SỰ ĐỔI MỚI CƠ CHẾ KINH TẾ Ở NƯỚC TA.DOC

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
phần mở đầu
1. tính cấp thiết của đề tài
Hiện nay, trên sách báo ngời ta thờng nói đến nền kinh tế thị trờng
theo định hớng XHCN của nền kinh tế đó cụ thể nh thế nào thì cha đợc
làm rõ.Có nhiều ngời cho rằng kinh tế thị trờng không phải là cái
riêng của CNTB, nó đã tồn tại, đang tồn tại và sẽ tồn tại mãi sau này.
Đây là sự ngộ nhận đáng tiếc, dẫn đến đồng nhất kinh tế thị trờng
TBCN với kinh tế thị trờng theo định hớng TBCN với kinh tế thị trờng
theo định hớng XHCN.
Thực chất sự khác nhau giữa hai nền kinh tế thị trờng nói trên là xuất
phát từ hai hệ thống lýluận kinh tế: kinh tế chính trị và kinh tế học.
Kinh tế chính trị nghiên cứu các quy luật kinh tế và sự biến đổi của các
thiết chế chính trị xã hội, nó gắn liền việc phát triển kinh tế và giải
quyết các vấn đề chính trị xã hội. Vì thế nó quan tâm tới con ngời, đến
công bằng xã hội, đến một xã hội sống văn minh và một môi trờng
sống tốt lành.
Còn kinh tế học chỉ đi sâu nghiên cứu các vấnđề thuần tuý về sản xuất,
về của cải. về làm giàu, tách rời kinh tế với chính trị, lẩn tránh những
mâu thuẫn trong xã hội. Các nhà kinh tế học t sản hiện đại chỉ quan
tâm nghiên cứu sản xuất cái gì mang lại lợi nhuận cao, làm giàu nhanh
chứ không quan tâm mối quan hệ giữa sản xuất với việc chăm lo phát
triển toàn diện con ngời, với việc bảo vệ môi trờng thiên nhiên. Họ
khuyến khích con ngời biết làm giàu, trở nên ích kỷ với đồng loại,
không hề quan tâm đến những vấn đề của thế giới hiện đại: Bóc lột, đói
nghèo, bạo lực suy đồi đạo đức, ô nhiễm môi trờng...
Đối với chúng ta điều quan tâm trớc hết không phải chỉ là kinh tế học
đơn thuần mà là kinh tế chính trị. Do đó chúng ta không chỉ chăm lo
phát triển sản xuất mà vẫn chăm lo phát triển các vấn đề xã hội, vấn đề
1
Website: Email : Tel (: 0918.775.368

con ngời và vấn đề bảo vệ môi trờng tạo điều kiện cần thiết cho việc
thực hiện bằng đợc các nhiệm vụ đề ra. Mặc dù hiện nay cha có đủ các
điều kiện cần thiết để thực hiện các nhiệm vụ đó, nhng mọi hoạt động
của chúng ta đềuphải hớng theo đó, đó chính là định hớng XHCN.
2. ý nghĩa của đề tài.
Thực hiện định hớng xã hội chủ nghĩa là cả một quá trình hình thành
từng bớc tiền đề vật chất tinh thần, những điều kiện về khách quan và
chủ quan để quá độ nên chủ nghĩa xã hội.ở những nớc cách mạng do
giai cấp công nhân lãnh đạo, sau khi giành đợc chính quyền, muốn giữ
thàh quả cách mạng và bảo vệ lợi ích cho ngời lao động thì không thể
đi con đờng nào khác ngoài con đờng Xã hội chủ nghĩa, đi theo con đ-
ờng mà Bác Hồ đã chọn.
Sinh viên
Nguyễn Thị Phơng Thuý
2
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Nội dung.
1. Sự đổi mới cơ chế kinh tế ở nớc ta.
ở nớc ta cơ chế kinh tế tập trung quan liêu bao cấp đã từng tồn tại trong
thời gian khá dài. Khi đó đất nớc cần tập trung giải quyết những nhiệm
vụ của chiến tranh hết sức nặng nề, nhu cầu đời sống dân c còn thấp, đơn
giản và tơng đối giống nhau. Trình độ phát triển nền kinh tế hàng hoá
còn thấp, xu hớng phát triển kinh tế theo chiều rộng còn phù hợp, đồng
thời chống chiến tranh phá hoại của các thế lực thù địch bên ngoài. Bởi
vậy cơ chế tập trung quan liêu bao cấp còn phát huy tác dụng. Khi điều
kiện thay đổi, cơ chế kinh tế cũ đã tỏ ra nỗi thời và trở thành một trong
những nguyên nhân dẫn đến tình trạng trì trệ, giảm động lực phát triển
kinh tế.Thực trạng, hậu quả của cơ chế cũ để lại: Hàng hoá sản xuất ra
không có nhiều thị trờng lớn tiêu thụ, năng xuất thấp, chất lợng kém,
cha hội nhập tiến bộ của kỹ thuật thế giới, thiếu tính cạnh tranh thiếu

tính sáng tạo xuất hiện nhiều tệ nan, tham ô, hối lộ trong nội bộ lãnh
đạo, làm giảm lòng tin của nhân dân...
Cho nên chủ trơng đổi mới do Đảng ta khởi xớng và lãnh đạo đã thực
sự đi vào cuộc sống và đem lại những thành tựu to lớn trong nền kinh
tế nớc ta. Đại hội VII của Đảng đã khảng định Để phát huy tiền năng
to lớn của nền kinh tế nhiều thành phần, phải tiếp tục xoá bỏ cơ chế tập
trung quan liêu bao cấp, chuyển sang cơ chế thị trờng có sự quản lý của
Nhà nớc bằng pháp luật, kế hoạch chính sách và các công cụ khác
2. Nh vậy, cơ chế kinh tế của nền kinh tế hàng hoá tronh thời kỳ
qúa độ nên chủ nghĩa xã hội ở nớc ta đợc xác lập sẽ gồm hai yếu tố
sau:
- Cơ chế thị trờng: đây là nhóm yếu tố quan trọng môi trờng, động lực
và các quy luật kinh tế khách quan của thị trờng- còn gọi là nhóm yếu
3
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
tố gắn với cơ chế tự điều chỉnh của nền kinh tế (nhóm yếu tố chịu sự
chi phối của bàn tay vô hình
Sự quản lý của nhà nớc: Đây là nhóm yếu tố gắn với sự hoạt động chủ
quan của con ngời, của nhà nớc.Toàn bộ các hoạt động chủ quan của con
ngời, của nhà nớc lên nền kinh tế làm cho nó vận động, phát động của
nhà nớc lên nền kinh tế làm cho nó vận động, phát triển theo những mục
tiêu xác định. Đó là sự thể hiện vai trò, chức năng kinh tế của Nhà nớc
nhóm yếu tố gắn với sự hoạt động của nhà nớc nên nền kinh tế làm cho
nó vận động, phát triển theo những mục tiêu xác định. Đó là sự thể hiện
vai trò, chức năng kinh tế của Nhà nớc (nhóm yếu tố chịu sự chi phối của
bàn tay hữu hình )
a.Ưu điêm chủ yếu của cơ chế thị trờng.
So với co chế tập trung chỉ huy, cơ chế thị trờng có những u điểm chủ
yếu sau:
Cơ chế thị trờng tạo điều kiện phát huy mọi tiềm năng, thúc đẩy tính chủ

động sáng tạo, phản ứng nhanh kịp thời nắm bắt nhu cầu thị trờng, thờng
xuyên cải tiến phát triển tổ chức quản lý áp dụng trên bộ khoa học Kỹ
thuật v.v... làm cho nền kinh tế phát triển năng động và có hiệu quả hơn.
Cơ chế thị trờng tạo điều kiện phát huy tác hại của những sai lầm trong
hoạt động kinh tế.
Do dựa vào giá cả làm tín hiệu phản hồi khách quan của thị trờng, cho
nên các hoạt động kinh tế sát với thực tế hơn, các yếu tố chủ quan, duy ý
chí, giảm hơn so với cơ chế tập trung chỉ huy.
b. Nhợc điểm chủ yếu của cơ chế thị trờng.
Tuy có nhiều u điểm, song cơ chế thị trờng có những nhợc điểm không
thể tự khắc phục đợc đó là:
Cơ chế thị trờng cũng có những yếu tố làm giảm tốc độ phát triển kinh tế
do nảy sinh độc quyền từ cạnh tranh tự do và việc bí mật bí quyết kinh
doanh của từng đơn vị.
4
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Thờng xuyên tạo ra sự mất cân đối, bất hợp lý ở tầm vĩ mô, làm giảm
hiệu quả trên quy mô nền kinh tế quốc dân.
Trong hoạt động thực tiễn của cơ chế thị trờng, do chạy theo lợi nhuận
đơn thuần nên không thể tránh khỏi các hiện tợng buân gian bán lận, đầu
cơ, làm hàng giả.v.v.... và nhiều bệnh trạng xã hội khác nh phân hoá
giàu- nghèo, thất nghiệp lạm phát, phá sản dẫn đên sự phá hoại phá hoại
lực lợng sản suất,vi phạm đạo đức,lối sống ô nhiễm môi trờng, phá hoại
thiên nhiên.v.v....
Trên phạm vi quốc tế, cơ chế thị trờng dẫn đến mâu thuẫn giữa các nớc,
các trung tâm kinh tế đặc biệt dễ tạo trật tự kinh tế bất công giữa các nớc
giàu nghèo.
Do những nhợc điểm trên đây, nên cần có sự điều tiết của Nhà nớc để hạn
chế những khuyết tật của cơ chế thị trờng. Vì thế xuất hiện phạm trù cơ
chế thị trờng có sự quản lý của nhà nớc.

3. Sự quản lý của nhà nớc.
Tại sao phải có sự quản lý của nhà nớc.
ở việt nam, vai trò kinh tế của Nhà nớc đợc thể hiện qua nhiệm vụ tổ
chức quản lý toàn bộ nền kinh tế quốc dân ở tầm kinh tế vi mô, trong đó
quản lý kinh tế vĩ mô là chủ yếu.
Sở dĩ nhà nớc ta có vai trò kinh tế nói trên là vì:
Một là nhà nớc ta là nhà của dân, do dân, vì dân, là ngời đại diện cho
toàn dân, cho toàn xã hội, có nhiệm vụ quản lý đất nớc về mặt hành chính
kinh tế .
Hai là: Nhà nớc là ngời đại diện cho sở hữu toàn dân về t liệu sản suất ,
có nhiệm vụ quản lý các doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế nhà nớc.
Ba là: Trong nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần vận động theo cơ chế
thị trờng, cùng với mặt tích cực của nó, không thể tránh khỏi các khuyết
tật vốn có của nó. Bởi vậy sự quản lý của Nhà nớc sẽ góp phần khắc phục
các khuyết tật, phát huy mặt tích cực của cơ chế thị trờng và là một tất
yếu khách quan.
5