CÁCH CHỌN, CHỮA BÀI TẬP HOÁ HỌC VÀ XÂY DỰNG ĐỀ BÀI TẬP HOÁ HỌC MỚI pdf

CÁCH CHỌN, CHỮA BÀI TẬP HOÁ HỌC VÀ XÂY
DỰNG ĐỀ BÀI TẬP HOÁ HỌC MỚI
1. Chọn bài tập
Trong các sách giáo khoa và sách bài tập Hoá học hiện
nay, số lượng bài tập khá nhiều, đặc biệt là sự phong phú
của các dạng bài toán Hoá học. Trong điều kiện học tập của
học sinh còn có những khó khăn (hạn chế về thời gian học
tập, chưa say mê học tập nên việc làm thêm bài tập trong
các sách bài tập Hoá học còn ít) thì giáo viên Hoá học càng
cần phải quan tâm đến việc lựa chọn các bài tập thích hợp
với đối tượng học sinh của mình.
Khi chọn bài tập, cần chú ý tới các yếu tố sau:
a. Căn cứ trên khối lượng kiến thức học sinh đã nắm được
để lựa chọn các bài tập phù hợp và học sinh có khả năng
giải quyết được.
b. Qua việc giải bài tập của học sinh có thể đánh giá được
chất lượng học tập, phân loại được học sinh, kích thích
được toàn lớp học (sử dụng xen kẽ giữa các loại bài khó,
trung bình và dễ để học sinh khá không chủ quan mà học
sinh kém cũng không nản).
c. Căn cứ vào chương trình giảng dạy, nên xây dựng thành
một hệ thống bài tập, phù hợp với hệ thống bài tập, phù hợp
với mức độ của từng khối lớp; kết hợp với khâu ôn luyện
thường xuyên để rèn kĩ năng, kĩ xảo cho học sinh trong
việc giải bài tập.
d. Chất lượng giải bài tập, hứng thú trong khi giải bài tập
của học sinh được nâng lên rất nhiều nếu bài tập được chọn
có chứa đựng các nội dung sau:
- Găn liền với các kiến thức khoa học về Hoá học hoặc các
môn học khác, gắn với thực tiễn sản xuất hoặc đời sống…
- Bài tập có thể giải theo nhiều cách, trong đó cách giải

ngắn gọn nhưng đòi hỏi hócinh phải thông minh hoặc có sự
suy luận cần thiết thì mới giải được.
e. Riêng về các bài tập lí thuyết, sau mỗi bài giảng cần rèn
cho học sinh có thói quen làm hết các bài tập có trong sách
giáo khoa. Giáo viên có thể chọn lựa một số bài tập lí
thuyết trong các tài liệu tham khảo, sách bài tập để học sinh
được rèn luyện thêm. Thực chất đây là một biện pháp hcọ
bài tốt nhất và trên cơ sở nắm chắc lí thuyết, học sinh mới
có thể giải được bài toán Hoá học.
2. Chữa bài tập
Tuỳ thuộc mục đích khác nhau, việc triển khai chữa bài tập
có thể tiến hành như sau:
a. Khi với mục đích chú trọng chất lượng: thường là khi
chữa các bài kiểm tra viết, chữa các bài tập đã chọn lọc
điển hình và yêu cầu học sinh chuẩn bị chu đáo trước.
Khi chữa, cần chú ý thực hiện các điểm sau:
- Phải chữa rất chi tiết, trình bày rõ ràng, diễn đạt chính
xác. Trong khi chữa, kết hợp chữa các lỗi điển hình của học
sinh đã mắc phải.
- Phải hướng dẫn cho học sinh cách phân tích bài tập,chứ
không chỉ đi sâu vào giải cụ thể. Trong quá trình chữa, nếu
có những ví dụ về bài làm của học sinh mà từ việc phân
tích sai mà dẫn đến giải sai thì càng tốt. Cách chữa như vậy
sẽ rèn luyện tốt các kĩ năng, kĩ xảo giải bài tập của học
sinh.
- Trong quá trình chữa bài tập, cần lựa chọn các bài điển
hình, các dạng bài tập bắt buộc. Từ việc kiểm tra, xác định
được những học sinh còn yếu, chưa làm được. Bằng hình
thức kiểm tra thường xuyên, lặp đi lặp lại, phụ đạo thêm…
sẽ nâng dần chất lượng của học sinh toàn lớp.

Muốn thực hiện được các điểm trên, đòi hỏi người giáo
viên Hoá học phải rất kiên trì, đầu tư công sức và thời gian,
vận dụng mọi hình thức chữa bài tập (viết trên bảng, kiểm
tra miệng và chữa trên lớp, chấm chữa vào vở bài tập của
học sinh…). Cần lưu ý thêm là thông thường một giáo viên
Hoá học cùng một lúc dạy nhiều học sinh, nhiều lớp, vì vậy
khi chấm bài tập phải ghi chép lại ngay những ý kiến nhận
xét, những lỗi quan trọng của học sinh nào đó, những lỗi
phổ biến của cả lớp… để khi chữa trên lớp không quên,
không nhầm lẫn.
b. Khi chú trọng tới số lượng: Đối với học sinh lớp 8, 9
THCS, cần phải chữa bài tập nhiều, kiểm tra và chấm bài
nhều để khuyến khích học sinh chăm chỉ học tập, lo lắng
rèn luyện kĩ năng thường xuyên, đánh giá kịp thời chất
lượng dạy và học.
Giáo viên Hoá học tiến hành chữa bài tập có thể chú trọng
tới số lượng theo các hình thức sau đây:
- Tiến hành vào đầu (hoặc cuối) giờ học, kiểm tra (kết hợp
với chữa) nhiều học sinh cùng một lúc dưới các hình thức:
viết trên bảng, kiểm tra viết trên giấy, trả lời miệng trước
lớp…
- Kiểm tra bằng phiếu trắc nghiệm (test) đối với một nhóm
học sinh hoặc cả lớp: học sinh trả lời bằng cách điền vào
phiếu học tập, theo 4 loại hình bài tập trắc nghiệm:
+ Bài tập lựa chọn đúng- sai (có hoặc không, đúng nhất);
+ Bài tập lựa chọn nhiều phương án;
+ Bài tập dạng điền vào chỗ khuyết;
+ Bài tập dạng ghép cặp.
Ở trường THCS, khi chú trọng tới số lượng, cần chú ý rằng
chỉ nên tập trung vào việc chấm chữa các loại bài tập dạng

cơ bản, lặp đi lặp lại để tạo nên kĩ năng, kĩ xảo cho toàn thể
học sinh trong lớp.
- Bài toán Hoá học: dạng bài toán cơ bản. Khi kĩ năng làm
bài của học sinh được nâng lên, có thể bổ sung thêm phép
tính về nồng độ, hiệu suất…
3. Xây dựng đề bài tập mới
Ngoài vấn đề triệt để sử dụng các bài tập có sẵn trong sách
giáo khoa, sách bài tập hoặc các tài liệu tham khảo khác,
trong quá trình giảng dạy, người giáo viên Hoá học cần biết
cách xây dựng một số đề bài tập mới phù hợp với đối tượng
học sinh, và quan trọng hơn cả là bài tập mới phù hợp với
trình độ nhận thức của họ. Điều này đặc biệt quan trọng vì
vốn kiến thức của đối tượng học sinh THCS còn quá ít ỏi,
việc rèn luyện kĩ năng, kĩ xảo về Hoá học, nhất là khi giải
bài toán Hoá học gặp nhiều khó khăn. Thực tế giảng dạy
Hoá học ở trường THCS hiện nay đã chỉ rõ rằng học sinh
phần lớn rất lúng túng và không biết giải các bài toán Hoá
học.
Theo chúng tôi, nguyên nhân chính là do học sinh mới
được làm quen và giải một số bài toán Hoá học dạng cơ
bản, thậm chí không ít em còn chưa giải thạo, đã phải
chuyển sang nghiên cứu những dạng bài toán khác, phức
tạp hơn… Và điều cần nói thêm là trong chương trình
hiệnhành ở trường THCS, đã đưa ra rất nhiều dạng bài toán
khác nhau, cần thiết phải có sự sắp xếp lại, bổ sung thêm
các bài tập mới cho cân đối và hoàn chỉnh.
Trong các tài liệu về Phương pháp dạy học Hoá học đã có
trình bày hai hình thức xây dựng các đề bài tập mới:
- Xây dựng các bài tập tương tự với các bài tập hay ở trong
sách giáo khoa hay các sách khác.

- Xây dựng các bài tập mới bằng cách phối hợp nhiều phần
của các bài tập hay trong sách đã in, hoặc của các bài tập
học được của những người khác.
Trích: PPDHHH – Nguyễn Cương