Tại sao lãnh đạo nên “vờ” bị quá tải? pdf

Tại sao lãnh đạo nên “vờ” bị quá tải?
Người lãnh đạo nên từ bỏ thói quen thích kiểm soát
mọi thứ theo cách họ cho là đúng. Sự hỗn loạn trong
nhiều tình huống lại tạo ra giá trị.


Đó là ngày thứ tư trong số năm ngày chúng tôi ở bên nhau,
và lúc này ai cũng như đang quay cuồng trong hỗn loạn.
Trong phần này của buổi hội thảo về nghệ thuật lãnh đạo
của Ann Bradney, gần 30 người chúng tôi tập trung lại
trong một căn phòng nhỏ.

Sara đang ngồi trên sàn, nâng niu cánh tay và chân mới bị
gãy cách đây vài tháng; trông bà đau đớn như thể bản thân
mình cũng bị xẻ tan ra, và bà bật khóc nức nở khi nghĩ về
người con trai đã qua đời cách đây năm năm.
Cách đó vài mét, Angelo đang đứng, hai tay ôm lấy ngực
và khóc rưng rức vì những kỷ niệm không vui ngày thơ bé
ùa về trong tâm trí, khi anh phải sống trong sự ghẻ lạnh của
người mẹ.
Đối diện anh, Zoe và chị gái Chloe đang ngồi bên nhau
chia sẻ nỗi đau mất mẹ, và cùng đối mặt với nỗi sợ hãi rằng
hai chị em họ rồi cũng sẽ mất nhau.
Khi đưa mắt nhìn quanh phòng, tôi thấy rải rác mỗi chỗ vài
ba người, và mỗi người đều đang thể hiện những trạng thái
cảm xúc sâu sắc về sự mất mát, nỗi sợ hãi, sự tức giận, và
nỗi buồn.
Căn phòng vang lên đủ loại âm thanh. Người khóc, người
cười, người lại la hét, có những người lại ôm chầm lấy
nhau, và an ủi lẫn nhau - tất cả những hình ảnh này đều
diễn ra cùng một lúc. Không ai có thể kiểm soát nổi tình thế

này.
Nó giống hệt như chính cuộc đời vậy.
Lúc này chúng tôi giống như một phiên bản thu nhỏ của thế
giới và của bất kỳ công ty, tổ chức nào mà tôi từng biết
đến. Không chỉ giống ở nỗi đau (đây là một thực tế tồn tại
ở bất kỳ đâu nơi chúng ta có đủ can đảm để nhìn nhận thật
khách quan) mà còn là sự đa dạng của các hoạt động.
Nhiều cá nhân và nhiều nhóm khác nhau cùng song tồn, và
mỗi người, mỗi nhóm lại mải mê với những mối quan tâm,
nhu cầu, và khao khát riêng của mình.
Chúng tôi chỉ có duy nhất một người lãnh đạo - chính là
Ann - để xử lý sự lộn xộn này. Thực ra, đó là một nhiệm vụ
bất khả thi. Cô không thể phân thân để có mặt ở vài nơi
cùng lúc được. Cô cũng không thể giúp đỡ từng người một.
Nói cách khác, cô đã tự "sắp xếp" cuộc thua cho chính
mình.
Cuối cùng tôi mới hiểu ra vấn đề: Ngay từ ban đầu, ý định
của cô là gì?
Ann không vô tình để sự hỗn độn này xảy ra. Cô chủ định
tạo ra nó. Bởi lẽ nhân tố hoàn hảo để thể hiện tài năng lãnh
đạo chính là điều mà phần lớn trong số chúng ta, bao gồm
cả các vị lãnh đạo, đều tìm mọi cách để tránh né: sự quá tải.

Người lãnh đạo nào cũng muốn nắm quyền kiểm soát. Đối
với tôi, điều này là đúng. Tôi muốn mọi việc diễn ra suôn
sẻ, và tôi nhầm tưởng rằng nếu mình kiểm soát được tình
hình, thì mọi việc sẽ xuôi chèo mát mái thật.
Nhưng cái chính nằm ở đây: Tôi càng kiểm soát điều gì đó
chặt chẽ hơn, thì càng có ít cơ hội cho người khác thể hiện
vai trò lãnh đạo của mình. Nếu trong căn phòng này Ann

không cần ai giúp đỡ cả, thì có lẽ nhiều người trong số
chúng tôi sẽ chỉ lặng lẽ ngồi quan sát cách cô dẫn dắt mọi
người ra sao.
Khi nhìn bao quát căn phòng, tôi nhận thấy rằng lúc đó chỉ
có khoảng 6 - 7 người là cần được giúp đỡ. Số còn lại - gần
20 người trong số chúng tôi - đều có đủ khả năng giúp đỡ
họ, xét cả về mặt thể chất, tâm lý, và cảm xúc.
Nhưng thật khó khi chủ động ra tay giúp đỡ người khác,
khi tự mình dành lấy vai trò lãnh đạo. Bạn phải chấp nhận
rủi ro rằng mình có thể phạm sai lầm, vượt qua những giới
hạn của mình, và đơn độc.
Đó là lý do tại sao chúng tôi lại cần một "cú hích nhẹ".
Vì thế mà Ann đã tạo ra một tình huống trong đó một mình
cô không thể kiểm soát nổi, và thế là mọi người buộc lòng
phải đứng lên. Một người tham gia tên Janice đã lại gần hai
chị em Zoe và Chloe rồi nhẹ nhàng an ủi họ. Một người
khác là Holly thì tới ngồi cạnh Sara và ôm choàng lấy bà.
Còn tôi thì tới bên Angelo; anh ngước nhìn tôi đôi phút rồi
ôm chầm lấy tôi mà khóc.
Cả Janice, Holly, và tôi đều không có vai trò lãnh đạo trong
buổi hội thảo này. Hôm trước đó, tôi là người ngồi khóc,
còn Angelo an ủi tôi. Nhưng vào hôm nay, chính trong giờ
phút này, chúng tôi lại có thể mở lòng ra với người khác.
Xây dựng sự lộn xộn thành một quá trình là việc làm trái
với những gì mà phần lớn các vị lãnh đạo đã và đang quen
làm. Thường thì chúng ta cố gắng tập trung vào một việc
mỗi lần. Một mục tiêu, một ý tưởng, một cuộc nói chuyện,
một nhiệm vụ.
Nhưng trong cuộc đời thực, trong các công ty, tổ chức thực,
thì chẳng bao giờ có chuyện từng việc tuần tự xảy ra cả. Và

không ai có thể kiểm soát tất cả chúng được.
Đã có lúc có người tham dự phê bình Ann khi cô để cho
căn phòng ồn ào và nhiễu loạn quá thể. Ann đã đáp lại một
cách nhanh chóng và thẳng thắn rằng:
"Không phải thế. Ai cũng muốn biến người lãnh đạo thành
vị thánh, có thể nhìn thấu hết mọi sự và hiểu tường tận mọi
việc. Tôi chỉ là một con người mà thôi. Tôi không thể nhìn
thấu hết mọi sự. Tôi không thể hiểu tường tận mọi việc. Tôi
cũng có lúc mắc sai lầm chứ. Khi các bạn cứ cố biến tôi
thành vị thánh, thì tôi sẽ ngã quỵ mất vì các bạn không chịu
thừa nhận trách nhiệm của mình hay không muốn chấp
nhận rủi ro. Hãy thể hiện vai trò lãnh đạo của mình đi nào."
Nhưng khoan đã. Nghe thì có vẻ hay ho đấy, nhưng điều gì
sẽ xảy ra nếu trong một tổ chức mà ai cũng giữ vai trò lãnh
đạo? Điều gì sẽ xảy ra nếu mỗi người đều muốn làm theo ý
mình? Chẳng phải như vậy sẽ dẫn tới tình trạng lộn xộn
hay sao?
Có thể lắm. Điều đó còn tùy thuộc vào sức mạnh của từng
tổ chức. Sứ mệnh của họ rõ ràng tới đâu? Tầm nhìn của họ
là gì? Các giá trị? Văn hóa của họ ra sao? Nếu chúng ta biết
rõ mình đang làm gì, tại sao mình lại làm việc đó, điều gì là
quan trọng với mình, và cách hoạt động ra sao, thì tất yếu
sẽ tạo ra được lòng tin, sự tập trung trong hành động, và sự
lãnh đạo nhất quán, sâu sắc. Nếu ngược lại, cả tổ chức đó
sẽ trở nên hỗn loạn.
Nhưng nếu tổ chức đó không mạnh, thì vẫn có thể để xảy ra
tình trạng lộn xộn. Bởi lẽ, dù lãnh đạo có mong muốn đến
đâu thì họ cũng vẫn không thể kiểm soát nổi mọi việc. Mà
cứ ra sức kiểm soát cái không thể kiểm soát được sẽ chỉ
làm tình hình tồi tệ hơn mà thôi. Nhân viên bỏ việc. Họ

không cảm thấy mình có quyền làm chủ công ty. Họ làm
việc như thể kéo gỗ lấy vết. Và mọi chuyện bị bỏ bê.
Cái khó là ở chỗ làm sao để người lãnh đạo có thể lãnh đạo
mà không cần kiểm soát. Hãy thực hiện vai trò lãnh đạo
của mình song song với việc "chừa chỗ" cho người khác
thể hiện sự chủ động của họ.
Nếu thấy mình vẫn còn ý muốn kiểm soát mọi thứ, bạn hãy
thử "gật đầu" với mọi chuyện cho tới khi bạn bị quá tải và
không thể xoay sở được nữa, tới nỗi, giống như Ann, bạn
không thể kiểm soát nổi tất cả các tình huống nữa.
Khi "đạt tới" trạng thái đó, thì giống như Ann, bạn sẽ xây
dựng được quanh mình những người lãnh đạo mới. Thất
bại của bạn sẽ khiến người khác dừng cái ảo tưởng rằng
bạn là một vị thánh. Và điều đó sẽ khuyến khích họ gánh
vác lấy trách nhiệm và rủi ro, để tự mình thực hiện vai trò
lãnh đạo.
Và nếu một ngày nào đó, bạn cảm thấy thoải mái, khỏe
khoắn, hãy thử nhìn xung quanh xem có ai đang bị quá tải
không để ra tay giúp đỡ họ. Hãy chấp nhận rủi ro và giành
lấy vai trò lãnh đạo.