Bài tiểu luận lớp chuyên viên chuyện thu hồi đất gia đình ông v

Chuyện thu hồi đất gia đình ông V
1. Mô tả tình huống
Gia đình ông V là gia đình Công giáo, sinh sống tại xã V, huyện T, tỉnh H.
Ông V từng phục vụ trong Quân đội nhân dân Việt Nam, là kĩ sư nông nghiệp
tốt nghiệp đại học Nông nghiệp Hà Nội. Năm 1993 ông V thực hiện quai đê lấn
biển để nuôi trồng thủy sản. Ông khởi nghiệp bằng việc bán tài sản, vay mượn
bạn bè, người thân và ngân hàng. Trong quá trình quai đê. Lấn biển gia đình ông
chịu nhiều thiệt thòi, mất mát bao gồm cái chết của con gái đầu 8 tuổi bị rơi
xuống cống chết đuối trong một lần theo bố mẹ ra đầm.
Năm 1993, huyện T đã ban hành quyết định giao cho ông V sử dụng 21 ha
đất bãi tại xã V, huyện T, tỉnh H để sử dụng vào mục đích nuôi trồng thủy sản,
thời hạn sử dụng là 14 năm. Trong quá trình sử dụng ông V đã tự ý đắp bờ bao
đê vượt quá diện tích đất được giao.
Năm 1995, ông V đã xây được một con đê cao tạo thành bờ bao cho một
vùng đầm rộng lớn hàng chục ha cùng hàng ngàn cây sú, vẹt mọc lên tạo thành
cánh rừng chắn song. Gia đình ông V đã có đầm nuôi tôm, cá để sinh sống.
Tháng 3/1997, ông V làm đơn xin giao đất bổ sung phần diện tích lấn biển
ngoài diện tích được giao, tháng 4/1997, huyện T ra quyết định bổ sung cho ông
V, 19.3 ha giáp với diện tích đã giao, thời hạn là 14 năm. Tổng cộng ông V được
sử dụng 40.3 ha để nuôi trong thủy sản.
Đê lấn biển của ông V còn được cho rằng góp phần giúp nhân dân trong
vùng không phải lo vỡ đê mỗi khi báo lũ. Ông V đã đắp được một đoạn đê bảo
vệ phần đầm thủy sản của mình. Chính quyền huyện sau này cũng đắp thêm một
số đoạn nhỏ của đê công vụ, nhưng lại nhận chính quyền đã có công đắp đê chứ
không phải ông V. Việc này đã bị người dân địa phương phản đối.
Đến thời điểm hết hạn giao đất, năm 2009, huyện T đã làm thủ tục thu hồi
toàn bộ 40.3 ha của ông V. Ông V đã khiếu nại việc thu hồi 19.3 ha đất lên
huyện sau đó không đồng ý với quyết định của huyện, ông V đã khởi kiện lên
tòa án.
1
Tháng 1/2010, Tòa án huyện T đã xét xử sơ thẩm và bác đơn khởi kiện của

ông V; giữ nguyên quyết định thu hồi. Ông V tiếp tục kháng cáo bản án sơ thẩm.
Tòa án nhân dân tỉnh H đã thụ lý hồ sơ và tiến hành hòa giải bằng “Biên bản
thỏa thuận” nếu ông V rút đơn kiện thì UBND huyện T tiếp tục cho thuê đất.
Khi có quyết định đưa vụ án ra xét xử tháng 4/2010, ông V đã rút toàn bộ
yêu cầu kháng cáo. Ba ngày sau, Tòa án nhân dân tỉnh H đã quyết định đình chỉ
việc xét xử phúc thẩm vụ án hành chính này. Sau đó huyện T đã nhiều lần gửi
thông báo làm việc với ông V để thu hồi đất đã hết hạn sử dụng. Ông V vẫn tiếp
tục đề nghị huyện T cho ông thuê đất để nuôi trồng thủy sản.
Tháng 1/2012 huyện T tiến hành cưỡng chế với lực lượng đông đảo gồm
hơn 100 người gồm công an, quân đội do phó chủ tịch huyện là ông K là trưởng
ban cưỡng chế. Khi lực lượng này tiến hành cưỡng chế thì ông V vắng mặt do đi
kháng cáo, nhưng gia đình ông đã dùng mìn tự chế và đạn hoa cải nhằm vào lực
lượng cưỡng chế làm 6 người bị thương.
Sau vụ cưỡng chế bất thành này ngày 5/1/2012 quyết định thu hồi đất bị
tạm hoãn. Cơ quan công an Tỉnh H đã quyết định khởi tố vụ án giết người và
chống người thi hành công vụ đối với ông V và các đôi tượng tham gia liên quan
thuộc gia đình ông V.
Tháng 2/2012 Chính phủ đã yêu cầu chính quyền địa phương, huyện T,
tỉnh H thi hành các thủ tục cho phép gia đình ông V tiếp tục sử dụng đất đã giao.
Ngày 23/2/2012, Chủ tịch và Phó chủ tịch UBND huyện T bị cách chức.
2. Phân tích tình huống quản lý
* Những dữ kiện nổi bật trong tình huống:
+ Ông V từng phục vụ trong quân đội nhân dân Việt Nam, là người có trí
thức (Kĩ sư nông nghiệp), là người công giáo.
+ Ông V tiến hành quai đê, lấn biển phục vụ nuôi trồng thủy sản và trồng
cây chắn sóng giúp bảo vệ đê và tài sản của bà con trong vùng
+ Năm 1993 ông V đã được huyện T giao cho ông V sử dụng 21 ha đất bãi
tại xã V để nuôi trồng thủy sản với thời gian sử dụng là 14 năm.
2
+ Tháng 4/1997, huyện T đã ra quyết định bổ sung cho ông V, 19.3 ha đất

tiếp giáp với 21 ha đã giao năm 1993 với thời hạn là 14 năm. Tổng cộng ông V
được giao 40.3 ha để nuôi trồng thủy sản.
+ Năm 2009 khi tới thời điểm hết hạn giao đất huyện T, đã làm thủ tục thu
hồi toàn bộ 40.3 ha của ông V. Ông V khiếu nại việc thu hồi 19.3 ha đất lên
huyện T, không đồng ý với quyết định của huyện T. Ông V đã khởi kiện lên tòa
án nhân dân tỉnh H.
Tòa án nhân dân tỉnh H đã thụ lý hồ sơ và tiến hành hòa giải bằng “Biên
bản thỏa thuận” nếu ông V rút đơn kiện thì UBND huyện T tiếp tục cho thuê
đất.
Ông V đã rút đơn kiện nhưng huyện T vẫn tiếp tục gửi thông báo làm việc
với ông V về việc thu hồi đất. Ông V vẫn tiếp tục đề nghị huyện T cho tiếp tục
cho ông thuê đất.
Huyện T tiến hành cưỡng chế với lực lượng đông đảo với hơn 100 người
gồm công an và quân đội với phó chủ tịch huyện là ông K là trưởng ban cưỡng
chế.
Gia đình ông V đã dùng mìn tự chế và đạn hoa cải nhằm vào lực lượng
cưỡng chế làm 6 người bị thương.
Cơ quan công an tỉnh H đã quyết định khởi tố vụ án giết người và chống
người thi hành công vụ với các người tham gia thuộc gia đình ông V.
Tháng 2/2012 Chính phủ đã yêu cầu chính quyền địa phương, huyện T,
tỉnh H thi hành các thủ tục cho phép gia đình ông V tiếp tục sử dụng đất đã giao.
Ngày 23/2/2012, Chủ tịch và Phó chủ tịch UBND huyện T bị cách chức.
* Các vấn đề đặt ra từ tình huống:
+ Vấn đề cấp đất và sử dụng đất, luật đất đai còn nhiều bất cập người dân
bị thiệt thòi nhất, trong khi nhiều tổ chức, cá nhân mang danh “nhà nước” trong
quyền sở hữu đất đai thì giàu lên nhanh chóng nhờ cấp phép sử dụng, sang
nhượng quyền sử dụng đất. Vấn đề cưỡng chế đất, giá cả đền bù, tái định cư,
giải quyết công ăn việc làm cho những hộ gia đình và tương lai con cháu họ khi
3
không còn tư liệu sản xuất đặc biệt là đất. Đó là tình trạng có đến 70% số vụ

tranh chấp khiếu kiện đông người, nhiều vụ kéo dài, vượt cấp.
+ Trình độ năng lực, phẩm chất của cán bộ trong hệ thống chính trị, nhất là
cấp cơ sở trong quản lý, điều hành xã hội, thực thi pháp luật, làm bổn phận
“công bộc”, “đầy tớ” của nhân dân đang có vấn đề và bất cập
+ Công tác dân vận của hệ thống chính trị nói chung và của cấp chính
quyền, cơ quan nhà nước nói riêng còn nhiều biểu hiện hình thức, yếu kém.
+ Việc tổ chức cưỡng chế, thu hồi và chỉ đạo thu hồi đất như thế nào là
đúng quy trình, quy định.
+ Việc sử dụng lực lượng vũ trang, công an, quân đội trong cưỡng chế tại
xã V, huyện T, tỉnh H đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm sâu sắc.
+ Vấn đề cụ thể hóa và thực hiện cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản
lý, nhân dân làm chủ” như thế nào cho đúng đắn, phù hợp, hiệu quả, được lòng
dân.
+ Những thiếu sót, sai phạm của chính quyền xã V, huyện T và cả tỉnh H.
Cũng như những sai phạm của các cá nhân có trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ
đạo việc thu hồi đất. UBND huyện T chỉ đạo việc thu hồi đất với lí do hết hạn sử
dụng là không đúng với Luật đất đai và nghị định 181/2004/NĐ-CP.
+ Xử lý các vi phạm về sử dụng đất của ông V theo quy định của pháp luật
và giao quyền sử dụng đất cho ông V theo quy định của Luật đất đai.
+ Lãnh đạo tỉnh H kiểm điểm làm rõ trách nhiệm về việc chấp thuận đề
nghị cưỡng chế, thu hồi đất không đúng pháp luật của UBND huyện T, chưa báo
cáo đầy đủ lên cấp trên. Chưa cung cấp đầy đủ thông tin, gây bức xúc trong dư
luận.
+ UBND và tòa án nhân dân tỉnh H giải quyết sự kiện trên như thế nào
cho hợp tình, hợp lý?
* Nguyên nhân xảy ra tình huống
Thực hiện theo đường lối đổi mới đất nước theo Nghị quyết Đại hội VI của
Đảng (năm 1986), Đảng, Nhà nước đã đề ra phương châm “Đảng lãnh đạo, Nhà
nước quản lý, nhân dân làm chủ”. Trong 25 năm thực hiện phương châm này,
4

Đảng ta ngày càng đổi mới phương thức lãnh đạo đối với Nhà nước; thông qua
Nhà nước, Mặt trận và các tổ chức quần chúng, nhân dân phát huy quyền làm
chủ của mình. Bằng Cương lĩnh, Điều lệ, các nghị quyết và thông qua đội ngũ
cán bộ, Đảng đã lãnh đạo Nhà nước phát huy ngày càng tốt hơn vai trò điều
hành, quản lý đất nước, xã hội;
Xây dựng nhiều chính sách, pháp luật, phát huy vai trò quản lý xã hội và
quyền làm chủ của nhân dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nội
dung, phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước ngày càng đổi mới theo
hướng vừa bảo đảm tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, vừa phát huy trách
nhiệm, tính chủ động sáng tạo, tự chủ của các cơ quan, các cấp chính quyền Nhà
nước và các tổ chức trong hệ thống chính trị từ trung ương đến cơ sở. Thực hiện
cơ chế này, đã góp phần tạo ra những chuyển biến tích cực, cải thiện và giải
quyết ngày càng tốt hơn mối quan hệ giữa Đảng với Nhà nước và các tổ chức
chính trị - xã hội. Tình trạng tổ chức đảng bao biện, làm thay các cơ quan, tổ
chức nhà nước ngày càng giảm dần ở nhiều nơi; đã nâng cao vai trò chủ động và
phát huy hiệu lực, hiệu quả quản lý của nhà nước; tính chủ động, tự giác của các
tổ chức chính trị - xã hội.
Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội ngày càng phát huy
được vai trò của mình trong việc tập hợp, đoàn kết, động viên các tầng lớp nhân
dân tham gia tự giác các phong trào cách mạng, các cuộc vận động, tham gia
xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước và nâng cao tính tự quản của các hoạt động
dân sự, trong cộng đồng dân cư. Dân chủ xã hội được mở rộng, các hình thức
dân chủ trực tiếp bước đầu được tăng cường qua việc xây dựng và thực hiện quy
chế dân chủ ở các loại hình cơ sở. Quyền ứng cử, lựa chọn trong các cuộc bầu
cử, giám sát đại biểu được thực hiện ngày càng sát sao và có hiệu quả. Quyền
của các công dân tham gia các công việc của Nhà nước và xã hội, xây dựng các
quyết định chính trị quan trọng của Đảng, Nhà nước ngày càng được mở rộng và
thực chất hơn. Trình độ, năng lực làm chủ của người dân từng bước được nâng
lên.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả, chuyển biến tích cực, mối quan hệ

trong cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ vẫn chưa
được cụ thể hóa, trên thực tế vẫn bộc lộ những hạn chế, yếu kém, khuyết điểm.
5
Vụ việc ở xã V, huyện T, tỉnh H là một ví dụ tương đối điển hình về sự yếu kém
trong việc thực hiện cơ chế này:
Nguyên nhân khách quan
Thứ nhất, trách nhiệm thuộc về các cấp ủy đảng, sai phạm của chính
quyền, cán bộ lãnh đạo UBND từ tỉnh đến huyện và cơ sở có liên quan và những
người đứng đầu cấp ủy đảng, đảng viên tại đây. Ở đây không hề có ý đổ lỗi cho
tổ chức đảng mà về lô gích và nguyên tắc thì các cấp chính quyền, các cơ quan
thực thi pháp luật như công an, quân đội, tư pháp, tài nguyên - môi trường, viện
kiểm sát, tòa án v.v. đều dưới sự lãnh đạo của Huyện ủy T, của cấp ủy đảng cơ
sở, nhiều người đứng đầu “có chân” trong Ban thường vụ Huyện ủy hay ít ra
cũng là đảng viên. Vậy mà không có một tổ chức, cá nhân nào đứng ra phản
ứng, ngăn cản, có ý kiến khác với quyết định của Huyện ủy T trong quyết định
tổ chức cưỡng chế nhà ông V.
- Thành ủy tỉnh H không lãnh đạo công tác tư tưởng được tốt nên có nhiều
cách phát ngôn, trả lời báo chí thiếu cân nhắc, thiếu nhất quán, suy nghĩ chưa
được sâu sắc, chưa có quan điểm vững vàng.
Thứ hai, bộ máy hành chính còn nhiều tầng, nhiều nấc, tình trạng một bộ
phận cán bộ yếu kém về phẩm chất, năng lực, quan liêu, cửa quyền, mất dân
chủ; kỷ cương, phép nước bị buông lỏng.
Việc xảy ra ở huyện T, tỉnh H làm cho những người theo dõi đặt câu hỏi,
giả sử gia đình ông V không có những phản ứng cực đoan mà cứ “ngoan ngoãn”
chấp nhận sự cưỡng chế của chính quyền, trong khi đó các cơ quan báo chí
không tích cực “vào cuộc”, người dân cam chịu thì tình hình sẽ ra sao? Nếu như
vậy thì coi như cấp ủy đảng, chính quyền, hệ thống chính trị ở xã V, huyện T,
thành phố H thực thi đúng pháp luật, sự phối hợp giữa các lực lượng tham gia
cưỡng chế là rất nhịp nhàng, chặt chẽ, thành công tốt đẹp. Còn ông V và gia
đình sẽ viết đơn đi kiện hết cấp này đến cấp khác. Như vậy, các phòng tiếp dân

ở tỉnh H cũng như ở Trung ương lại kính chuyển đơn từ lòng vòng, chính quyền
bảo mình làm đúng, dân bảo cán bộ làm sai và sẽ gây ra khiếu kiệu kéo dài.
Nguyên nhân chính là do:
6
- Nguồn gốc của vấn đề là quyết định của UBND huyện T có sai sót, không
đúng với quy định của pháp luật đất đai về giao đất, cho thuê đất, thời hạn giao
đất và thời điểm tính thời hạn giao đất;
- Do quyết định thu hồi đất không đúng với quy định của pháp luật nên
Quyết định cưỡng chế thu hồi đất cũng không đúng pháp luật.
- Việc tổ chức cưỡng chế thu hồi đất cũng có nhiều thiếu sót, sai phạm
như: không rõ mục đích thu hồi đất; không công khai kế hoạch thu hồi đất,
không có phương án đền bù, sử dụng lực lượng hàng trăm cán bộ công an, quân
đội vào việc cưỡng chế thu hồi đất của một gia đình, vô hình chung đã đẩy
người dân vào thế đối lập với chính quyền; thời điểm cưỡng chế không phù hợp,
khi mà Tết đến, xuân về mà theo đạo lý của người Việt Nam thì tết là thời gian
gia đình đoàn tụ, sum vầy.
- Việc lãnh đạo chính quyền địa phương chỉ đạo phá nhà của ông V là dấu
hiệu vi phạm pháp theo luật hình sự.
- Chính quyền huyện T còn phạm sai lầm khi bội tín với dân (dẫn chứng:
Khi tòa án nhân dân Tỉnh thụ lý hồ sơ vụ kiện của ông V thì đã giải quyết bằng
một “biên bản thỏa thuận” với đề nghị nếu ông V rút đơn kiện huyện T thì
huyện T tiếp tục cho ông thuê đất nếu ông có yêu cầu. Sau đó ông V tiến hành
rút đơn kiện thì huyện T tiếp tục đề nghị ông đến huyện để giải quyết việc thu
hồi đất. Ông V có đề nghị tiếp tục thuê đất nhưng không được chấp nhận.) -
những người đã gửi gắm niềm tin của mình qua lá phiếu bầu cử họ ra làm người
đại diện cho lợi ích của mình cách đây không lâu, thể hiện ở việc lập biên bản
hòa giải tại tòa án đồng ý cho người dân tiếp tục thuê đất để dân rút đơn kiện, rồi
bất ngờ đem lực lượng đến cưỡng chế. Đây là một hành vi đặc biệt nghiêm
trọng, không thể chấp nhận được, làm mất đi tính chính danh của chính quyền.
- Thể hiện sự yếu kém, chấp hành pháp luật chưa nghiêm, làm mất niềm tin

của nhân dân đối với chính quyền huyện T và một số cán bộ lãnh đạo ở đây
trong việc quản lý đất đai, quản lý, điều hành xã hội.
Nguyên nhân chủ quan:
Vấn đề dân chủ tại xã V, huyện T, tỉnh H chưa được phát huy?
7
- Dân chủ thường được thể hiện ở hai hình thức: dân chủ trực tiếp và dân
chủ gián tiếp. Với một thế áp đảo của chính quyền thì với một cá nhân ông V
khó có thể cưỡng lại và đòi hỏi cái quyền dân chủ của mình, mà chỉ mong chờ
vào các tổ chức đại diện cho người dân. Thông thường thì có tới gần chục các tổ
chức, hội, đoàn thể đại diện cho dân (Mặt trận Tổ quốc, Hội Nông dân, Hội
Người cao tuổi, Hội Luật gia…). Ấy vậy mà trong vụ việc ở xã V, huyện T, tỉnh
H không hề thấy bóng dáng các vị đại diện của nhân dân ở đâu. Các đoàn thể
này không thể nói là không biết đúng sai trước sự lãnh đạo của cấp ủy đảng,
chính quyền ở đây, nhưng với cơ chế hiện nay, dưới sự lãnh đạo của cấp ủy
đảng, quản lý điều hành của chính quyền, có thể họ không thể, không dám và
không đóng góp được ý kiến của mình và đóng góp rồi có được tiếp thu không?
Đồng thời, các tổ chức đại diện cho người dân nhiều khi trở thành hình thức,
không có bản lĩnh, vai trò, sức chiến đấu để giám sát, phản biện xã hội trước
những quyết định của cấp ủy đảng, chính quyền.
- Thể hiện sự những mặt hạn chế, phụ thuộc trong hoạt động của các đoàn
thể ở xã V, huyện T, tỉnh H.
+ Đối với ông V và gia đình với tư cách là người nông dân, công dân đại
diện hợp pháp của mảnh đất thuê khoán. Mặc dù bị lực lượng cưỡng chế bất hợp
pháp nhưng đã có những hành động vi phạm pháp luật (dùng súng hoa cải và
thuốc nổ tự chế) nhằm vào người khác. Làm cho mâu thuẫn giữa chính quyền
địa phương và gia đình ông gia tăng và gây ồn ào trong dư luận.
3. Giải quyết tình huống
a/ Cơ sở pháp lý
Để giải quyết được tình huống quản lý này trước hết dựa trên:
* Cơ sở lý luận để giải quyết tình huống

Luật đất đai năm 2003 (đã được sửa đổi bổ sung năm 2009); Điều 50, Điều
146.
Nghị định 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 về thi hành luật đất đai; Điều
184, Điều 41, Điều 148.
Nghị định số 84/2007/ NĐ-CP ngày 25/5/2007; Điều 11, Điều 136
8
Bộ luật dân sự: khoản 2, 3 Điều 143, Bộ luật Hình sự.
+ Hành vi “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” theo điều 285
của Bộ Luật Hình sự.
+ Tội danh chống người thi hành được quy định tại điểm d, khoản 2, Điều
257 của Luật hình sự.
Tội danh :giết người”: điểm d, khoản 1, điều 93 của Bộ Luật hình sự.
b/ Cơ sở pháp lý
Việc đền bù, thu hồi đất tại một số nơi còn nhiều bất cập do người dân và
chính quyền không thống nhất do người dân bị mất tư liệu sản xuất. Trong khi
giá đền bù, tái định cư quá thấp. Trong đó không ít bộ phận đơn vị, cán bộ mang
danh nghĩa nhà nước đã thu hồi đất trái phép của nhân dân để sang nhượng,
chuyển quyền sử dụng đất làm giàu lên nhanh chóng đã gây bức xúc, bất bình
trong nhân dân. Việc thu hồi đất của chính quyền xã V, huyện T, tỉnh H đối với
nhà ông V đã liên quan đến hành vi vi phạm pháp luật. Thiếu trách nhiệm trong
quản lý, chỉ đạo điều hành của cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, các cá
nhân cán bộ, các tổ chức đoàn thể và cả gia đình ông V bao gồm các nhóm đối
tượng sau:
Nhóm 1: UBND huyện T: Đã cấp phép sử dụng, thuê đất sai quy định
của Luật đất đai đốivới 19.3ha đất tại xã V, huyện T, tỉnh H đối với gia đình ông
V. Quyết định của UBND huyện T có sai sót, không đúng với quy định của pháp
luật đất đai về giao đất, cho thuê đất, thời hạn giao đất và thời điểm tính thời hạn
giao đất.
Nhóm 2: Bộ máy hành chính còn nhiều tầng, nhiều nấc, tình trạng một bộ
phận cán bộ yếu kém về phẩm chất, năng lực, quan liêu, cửa quyền, mất dân

chủ; kỷ cương, phép nước bị buông lỏng.
Nhóm 3: Các tổ chức, đoàn thể đại diện cho dân (Mặt trận Tổ quốc, Hội
Nông dân, Hội Người cao tuổi, Hội Luật gia…) chưa làm tròn trách nhiệm, chức
năng.
Nhóm 4: Lãnh đạo các cơ quan ban ngành chức năng chưa cụ thể là
(Thành ủy tỉnh H) không lãnh đạo công tác tư tưởng được tốt nên có nhiều cách
9
phát ngôn, trả lời báo chí thiếu cân nhắc, thiếu nhất quán, suy nghĩ chưa được
sâu sắc, chưa có quan điểm vững vàng.
Nhóm 5: Người dân – Gia đình ông V, đã dùng mìn tự chế và súng bắn
đạn hoa cải làm 6 người trong lực lượng cưỡng chế bị thương đã vi phạm pháp
luật về thuốc nổ, sử dụng vũ khí, quân trang, quân dụng.
4. Xây dựng các phương án giải quyết tình huống
Để xử lý tình huống này, trên cơ sở phân tích nội dung tình huống, ta có
thể đưa ra 2 phương án giải quyết tình huống như sau:
Phương án 1:
* Cách thức tiến hành:
Xác định rõ trách nhiệm của từng đối tượng liên quan đến với vụ việc đã
xảy ra ; Xử phạt hành chính và truy tố pháp luật đối với các đối tượng tham gia,
liên quan. Cần rút ra các bài học sâu sắc về sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng Ủy,
chi Ủy, của các cấp chính quyền địa phương trong công tác dân vận. Chỉ ra một
số bất cập trong Luật đất đai hiện hành; Sự yếu kém và hoạt động chưa hiệu quả
của các tổ chức đoàn thể tại địa phương. Sự yếu kém trong quản lý nhà nước và
xử phạt nghiêm minh đối với các cá nhân, tổ chức cố tình làm sai pháp luật, gây
bức xúc bất bình trong dư luận
* Ưu nhược điểm của phương án 1:
Ưu điểm: Đảm bảo đúng quy định của pháp luật; đảm bảo tính nghiêm
minh của pháp luật, thể hiện sự chỉ đạo điều hành của nhà nước, chính phủ.
Nhược điểm: Xử lý cứng nhắc, chưa thể hiện sự mềm dẻo trong việc giải
quyết những tranh chấp, xung đột tại cơ sở.

Phương án 2:
* Cách thức tiến hành:
Khi nhận được đơn tố cáo của ông V đối với UBND huyện T, tỉnh H thì
tòa án nhân dân tỉnh H Tổ chức đoàn thanh tra xuống hiện trường để kiểm tra
thực tế, lắng nghe tâm tư nguyện vọng của người dân, làm rõ mức độ sai phạm
của UBND huyện. Xác định rõ nguyên nhân dẫn đến vụ việc đã xảy ra, phân
định rõ trách nhiệm đối với các cá nhân và tổ chức để có phương án xử lý thích
10
hợp, kịp thời tùy theo mức độ sai phạm của họ. Tiến hành tổ chức hòa giải, giải
quyết tình huống hướng tới lợi ích của cả hai bên, vừa xử lý được những sai
phạm, vừa khích lệ được người nông dân tham gia sản xuất làm giàu cho gia
đình, góp phần xây dựng đất nước và tạo công ăn việc làm cũng như quai đê lấn
biển, trồng rừng tránh lũ lụt cho bà con nhân dân tại xã V, huyện T, tỉnh H.
* Ưu nhược điểm của phương án 2:
Ưu điểm: Việc xử lý tình huống hợp tình, hợp lý, đúng pháp luật; Khích
lệ được người nông dân tham gia sản xuất làm giàu cho gia đình, góp phần xây
dựng đất nước và tạo công ăn việc làm cũng như quai đê lấn biển, trồng rừng
tránh lũ lụt cho bà con nhân dân tại xã V, huyện T, tỉnh H.
* Nhược điểm của phương án 2:
Nhược điểm: Cần phải giải quyết khéo léo, nếu không có khéo léo giải
quyết sự việc sẽ khó thuyết phục được người dân, khó làm cho người dân tin
tưởng và sự chỉ đạo điều hành của Đảng, nhà nước.
Lựa chọn phương án và xây dựng kế hoạch để giải quyết tình huống theo
phương án đã lựa chọn.
Lựa chọn phương án 1:
- Lựa chọn phương án giải quyết tình huống: xuất phát từ việc nhìn nhận
những ưu, nhược điểm của các phương án, tôi thấy lựa chọn phương án giải
quyết thứ nhất là phương án có tính khả thi hơn cả vì việc giải quyết tình huống
được dựa trên cả những cơ sở pháp lý rõ ràng. Bởi các cấp chính quyền tại địa
phương đã mắc quá nhiều sai lầm cần phải xử lý nghiêm minh thể hiện sự công

bằng của pháp luật, tạo ra niềm tin cho nhân dân vào Đảng, nhà nước. Các sai
lầm có thể chỉ ra như sau:
+ Các cấp ủy Đảng từ tỉnh đến huyện chưa làm tròn trách nhiệm trong
công tác tư tưởng, chỉ đạo.
+ Bộ máy hành chính còn nhiều tầng, nhiều nấc, tình trạng một bộ phận
cán bộ yếu kém về phẩm chất, năng lực, quan liêu, cửa quyền, mất dân chủ; kỷ
cương, phép nước bị buông lỏng.
11
+ Các quyết định của UBND huyện T có sai sót, không đúng với quy định
của pháp luật đất đai về giao đất, cho thuê đất, thời hạn giao đất và thời điểm
tính thời hạn giao đất.
+ Việc tổ chức cưỡng chế thu hồi đất cũng không đúng pháp luật, có nhiều
thiếu sót, sai phạm như: không rõ mục đích thu hồi đất; không công khai kế
hoạch thu hồi đất, không có phương án đền bù, sử dụng lực lượng cán bộ, công
an, quân đội vào việc cưỡng chế thu hồi đất của một gia đình, vô hình chung đã
đẩy người dân vào thế đối lập với chính quyền;
+ Việc lãnh đạo chính quyền địa phương chỉ đạo phá nhà của ông V là dấu
hiệu vi phạm pháp theo luật hình sự.
+ Chính quyền huyện T còn phạm sai lầm khi bội tín với dân - những
người đã gửi gắm niềm tin của mình qua lá phiếu bầu cử họ ra làm người đại
diện cho lợi ích của mình cách đây không lâu, thể hiện ở việc lập biên bản hòa
giải tại tòa án đồng ý cho người dân tiếp tục thuê đất để dân rút đơn kiện, rồi bất
ngờ đem lực lượng đến cưỡng chế. Đây là một hành vi đặc biệt nghiêm trọng,
không thể chấp nhận được, làm mất đi tính chính danh của chính quyền.
+ Thể hiện sự yếu kém, chấp hành pháp luật chưa nghiêm, làm mất niềm
tin của nhân dân đối với chính quyền huyện T và một số cán bộ lãnh đạo ở đây
trong việc quản lý đất đai, quản lý, điều hành xã hội.
- Lên kế hoạch giải quyết tình huống ( Thời gian/ nguồn lực / vật lực để giải
quyết tình huống)
+ Kế hoạch về địa điểm, thời gian/ nội dung công việc

Giải quyết vụ việc vi phạm liên quan đến luật đất đai, luật hình sự.
Trước tiên, cơ quan công an phải xuống hiện trường thu thập toàn bộ
chứng cứ, bằng chứng, thu thập đầy đủ hồ sơ, tư liệu liên quan đến vụ việc. Thu
thập thông tin từ nhân dân, hiểu được nguyên do vấn đề để nắm bắt được tâm tư,
nguyện vọng của người dân khi đó khi xét xử vụ việc có các tình tiết giảm nhẹ,
xét xử thấu tình đạt lý vừa thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật nhưng vẫn thể
hiện được sự khoan hồng của pháp luật.
12
Thứ hai, tỉnh H có chỉ thị giao cho tòa án nhân dân huyện phải cung cấp
hồ sơ vụ việc đầy đủ xử lý nhanh, chính xác
Thứ ba, tỉnh H cần phải cung cấp thông tin nhanh chóng, kịp thời trước,
ngay và trong quá trình xét xử để chính quyền cấp trên có những chỉ đạo chính
xác, kịp thời tránh gây bức xúc trong dư luận. Thể hiện vai trò chỉ đạo, điều
hành của Đảng, nhà nước.
Thứ tư xét xử vụ việc đảm bảo tính công bằng của pháp luật dự trên các
Luật, hiến pháp, nghị định hiện hành. Cần xem xét các tình tiết giảm nhẹ, thể
hiện sự khoan hồng
Thứ năm, tổng kết rút kinh nghiệm, đúc kết những bài học quý giá cho các
đội ngũ cán bộ, công chức, các cấp ủy đảng, chính quyền, các đoàn thể…
+ Kế hoạch về nguồn lực và vật lực
Về nguồn lực: Tòa án nhân dân, viện kiểm soát nhân dân, cơ quan công
an, các tổ chức đoàn thể, các hiệp hội đại diện quyền lợi cho nhân dân, người lao
động.
Vật lực: Kinh phí thực hiện theo quy định.
Tổ chức thực hiện phương án đã lựa chọn( Phương án 2) để giải quyết tình
huống
+Sau khi vụ cưỡng chế đất bất thành, UBND huyện T, tỉnh H đã quyết
định tạm hoãn việc thu hồi đất. Cơ quan công an tỉnh H đã ra quyết định khởi tố
vụ án giết người và chống người thi hành công vụ đối với ông V và gia đình.
+ Sau cuộc điều tra vụ án hủy hoại tài sản tại nhà ông V, công an tỉnh H đã

có kết luận cáo buộc phó chủ tịch huyện T, tỉnh H có vai trò đứng đầu chỉ đạo
phá nhà ông V, và các cá nhân khác tham gia phá nhà ông V, phải chịu truy tố
trách nhiệm hình sự tội hủy hoại tài sản, quy định tại khoản 3 điều 143, Bộ luật
Hình sự.
- Về phía chính phủ trong buổi họp với các bộ ngành và cơ quan chức năng địa
phương về vụ cưỡng chế đầm và phá nhà V, tại huyện T, tỉnh H cho biết:
+ Về quyết định giao đất cho gia đình ông Đoàn Văn Vươn, quyết định
13
thứ nhất giao 21 ha đất là đúng, nhưng quyết định thứ hai giao thêm 19,3 ha
(thời hạn 14 năm) là chưa đúng với quy định Luật đất đai.
+ Quyết định thu hồi đất của ông Vươn với lý do hết thời hạn sử dụng
cũng trái luật. Luật đất đai quy định 5 trường hợp thu hồi đất, nhưng gia đình
ông Vươn không nằm trong 5 trường hợp trên.
+ Cựu chủ tịch huyện T bị Cơ quan Cảnh sát Điều tra, Công an tỉnh H
khởi tố trong vụ án phá nhà ông V, xử lý về hành vi “Thiếu trách nhiệm gây hậu
quả nghiêm trọng” theo điều 285 của Bộ Luật Hình sự.
- Tòa án nhân dân: Tại phiên tòa sơ thẩm xét xử vụ án tại gia đình ông V, xảy ra
tại xã V, huyện T, tỉnh H được đưa ra xét xử công khai. 6 bị cáo bao gồm ông V
cùng gia đình đề nghị truy tố tội danh giết người và chống người thi hành được
quy định tại điểm d, khoản 2, Điều 257 của Luật hình sự và điểm d, khoản 1,
điều 93 của Bộ Luật hình sự.
5. Kết luận rút ra từ tình huống:
Vụ việc xảy ra trên đây cho thấy:
+ Vấn đề cấp đất và sử dụng đất, luật đất đai còn nhiều bất cập.
+ Trình độ năng lực, phẩm chất của cán bộ trong hệ thống chính trị, nhất là
cấp cơ sở trong quản lý, điều hành xã hội, thực thi pháp luật, làm bổn phận
“công bộc”, “đầy tớ” của nhân dân đang có nhiều vấn đề.
+ Công tác dân vận của hệ thống chính trị nói chung và của cấp chính
quyền, cơ quan nhà nước nói riêng còn nhiều biểu hiện hình thức, yếu kém.
+ Vấn đề cụ thể hóa và thực hiện cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản

lý, nhân dân làm chủ” như thế nào cho đúng đắn, phù hợp, hiệu quả, được lòng
dân.
+ Các vụ kiện về tranh chấp đất đai còn diễn ra kéo dài, vượt cấp do trình
độ yếu kém của cán bộ quản lý, một số cán bộ chưa làm tròn bổn phận, trách
nhiệm. Một số cán bộ còn quan liêu, cửa quyền gây phiều nhiễu, hách dịch nhân
dân. Một số cán bộ, công chức bị biến chất gây mất lòng tin của nhân dân vào
chính quyền.
14
+ Là tiếng chuông cảnh tỉnh về sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà
nước trước những nhu cầu bức xúc của nguời dân hiện nay. Do vậy, để thực
hiện tốt cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ” có rất
nhiều việc cần tiếp tục phải làm, trong đó khâu cốt lõi là tiếp tục đổi mới
phương thức lãnh đạo của Đảng.
+ Cần phát huy tốt hơn nữa khối đại đoàn kết toàn dân.
15