bai 25 lich su 7

Tiết 53 - Bài 25 Ngày soạn: 05/06/2010
Ngày dạy: 07/06/2010

PHONG TRÀO TÂY SƠN

KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN TÂY SƠN
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Về kiến thức.
- Sự mục nát của chính quyền họ nguyễn ở Đàng Trong từ giữa thế kỉ
XVIII ngày càng suy yếu, từ đó dẫn tới phong trào nông dân ở Đàng Trong
nông dân và các tầng lớp bị trị sục sôi oán hận. Đỉnh cao là cuộc khởi nghĩa
Tây Sơn.
- Nắm được những thành tựu to lớn của cuộc khởi nghĩa Tây Sơn qua
diễn biến của phong trào từ năm 1771 đến năm 1789.
- Anh em Nguyễn Nhạc lập căn cứ Tây Sơn và sự ủng hộ của đồng bào
Tây Nguyên.
2. Về tư tưởng.
- Bồi dưỡng ý thức căm ghét bọn bóc lột, ý thức về truyền thống đấu
tranh chống cường quyền của nông dân thời phong kiến.
- Sức mạnh quật khởi, ý chí kiên cường của nhân dân chống lại ách áp
bức bóc lột.
- Lòng yêu nước, tự cường dân tộc, căm thù bọn ngoại xâm và những kẻ
chia cắt đất nước.
3. Về kĩ năng.
- Sử dụng lược đồ kết hợp với tường thuật sự kiện.
- Dựa vào lược đồ trong SGK, xác định những địa danh đã diễn ra các
chiến thắng của nghĩa quân Tây Sơn (1771 – 1789) (đối chiếu với vị trí và
địa danh hiện nay).
- Kĩ năng quan sát và nhận xét về các sự kiện lịch sử đã diễn ra qua 4
lược đồ trong SGK bài 25.
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY – HỌC (CHUẨN BỊ).

1. Bản đồ phong trào nông dân Tây Sơn.
2. Một số tranh ảnh về căn cứ Tây Sơn ở Quy Nhơn.
3. Lược đồ căn cứ địa của nghĩa quân Tây Sơn.
III. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC.
1. Ổn định lớp.
2. Kiểm tra bài cũ.
Hãy nêu những nét chính về tình hình xã hội Đàng Ngoài ở nửa sau thế kỉ
XVIII?.
3. Giảng bài mới.
GV liên hệ câu trả lời của học sinh: Tình hình xã hội ở Đàng Trong vào
lúc này cũng giống như ở Đàng Ngoài. Vì sao? nhân dân ở cả hai miền đều
bị phong kiến áp bức bóc lột. Chúng ta chuyển sang tìm hiểu cụ thể tình hình
xã hội ở Đàng Trong.
Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh Nội dung
Hoạt động 1:
 Yêu cầu học sinh đọc
SGK.
 Vì sao cho đến đầu
thế kỉ XVIII, tình hình
xã hội ở Đàng Trong còn
tương đối ổn định,
nhưng từ giữa thế kỉ
XVIII, chính quyền họ
Nguyễn lại suy yếu
nhanh chóng?
 Học sinh đọc SGK.
 Chính quyền nặng nề
phức tạp vì số lượng
mua bán quan lại tăng
quá mức; quan lại tuyển

dụng bằng mua bán
(tiền + lể vật).
Tập đoàn Trương Phúc
Loan lũng đoạn triều
đình nắm mọi quyền
hành.
1. Xã hội Đàng Trong
nửa sau thế kỉ XVIII.
a. Tình hình xã hội.
 Mua quan bán chức,
diễn ra phổ biến. quan
lại chia bè kết cánh bóc
lột nhân dân. Ăn chơi
xa xỉ.
Chính quyền họ
Nguyễn suy yếu nhanh
chóng và mục nát.
 Đoạn in nghiêng
trong SGK khiến các em
hình dung như thế nào
về bọn quan lại thống trị
trong xã hội họ Nguyễn?
 Học sinh đọc phần in
nghiêng trong SGK.
 Đời sống của nông
dân trong xã hội họ
Nguyễn như thế nào?
 Bị địa chủ chiếm
đoạt ruộng đất, dùng uy
thế chiếm ruộng tư của

nông dân lấn chiếm
ruộng công làng xã, tiêu
biểu là quyền thần
Trương Phúc Loan…
Cường hào địa chủ
buộc nhân dân nộp thuế
khóa nặng nề, nhân dân
miền núi nộp lâm thổ
sản quý, nhân dân đồng
bằng phải nộp nhiều thứ
thuế cả đến những sản
vật vụn vặt.
 Đời sống của nông
dân Đàng Trong có gì
giống với nông dân
Đàng Ngoài? Vì sao?.
 Nông dân Đàng
Trong sống cơ cực như
nông dân Đàng Ngoài.
Vì nông dân 2 miền
điều bị giai cấp phong
kiến bóc lột thậm tệ
quan lại và địa chủ.
 Đời sống nông dân
cơ cực bị áp bức bóc lột
thậm tệ của bọn thống
trị. Mâu thuẫn xã hội
gay gắt.
 Sự mục nát của chính
quyền họ Nguyễn dẫn

đến những hậu quả gì
đối với nông dân và các
tầng lớp khác?.
 Giảng: Phong trào
nhân dân ở giai đoạn này
phát triển mạnh, trong
đó có rất nhiều cuộc
khởi nghĩa nổ ra (cuộc
khởi nghĩa do một tên
Lành cầm đầu nổ ra
1965 ở Quảng Ngãi;
cuộc khởi nghĩa của Lý
Văn Quang ở Đông Phố
Gia Định 1747). Nổi bật
là cuộc khởi nghĩa của
chàng Lía.
 Sự oán giận của các
tầng lớp bị trị ngày một
chồng chất, dẫn đến
những cuộc nổi dậy.
Các tầng lớp thương
nhân, thợ thủ công, đặc
biệt các dân tộc thiểu
số, cũng bất bình sâu
sắc với chính quyền họ
Nguyễn.
Trong số các cuộc nổi
dậy này, cuộc khởi
nghĩa của chàng Lía có
quy mô lớn ảnh hưởng

sâu rộng trong nhân
dân.
b. Cuộc khởi nghĩa
của chàng Lía.
 Nêu một vài nét tiểu
sử của chàng Lía?
 Lía xuất thân trong
một gia đình nghèo khổ,
 Nổ ra ở Chuông Mây
( Bình Định).
là người khí khái, giỏi
võ nghệ, Lía tập hợp
dân nghèo nổi dậy.
 Chủ trương: “lấy của
người giàu chia cho
người nghèo”.
 GV đọc những câu ca
lời vè ca tụng chàng Lía.
 Kết quả ý nghĩa của
cuộc khởi nghĩa chàng
Lía?.
 Cuộc khởi nghĩa tuy
đã thất bại nhưng đã
nêu cao được tinh thần
đấu tranh quật cường
của nông dân chống
chính quyền họ Nguyễn.
không như thế còn báo
trước cơn táp đấu tranh
giai cấp sẽ giáng vào

chính quyền phong kiến
nhà Nguyễn.
Hoạt động 2:
 Nêu những hiểu biết
của em về những người
lãnh đạo khởi nghĩa Tây
Sơn?
 Xuân 1771 ba anh
em Nguyễn Nhạc,
Nguyễn Huệ, Nguyễn
Lữ lên vùng Tây Sơn
dựng cờ khởi nghĩa
chống chính quyền họ
Nguyễn. Quê ở Nghệ
An thuở nhỏ theo ông
giáo Hiến. Một nho sĩ
bất mãn với chế độ thối
nát đương thời.
Nguyễn nhạc(ông Hai
Trần hay ông Biện
Nhạc)
Nguyễn Huệ(anh ba
thơm hay nguyễn văn
Bình).
Nguyễn Lữ( thầy tư
Lữ).
2. Khởi nghĩa Tây Sơn
bùng nổ.
a. Lãnh đạo.
 Nguyễn Nhạc.

Nguyễn Huệ.
Nguyễn Lữ.
 Theo các em anh em
Nguyễn Nhạc đã chuẩn
bị những gì?
 Xây dựng thành lũy,
lập kho tàng, luyện
nghĩa quân. Lấy khẩu
hiệu: “lấy của người
giàu chia cho người
nghèo”
 Có nhà chép sử
phong kiến cho rằng anh
em Tây Sơn khởi nghĩa
vì “đánh bạc thua trốn
vào rừng làm giặc”.
Theo em, ý kiến đó đúng
hay sai? Đúng vì sao?
Sai vì sao? (các nhóm
thảo luận 3 phút trả lời).
 HS thảo luận trả lời:
Đó là ý kiến xuyên tạc;
anh em Tây Sơn khởi
nghĩa vì căm giận sự
thống trị tàn ác của
chúa Nguyễn khẩu hiệu
của họ được nhân dân
khắp nơi hưởng ứng.
 GV chỉ bản đồ.
Ấp Tây Sơn quê của 3

anh em nằm giữa vùng
đất Bình Định với vùng
rừng núi Tây Nguyên
nay thuộc tỉnh (Gia lai)
nối liền hai miền là sông
Côn đường bộ qua đèo
An Khê.
Căn cứ đầu tiên là vùng
Tây Sơn thượng đạo.
Sau đó, nghĩa quân di
chuyển xuống vùng đất
thuộc huyện Tây Sơn
Bình Định ngày nay gọi
là Tây Sơn hạ đạo lấy ấp
Kiên Thành làm trung
tâm
b. Căn cứ.
 Tây Sơn thượng đạo.
Tây Sơn hạ đạo.
Năm 1771 lập căn cứ ở
Tây Sơn Thượng Đạo
lập kho tàng xây dựng
thành lũy.
 Tại sao anh em
Nguyễn Nhạc lại đánh
xuống Tây Sơn hạ đạo
lặp căn cứ?
 Lực lượng lớn mạnh
mở rộng căn cứ khởi
nghĩa.

Địa bàn gần đồng bằng.
 khi lực lượng mạnh
chuyễn xuống Tây Sơn
hạ đạo.
Địa bàn gần đồng bằng.
 Theo các em biết thì
có những lực lượng nào
tham gia cuộc khởi
nghĩa?.
 Đồng bào Chăm,
BaNa.
Nông dân nghèo, thợ
thủ công, thương nhân.
c. Lực lượng.
 Đồng bào Chăm,
BaNa.
Nông dân nghèo, thợ
thủ công, thương nhân.
 Nhận xét của các em
về lực lượng nghĩa
quân?.
HS đọc: “một số giáo sỉ
Phương tây” SGK
 Lực lượng đông có
trang bị vũ khí bênh vực
quyền lợi cho người dân
nghèo.
 Nhận xét.
Địa thế: hiểm yếu rộng.
Thời cơ: chính quyền

chúa Nguyễn suy yếu
lòng dân căm giận, khởi
nghĩa được sự ủng hộ
của nhân dân.
IV: CỦNG CỐ.
Tại sao nhân dân hăng hái tham gia khởi nghĩa Tây Sơn ngay từ đầu?.
V. BÀI TẬP VỀ NHÀ.
Học sinh về học bài.
 Vẽ lược đồ căn cứ địa nghĩa quân Tây Sơn H56, SGK 121.
 Xem phần II Tây Sơn lật đổ chính quyền họ Nguyễn và đánh tan quân
xâm lược Xiêm.