Phòng suy dinh dưỡng ở người cao tuổi docx

Phòng suy dinh dưỡng ở
người cao tuổi




nSuy dinh dưỡng (SDD) không chỉ gặp ở trẻ em mà người cao tuổi
(NCT) cũng dễ gặp phải. Theo thống kê cho thấy có khoảng 1/3 số NCT
bị SDD.
Ăn uống không điều độ, ăn qua loa, đại khái, ăn ít. Nhất là ăn một
mình, đơn độc gây cho việc ăn uống chán chường hoặc thiếu quan tâm đến
chất lượng trong mỗi bữa ăn rất có thể gây nên SDD ở NCT. Điều quan
trọng nhất đưa đến SDD ở NCT là ăn uống kém chất lượng, thậm chí không
đủ bữa, bữa no, bữa đói. Một số NCT thiếu thốn kinh tế hoặc có khả năng về
kinh tế nhưng không có người lo cho từng bữa ăn hàng ngày, sự việc cứ kéo
dài dẫn đến SDD. Ngoài ra, còn có một số NCT SDD do bệnh tật mạn tính
kéo dài như: hệ thống răng kém (răng lung lay hoặc đã rụng nhiều) gây khó
khăn trong việc nhai thức ăn. Tuyến nước bọt bị xơ hóa làm giảm khả năng
bài tiết nước bọt (trong nước bọt có một số men rất cần cho việc làm nhuyễn
thức ăn). Do chức năng sinh lý của NCT bị suy giảm, đặc biệt là các giác
quan, nhất là vị giác và khứu giác cho nên không kích thích sự thèm ăn ở
NCT. SDD ở NCT còn có thể gặp trong một số trường hợp dễ bị dị ứng với
thức ăn, cho nên NCT “sợ ăn” vì lo sợ sau khi ăn vào sẽ bị rối loạn tiêu hóa
như: buồn nôn, nôn hoặc tiêu chảy, đau bụng. Một số bệnh về đường tiêu
hóa (nhất là bệnh về dạ dày). Bệnh về tâm thần như: bệnh trầm cảm mạn
tính, sa sút trí tuệ cũng ảnh hưởng rất lớn đến tiêu hóa và vì vậy rất dễ dẫn
đến SDD. Nghiện rượu cũng là một nguyên nhân đáng kể, người nghiện
rượu rất chán ăn, thậm chí không muốn ăn bất kỳ loại thực phẩm nào ngoài
rượu. Một số trường hợp NCT bị SDD do kiêng khem quá mức cần thiết.
Biểu hiện của SDD ở NCT
Hầu hết người bị SDD có thể tự phát hiện thấy mình bị gầy đi như: sụt

cân, quần áo thấy tự nhiên rộng ra, các bắp thịt thấy mềm, nhũn không được
rắn chắc như trước đây. Tuy vậy, đối với một số NCT do bị SDD lâu ngày
nên đã có ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương, trong khi tự bản thân
người đó không thể hoặc không biết mình đang mắc bệnh gì. Trong trường
hợp này thì những thành viên trong gia đình cũng có thể nhận biết từ NCT
là: ông, bà, bố, mẹ kém dần sự minh mẫn, hay quên hay kêu mệt mỏi, chán
ăn, ăn không ngon miệng hay cáu gắt vô cớ. NCT SDD thường ăn khó tiêu,
dễ táo bón, phân lúc lỏng lúc rắn, hay đau bụng lặt vặt. Nếu NCT mà đang
mắc bệnh mạn tính khác như: hen suyễn, bệnh tim, viêm gan, bệnh về xương
khớp thì các bệnh này tăng lên nhanh chóng hơn và toàn trạng trở nên dễ bị
suy sụp và đặc biệt khi có tác nhân nhiễm trùng xâm nhập thì rất khó tránh
khỏi mắc bệnh.

Phòng bệnh SDD ở NCT như thế nào?

Rõ ràng là ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng và đủ số lượng là nguồn
năng lượng cần thiết cho một người không riêng gì đối với NCT (tức là phải
đủ chất và đủ lượng). Ngoài ra, cần có sự động viên, nhắc nhở để NCT chịu
khó ăn và ăn đủ số lượng tránh hiện tượng chán ăn, lười ăn, bỏ bữa. Sự quan
tâm, động viên của các thành viên khác trong gia đình là hết sức quan trọng,
đặc biệt là tìm hiểu các lý do làm cho NCT bị SDD, trên cơ sở đó tìm cách
khắc phục dần. Nếu các bữa chính, NCT ăn chưa đủ số lượng thì có thể tạo
điều kiện cho họ ăn thêm các bữa phụ. Nên ăn thêm các loại quả như: cam,
quít, chuối, bưởi… và nên ăn nhiều rau. Trọng tâm của việc phòng SDD là
làm sao NCT ăn được, tiêu hóa được vì vậy thức ăn phải mềm dễ nhai, dễ
nuốt nhưng không nên xay nhuyễn vì sẽ làm giảm mùi vị thường có của thức
ăn. Tuy vậy, NCT cũng nên hạn chế ăn mỡ động vật, lòng đỏ trứng hoặc các
loại phủ tạng và rất nên ăn cá thay cho ăn thịt. Các loại đạm thức vật cũng
nên ăn xen vào trong các bữa ăn chính như đậu phụ và các loại đậu khác.
Ngoài các vấn đề vừa nêu trên thì việc vận động cơ thể hàng ngày để máu

lưu thông, các cơ quan trong cơ thể hoạt động nhịp nhàng từ đó sẽ ăn uống
ngon miệng, hấp thu tốt.