Tài liệu phân tích chính sách - Tổng quan về các công cụ quản lý và các chính sách kinh tế - xã hội docx

PGS.TS PHAN KIM
CHIẾN
PHÂN TÍCH CHÍNH SÁCH
PGS.TS PHAN KIM
CHIẾN
CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN VỀ CÁC CÔNG CỤ QUẢN LÝ
VÀ CÁC CHÍNH SÁCH KINH TẾ - XÃ HỘI

I. Nhà nước với các công cụ quản lýKTXH
II. Tổng quan về các chính sách kinh tế - xã
hội (Các chính sách công)
PGS.TS PHAN KIM
CHIẾN
I. NHÀ NƯỚC VÀ CÁC CÔNG CỤ QUẢN LÝ KTXH
1. Một số vấn đề tổng quan về Nhà nước
–
Định nghĩa về Nhà nước: Nhà nước là cơ quan thống trị của một
(hoặc một nhóm) giai cấp này đối với một hoặc toàn bộ các giai
cấp khác trong xã hội; vừa là cơ quan quyền lực công đại diện cho
lợi ích của cộng đồng xã hội, thực hiện những hoạt động nhằm duy
trì và phát triển xã hội
–
Đặc trưng của Nhà nước:
•
Phân chia dân cư theo lãnh thổ hành chính
•
Sự hiện diện của một bộ máy đặc biệt có chức năng quản lý xã hội
•
Quyền tối cao trong việc quyết định các vấn đề đối nội đối ngoại
•

Ban hành luật pháp
•
Quy định và thu các loại thuế để tạo nguồn kinh phí cho Nhà nước
hoạt động
PGS.TS PHAN KIM
CHIẾN
CỦA CHỨC NĂNG NHÀ NƯỚC
Chức năng của
Nhà nước
Chức năng
đối nội
Chức năng
đối ngoại
Chức năng
trấn áp
Chức năng
Quan hệ
đối ngoại
Chức năng
quốc phòng
Chức năng
quản lý
Kinh tế
Chức năng
tổ chức
quản lý
PGS.TS PHAN KIM
CHIẾN
2. TÍNH TẤT YẾU KHÁCH QUAN CỦA NHÀ NƯỚC
ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ XÃ HỘI

•
Tính chu kỳ của kinh doanh
•
Có những lĩnh vực tư nhân không muốn đầu tư
•
Tồn tại những yếu tố phi kinh tế như dân số, môi
trường, tài nguyên,…
•
Cung cấp thông tin
•
Xử lý vấn đề công bằng trong xã hội
PGS.TS PHAN KIM
CHIẾN
3. CÁC CÔNG CỤ QUẢN LÝ KINH TẾ XÃ HỘI
CỦA NHÀ NƯỚC
•
Kế hoạch
•
Luật pháp
•
Các chính sách
•
Bộ máy
•
Tài sản công
•
Hệ thống thông tin Nhà nước
•
Văn hoá dân tộc
PGS.TS PHAN KIM

CHIẾN
II. TỔNG QUAN VỀ CÁC CHÍNH SÁCH KT - XH
1. Khái niệm về các chính sách
Là tổng thể các quan điểm, tư tưởng, các giải pháp và
các công cụ mà Nhà nước sử dụng để tác động lên các
chủ thể KT – XH nhằm giải quyết vấn đề nhằm thực
hiện những mục tiêu nhất định
PGS.TS PHAN KIM
CHIẾN
2 - Phân loại chính sách

Xét theo phạm vi ảnh hưởng

Chính sách vĩ mô

Chính sách vi mô

Chính sách trung mô
PGS.TS PHAN KIM
CHIẾN
2 – Phân loại chính sách

Xét theo thời gian phát huy tác
dụng

Chính sách dài hạn

Chính sách trung hạn

Chính sách ngắn hạn

PGS.TS PHAN KIM
CHIẾN
2 – Phân loại chính sách

Xét theo cấp độ của chính sách

Chính sách của Trung ương

Chính sách của địa phương
PGS.TS PHAN KIM
CHIẾN
3 - Cấu trúc của chính sách kt-xh


Mục tiêu của chính sách

Nguyên tắc

Các giải pháp
PGS.TS PHAN KIM
CHIẾN
Muc tiêu tối cao
của các chính
sách kt - xh
Mục tiêu
Chung của
chính sách
kinh tế
Mục tiêu
chung của

chính sách
xã hội
Mục tiêu
chung của
chínhsách
đối ngoại
Mục tiêu
chung của
chính sách
quốc phòng
Mục tiêu
riêng của
chính sách
văn hoá
Mục tiêu
riêng của
từng chính
sách xã hội
Mục tiêu
riêng của
chính sách
kinh tế
Mục tiêu
riêng của
chính sách
quốcphòng
Mục tiêu
riêng của
chính sách
đối ngoại

Mục tiêu
chung của
chính sách
Văn hoá
PGS.TS PHAN KIM
CHIẾN
3 - Cấu trúc của chính sách
Nguyên tắc thực hiện mục tiêu của chính sách
Định nghĩa: Nguyên tắc thực hiện mục tiêu của chính sách là những quan điểm chỉ đạo hành vi của các cơ quan Nhà nước trong
quá trình hoạch định và tổ chức thực thi chính sách
PGS.TS PHAN KIM
CHIẾN
3 - Cấu trúc của chính sách

Các giải pháp của chính sách:
Là những phương thức hành động của Nhà nước để
đạt mục tiêu

Các giải pháp có hai loại:

Giải pháp tác động trực tiếp

Các giải pháp tác động gián tiếp
PGS.TS PHAN KIM
CHIẾN
4 – Vai trò của chính sách

Chức năng định hướng

Chức năng điều tiết


Chức năng tạo điều kiện cho sự phát triển

Chức năng khuyến khích sự phát triển
PGS.TS PHAN KIM
CHIẾN
5 – Yêu cầu đối với các chính sách

Tính khách quan

Tính chính trị

Tính đồng bộ và hệ thống

Tính thực tế

Tính hiệu quả KT -XH
PGS.TS PHAN KIM
CHIẾN
6 – Quá trình chính sách
Hoạch định
chính sách
Thể chế
hoá chính
sách
Tổ chức
các hình
thức cơ cấu
Chỉ đạo
thực hiện

Kiểm tra
điềuchỉnh
PGS.TS PHAN KIM
CHIẾN
CHƯƠNG 2
HOẠCH ĐỊNH CHÍNH SÁCH KT - XH
PGS.TS PHAN KIM
CHIẾN
1 – Khái niệm, vị trí và mục đích của công tác hoạch định chính sách kt – xh
2 – Quan điểm và nguyên tắc hoạch định chính sách kt – xh
3 – Quá trình hoạch định chính sách
PGS.TS PHAN KIM
CHIẾN
I - Khái niệm,vị trí và mục đích
1. Khái niệm:
Hoạch định chính sách KT – XH là một quá trình
bao gồm việc nghiên cứu đề xuất ra một chính
sách với các mục tiêu, giải pháp và công cụ nhằm
đạt tới mục tiêu được cơ quan Nhà nước có thẩm
quyền thông qua và ban hành chinh sách đó dưới
hình thức một văn bản quy phạm pháp luật
PGS.TS PHAN KIM
CHIẾN
2 - Vị trí của giai đoạn hoạch định
chính sách
-
Nó là giai đoạn lập kế hoạch
-
Là căn cứ để đánh giá toàn bộ chu trình
chính sách

-
Nó quyết định kết quả hoạt động thực
tiễn
PGS.TS PHAN KIM
CHIẾN
3 - Mục đích của hoạch định chính sách

Đáp ứng đòi hỏi của sự phát triển KT- XH

Xác định cơ hội và những vấn đề cần giải quyết

Hiện thực hoá triển vọng, khắc phục và hạn chế
những nguy cơ
PGS.TS PHAN KIM
CHIẾN
II – Quan điểm và nguyên tắc
1 – Quan điểm
2 – Nguyên tắc
PGS.TS PHAN KIM
CHIẾN
1 – Quan điểm chỉ đạo quá trình hoạch định
chính sách

Quan điểm nhân văn

Quan điểm giai cấp

Quan điểm lịch sử

Quan điểm hệ thống

PGS.TS PHAN KIM
CHIẾN
2 – Nguyên tắc trong công tác hoạch định chính
sách
- Đường lối chính trị quyết định nội dung của
chính sách
- Chính sách kt – xh phải phù hợp với pháp luật
hiện hành
- Chính sách phải phù hợp với hoàn cảnh cụ thể
( trong nước cũng như thế giới )
- Chính sách kt – xh phải tận dụng được những
thành tựu khoa học kỹ thuật và phải chú ý đến
vấn đề môi trường