QUY TRÌNH SẢN XUẤT COMPOST HIẾU KHÍ pptx

QUY TRÌNH SẢN XUẤT COMPOST HIẾU
KHÍ


1. Sơ đồ quy trình sản xuất compost hiếu khí:



2. Các bước kỹ thuật vận hành và theo dõi

Vận hành an tòan và bảo đảm sức khỏe cho
công nhân là ưu tiên hàng đầu. Công nhân phải
được trang bị bảo hộ lao động và đồng phục
khi làm việc với rác.

Bước 1: Phân lọai rác.

Chất lượng compost phụ thuộc vào chất lượng
rác ban đầu. Vì thế khâu phân lọai rác giữ vai
trò quan trọng. Các thành phần không phân
hủy vi sinh vật phải được lọai bỏ. Đặc biệt
phải quan tâm đến các thành phần nguy hiểm.

Nếu hộ dân đã phân lọai rác sẽ giúp tiết kiệm
thời gian và chi phí cho việc làm compost.
Hơn nữa sẽ làm tăng giá trị của compost và rác
tái chế. Vì thế mục tiêu lâu dài là hướng đến
việc phân loại rác tại nguồn.

- Rác thu gom đến xưởng sẽ được phân lọai
bằng tay thành 3 lọai: 1) Dễ phân hủy vi sinh
vật; 2) Tái chế; 3) Đổ bỏ.

- Việc phân lọai bằng tay có thể được thực
hiện bằng nhiều cách khác nhau. Công nhân
bắt buộc phải mang bảo hộ lao động: bao tay,
giày, khẩu trang khi tiếp xúc với rác.

- Rác tái chế và đổ bỏ được chứa riêng sau đó
bán cho vựa ve chai và vận chuyển ra bải rác
chung.

- Rác làm compost sẽ được giữ lại xưởng.

- Sau khi phân lọai phải rửa sạch khu vực phân
lọai để tránh ký sinh và mùi hôi.

Bước 2: Trộn rác với các thành phần bổ sung.

Tỷ lệ Carbon và Nitrogen (gọi là C/N) rất quan
trọng cho quá trình phân hủy rác. Cả C và N
đều là thức ăn cho vi sinh vật phân hủy thành
phần hữu cơ. Trong đó Carbon quan trọng cho
sự tăng trưởng các tế bào, còn Nitrogen là
nguồn dưỡng chất.

Nguyên liệu rác ban đầu nên có tỷ lệ C/N từ

25:1 đến 40:1 để giúp quá trình phân hủy
nhanh và hiệu quả. Độ dao động C/N của rác
gia đình khá cao và có thể làm compost.

Bảng tóm tắt công việc trộn rác:
- Tỷ lệ C/N từ 25:1 đến 40:1 là hiệu quả nhất
cho quá trình Compost.
- Gỗ vụn hay mùn cưa (C cao) hay Phân gia
súc (N cao) có thể trộn với rác để giúp C/N tối
ưu. Gỗ vụn còn giúp tạo lỗ hổng trong rác và
như thề giúp tăng sự lưu thông không khí.
- Phần compost còn lại sau khi sàng lọc lần
trước được dùng để bổ sung vào lượng rác ủ
mới như 1 nguồn Carbon. Đồng thời trong đó
đã có sẵn các vi sinh vật và như thế sẽ làm
tăng nhanh quá trình compost.
Bước 3: Đổ rác vào bể ủ.

Thành phần rác hữu cơ dễ phân hủy sẽ được
rải đổ trên bề mặt của bể ủ với chiều dày từng
lớp khỏang 20cm và cung cấp bằng chế phẩm
EM lên bề mặt của rác trong bể ủ (Theo hướng
dẫn trên bao bì của sản phẩm). Trong vài ngày
đầu nhiệt độ sẽ tăng lên đến 600C, điều này
giúp cho sản phẩm compost không còn mầm
bệnh và cỏ dại. Quá trình compost sẽ diễn ra
trong 40 ngày và sau đó sẽ được đưa qua bể ủ
chín 15 ngày nữa. Trong suốt thời gian ủ cần
phải theo dõi nhiệt độ 1 cách thường xuyên.
Hàng tuần đào 1 lỗ để kiểm tra độ ẩm, nếu quá

khô thì phải rưới thêm nước.
Bước 4: Đảo trộn rác.

Một trong những khâu quan trọng của quá
trình compost là phải đảm bảo cung cấp đầy
đủ không khí. Trong vài ngày đầu lượng vi
sinh vật hiếu khí tăng trưởng rất nhanh nên cần
nhiều oxy. Việc thiếu oxy sẽ làm tăng trưởng
vi sinh vật kỵ khí và làm xuất hiện mùi hôi,
đồng thời làm chậm quá trình compost. Vì thế
phải lưu ý để luôn đảm bảo lượng không khí
được cung cấp đầy đủ.
Bước 5: Kiểm sóat nhiệt độ.

Họat động của vi sinh vật hiệu quả trong
khỏang nhiệt độ từ 65 – 700 C trong khỏang 1
– 3 ngày. Nhiệt độ trên 70 sẽ ức chế họat động
này. Nhiệt độ trên 80 sẽ làm chết hầu hết các
vi sinh vật và quá trình compost sẽ dừng lại.
Nhiệt độ dưới 65 là thích hợp nhất cho quá
trình compost và cũng đảm bảo tiêu diệt các
hạt cỏ dại, trứng ấu trùng và các chất hại cho
con người. Vì thế cần duy trì nhiệt độ này
trong ít nhất là 3 ngày. Sau tuần thứ nhất nhiệt
độ sẽ giảm và quá trình compost cũng chậm
lại. Quá trình sẽ chuyển qua giai đọan thực vật
với nhiệt độ từ 45 – 50 và các vi sinh vật khác
sẽ giữ vai trò chuyển hóa cho đến khi rác trở
thành compost.

Đo nhiệt độ:
- Dùng 1 nhiệt kế rượu có cột 1 sợi dây ở đầu
(không nên dùng nhiệt kế thủy ngân vì nó có
thể gây ô nhiễm nếu bị bể. Thủy ngân nằm
trong nhóm kim lọai nặng và được xác định là
chất nguy hiểm bền).

- Nếu sử dụng nhiệt kế rượu, trước hết dùng 1
cây que cứng tạo 1 lỗ hổng và sâu, sau đó đưa
nhiệt kế vào.

- Sau khỏang 1 phút lấy nhiệt kế ra và đọc
ngay kết quả rồi ghi vào bảng theo dõi nhiệt
độ.

- Thực hiện việc kiểm tra nhiệt độ 02 lần/ngày
tại 3 khu vực: trên mặt, giữa và đáy bể.

- Ghi lại nhiệt độ không khí bao quanh cũng
được.
Bước 6: Kiểm sóat độ ẩm.

Vi khuẩn lấy các dưỡng chất chỉ khi nó được
phân hủy thành ion trên mặt phân tử nước. Vì
thế độ ẩm giữ 1 vai trò quan trọng. Để đảm
bảo tốc độ phân hủy cần duy trì độ ẩm trong
các bể compost ở mức 40 – 60%.

Kiểm tra độ ẩm nhanh chóng bằng cách bốc 1
nắm rác và bóp chặt:

(A) Nếu chỉ có 1 vài giọt nước chảy ra thì độ
ẩm tốt nhất.
(B) Nếu không có giọt nước chảy ra thì độ ẩm
dưới 40%, điều này cho biết việc cung cấp
dưỡng chất bị ngăn cản. Do vậy quá trình
compost bị chậm lại. Thông thường nhiệt độ
của rác trong bể gỉam suốt quá trình vì thành
phần nước quá thấp. Bổ sung thêm nước sẽ
làm tăng nhiệt độ và quá trình compost sẽ tiếp
tục.
(C) Nếu có quá nhiều giọt nước chảy ra độ ẩm
quá cao sẽ xuất hiện quá trình phân hủy kỵ khí
và rác sẽ bốc mùi khó chịu.

- Mang bao tay khi kiểm tra độ ẩm (bóp chặt)
để giữ vệ sinh và ngăn ngừa trường hợp có các
vật nhọn trong rác.
- Bổ sung nước với bình xịt để đạt độ ẩm cần
thiết.
- Một số trường hợp nước rác xuất hiện nhiều
trong quá trình ban đầu compost. Nước rác này
có thể được thu gom và sử dụng lại cho những
bể khác.
Bước 7: Ủ chín.

- Sau khỏang 40 ngày, rác trong các bể sẽ ngả
màu như màu đất và nhiệt độ xuống dưới 50.
Điều này cho biết đã đến quá trình chín. Các vi
sinh vật hữu cơ và các côn trùng nhỏ khác tiếp
tục xâm chiếm các compost chưa chín và phân

hủy các phần tử hữu cơ có cấu trúc bền hơn
như cellulose. Cần thêm 2 tuần để đảm bảo
compost chín hòan tòan và có thể sử dụng để
bón trực tiếp cho cây trồng. Trong suốt quá
trình này compost cần ít oxy và ít nước. Nhiệt
độ sẽ giảm bằng với nhiệt độ không khí bên
ngòai.

- Di chuyển compost sang bể ủ chín. Bể này có
thể cao hơn (1,5m) để tiết kiệm không gian.

- Không cần phải đảo trộn.

- Bổ sung thêm ít nước nếu compost quá khô.

- Vào mùa mưa nên giữ để compost không bị
ướt vì nước mưa có thể mang đi các dưỡng
chất.
- Tiếp tục theo dõi nhiệt độ cho đến khi ổn
định bằng với nhiệt độ không khí bên ngòai.
Nếu nhiệt độ tăng khi thêm nước, quá trình
chín sẽ chậm lại và cần thêm vài ngày nữa.

- Việc xuất hiện màu trắng hay xám là do nấm,
đó là các vi sinh vật quan trọng cho quá trình
compost. Điều này cũng cho biết rằng giai
đọan “thực vật” chưa kết thúc.

- Compost chín sẽ có màu Nâu xẫm, có mùi
đất và có cấu trúc xốp.

Bước 8: Sàng lọc Compost.

- Compost chín có kích thước thô, nó phụ
thuộc vào vật liệu ban đầu và số lần đảo trộn.
Trong nhiều trường hợp compost cần được
sàng, kích thuớc sàng tùy thuộc vào yêu cầu
của thị trường địa phương, thông thường
khỏang 10mm.

- Việc sàng cũng giúp lọai bỏ các phần không
phải hữu cơ còn sót lại trong quá trình phân
lọai ban đầu như các mẩu plastic, mẩu kim
lọai,

- Phần hửu cơ chưa chín còn lại sau khi sàng
sẽ được sử dụng lại để trộn với phần rác mới
như một nguồn carbon và vì nó có chứa sẵn
các vi sinh vật của quá trình compost.
Bước 9: Chứa và đóng bao.

- Nếu compost còn nóng hơn nhiệt độ bên
ngòai sau khi sàng, có nghĩa rằng compost còn
chưa chín hòan tòan. Trong trường hợp này
cần phun thêm 1 ít nước và tiếp tục ủ lại thêm
1 tuần nữa. Kiểm tra lại nhiệt độ trước khi
đóng bao. Compost cần phải khô khi đóng bao
để giảm trọng lượng vận chuyển (độ ẩm <
40%).

- Giữ compost nơi khô ráo tránh nước mưa vì

nước mưa sẽ mang đi thành phần dưỡng chất.

- Không nên lưu trữ compost quá 2 năm vì
thành phần dưỡng chất và thành phần hữu cơ
sẽ giảm theo thời gian.

- Bao đựng compost là lọai không thấm nước
nhưng vẫn đảm bảo thông khí vì compost vẫn
là một nguyên liệu “sống” nên cần không khí.