Giáo án hóa học lớp 12 chương trình nâng cao - Bài 6 ppt

Bài 6: Saccarozơ

I. Mục tiêu của bài học
1. Kiến thức
- Biết cấu trúc phân tử của saccarozơ.
- Hiểu các nhóm chức trong phân tử saccarozơ và matozơ.
- Hiểu các phản ứng hóa học đặc trưng của chúng.
2. Kĩ năng
- Rèn luyện cho HS phương pháp tư duy khoa học, từ cấu tạo của các hợp chất hữu cơ
phức tạp dự đoán tính chất hóa học của chúng.
- Quan sát, phân tích các kết quả thí nghiệm.
- Thực hành thí nghiệm.
- Giải các bài tập về saccarozơ và mantozơ.
3.Trọng tâm : cấu tao và t/c hh của saccarozơ
II. Chuẩn bị
- Dụng cụ: cốc thuỷ tinh, đũa thuỷ tinh, đèn cồn, ống nhỏ giọt.
- Hoá chất: dd CuSO
4
, dd NaOH, saccarozơ, khí CO
2
.
- Hình vẽ phóng to cấu tạo dạng vòng saccarozơ và mantozơ.
- Sơ đồ sản xuất đường saccarozơ trong công nghiệp.
III. Tieỏn trỡnh leõn lụựp
1.OÅn ủũnh lụựp
2.Baứi cuừ: Trỡmh baứy caỏu taùo voứng cuỷa glucozụ?
3.Baứi mụựi

Hoạt động của thầy và trũ Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1
* HS quan sát mẫu saccarozơ (đường

kính trắng) và tìm hiểu SGK để biết
những tính chất vật lí và trạng thái
thiên nhiên của saccarozơ.
Hoạt động 2
* HS:
- Cho biết để xác định CTCT của
saccarozơ người ta phải tiến hành các
thí nghiệm nào. Phân tích các kết quả
thu được rút ra kết luận về cấu tạo
phân tử của saccarozơ.
* HS trả lời
- Dung dịch saccarozơ làm tan
Cu(OH)
2
thành dung dịch xanh lam
I. Tính chất vật lí
SGK


II. Cấu trúc phân tử
CH OH



2
H
H
H
H
H

HO
OH
OH
1
2
3
4
5
6
CH OH
2
1
2
4
5
6
OH
OH
HOCH
3
OH
H
H
2
O


Saccarozơ hợp bởi - Glucozơ và - Fructơzơ.

có nhiều nhóm -OH kề nhau.

- Dung dịch saccarozơ không có phản
ứng tráng bạc, không khử Cu(OH)
2

không có nhóm -CHO và không còn -
OH hemixetan tự do.
- Đun nóng dung dịch saccarozơ có
mặt axit vô cơ được Glucozơ và
Frcutozơ saccarozơ được hợp bởi
phân tử Glucozơ và Fructozơ ở dạng
mạch vòng bằng liên kết qua nguyên
tử oxi (C-O-C ) giữa C
1
của Glucozơ
và C
2
của fructozơ.
* HS: Viết CTCT của saccarozơ.
* GV : Sửa chữa cho HS cách viết, chú
ý cách đánh số các vòng trong phân tử
saccarozơ.





Hoạt động 3
* HS quan sát GV biểu diễn của dung

III. Tính chất hoá học

Saccarozơ không còn tính khử vì không còn
nhóm -CHO và không còn -OH hemixetan tự do
nên không còn dạng mạch hở. Vì vậy saccarozơ
chỉ còn tính chất của ancol đa chức và đặc biệt
có phản ứng thuỷ phân của đisaccarit.
1. Phản ứng của ancol đa chức
a) Phản ứng với Cu(OH)
2

- Thí nghiệm: sgk
- Hiện tượng: kết tủa Cu(OH)
2
tan ra cho dung
dịch màu xanh lam.
- Giải thích: saccarozơ có nhiều nhóm -OH kề
nhau.
2C
12
H
22
O
11
+ Cu(OH)
2
 Cu(C
12
H
21
O
11

)
2
+
2H
2
O
b) Phản ứng với Ca(OH)
2

- Thí nghiệm và hiện tượng: saccarozơ hoà tan
hết vẩn đục. Khi sục khí CO
2
vào dung dịch
canxi saccarat thì thấy kết tủa.
- Giải thích:
C
12
H
22
O
11
+Ca(OH)
2
+H
2
O
dịch saccarozơ với Cu(OH)
2
ở nhiệt độ
thường, nêu hiện tượng, giải thích, viết

phương trình phản ứng.




* HS nghiên cứu sgk. Viết phương
trình phản ứng của saccarozơ với vôi
sữa, sau đó sục CO
2
vào dung dịch thu
được.
* GV Cho HS biết ứng dụng quan
trọng của các phản ứng trên trong công
nghiệp sản xuất đường (Tính chất này
được áp dụng trong việc tinh chế
đường).


Hoạt động 4
* HS giải thích hiện tượng thực tế, các
xí nghiệp tráng gương đã dùng dung
dịch saccarozơ với axit sunfuric làm
chất khử trong phản ứng tráng bạc.
C
12
H
22
O
11
.CaO. 2H

2
O
C
12
H
22
O
11
.CaO. 2H
2
O + CO
2

C
12
H
22
O
11
+ CaCO
3
+ 2 H
2
O
2. Phản ứng thuỷ phân
C
12
H
22
O

11
+ H
2
O  C
6
H
12
O
6
+ C
6
H
12
O
6

Glucozơ Fructozơ




IV. ứng dụng và sản xuất đường saccarozơ
1. ứng dụng
sgk
2. Sản xuất đường saccarozơ
sgk

V. Đồng phân của saccarozơ: mantozơ
- Phân tử mantozơ do 2 gốc Glucozơ liên kết
với nhau qua nguyên tử O, gốc thứ nhất ở C

1

* GV giải thích việc chọn dung dịch
saccarozơ làm nguyên liệu cho phản
ứng tráng gương.



Hoạt động 5
* HS nghiên cứu SGK.

* HS theo dõi sơ đồ sản xuất đường
saccarozơ trong CN trong SGK tóm
tắt các giai đoạn chính và phân tích
giai đoạn 5 của quá trình sản xuất
đường saccarozơ.
* GV đánh giá câu trả lời của HS.

Hoạt động 6
* HS nghiên cứu SGK cho biết CTCT
của mantozơ.
* HS so sánh cấu tạo phân tử của
saccarozơ và mantozơ. Từ cấu tạo
phân tử của matozơ, HS dự đoán tính
gốc thứ 2 ở C
4

- Cấutrúc: Nhóm -OH hemiaxetan ở gốc
Glucozơ thứ hai còn tự do nên trong dung dịch
gốc này có thể mở vòng tạo ra nhóm -CHO.

CH OH



2
H
H
H
H
H
HO
OH
OH
1
2
3
4
5
6
CH OH



2
H
H
H
H
H

OH
OH
OH
1
2
3
4
5
6
O

- Tính chất:
1.Tính chất của poliol giống saccarozơ, tác
dụng với Cu(OH)
2
cho phức đồng mantozơ.
2. Có tính khử tương tự Glucozơ.
3. Bị thuỷ phân ra 2 phân tử Glucozơ.

chất hoá học của mantozơ.




4. Củng cố : so sánh cấu tạo , tính chất của saccarozơ và mantozơ
5. Dặn dò: 3,4/38 sgk
IV Rút kinh nghiệm