cổ xương đùi: hiểm họa của người già pps

Gãy cổ xương đùi: hiểm họa
của người già




Một trong những vấn đề lớn của chấn thương chỉnh hình ở các nước
phát triển cũng như ở VN chính là bệnh lý gãy cổ xương đùi nơi người già.
Sở dĩ gọi là bệnh lý vì gãy cổ xương đùi ở người già là do tình trạng
loãng xương vùng cổ xương đùi khiến vùng này dễ bị gãy. Chỉ với một chấn
thương rất nhẹ như té đập mông, trượt chân trong nhà tắm hay đứng trụ
không vững trên một chân khi thay quần cũng làm gãy cổ xương đùi.
Không an toàn 100%
Việc gãy cổ xương đùi là bệnh lý có thể dẫn tới tử vong ở người già.
Người ta đã tổng kết thấy gần 50% người già gãy cổ xương đùi không được
phẫu thuật sẽ bị tử vong trong hai năm đầu sau khi gãy xương. Vùng cổ
xương đùi ở người già khả năng lành xương rất thấp nên dù có kết hợp
xương thì khả năng lành cũng rất kém.
Mặt khác, người già bao giờ cũng kèm theo các bệnh lý nội khoa khác
như thiếu máu, đái tháo đường, cao huyết áp, bệnh lý cơ tim thiếu máu, suy
thận Chính những bệnh lý này ngăn cản các cuộc phẫu thuật nếu các bệnh
viện không có đội ngũ bác sĩ gây mê hồi sức và nội khoa tốt để hỗ trợ bác sĩ
chỉnh hình trước, trong và sau cuộc mổ. Có những bệnh nhân gãy cổ xương
đùi có kèm theo các bệnh lý nội khoa này đã không được phẫu thuật. Cho
đến nay tại VN chưa có công trình nghiên cứu nào theo dõi tỉ lệ bệnh nhân
tử vong vì loét, nhiễm trùng tiểu, nhiễm trùng phổi hay suy kiệt do nằm lâu
vì không phẫu thuật được.
Việc giải thích cho người nhà của bệnh nhân về các nguy cơ và biến
chứng của phẫu thuật trên những bệnh nhân này cũng rất khó khăn. Phần lớn
chúng ta hay muốn có phương pháp an toàn 100% cho người thân nhưng rất
tiếc đến nay không tồn tại phương pháp này. Kể cả ngay khi chọn phương

pháp không mổ, chúng ta cũng phải đối mặt với nguy cơ người thân có thể
tử vong vì những biến chứng kể trên.
Nhà tắm có tay vịn
Việc ngăn ngừa bệnh lý gãy cổ xương đùi là hết sức quan trọng. Hiện
tại các biện pháp điều trị chống loãng xương đang được khuyến khích.
Ngoài canxi và các loại thuốc giúp giữ vững các thớ xương thì vitamine D
được chứng minh là giảm nguy cơ té ngã ở người già. Những nghiên cứu
cho thấy ngay cả người dân ở những nước nhiệt đới vẫn có tỉ lệ cao thiếu hụt
vitamine D, dù rằng loại vitamine này được tạo ra ngay trong cơ thể dưới tác
dụng của ánh sáng mặt trời. Ngăn ngừa té ngã là điều quan trọng.
Tổng kết những trường hợp bệnh nhân gãy cổ xương đùi, chúng tôi
nhận thấy phần lớn bệnh nhân té trong nhà tắm, khi thay quần áo trong nhà
tắm và khi chuyển từ nằm sang ngồi dậy đi. Các kiến trúc sư có lẽ nên tính
toán đến việc thiết kế tay vịn cho người già trong nhà tắm để phòng té ngã.
Một khi đã bị gãy cổ xương đùi thì việc thay khớp háng nhân tạo là
một giải pháp tốt giúp người già mau chóng được xoay trở, ngồi dậy và đi
lại để tránh biến chứng. Tuy nhiên, vì có kèm theo các bệnh lý nội khoa nên
có nhiều bệnh nhân đã không được phẫu thuật mà được bó bột hay nẹp rồi
cho về. Không một bác sĩ nào biết số phận bệnh nhân sẽ đi về đâu vì chưa có
tổng kết xem bao nhiêu người lành, bao nhiêu tử vong ít nhất là trong một
năm đầu tiên. Việc phối hợp giữa êkip gây mê, bác sĩ nội khoa và chỉnh hình
trong chăm sóc bệnh nhân trước, trong và sau mổ thay khớp sẽ giúp giảm
thiểu nguy cơ tử vong của bệnh nhân trước, trong và sau khi mổ.
Những bệnh viện lớn tại TP.HCM đã làm khá tốt việc này như Chợ
Rẫy, Đại học Y dược cơ sở 1, Nhân Dân Gia Định, Nhân Dân 115 và đang
giúp các bệnh viện tuyến dưới thực hiện việc điều trị gãy cổ xương đùi bằng
phẫu thuật.

Gãy liên mấu
chuyển xương đùi

Có một loại gãy
xương cũng hay gặp
trên người già đó là gãy
liên mấu chuyển xương
đùi, loại này có tiên
lượng tốt hơn vì khả
năng liền xương cao.
Do vậy việc kết hợp
xương sẽ đem lại kết
quả tốt cho bệnh nhân.