Văn nghị luận Ngữ Văn 10

H v tãn:Lã Xn Thanh Tho
Låïp 10 a.
Âiãøm Låìi nháûn xẹt ca tháưy giạo
Âã
ư: Viãút bi vàn nghë lûn vãư cáu nọi ca Go-rå-ki:
“ Sạch måí räüng trỉåïc màõt täi
nhỉỵng chán tråìi måïi”.
Bi lm
: Â tỉì láu, sạch ln l mäüt mọn àn tinh tháưn khäng thãø thiãúu âỉåüc trong
cüc säúng hng ngy ca chụng ta.Sạch ln l mäüt kho tng huưn bê lm kêch
thêch sỉû t m ca biãút bao ngỉåìi.Nọ cng bê áøn, háúp dáùn bao nhiãu thç cng gåüi sỉû
say mã ca con ngỉåìi báúy nhiãu.Dỉåìng nhỉ sạch â tråí thnh mäüt bäü pháûn quan
trng ca cüc säúng.Sạch l chiãúc chça khoạ måí mang sỉû hiãøu biãút vãư kiãún thỉïc v
tä âẻp “ bỉïc tranh” cüc säúng.Cho nãn khi nháûn âënh vãư giạ trë ca sạch , nh vàn
Gor- ki cọ viãút: “
Sạch måí räüng trỉåïc màõt täi nhỉỵng chán tråìi måïi
”.Sỉû thỉûc sạch cọ
“
tháưn kç
” âãún thãú khäng?, bản hy cng täi khạm phạ v kiãøm chỉïng nhẹ!.
Trong âåìi säúng, sạch âỉåüc xem l sn pháøm tinh tháưn kç diãûu ca con ngỉåìi, l kãút
tinh ca vàn minh nhán loải.Tỉì khi chỉỵ viãút ra âåìi, con ngỉåìi â cọ thỉïc lm
sạch.H â hiãøu, â thỉïc âỉåüc ràòng nhỉỵng kiãún thỉïc åí sạch giụp h måí räüng hiãøu
biãút vãư táưm nháûn thỉïc, vãư thãú giåïi xung quanh, vãư cüc säúng con ngỉåìi åí tỉìng thåìi
âải.Tỉì âọ con ngỉåìi s cọ väún säúng, kinh nghiãûm säúng phong phụ hån.S tỉû tin
hån khi bỉåïc trãn con âỉåìng m h â lỉûa chn.
Sạch l kãút qu ca lao âäüng trê tû. Nọ l nåi cáút giỉỵ nhỉỵng sn pháøm m con
ngỉåìi â tảo ra bàòng trê tû ca h, khäng phán biãût thåìi gian, thåìi âải.Ta cọ thãø
biãút âãún nhỉỵng cäng trçnh kiãún trục tiãu biãøu nhỉ: Kim Tỉû thạp Ai Cáúp, Vản Lê
trỉåìng thnh åí Trung Qúc d ta chỉa hãư âỉåüc nhçn tháúy.V cọ mäüt âiãưu m täi
v cọ l l ráút nhiãưu bản khạc thàõc màõc l tải sao nhỉỵng cún sạch,d âỉåüc tảo ra

cạch âáy ráút láu,tháûm chê l hng tràm nàm, hng thãú kè nhỉng váùn âỉåüc chụng ta
biãút âãún.Âån gin thäi bản ả, âọ l vç sạch cọ sỉïc mảnh vỉåüt khäng gian v thåìi
gian.Nhỉ tạc pháøm Truûn Kiãưu ca Nguùn Du, d â âỉåüc sạng tạc cạch âáy
â láu nhỉng âãún ngy nay váùn âỉåüc mi ngỉåìi biãút âãún v âỉåüc u thêch.Ngỉåìi
dán Viãût Nam êt nháút cng thüc âäi ba cáu Kiãưu âãø lục ru con, ru chạu ng m
1
ngán nga.Hay nhỉ bi thå Nam qúc sån h ca Lê Thỉåìng Kiãût âỉåüc sạng tạc
vo nàm 1077 cọ nghéa l cạch ngy nay 930 nàm, nhỉng mäùi khi âỉåüc nghe âãún ta
cng hçnh dung âỉåüc lng u nỉåïc âãún cao âäü ca dán täüc.V tỉì âọ ta s cọ thỉïc
cäú gàõng hån nỉỵa, pháún âáúu hån nỉỵa âãø lm cho lng u nỉåïc âọ thãm sáu sàõc,
thàõm thiãút hån.
Sạch måí räüng nhỉỵng
chán tråìi måïi
.Nọ cung cáúp nhỉỵng hiãøu biãút vãư thãú giåïi xung
quanh, vãư v trủ bao la, vãư cạc âáút nỉåïc xa xäi trãn thãú giåïi.Âc sạch khoa hc tỉû
nhiãn ta s hiãøu âỉåüc âàûc âiãøm, tênh cháút ca cạc hiãûn tỉåüng tỉû nhiãn.Vê dủ mäüt
cún sạch vãư âëa cháút giụp ta hiãøu r vãư cáúu tảo ca Trại âáút.Âc sạch khoa hc
Hi dỉång hc giụp ta hiãøu âỉåüc cạc hiãûn vãư nỉåïc, vãư thãú giåïi dỉåïi nỉåïc.Âc sạch
khoa hc Thiãn vàn s giụp ta måí räüng hiãøu biãút vãư cạc hnh tinh, cạc vç sao.Sạch
cng giụp ta hiãøu biãút vãư cüc säúng con ngỉåìi qua cạc thåìi kç khạc nhau, hiãøu biãút
vãư âåç säúng vàn hoạ, tám tỉ, tçnh cm, khạt vng ca con ngỉåìi åí nhỉỵng nåi xa
xäi.Âc sạch lëch sỉí ta cọ thãø biãú âãún lëch sỉí tiãún hoạ v phạt triãøn ca loi ngỉåìi
tỉì thåìi thë täüc bäü lảc, räưi ta cọ thãø hçnh dung ra nhỉỵng tráûn ạc chiãún ca qn
th,nhỉỵng thåìi vng son rỉûc qua cạc thåìi âải Âc sạch vàn hc s cung cáúp cho ta
mäüt lỉåüng kiãún thỉïc khạ låïn vãư âåìi säúng x häüi,vãư mäúi quan hãû giỉỵa ngỉåìi våïi
ngỉåìi, vãư thãú giåïi näüi tám ca con ngỉåìi.Sạch giụp con ngỉåìi tỉû khạm phạ dán täüc
mçnh, bn thán mçnh v chàõp cạnh nhỉỵng ỉåïc må, ni dỉåỵng nhỉỵng khạt
vng.Âc sạch bản cọ thãø biãút âãún nhỉỵng danh lam thàõng cnh, nhỉỵng di têch lëch
sỉí trãn âáút nỉåïc ta.Bản cọ thãø biãút âỉåüc bao âiãưu hay l phi trong cüc âåìi,giụp ta
säúng ngy mäüt hon thiãûn hån nỉỵa vãư nhán pháøm. Âảo âỉïc ca con ngỉåìi.Sạch

cng giụp bản thỉ gin sau nhỉỵng giåì phụt càng thàóng, chè l mäüt máøu chuûn vui
nho nh thäi cng lm cho bản nỉûc cỉåìi v cm tháúy thoi mại hån, u âåìi hån v
cọ thãm sỉïc mảnh âãø tiãúp tủc cäng viãc ca mçnh.Sạch giụp ta hỉåíng thủ âỉåüc v
âẻp v thụ chåi ngän tỉì, giụp ta biãút nghé nhỉỵng hay, dng nhỉỵng låìi âẻp, måí
räüng con âỉåìng giao tiãúp våïi mi ngỉåìi xung quanh.Cho nãn, ta cọ thãø nọi ràòng
sạch l ngỉåìi bản thán vä cng hỉỵu êch, mang lải niãưm tin u,vui v âãún cho
ta.Sạch khäng nhỉỵng giụp ta måí mang kiãún thỉïc, måí räüng táưm hiãøu biãút m cn
mang lải niãưm hảnh phục, sỉû thanh thn cho tám häưn.Sạch vỉìa l ngỉåìi bản vỉìa l
ngỉåìi tháưy ln cọ màût trong âåìi säúng ca chụng ta.Do âọ låìi nháûn âënh ca Gor-ki
l hon ton cọ cå såí v chênh xạc.
Bản hy thỉí hçnh dung xem cüc säúng s ra sao nãúu khäng cọ sạch v mi ngỉåìi
khäng âc sạch.Täi nghé ràòng lục âọ mi ngỉåìi váùn tiãúp tủc säúng,nhỉng cüc säúng
âọ s ráút ngho nn v t nhảt.Säúng m chè thu gn mçnh trong cại “
ao âåìi
” bàòng
2
phàóng, khäng biãút giåìi vãư thãú giåïi bãn ngoi, xung quanh.säúng khäng âạng säúng,
säúng tháût l vä vë.Båíi vç thãú bản hy tàng cỉåìng viãûc viãûc âc sạch nhẹ!.
Nhỉng khäng phi báút cỉï loải sạch no cng l ngỉåìi bản täút ca con ngỉåìi.Bao
giåì cng váûy, bãn cảnh cại täút ln cọ màût cại xáúu.Cho nãn chụng ta cáưn phán biãût
âỉåüc nhỉỵng loải sạch chỉïa âỉûng näüi dung täút v nhỉỵng loải sạch cọ näüi dung
xáúu.Sạch täút l loải sạch phn ạnh âỉåüc nhỉỵng tri thỉïc khoa hc âụng âàõn, phn
ạnh âỉåüc bn cháút ca cüc säúng.Sạch täút bao giåìi cng hỉåïng con ngỉåìi tåïi nhỉỵng
âiãưu
chán-thiãûn-mé
, biãút säúng mäüt läúi säúng nhán vàn hån ( âẻp, biãút san s, biãút cỉ
xỉí håüp âảo lê).Cn sạch xáúu thç ngỉåüc lải hon ton.Nọ l loải sạch xun tảc sỉû
tháût, bn cháút cüc säúng.Sạch xáúu cọ näüi dung kêch âäüng, chia r máút âon kãút giỉỵa
con ngỉåìi våïi nhau.Nọ lm bn cháút con ngỉåìi tråí vãư gáưn våìi bn cháút ca thụ hån
( gáy täüi ạc, pháưn con låïn hån pháưn ngỉåìi).Do váûy sạch xáúu khäng thãø lan trn

trong x häüi, khäng thãø âãø trê äúc con ngỉåìi bë nhäưi nhẹt båíi nhỉỵng kiãún thỉïc khäng
ra gç m lải cọ hải.Ta phi biãút lỉûa chn nhỉỵng loải sạch täút, ph håüp våïi lỉïa tøi
ca mçnh, âäưng thåìi trạnh xa nhỉỵng loải sạch xáúu.Phi biãút trán trng, náng niu, gçn
giỉỵ nhỉỵng cún sạch täút, khäng sỉí dủng chụng theo läúi mt sạch, khoe sạch.Âỉìng
giäúng nhỉ anh chng Âänkihätã nh qu täüc ti ba xỉï Mantra.Bản hy coi viãûc âc
sạch nhỉ l mäüt cạch hc, tỉû bäưi dỉåỵng, v phi biãút âc âụng lục âụng nåi.Ta phi
ch âäüng lénh häüi tri thỉïc, tinh hoa âãø lm giu kho kiãún thỉïc ca bn thán
mçnh.Ngoi ra ta phi tàng cỉåìng viãûc hc trong thỉûc tãú, lục âọ bản s dãù dng tiãúp
thu nhỉỵng thäng tin m sạch mang âãún.
Nọi tọm lải cáu nọi ca Gor-ki l hãút sỉïc âụng âàõn.Âọ khäng chè l mäüt låìi nháûn
âënh âån thưn m cn l mäüt låìi khun vä cng qu giạ.Bản hy sàõp xãúp thåìi
gian håüp lê, âc sạch âụng cạch âãø biãún kiãún thỉïc ca sạch thnh kiãún thỉïc ca
mçnh.Hy nhåï ràòng bãn cảnh chụng ta l mäüt
chán tråìi måïi, mäüt thãú giåïi måïi
m
sạch mang lải.Hy cáưm chiãúc chça khoạ thäng minh v måí cạnh cỉía âọ ra bản nhẹ!
3