Sáng kiến kinh nghiệm đạt loại B cấp huyện

SKKN: Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2 qua phần: Quan tâm, giúp đỡ bạn
PHẦN
I
ĐẶT
VẤN
ĐỀ
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thủy 1
SKKN: Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2 qua phần: Quan tâm, giúp đỡ bạn
1. Lí do chọn đề tài.
Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị lãnh tụ thiên tài của dân tộc đã từng dạy: “ Có
tài mà khơng có đức là người vơ dụng, có đức mà khơng có tài thì làm việc gì
cũng khó.” Đối với ngành giáo dục, Người căn dặn: “ Dạy cũng như học,
phải chú trọng cả tài lẫn đức. Đức là đạo đức cách mạng, đó là cái gốc.”
Trong cơng cuộc đổi mới hiện nay khi yếu tố con người được đặc biệt coi
trọng thì tiềm năng trí tuệ cùng với sức mạnh tinh thần và đạo đức con người
càng được đề cao và phát huy mạnh mẽ trong mọi lĩnh vực xã hội. Việc nâng
cao chất lượng và hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh là u cầu thường
xun của cơng tác giáo dục, đồng thời cũng là đòi hỏi cấp thiết của việc
nâng cao chất lượng giáo dục.
Bậc tiểu học là bậc học đầu tiên của giáo dục phổ thơng. Từ lí luận và
thực tiễn đều khẳng định rằng: những dấu ấn của trường tiểu học có một ảnh
hưởng sâu sắc đến cả cuộc đời của học sinh. Chính vì vậy việc giáo dục đạo
đức cần phải được coi trọng, mơn Đạo đức là một trong những mơn học bắt
buộc, nó là mơn học cơ bản trang bị cho học sinh các chuẩn mực đạo đức, lối
sống lành mạnh và cách sống có lí tưởng. Từ đó các em biết cách vận dụng
hành vi, chuẩn mực đạo đức vào cuộc sống.
Mục tiêu của mơn Đạo đức ở tiểu học nói chung và ở lớp 2 nói riêng là
giúp cho học sinh có những hiểu biết ban đầu về một số chuẩn mực, hành vi
đạo đức phù hợp với lứa tuổi. Đồng thời nắm được ý nghĩa của việc thực
hiện những chuẩn mực hành vi đó. Nó từng bước hình thành cho học sinh kĩ
năng nhận xét, đánh giá hành vi của bản thân và những người xung quanh,

lựa chọn và thực hiện các chuẩn mực hành vi đạo đức trong nhiều tình huống
cụ thể của cuộc sống. Khơng những thế giáo dục đạo đức còn từng bước hình
thành thái độ tự trọng, tự tin, u thương, q trọng con người; u cái thiện,
cái đúng, cái tốt; khơng đồng tình với cái ác, cái sai, cái xấu cho các em.
Như vậy mục tiêu của giáo dục đạo đức là dạy học sinh những hành vi
ứng xử phù hợp với các chuẩn mực đạo đức trong những tình huống đơn
giản, cụ thể của cuộc sống hàng ngày. Đó là dạy cho các em những truyền
thống đạo đức tốt đẹp bao đời nay của dân tộc như tinh thần đồn kết, thương
người như thể thương thân, lá lành đùm lá rách, u thương, q mến, giúp
đỡ đồng loại… Những truyền thống đó sẽ được cụ thể hóa bằng việc các em
biết quan tâm , giúp đỡ, chia sẻ với các bạn gặp hồn cảnh khó khăn, các bạn
khuyết tật, các bạn trong lớp, trong trường nhằm xây dựng nên một mơi
trường học tập thân thiện, lành mạnh góp phần nâng cao chất lượng và hiệu
quả giáo dục . Đó cũng chính là nội dung rèn luyện kĩ năng sống cho học
sinh, một trong những nội dung quan trọng của phong trào “Trường học thân
thiện học sinh tích cực”do Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Giáo dục
và Đào tạo GS Nguyễn Thiện Nhân phát động vào ngày 15/5/2008: “ Rèn
luyện kĩ năng ứng xử hợp lí với các tình huống trong cuộc sống, thói quen và
kĩ năng làm việc, sinh hoạt theo nhóm; Rèn luyện kĩ năng ứng xử văn hóa,
chung sống hòa bình, phòng ngừa bạo lực và các tệ nạn xã hội”.
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thủy 2
SKKN: Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2 qua phần: Quan tâm, giúp đỡ bạn
Từ thực tế giảng dạy tơi nhận thấy tình bạn và sự quan tâm giúp đỡ bạn là
một yếu tố quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách cho các
em; hình thành và phát triển kĩ năng sống phù hợp với các chuẩn mực đạo
đức của xã hội cho các em, nhất là các em ở lứa tuổi đầu cấp như lớp 2.
Chính sự quan tâm giúp đỡ khơng chỉ của thầy cơ giáo mà của bạn bè cũng là
niềm vui, là động lực giúp các em tiến bộ trong học tập. Nhận thức được điều
đó , tơi đã đi sâu nghiên cứu về yếu tố tình bạn và sự quan tâm giúp đỡ bạn
trong việc nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2, lớp mà tơi

đang chủ nhiệm . Đó cũng chính là lí do để tơi lựa chọn đề tài này.
2. Mục đích nghiên cứu :
- Xác định thực trạng và một số ngun nhân dẫn đến hiệu quả giáo dục đạo
đức ở lớp 2 phần“ Quan tâm , giúp đỡ bạn” và các chuẩn mực, hành vi phù hợp
với tình bạn đạt hiệu quả chưa cao như hiện nay .
- Xây dựng một số biện pháp góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức
cho học sinh lớp 2 thơng qua phần“ Quan tâm, giúp đỡ bạn”.
3. Giới hạn của đề tài.
Với đề tài này, tơi chỉ xin được phép trao đổi cùng các bạn đồng nghiệp về
một số biện pháp nhằm: Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2
qua phần: Quan tâm, giúp đỡ bạn. Hi vọng góp thêm kinh nghiệm nâng cao hiệu
quả giáo dục.
4 . Nhiệm vụ nghiên cứu.
1/ Nghiên cứu cơ sở lí luận của đề tài.
2/ Tìm hiểu thực trạng và ngun nhân dẫn đến kết quả giáo dục đạo đức cho
học sinh chưa cao như hiện nay.
3/ Đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho
học sinh lớp 2 qua phần:“Quan tâm, giúp đỡ bạn”.

Người thực hiện: Nguyễn Thò Thủy 3
SKKN: Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2 qua phần: Quan tâm, giúp đỡ bạn


PHẦN
II
GIẢI
QUYẾT
VẤN
ĐỀ
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thủy 4

SKKN: Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2 qua phần: Quan tâm, giúp đỡ bạn
CHƯƠNG I . CƠ SỞ LÍ LUẬN
1 . Cơ sở lý luận .
Trong chương trình tiểu học nói chung và lớp 2 nói riêng mỗi mơn
học đặc biệt là mơn Đạo đức đều góp phần vào việc hình thành cơ sở ban
đầu nhân cách trẻ nhỏ như Bác Hồ đã từng dạy :
“ Hiền dữ phải đâu là tính sẵn
Phần nhiều do giáo dục mà nên”.
Các nhà nghiên cứu còn cho rằng: Con người sinh ra chưa có nhân
cách, nhân cách là cấu tạo mới do từng người tự hình thành nên và phát
triển trong q trình giao tiếp và học tập. Lênin đã từng nói: “ Cùng với
dòng sữa mẹ, con người hấp thụ tâm lý đạo đức của xã hội mà nó là thành
viên. Nhân cách của con người hình thành và phát triển theo con đường từ
bên ngồi vào nội tâm”.
Giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học là q trình tác động từ nhiều
con đường khác nhau làm cho nhân cách của học sinh phát triển đúng về
mặt đạo đức, tạo cơ sở để các em có hành vi ứng xử phù hợp với chuẩn mực
đạo đức trong mối quan hệ của các cá nhân với bản thân, với người khác và
xã hội. Kết quả của q trình giáo dục đạo đức là học sinh có được những
phẩm chất đạo đức tốt đẹp, bền vững, có hiểu biết để ứng xử đúng trong các
mối quan hệ.
Bên cạnh đó, đối với học sinh ở các lớp đầu cấp thì đi học ở trường
tiểu học là một bước ngoặt trong đời sống tâm lí của trẻ. Đến trường trẻ có
một mơi trường hoạt động mới khác với ở nhà, ở đó các em có cả thầy cơ và
có cả bạn bè. Tính cách của học sinh tiểu học chỉ mới được hình thành, ở
lứa tuổi này tính cách của các em có một số đặc điểm nổi bật như: tính ham
hiểu biết, tính hồn nhiên, tính chân thực, tính bắt chước. Các em bắt chước
người lớn và một số bạn cùng tuổi cũng như một số nhân vật trong sách,
trong phim mà các em u mến. Chính vì lẽ đó mà “ Quan tâm, giúp đỡ
bạn” là một chủ điểm quan trọng mà cả chương trình Đạo đức lớp 2 cũ và

mới đều dành một thời lượng đáng kể cho chủ điểm này.
2 . Nội dung chương trình mơn Đạo đức lớp 2.
Chương trình Đạo đức lớp 2 có 14 bài bắt buộc và 1 bài dành cho địa
phương tự chọn sao cho phù hợp với điều kiện thực tế của mình ( an tồn giao
thơng , bảo vệ mơi trường, phòng chống các tệ nạn …). Nội dung chương trình
Đạo đức lớp 2 phản ánh các mối quan hệ của học sinh với bản thân, với gia
đình, nhà trường, cộng đồng, xã hội và mơi trường tự nhiên.
Bài 1 : Học tập, sinh hoạt đúng giờ.
Bài 2 : Biết nhận lỗi và sữa lỗi.
Bài 3 : Gọn gàng, ngăn nắp.
Bài 4 : Chăm làm việc nhà.
Bài 5 : Chăm chỉ học tập .
Bài 6 : Quan tâm, giúp đỡ bạn.
Bài 7 : Giữ gìn trường lớp sạch đẹp .
Bài 8 : Giữ trật tự, vệ sinh nơi cơng cộng.
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thủy 5
SKKN: Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2 qua phần: Quan tâm, giúp đỡ bạn
Bài 9 : Trả lại của rơi.
Bài 10 : Biết nói lời u cầu, đề nghị .
Bài 11 : Lịch sự khi nhận và gọi điện thoại .
Bài 12 : Lịch sự khi đến nhà người khác.
Bài 13 : Giúp đỡ người khuyết tật .
Bài 14 : Bảo vệ lồi vật có ích.
Hiện nay khi dạy mơn Đạo đức giáo viên còn được tích hợp giáo dục
quyền trẻ em và tích hợp thêm về giáo dục bảo vệ mơi trường.
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thủy 6
SKKN: Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2 qua phần: Quan tâm, giúp đỡ bạn
CHƯƠNG II . THỰC TRẠNG VÀ NGUN NHÂN.
Giáo dục Đạo đức là một trong các mặt giáo dục tồn diện của nhà
trường. Xét đến cùng, giáo dục đạo đức là hình thành kĩ năng, hành vi, thói quen

đúng chuẩn mực đạo đức cho học sinh . Để thực hiện u cầu đó phải tiến hành
hoạt động giáo dục thường xun, liên tục; kết hợp giữa gia đình – nhà trường –
xã hội . Đó là cơng việc của nhiều lực lượng giáo dục trong , ngồi nhà trường
và phải được thực hiện bằng nhiều con đường khác nhau:
- Giáo dục đạo đức cho học sinh bằng con đường dạy học trên lớp.
- Giáo dục đạo đức cho học sinh thơng qua các hoạt động ngồi giờ lên lớp .
Sự kết hợp các con đường giáo dục đó phải được tiến hành đồng thời,
kết hợp chặt chẽ với những phương pháp, hình thức sinh động, hấp dẫn để thu
hút học sinh vào rèn luyện hành vi đạo đức một cách tự nhiên, tự nguyện, tự
giác và hứng thú.
Trên thực tế phần lớn một số giáo viên chưa xác định được điều đó nên
họ chưa chú trọng kết hợp các con đường giáo dục đạo đức cho học sinh mà chỉ
cung cấp một số mẫu hành vi đạo đức thơng qua bài dạy cụ thể trong chương
trình của mơn Đạo đức (1 chủ điểm: 1 bài: được dạy trong 2 tiết ). Khi dạy họ lại
chủ yếu phụ thuộc vào sự hướng dẫn ở sách giáo viên, nhưng sự hướng dẫn đó
lại q ngắn gọn nên nhiều giáo viên vẫn rất mơ hồ về việc tổ chức các hoạt
động trong giờ học mơn Đạo đức. Mọi chuẩn mực, hành vi được đưa ra một
cách áp đặt, lý thuyết. Vì thế học sinh tiếp thu tri thức một cách hời hợt, mơ hồ.
Một số em mặc dù đã nắm được kiến thức của bài học như đã thuộc ghi nhớ, nội
dung bài nhưng lại chưa thể vận dụng các kiến thức đó nhằm tạo thành hành vi,
thói quen đạo đức cụ thể cho bản thân trong đời sống hàng ngày.
Nếu thực trạng này khơng được giải quyết thì học sinh sẽ lúng túng,
dửng dưng với tất cả các tình huống diễn ra xung quanh, điều đó sẽ tạo cho các
em một tư tưởng bàng quan, vơ cảm trước mọi điều diễn ra trong cuộc sống .
Ngược lại nếu loại bỏ được thực trạng này sẽ khơi dậy được ở học sinh
những tình cảm tốt đẹp với bạn bè, những người xung quanh và phát triển nhân
cách phù hợp với truyền thống đạo đức tốt đẹp của nhân dân ta. Học sinh sẽ hiểu
về quyền và trách nhiệm của mình trước các vấn đề của cuộc sống.
Nhiều năm liền được phân cơng chủ nhiệm và trực tiếp giảng dạy ở khối
lớp 2, tơi nhận thấy: là học sinh của lớp đầu cấp nên ý thức tự giác học tập của

các em chưa cao. Một số em vì gia đình chỉ mới có một con nên phụ huynh
thường có tâm lý chiều chuộng, do vậy vơ tình đã làm hết những việc mà lẽ ra
phải hướng hẫn để các em tự làm như soạn sách vở, chuẩn bị áo quần, thậm chí
có em học đến lớp 2 rồi mà mẹ vẫn còn phải bón cơm cho ăn. Khi đi học bố mẹ
xách cặp đến tận lớp học, tan học đón con ngay đồng thời đặt ra rất nhiều câu
hỏi nhằm dè chừng mọi hoạt động của con như: Hơm nay con làm gì? Con chơi
với ai? Chơi thế nào? Có bạn nào đánh con khơng? Vì sao? …Tâm lý của trẻ lớp
2 vẫn còn rất nhút nhát, rụt rè do vậy các em trở nên thu mình , ngại tiếp xúc với
bạn. Từ đó làm mất đi sự hòa đồng, sẻ chia, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ trong học
tập.
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thủy 7
SKKN: Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2 qua phần: Quan tâm, giúp đỡ bạn
Ngồi ra mấy năm nay, học sinh lớp tơi do điều kiện gia đình ở xa ( địa
bàn cư trú thuộc ấp 4B hoặc xã An Bình - Phú Giáo – Bình Dương ) thường
cách trường từ 5 – 7 cây số, hay do bố mẹ là cơng nhân cao su ( phải đi làm lúc
2 – 3 giờ sáng ) nên điều kiện chăm sóc có phần hạn chế. Do vậy năm nào lớp
tơi cũng có tỉ lệ học sinh đăng kí ở lại bán trú cao nhất khối. Đối với những học
sinh này thì thời gian các em sinh hoạt, học tập ở trường nhiều hơn ở nhà nên
các em rất cần sự quan tâm, chăm sóc của giáo viên chủ nhiệm và sự sẻ chia,
chan hòa, giúp đỡ lẫn nhau của các bạn trong lớp. Cụ thể :
Năm học
TSHS của khối 2 TSHS của lớp tơi
chủ nhiệm Ghi chú
TS/Nữ HS bán trú TS/Nữ HS
bán trú
2007 – 2008
2008 – 2008
2009 - 2010
171/98
(6 lớp)

167/85
(5 lớp)
137/72
(4 lớp)
36/15
27/13
19/8
34/20
(lớp 2/4)
36/19
(lớp 2/3)
35/18
(lớp 2/3)
14/8
11/5
10/4
- 9 HS cư trú ở An Bình
(cách trường 5-7km).
- 6 HS ở Ấp 4B và 5 HS ở
An Bình(cách trường 5
-7km).
- 7 HS là con cơng nhân
cạo mủ cao su .
Tuy nhiên khi nhận lớp , qua quan sát và tìm hiểu thêm từ giáo viên chủ
nhiệm của những năm trước, tơi thấy có rất nhiều em có biểu hiện chưa chăm
học, đồ dùng học tập lại khơng đầy đủ. Một số em khi đến lớp thường lơ đãng,
khơng chịu nghe giảng, chép bài. Bên cạnh đó lại có một số em khơng chấp
hành nội qui như thường đi học trễ, trốn thể dục đầu , giữa giờ. Một số em
khơng tự giác tham gia các phong trào do Nhà trường và Liên đội phát động .
Đặc biệt một số em có biểu hiện chưa ngoan như đến lớp đánh bạn, nghịch

ngợm, phá phách, gây mất đồn kết với bạn .
Tìm hiểu sâu tơi nhận thấy ngun nhân chủ yếu là do một số gia đình các
em có điều kiện kinh tế khó khăn hoặc do bất ổn như cha mẹ chia tay nhau nên
chưa quan tâm đúng mức đến việc học tập của con cái. Ngồi ra giáo viên chủ
nhiệm của năm học trước cũng chưa thật sự sâu sát, quan tâm uốn nắn khi các em
chỉ mới có những biểu hiện ban đầu. Bên cạnh đó một số em vì thấy mình học
giỏi nên khơng cần học hỏi và cũng khơng cần chơi với các bạn, một số em khác
lại thấy mình thua kém hơn các bạn nên thường thu mình, xa rời tập thể. Nhìn
chung một số em chưa thật sự tự giác trong học tập và cũng chưa xây dựng được
tinh thần đồn kết trong tập thể lớp học. Vẫn còn có em chưa biết quan tâm, sẻ
chia với bạn để từ đó giúp đỡ nhau, cùng nhau vươn lên trong học tập .
Trước thực trạng đó, tơi đã băn khoăn, trăn trở rất nhiều: “ làm thế nào để
giúp các em đây?”. Phải chăng cần xây dựng một mơi trường học tập thân thiện.
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thủy 8
SKKN: Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2 qua phần: Quan tâm, giúp đỡ bạn
Ở đó ngồi tình thương của giáo viên đối với học sinh thì sự quan tâm giúp đỡ
của bạn bè trong tập thể lớp cũng rất quan trọng. Qua đó các em nhận thấy mình
được mọi người quan tâm và bản thân phải có trách nhiệm với mọi người. Có
như thế thì hiệu quả giáo dục mới từng bước được nâng cao.
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thủy 9
SKKN: Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2 qua phần: Quan tâm, giúp đỡ bạn
CHƯƠNG III . CÁC BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC .
Trăn trở trước những thực trạng nêu trên, bản thân tơi đã có rất nhiều
suy nghĩ: làm thế nào để tạo cho học sinh kĩ năng, thói quen, hành vi đạo đức
tốt; làm thế nào để tiết dạy mơn Đạo đức trở nên nhẹ nhàng, sinh động giúp cho
các em tiếp nhận các hành vi, chuẩn mực đạo đức một cách tự nhiên , tự nguyện
và hứng thú nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức ở khối lớp 2, khối lớp
mà mình đang dạy. Sau đây là một số biện pháp mà tơi đã sử dụng, bước đầu
mang lại hiệu quả đáng khích lệ .
A . Giáo dục đạo đức bằng con đường dạy học trên lớp .

1/ Dạy học bài“ Quan tâm , giúp đỡ bạn” trong chương trình của mơn
Đạo đức lớp 2.
Trong chương trình của mơn Đạo đức lớp 2 thì bài “Quan tâm, giúp đỡ
bạn” được chia làm 2 tiết dạy ở tuần 12 và tuần 13 trong phân phối chương
trình.
a ) Khảo sát cách dạy học thơng thường.
Khi dự giờ của một số đồng nghiệp, tơi thấy hầu hết giáo viên lần lượt
thực hiện các bước như sau:
Bài: Quan tâm, giúp đỡ bạn ( tiết 1 )
Hoạt động 1: Giáo viên kể chuyện trong giờ ra chơi của Hương Xn.
- Giáo viên kể chuyện .
- Học sinh trả lời câu hỏi tìm hiểu nội dung truyện.
- Giáo viên kết luận.
Hoạt động 2: Tìm hiểu việc làm đúng, sai.
- Giáo viên phát cho học sinh mỗi nhóm 1 bộ tranh ( 6 tranh ở bài tập 2 ), u
cầu học sinh thảo luận, chỉ ra hành vi nào là quan tâm giúp đỡ bạn, giải thích
tại sao?
- Đại diện nhóm trình bày .
- Nhóm khác nhận xét.
- Giáo viên kết luận.
Hoạt động 3: Vì sao cần quan tâm giúp đỡ bạn?
- Học sinh làm bài tập 3 ở vở bài tập .
- Học sinh trình bày kết quả trước lớp, giải thích lí do.
- Giáo viên kết luận và rút ra bài học.
Kết thúc tiết dạy , tơi khảo sát học sinh với nội dung
1 . Đánh dấu x vào ơ trước những ý kiến em cho là đúng nhất.
Quan tâm giúp đỡ bạn là :
a) Động viên khi bạn có chuyện buồn.
b) Ghen tị khi bạn được điểm cao.
c) Chúc mừng khi bạn được khen ngợi.

d) Mặc kệ khi bạn định làm điều sai trái.

Người thực hiện: Nguyễn Thò Thủy 10
SKKN: Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2 qua phần: Quan tâm, giúp đỡ bạn
e) Tặng q khi sinh nhật bạn.
2 . Vì sao ta cần quan tâm, giúp đỡ bạn ?
Thu được kết quả như sau :
TS/Nữ
Hồn thành (A) Chưa hồn thành(B)
TS/Nữ % TS/Nữ %
35/16 27/14 77.2 8/2 22.8
Ngun nhân dẫn đến hiệu quả dạy học thấp như trên là do:
+ Khi cung cấp mẫu hành vi cho học sinh, giáo viên chưa định hướng cho học
sinh tìm hiểu các mặt của hành vi đó dẫn đến học sinh nghe kể nhưng vẫn dửng
dưng với câu chuyện kể.
+ Khi cả lớp đàm thoại tìm hiểu nội dung câu chuyện , giáo viên chỉ chú ý đến
một số em đối tượng học sinh khá giỏi , còn các đối tượng khác chưa được trực
tiếp tham gia vào hoạt động học tập .
+ Khi thực hành với tranh, hầu hết các em chỉ tập trung quan sát dưới hình thức
thỏa mãn tính tò mò: tìm hiểu vẻ đẹp của tranh ( màu sắc, hình ảnh …) mà qn
đi nhiệm vụ học tập của mình. Điều đó vừa lãng phí tranh phơ tơ lại vừa làm lớp
học giảm đi khơng khí học tập, khơng phát huy được năng lực học tập của học
sinh.
+ Một số em tuy đã nắm được nội dung kiến thức của bài ( thuộc ghi nhớ, nội
dung bài ) nhưng lại chưa vận dụng được kiến thức để tạo thành hành vi, thói
quen đạo đức cho bản thân.
b) Trình bày q trình dạy thể nghiệm.
Thực tế dạy học trên đã làm tơi băn khoăn, tìm cách dạy sáng tạo hơn
trong các hoạt động để giờ học sinh động, hấp dẫn, hiệu quả. Trong đợt thi giáo
viên dạy giỏi cấp trường vừa qua , tơi đã mạnh dạn đăng kí dạy bài này (được

thiết kế bằng giáo án điện tử) và đã đạt kết quả cao ( tiết dạy được BGK xếp loại
Tốt ).Cách dạy đó, tơi xin trình bày qua giáo án.

Bài : Quan tâm, giúp đỡ bạn ( tiết 1 )
I . Mục tiêu:
- Học sinh biết được bạn bè cần phải quan tâm, giúp đỡ lẫn nhau.
- Học sinh nêu được một vài biểu hiện cụ thể của việc quan tâm, giúp đỡ bạn bè
trong học tập, lao động và sinh hoạt hàng ngày.
- Quan tâm giúp đỡ bạn cũng là thực hiện quyền khơng bị phân biệt đối xử của
trẻ em.
II . Chuẩn bị:
Giáo án điện tử, bộ tranh ở bài tập 2, phiếu bài tập( bài tập 3 ).
III . Hoạt động trên lớp.
TG HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRỊ
1’
4’
1. Ổn định .
2. Bài cũ .
- HS hát bài : Tìm bạn thân
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thủy 11
SKKN: Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2 qua phần: Quan tâm, giúp đỡ bạn
25’
- Thế nào là chăm chỉ học tập?
- Chăm chỉ học tập có lợi gì?
3. Bài mới .
* Giới thiệu bài: Trong chúng ta, ai cũng có
những tình bạn đẹp đó là thứ tình cảm rất
đáng được trân trọng, giữ gìn và vun đắp .
Hơm nay, chúng ta cùng tìm hiểu về tình
bạn qua bài đạo đức: Quan tâm, giúp đỡ

bạn.
HĐ 1 : Kể chuyện: Trong giờ ra chơi .
MT : Cung cấp mẫu hành vi “Quan tâm
giúp đỡ bạn” cho HS.
- GV kể câu chuyện kết hợp với tranh minh
họa.
- Tổ chức cho HS thảo luận theo nhóm đơi
tìm hiểu câu chuyện:
+ Khi thấy bạn bị ngã, Hợp và các bạn trong
lớp đã làm gì để giúp bạn?
+ Em có đồng tình với việc làm của các bạn
lớp 2A khơng? Vì sao?
- Kết luận : Khi bạn ngã, em cần hỏi thăm
và nâng bạn dậy , đó là biểu hiện của việc
quan tâm giúp đỡ bạn.
HĐ 2: Tìm hiểu những biểu hiện của sự
quan tâm giúp đỡ bạn.
MT : Giúp HS hiểu và phân biệt được
những hành vi thể hiện sự quan tâm giúp đỡ
bạn.
- Tổ chức cho HS thảo luận theo nhóm lớn
( 6 em )
+ Nội dung các tranh :
Tranh 1: Hành vi cho bạn mượn bút để bạn
chép bài khi bạn qn bút thể hiện sự quan
tâm giúp đỡ bạn vì có bút bạn sẽ chép bài
đầy đủ , kết quả học tập sẽ tốt hơn.
Tranh 2: Cho bạn chép bài khi kiểm tra là
hành vi sai vì như thế bạn sẽ lười học và ỷ
lại.

Tranh 3: Giảng bài cho bạn là hành vi tốt vì
giúp bạn ngày càng tiến bộ.
Tranh 4: Nhắc bạn khơng xem truyện trong
giờ học là việc làm đúng vì giúp bạn
nghiêm túc trong giờ học thì học tập sẽ tốt
hơn.
- HS trả lời câu hỏi.
- HS khác nhận xét.
- HS nhắc tựa.
- HS kể lại nội dung câu
chuyện.
- HS thảo luận theo nhóm cặp
đơi.
- Đại diện một số nhóm trình
bày theo hình thức: Đố bạn
- Các nhóm khác nhận xét.
- HS nhắc lại.
- HS quan sát tranh ( bài tập 2 )
và thảo luận theo nhóm để chỉ ra
đâu là hành vi quan tâm giúp đỡ
bạn? Tại sao?
- Đại diện nhóm trình bày.
- Các nhóm khác bổ sung.
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thủy 12
SKKN: Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2 qua phần: Quan tâm, giúp đỡ bạn
4’
1’
Tranh 5: Đánh nhau với bạn là hành vi
khơng tốt vì gây mất đồn kết.
Tranh 6: Thăm bạn ốm là hành vi nên làm

vì giúp bạn vui vẻ, mau lành bệnh.
- Liên hệ thực tế.
- GV nhận xét và khen ngợi các em.
- Kết luận: Ln vui vẻ, chan hòa với bạn,
sẵn sàng giúp đỡ khi bạn gặp khó khăn
trong học tập, trong cuộc sống là quan tâm
giúp đỡ bạn.
HĐ 3: Vì sao cần quan tâm giúp đỡ bạn?
MT: Giúp HS biết những hành vi nào thể
hiện đúng sự quan tâm giúp đỡ bạn.
- Tổ chức cho HS làm bài tập 3 vào phiếu
bài tập
- Thu chấm và nhận xét.
* Quan tâm giúp đỡ bạn cũng chính là thực
hiện quyền khơng bị phân biệt đối xử của
trẻ em.
- Kết luận : Quan tâm giúp đỡ bạn là việc
làm cần thiết của mỗi học sinh. Khi quan
tâm đến bạn, em sẽ mang lại niềm vui cho
bạn, cho mình và tình bạn càng thêm thân
thiết, gắn bó.
4 . Củng cố .
- Khi quan tâm giúp đỡ bạn, em thấy thế
nào ?

* GDTT : Quan tâm giúp đỡ bạn là việc làm
cần thiết, giúp chúng ta vun đắp, xây dựng
mơi trường tình bạn trong sáng, thân thiện,
lành mạnh.
- Em hãy tìm câu ca dao nói về tình bạn.

Bạn bè như thể anh em
Quan tâm giúp đỡ càng thêm thân tình.
- Nếu còn thời gian GV tổ chức cho HS
chơi trò chơi : “Ơ chữ kì diệu” nói về chủ
đề: Tình bạn.
5 . Dặn dò .
- HS kể một số việc thể hiện sự
quan tâm giúp đỡ bạn mà em
biết hoặc em đã làm.
- HS nhắc lại.
- HS làm bài tập 3 vào phiếu bài
tập.
- HS phát biểu để chữa bài.
+ Em tán thành những ý kiến nào
? Vì sao ?
+ Em khơng tán thành ý kiến nào
? Vì sao ?
- HS nhắc lại.
- HS tự phát biểu: Em thấy vui
sướng, hạnh phúc; em thấy mình
lớn lên nhiều; em thấy rất tự hào.
- HS nhắc lại .
- HS đọc và nêu ý nghĩa của câu
ca dao.

- HS chơi trò chơi.
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thủy 13
SKKN: Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2 qua phần: Quan tâm, giúp đỡ bạn
- Nhận xét tiết học. - Chuẩn bị bài sau.
Sau khi lên lớp theo trình tự các bước nêu trên, tơi thực hiện một bài khảo

sát chất lượng học sinh trong thời gian 5 phút. Nội dung bài khảo sát như sau:
1/ Đánh dấu + vào ơ trước những hành vi thể hiện sự quan tâm, giúp đỡ
bạn.
a) Học cùng với bạn để giảng bài cho bạn.
b) Góp tiền mua tặng bạn sách vở.
c) Cho bạn mượn truyện đọc trong giờ học.

d) Tham gia tích cực vào phong trào ủng hộ học sinh vùng lũ .

e) Nặng lời phê bình bạn trước lớp vì bạn ln đi học muộn.
2/ Vì sao ta cần quan tâm , giúp đỡ bạn ?
Kết quả thu được như sau :
TS/Nữ
Hồn thành (A) Chưa hồn thành (B)
TS/Nữ % TS/Nữ %
35/18 35/18 100 % 0 0 %

Qua sự so sánh hai cách dạy trên tơi thấy: Khi tiến hành dạy theo cách
phát huy tính độc lập suy nghĩ của học sinh, học sinh nắm kiến thức bài rất tốt.
Số học sinh có kĩ năng ứng xử, thái độ tốt chiếm đa số. Các em hiểu và nắm
chắc quyền được giúp đỡ của trẻ em, có trách nhiệm giúp đỡ bạn bè trong học
tập và cuộc sống. Thơng qua việc thảo luận nhóm, trình bày trước lớp các em đã
có điều kiện bày tỏ suy nghĩ của mình trước những việc làm diễn ra trong cuộc
sống làm giờ học sơi nổi, sinh động hẳn lên. Nhờ có sự định hướng đúng đắn và
sử dụng đồ dùng một cách hợp lí nên hiệu quả giờ học rất cao. Việc kết hợp sử
dụng các phương pháp, hình thức dạy học một cách nhuần nhuyễn , hợp lí và sử
dụng đồ dùng trực quan khoa học đã góp phần nâng cao hiệu quả dạy học mơn
Đạo đức một cách rõ nét.
2/ Giáo dục học sinh biết quan tâm giúp đỡ bạn thơng qua các mơn học
khác trong chương trình lớp 2.

Dạy mơn Đạo đức qua các mơn học khác là hình thức giáo dục rất quan
trọng. Dạy đạo đức cho học sinh khơng chỉ bó hẹp ở một mơn học Đạo đức mà
có thể nói rằng dạy đạo đức ở mọi lúc, mọi nơi và tất cả các mơn học. Bởi
chúng ta đã biết, trong tất cả các mơn học đều có nội dung tích hợp . Mỗi mơn
học có vai trò khác nhau trong việc thực hiện nội dung giáo dục cho học sinh.
Chính vì thế người giáo viên cần biết vận dụng vào từng chủ điểm, từng bài học
cụ thể để thực hiện ý đồ giáo dục của mình. Muốn tích hợp giáo dục cho học
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thủy 14
SKKN: Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2 qua phần: Quan tâm, giúp đỡ bạn
sinh biết quan tâm giúp đỡ bạn vào các mơn học khác ngồi mơn Đạo đức đòi
hỏi người giáo viên phải nghiên cứu kĩ chương trình để tìm ra những nội dung
phù hợp có thể tích hợp được.Từ đó đưa ra hình thức tổ chức dạy học cho phù
hợp với nội dung.
VD: Trong chương trình mơn Tiếng Việt lớp 2: chủ điểm: “Bạn bè”được dạy
trong hai tuần ( tuần 3, 4 ) và là chủ điểm thứ 2 trong năm học. Đây là chủ điểm
rất thuận lợi cho người giáo viên để tích hợp giáo dục cho học sinh chuẩn mực
đạo đức biết quan tâm giúp đỡ bạn. Cụ thể:
- Khi dạy bài: Bạn của Nai Nhỏ ( tuần 3: được dạy trong 2 tiết Tập đọc, 1 tiết
Chính tả, 1 tiết Kể chuyện ), học sinh được cung cấp thêm mẫu hành vi về
người bạn tốt. Qua đó giáo viên có thể lồng ghép giúp các em hiểu thêm người
bạn tốt, đáng tin cậy là người sẵn lòng giúp đỡ người khác, cứu người đang gặp
nguy nan. Giáo viên có thể đặt thêm câu hỏi như:
+ Theo em thế nào là người bạn tốt? ( học sinh trả lời theo suy nghĩ của mình –
giáo viên và các bạn nhận xét nhằm đưa ra chuẩn mực về người bạn tốt , đáng
tin cậy ).
+ Em hãy kể những việc làm thể hiện là người bạn tốt mà em hoặc người khác
đã làm mà em biết? ( học sinh liên hệ bản thân hoặc những việc đã diễn ra thực
tế trong cuộc sống ).
- Hay như khi dạy bài: Bím tóc đi sam ( tuần 4: được dạy trong 2 tiết Tập
đọc, 1 tiết Chính tả, 1 tiết Kể chuyện ). Giáo viên cung cấp thêm cho học sinh

về mẫu hành vi khơng nên nghịch ác với bạn, cần đối xử tốt với bạn gái. Qua
việc phân tích trò đùa của Tuấn với Hà, học sinh nhận thấy đó là trò đùa ác,
khơng tốt với bạn, bắt nạt bạn gái. Từ đó thấy được hành động của Tuấn thể
hiện thái độ thiếu tơn trọng bạn, khơng biết cách chơi với bạn. Nhưng với việc
Tuấn mạnh dạn xin lỗi Hà ở cuối bài cho thấy Tuấn đáng khen vì đã nhận ra lỗi
lầm của mình và chân thành xin lỗi bạn.
Ngồi ra trong q trình dạy học của tất cả các mơn, giáo viên cần đưa ra
những hình thức dạy học mà qua đó phát huy được tinh thần tập thể, tính đồn
kết cho các em như tổ chức dạy học theo nhóm, dạy học theo phương pháp dự
án, …nhằm tạo điều kiện để các em có thể hỗ trợ, giúp đỡ nhau cùng học tập.
B . Giáo dục đạo đức thơng qua hoạt động ngồi giờ lên lớp .
Trong trường tiểu học, ngồi việc dạy cho học sinh những kiến thức từ SGK
thì mơi trường học tập bên ngồi cũng vơ cùng quan trọng. Hoạt động giáo dục
ngồi giờ lên lớp là hoạt động đa dạng, sinh động, dễ cuốn hút học sinh tham
gia. Thơng qua hoạt động ngồi giờ lên lớp, giáo dục cho học sinh tinh thần tập
thể, ý thức cộng đồng, đồn kết tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau. Qua đó giúp các
em vận dụng, củng cố, mở rộng kiến thức đạo đức, thường xun luyện tập để
hình thành thói quen, hành vi đúng chuẩn mực đồng thời tạo cơ hội để học sinh
giao lưu, hợp tác, tự khẳng định và tích lũy kinh nghiệm, làm phong phú vốn
sống. Thơng qua việc trực tiếp tham gia các hoạt động ngồi giờ lên lớp, học
sinh bộc lộ ý thức đạo đức của mình. Từ đó, giáo viên phát hiện, giúp học sinh
phát huy những đức tính tốt, kịp thời uốn nắn, sữa chữa những tính xấu.
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thủy 15
SKKN: Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2 qua phần: Quan tâm, giúp đỡ bạn
Để đạt kết quả tốt trong giáo dục đạo đức cho học sinh thơng qua hoạt
động ngồi giờ lên lớp, sau đây tơi đã sử dụng một số hình thức nhằm tích hợp
giáo dục đạo đức cho học sinh biết quan tâm giúp đỡ bạn.
1 ) Hoạt động giáo dục theo chủ điểm.
Thơng qua hoạt động giáo dục theo chủ điểm, học sinh có cơ hội hòa nhập
với cộng đồng, các em thực hiện được quyền tham gia của trẻ em và tham gia

giáo dục, tự giáo dục đạo đức cho bản thân.
Nắm bắt được điều đó, đồng thời nhận thấy trong học sinh trường mình
vẫn còn nhiều em gặp hồn cảnh khó khăn. Nhằm khơi gợi ở các em tinh thần
tương thân tương ái, giúp đỡ bạn nghèo vươn lên trong học tập. Năm nào cũng
vậy, cứ đến dịp gần tết là Nhà trường và Liên đội lại phát động phong trào:
“Ni heo đất giúp bạn nghèo ăn Tết”. Đây là dịp rất tốt để các em thể hiện tình
cảm của mình với bạn bè, là dịp để các em bộc lộ hành vi quan tâm giúp đỡ bạn
bằng việc làm cụ thể. Để giúp học sinh nhận thức tốt điều đó , trong buổi phát
động phong trào, bản thân tơi ln nói rõ để các em thấy được đây thực sự là
việc làm thiết thực nhằm giúp đỡ các bạn học sinh nghèo. Những món q mà
các bạn nhận được khơng chỉ đơn thuần là vật chất ( quần áo, gạo, đường sữa…)
mà còn có ý nghĩa rất lớn về mặt tinh thần bởi đó là sự quan tâm chia sẻ khơng
chỉ của các bạn trong lớp mà là của tất cả các bạn học sinh trong tồn trường.
Bằng những món tiền nhỏ mà các em tiết kiệm được hàng ngày như : tiền ăn q
vặt , tiền bán ve chai hay trích một phần từ tiền ăn sáng nhưng ẩn chứa trong đó
là bài học về tinh thần tiết kiệm, là sự chia sẻ, cảm thơng với những bạn còn khó
khăn hơn mình. Ngày nào cũng vậy, tơi thường dành ra 5 phút đầu giờ để động
viên, khuyến khích các em “cho heo ăn” và có sự ghi chép chu đáo kết quả trong
từng ngày của các em để động viên kịp thời và làm căn cứ để tun dương các
cá nhân tiêu biểu trong tiết sinh hoạt chủ nhiệm cuối tuần cũng như đề nghị nhà
trường khen thưởng những em đạt thành tích cao nhất trong đợt tổng kết phong
trào. Thật đáng phấn khởi là trong 3 năm qua lớp tơi ln là lớp dẫn đầu tổ khối
2 về kết quả thu được từ phong trào ni heo đất. Cụ thể:
Năm học: 2007 – 2008 :
Tồn trường ( 24 lớp ) thu được: 4.056.000 đồng
Lớp 2/4 do tơi chủ nhiệm đạt: 247.000 đồng.
Năm học: 2008 – 2009 :
Tồn trường ( 24 lớp ) thu được: 4.100.500 đồng.
Lớp 2/3 do tơi chủ nhiệm đạt: 218.000 đồng.
Năm học: 2009 – 2010:

Tồn trường ( 24 lớp ) thu được: 7.042.000 đồng
Lớp 2/3 do tơi chủ nhiệm đạt: 313500 đồng.
Chùm ảnh về phong trào ni heo đất giúp bạn nghèo ăn Tết năm học:
2009-2010 của lớp 2/3 Trường Tiểu học Tân Lập A.
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thủy 16
SKKN: Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2 qua phần: Quan tâm, giúp đỡ bạn
Phát động phong trào ni heo đất Tập thể lớp 2/3 nhiệt tình tham gia
Bạn Cẩm Tú đạt thành tích cao nhất Tổng kết phong trào ni heo đất
Đặc biệt trong năm học 2009 – 2010 này, nhân dịp ngày Nhà giáo Việt
Nam. trường tơi đã tổ chức: “Hội thi văn nghệ chào mừng ngày Nhà giáo Việt
Nam gây quĩ ủng hộ học sinh nghèo”. Đêm văn nghệ đã nhận được sự ủng hộ
nhiệt tình của đơng đảo các tầng lớp nhân dân trong khu vực. Chính tấm lòng từ
thiện của các tổ chức, đơn vị đóng chân trên địa bàn, nghĩa cử của các nhà hảo
tâm và lòng nhân ái của các bậc phụ huynh cùng các em học sinh là bài học đạo
đức qúi giá khơng dễ gì có được về tinh thần tương thân, tương ái, đó cũng
chính là một nét đẹp văn hóa của dân tộc ta. Đây là dịp tốt tạo nên mơi trường
giáo dục thống nhất giữa nhà trường – gia đình – xã hội, tạo nên sự thống nhất
giữa ý thức – thái độ - hành động đạo đức của trẻ. Để có được kết quả đó, cơ trò
lớp tơi đã khơng quản mệt nhọc luyện tập các tiết mục văn nghệ. Nhờ khéo léo
vận động nên tơi đã được phụ huynh trong lớp ủng hộ rất nhiều. Chẳng hạn gia
đình em Yến Vi đã nhận làm nhạc cơng và cùng tơi luyện tập các tiết mục văn
nghệ cho các em. Các gia đình khác khơng quản ngại thời gian, chở các em đến
trường để cùng tơi luyện tập vào buổi tối. Trước khi diễn ra đêm văn nghệ, tơi
đã tranh thủ thời gian gặp gỡ trao đổi với các bậc phụ huynh về tinh thần của hội
thi. Do vậy cả phụ huynh và học sinh của lớp tơi đều có nhận thức sâu sắc về ý
nghĩa của đêm văn nghệ do nhà trường tổ chức.
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thủy 17
SKKN: Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2 qua phần: Quan tâm, giúp đỡ bạn
Kết quả thu được thật đáng tự hào:
Lớp tơi đã đạt giải nhất thể loại đơn ca của khối 1,2,3 và giải nhì thể loại

song tam ca khối 1,2,3.
Riêng về tiền ủng hộ: Tồn trường ( 24 lớp ) thu được: 20.000.030 đồng.
Lớp 2/3 do tơi chủ nhiệm đạt: 550.000 đồng.
Chùm ảnh đêm văn nghệ gây quĩ ủng hộ học sinh nghèo năm học: 2009-2010.
Tiết mục đơn ca đạt giải nhất Tiết mục múa đặc sắc
2 ) Tiết chào cờ đầu tuần.
Tiết chào cờ đầu tuần có vị trí xác định trong thời khóa biểu, là hình thức
học tập tập trung học sinh tồn trường để đánh giá, tổng kết thi đua hàng tuần,
khích lệ thi đua lành mạnh , tạo động lực tiến bộ chung. Do vậy sẽ có tác dụng
rất tốt để chúng ta biểu dương, nêu gương những cá nhân điển hình, những hành
vi quan tâm giúp đỡ bạn của các em. Bởi khi được đánh giá tích cực, các em có
được cảm giác hài lòng, phấn khởi, tự tin vào việc mình đã làm và từ đó mong
muốn cố gắng tiếp tục thực hiện tốt hoạt động, hành vi đó. Chính vì thế nên sau
mỗi đợt tổng kết một phong trào hoạt động nhân đạo nào đó như: ni heo đất,
ủng hộ các bạn học sinh vùng lũ, gây quĩ ủng hộ học sinh nghèo, …Trường
chúng tơi đều cơng bố kết quả cụ thể của từng lớp ở tiết chào cờ đầu tuần đồng
thời có sự biểu dương, khen ngợi các cá nhân điển hình như tặng giấy khen cho
cá nhân có thành tích cao, …
VD: Em Nguyễn Thị Vân Anh ( chi đội 5/1 ), em khơng những đóng góp
tích cực cho phong trào ni heo đất của lớp mà còn vận động, khuyến khích
các bạn trong lớp tham gia . Nhờ vậy số tiền tiết kiệm của lớp em cao nhất trong
tồn trường, còn em thì được các bạn u mến gọi là “ vua từ thiện ”. Em đã
vinh dự được nhà trường tặng giấy khen vì có thành tích cao trong phong trào
“ni heo đất giúp bạn nghèo ăn Tết”. Em Nguyễn Thị Cẩm Tú lớp 2/3 ( lớp tơi
chủ nhiệm ) cũng được nhà trường tặng giấy khen vì đã có thành tích tốt trong
phong trào ni heo đất giúp bạn nghèo ăn Tết .….
Ngồi ra hàng tuần trong tiết chào cờ, trường tơi cũng dành một thời
lượng đáng kể để động viên, khuyến khích kịp thời những học sinh hay tổ, nhóm
các bạn học sinh có sự tiến bộ trong học tập dựa vào báo cáo của các lớp. Đó
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thủy 18

SKKN: Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2 qua phần: Quan tâm, giúp đỡ bạn
cũng là động lực làm cho phong trào thi đua học tập ở trường tơi trở nên sơi nổi
hơn, góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục trong nhà trường.
Nhận thức được tác dụng giáo dục to lớn của tiết chào cờ, bản thân tơi
ln qn triệt các em phải nghiêm túc trong giờ chào cờ. Đồng thời ln theo
dõi sát sao tình hình học tập, sinh hoạt của lớp tơi để kịp thời báo cáo lên Ban
giám hiệu những cá nhân hoặc tổ, nhóm có kết quả học tập tiến bộ hay những cá
nhân có thành tích nổi bật trong các phong trào thi đua giúp nhà trường có sự
biểu dương, khen thưởng kịp thời nhằm động viên, khích lệ các em phấn đấu
hơn nữa trong học tập và rèn luyện .
3 ) Tiết sinh hoạt tập thể ( lồng ghép với sinh hoạt Đội, Sao nhi đồng ).
Tiết sinh hoạt tập thể là một tiết học chính khóa, có vị trí xác định trong
thời khóa biểu, diễn ra vào cuối tuần và được lồng ghép với sinh hoạt sao nhi
đồng ( vì đây là lớp 2 ) Tiết sinh hoạt tập thể nhằm đánh giá các hoạt động, cơng
việc của lớp, của sao trong tuần đồng thời định hướng tổ chức các hoạt động tiếp
theo cho tuần tới. Do vậy tiết sinh hoạt tập thể có tác dụng rèn luyện ý thức,
năng lực tự quản và tinh thần tập thể cho học sinh. Tiết sinh hoạt tập thể được tổ
chức theo qui mơ lớp nên vai trò của giáo viên chủ nhiệm là vơ cùng quan trọng
vì đó là người lãnh đạo sư phạm về nội dung và phương pháp tổ chức cho ban
cán sự lớp và phụ trách sao nhi đồng.
Thơng qua các tiết sinh hoạt tập thể, tơi kể cho các em nghe những tấm
gương tốt ở trường, ở lớp, đồng thời cũng nhắc nhở những em chưa thật sự cố
gắng. Từ đó kích thích tinh thần phấn đấu vươn lên trong học tập, lao động, rèn
luyện đạo đức của các em. Phát huy tốt vai trò của ban cán sự lớp cũng như tinh
thần tự giác học tập của cả lớp. Tơi ln theo dõi sát sao để có thể biểu dương
kịp thời những tiến bộ của các cá nhân hay của từng tổ, từng nhóm, từng đơi bạn
học tập. Từ đó các em nhận thấy mình có trách nhiệm phải chăm chỉ học tập tốt
đồng thời giúp bạn cùng tổ học tập tiến bộ để giữ vững thi đua của tổ, của nhóm.
Tạo được bầu khơng khí đồn kết thi đua học tập sơi nổi trong cả lớp .
Bằng sự quan tâm sâu sát của mình đối với tất cả các em trong lớp, bản

thân tơi ln căn cứ vào đặc điểm của từng đối tượng, từng hồn cảnh cụ thể để
khuyến khích, khen chê đúng mục đích, đúng việc, đúng lúc, tế nhị mà hiệu quả.
Chú ý uốn nắn kịp thời những biểu hiện, hành vi chưa đúng của các em. Từ đó
tạo nên một mơi trường học tập thân thiện, cởi mở trong cả lớp.
4 ) Hoạt động chính trị xã hội .
Chúng ta đều biết: Các giá trị đạo đức trong xã hội, cộng đồng ln tác
động mạnh mẽ đến ý nghĩ, hành vi, nhân cách của trẻ. Thơng qua hoạt động
nhân đạo nhằm giáo dục cho các em lòng nhân ái, thương người như thể thương
thân. Nhà giáo dục nổi tiếng V.A .Xu khom linx ki đã nói: “ Hãy để cho đứa trẻ
rơi nước mắt trước nỗi buồn của người khác chứ khơng phải nỗi đau của chính
mình. Hãy tốt bụng và nhạy cảm với mọi người, hãy giúp đỡ bạn bè trong hoạn
nạn”. Vì thế cần khuyến khích các em hoạt động nhân đạo. Trong lớp tơi đã tổ
chức các nhóm chữ thập đỏ nhằm vận động các em giữ vệ sinh mơi trường lớp
học và làm cơng tác từ thiện để giúp nhau vượt khó vươn lên trong học tập. Nhờ
đó giáo dục đạo lí, tạo nên tình người sâu nặng, đằm thắm, tạo được mối đồn
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thủy 19
SKKN: Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2 qua phần: Quan tâm, giúp đỡ bạn
kết gắn bó giúp học tập tốt hơn và đẩy lùi thói hư tật xấu như đánh nhau, vẽ bậy,
nói tục, chửi thề … Nhờ khéo léo động viên, khích lệ nên các em học sinh lớp
tơi đã rất tích cực trong việc tham gia cơng tác từ thiện. Chẳng hạn trong đợt ủng
hộ các bạn học sinh vùng lũ vừa qua, lớp tơi đã qun góp được 17 bộ quần áo
cũ và 21 cuốn sách giáo khoa cũ. Trong lớp có em Đinh Thị Huyền Trang hồn
cảnh gia đình khó khăn , mẹ phải làm mướn ni 3 người con, tháng 10 vừa qua
em lại bị sốt xuất huyết phải nhập viện. Các em học sinh trong lớp đã qun góp
tiền mua q thăm bạn và thay phiên nhau chép bài hộ bạn, sau khi bạn ra viện
còn phân cơng các bạn học giỏi giảng bài cho bạn hiểu. Nhờ vậy lực học của
Huyền Trang khơng bị giảm sút. Nhìn thấy các em biết sẻ chia, cảm thơng với
bạn, tơi thật sự xúc động.
5 ) Cơng tác chủ nhiệm lớp .
Giáo viên chủ nhiệm ln giữ một vai trò quan trọng, ngồi việc truyền thụ

kiến thức cho học sinh còn phải uốn nắn rèn luyện nhằm từng bước hồn thiện
nhân cách cho các em. Thơng thường khi nhận lớp giáo viên chủ nhiệm chưa thể
nhận biết ngay tình hình học sinh trong lớp nên việc đầu tiên mà tơi làm là tìm
hiểu qua giáo viên chủ nhiệm của năm học trước để nắm rõ hơn tình hình, đặc
điểm của từng cá nhân trong lớp và cùng với quan sát của mình nhằm xây dựng
một kế hoạch cụ thể cho cơng tác chủ nhiệm. Bằng kinh nghiệm của nhiều năm
làm cơng tác chủ nhiệm, dựa vào đặc điểm cụ thể của từng cá nhân, tơi đã tổ
chức cho các em thành lập các tổ, nhóm cùng nhau học tập hoặc phân cơng bạn
khá , giỏi kèm bạn yếu để tạo thành“đơi bạn học tập” giúp nhau cùng tiến bộ. Sự
tiến bộ của những tổ, nhóm này cũng là một trong những cơ sở để đánh giá thi
đua của các tổ ở từng tuần, từng tháng. Đây cũng là động lực giúp các em đồn
kết, phấn đấu hơn trong học tập và rèn luyện.
Với vai trò là giáo viên chủ nhiệm, trong q trình giáo dục của mình,
bằng sự quan sát hàng ngày, tơi đã tạo nhiều cơ hội để các em được khen. Để
khen được, người thầy phải có nghệ thuật tạo cơ hội để khen. Bản thân tơi đã lập
cho mỗi tổ một quyển nhật kí ghi chép những việc làm tốt trong tuần. Sau đó,
trong tiết sinh hoạt tập thể, tơi sẽ sơ kết xem tổ nào, cá nhân nào làm được nhiều
việc tốt nhất nhằm chọn ra những việc làm tiêu biểu, những cá nhân điển hình đề
nghị nhà trường tun dương ở tiết chào cờ hàng tuần vào sáng thứ hai trong
mục “người tốt việc tốt”. Lẽ tất nhiên các việc được ghi chép là những việc có
thật. Tơi đã định hướng cho các em những việc làm tốt như:
- Giúp đỡ người già, khuyết tật, neo đơn .
- Giúp đỡ các em nhỏ.
- Nhặt được của rơi trả lại cho người mất.
- Giúp đỡ bạn bè trong sinh hoạt, học tập, trong cuộc sống.
- Phát hiện những bạn vi phạm nội qui, nhắc bạn sửa chữa khuyết điểm.
- Các tổ, nhóm, đơi bạn học tập có sự tiến bộ.
- Tham gia tích cực các phong trào do nhà trường phát động như ni heo đất,
ủng hộ bạn nghèo vùng lũ,…
Với đặc điểm là lớp có nhiều học sinh bán trú, bản thân tơi thường xun

liên hệ với bộ phận nhà bếp đồng thời giao cho một em làm nhóm trưởng có
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thủy 20
SKKN: Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2 qua phần: Quan tâm, giúp đỡ bạn
nhiệm vụ báo cáo với tơi về việc ăn, ngủ của các bạn. Do nắm bắt được tình
hình ăn, ngủ, sinh hoạt hàng ngày của các em nên tơi đã nhắc nhở, uốn nắn kịp
thời các biểu hiện vi phạm nội qui của các em. Chẳng hạn đầu năm lớp tơi có em
Kiệt rất lười ăn, ăn chậm; em Tuấn, em Trường thường khơng ngủ trưa mà hay
quậy phá các bạn thì đến nay đều đã tiến bộ rõ rệt. Em Kiệt ăn nhanh hơn, ln
ăn hết khẩu phần ăn của mình nên đã tăng được 1,5 kg; em Tuấn, em Trường đã
ngủ trưa đúng giờ và khơng còn quậy phá các bạn nữa. Các em trong nhóm đã
biết bảo ban nhau cùng ăn, cùng ngủ, thực hiện đúng các qui định.
Đặc biệt tơi ln tìm cách dẫn dắt, gợi mở để ban cán sự lớp phát huy khả
năng tự quản của mình. Tạo nên một mơi trường học tập trong sáng, lành mạnh
ở đó bằng những việc làm cụ thể các em đã biết quan tâm, chia sẻ, giúp đỡ lẫn
nhau, cùng nhau vươn lên trong học tập.

Người thực hiện: Nguyễn Thò Thủy 21
SKKN: Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2 qua phần: Quan tâm, giúp đỡ bạn
CHƯƠNG IV . KẾT QUẢ.
Kể từ năm học 2007 – 2008 đến nay, tơi ln được phân cơng trực tiếp
giảng dạy và chủ nhiệm ở khối lớp 2. Ngay từ đầu năm học, sau khi nhận lớp,
tơi đã thử nghiệm ngay những ý tưởng của mình. Kết quả của 2 năm học vừa
qua và học kì I vừa rồi cho thấy cơng sức mà tơi bỏ ra đã có kết quả nhất định.
Cụ thể:
- Học sinh học tập tích cực, hứng thú, chủ động trong việc lĩnh hội kiến thức.
Các em khơng chỉ nắm được các hành vi, chuẩn mực đạo đức thơng qua việc
nắm kiến thức của các bài đạo đức cụ thể đã học mà còn có ý thức thực hiện các
hành vi, chuẩn mực đạo đức đó ở mọi lúc, mọi nơi, trong mối quan hệ với tất cả
bạn bè nên đã tạo được khơng khí đồn kết thi đua học tập sơi nổi, hào hứng.
Các em đã biết quan tâm, sẻ chia, giúp đỡ nhau cùng học, cùng chơi, cùng tiến

bộ. Học sinh trong lớp hào hứng tham gia tất cả các phong trào thi đua do nhà
trường phát động. Hiện tượng học sinh lười học, vi phạm nội quy như nói tục,
vẽ bậy, đi học muộn, đánh nhau, gây mất đồn kết với bạn … đã khơng còn
nữa.
- Chất lượng dạy và học khơng chỉ ở mơn Đạo đức mà ở tất cả các mơn học đều
có bước chuyển biến rõ rệt.
- Với trách nhiệm của một người thầy, bản thân tơi ln nhận thức rõ: Cái đích
cuối cùng của giáo dục đạo đức cho học sinh là làm cho các em có được hành
vi, thói quen, kĩ năng sống phù hợp với chuẩn mực đạo đức của xã hội, phù hợp
với đạo lí và truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam. Do vậy tơi đã tích cực
trau dồi về chun mơn nghiệp vụ, học hỏi thêm ở đồng nghiệp để nắm chắc
qui trình và phương pháp giảng dạy, tổ chức các hình thức dạy học phù hợp với
nội dung bài học và trình độ nhận thức của các em. Đặc biệt ln quan tâm sâu
sắc đến từng đối tượng học sinh, có biện pháp cụ thể nhằm giúp các em tiến bộ
trong học tập.
Số liệu cụ thể:
1 . Kết quả về hạnh kiểm:
Năm học Lớp
tơi chủ
TS/Nữ Thực hiện đầy đủ Chưa thực hiện đầy đủ
TS/Nữ % TS/Nữ %
2007-2008
2008-2009
2009-2010
(Học kì I)
2/4
2/3
2/3
34/20
36/19

35/18
34/20
36/19
35/18
100%
100%
100%
0
0
0
2 . Kết quả về học lực:
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thủy 22
SKKN: Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2 qua phần: Quan tâm, giúp đỡ bạn
Năm học
Lớp
tơi
chủ
nhiệm
TS/
Nữ
Giỏi Khá Trung bình Yếu
TS/
Nữ
% TS/
Nữ
% TS/
Nữ
% TS/
Nữ
%

2007-2008
2008-2009
2/4
2/3
34/20
36/19
14/9
13/7
41.2%
36.1%
11/8
12/6
32.4%
33.4%
9/3
10/6
26.4%
27.8%
0
1/0 2.7%
3 . Kết quả mơn Đạo đức:
Năm học Lớp
tơi
chủ
nhiệm
TS/N Hồn thành tốt
(A+)
Hồn thành (A) Chưa hồn thành
(B)
TS/N % TS/N % TS/N %

2007-2008
2008-2009
2009-2010
(Học kì I)
2/4
2/3
2/3
34/20
36/19
35/18
3/2
2/1
3/2
8.9 %
5.6 %
8.6 %
31/18
34/18
32/16
91.1 %
94.4 %
91.4 %
0
0
0
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thủy 23
SKKN: Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2 qua phần: Quan tâm, giúp đỡ bạn
PHẦN
III
KẾT

LUẬN

Người thực hiện: Nguyễn Thò Thủy 24
SKKN: Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2 qua phần: Quan tâm, giúp đỡ bạn
1 ) Bài học kinh nghiệm.
Việc đào tạo con người là một vấn đề phức tạp, nhất là ở bậc tiểu học.
Muốn giáo dục tốt cho học sinh đòi hỏi giáo viên khơng chỉ giỏi về giảng dạy, tổ
chức lớp học có nề nếp mà còn phải xây dựng được tình cảm gắn bó giữa thầy
và trò, giữa trò và trò. Muốn vậy, giáo viên phải hiểu về tâm lí học sinh, u
thương và tơn trọng các em. Từ đó khám phá ra tâm hồn các em để có biện pháp
giáo dục phù hợp.
Cần căn cứ vào đối tượng học sinh mà sử dụng các phương pháp dạy học
một cách hợp lí, linh hoạt và đúng mực. Nội dung giáo dục cần đơn giản, cụ thể,
thiết thực vì khả năng ghi nhớ, giải thích của các em còn hạn chế. Tư duy của
các em là tư duy cảm xúc, trực giác nên cần kết hợp giáo dục bằng lời nói với
những tấm gương đạo đức và hình ảnh sống động trong thực tế gần gũi với học
sinh để tạo cảm xúc, tình cảm, niềm tin đạo đức, tăng tính thuyết phục, kích
thích nhu cầu, mong muốn học tập và làm theo.
Giáo viên cần lưu ý tạo điều kiện cho học sinh thực hiện hành vi đạo
đức theo mẫu của chuẩn mực đạo đức đã được học ở mọi lúc, mọi nơi, trong các
mối quan hệ, trong các điều kiện, tình huống khác nhau. Nhờ việc luyện tập
thường xun như vậy, hành vi của học sinh sẽ trở thành kĩ xảo, thói quen bền
vững .
2 ) Kết luận .
Việc dạy đạo đức cần gắn bó chặt chẽ với việc dạy các mơn học khác và các
hoạt động giáo dục khác trong, ngồi nhà trường. Phải có sự kết hợp chặt chẽ
giữa gia đình, nhà trường và cộng đồng nhằm tạo ra mơi trường giáo dục khép
kín, tạo bầu khơng khí lành mạnh xung quanh trẻ để hình thành và phát triển tư
tưởng, tình cảm, hành vi và thói quen đạo đức cho các em. Các em biết áp dụng
bài học vào cuộc sống thực tiễn hàng ngày.

Thực tế đòi hỏi việc giáo dục đạo đức hiện nay phải quan tâm đến trẻ em
mọi lúc, mọi nơi, phải làm cho nhà trường cùng với gia đình thực sự là một
thành trì vững chắc chống lại các tiêu cực, tệ nạn xã hội, làm cho trẻ thấy đến
trường là niềm vui. Nhà trường cùng với gia đình phải trở thành chỗ dựa tinh
thần của trẻ. Muốn vậy phải xây dựng nhà trường trở thành mơi trường lành
mạnh mà ở đó giáo viên là tấm gương sáng về đạo đức cho học sinh. Giáo dục
cho các em lòng nhân ái, u người, thì chính bản thân của người thầy phải u
người, u người khơng phải bằng lời nói sng mà phải bằng hành động việc
làm cụ thể, bằng nhiệt huyết của mình bồi dưỡng, phụ đạo học sinh yếu kém,
gần gũi giúp đỡ các em tiến bộ, quan tâm và chăm sóc cho các em. Bên cạnh đó
cần giáo dục để cho các em trong lớp, trong trường biết đồn kết, thương u,
quan tâm, giúp đỡ lẫn nhau, cùng nhau học tập, cùng nhau tiến bộ. Có như vậy
thì mới tạo được một mơi trường học tập tốt, góp phần nâng cao chất lượng và
hiệu quả giáo dục .
3 ) Kiến nghị .
- Đối với giáo viên cần nghiên cứu kĩ chương trình, xây dựng phương pháp và
hình thức tổ chức dạy học linh hoạt. Kết hợp nhuần nhuyễn giáo dục đạo đức
bằng con đường dạy học trên lớp và hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp. Lồng
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thủy 25