RÈN LUYỆN KĨ NĂNG MỞ BÀI, KẾT BÀI TRONG BÀI VĂN NGHỊ LUẬN pot

RÈN LUYỆN KĨ NĂNG MỞ BÀI, KẾT BÀI
TRONG BÀI VĂN NGHỊ LUẬN


A- MỤC ĐÍCH YÊU CẦU: Giúp HS:
- Hiểu một cách đầy đủ về chức năng của mở bài và kết bài trong bài văn
nghị luận.

- Nắm vững hơn các kiểu mở bài và kết bài thông dụng trong văn nghị
luận.

- Có ý thức vận dụng một cách linh hoạt các kiểu mở bài và kết bài trong
khi viết văn nghị luận.
- Biết nhận diện những lỗi thờng mắc trong khi viết mở bài, kết bài và có
ý thức tránh những lỗi này.

B-TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
1.ổn định tổ chức
2.Kiểm tra bài cũ: KT việc chuẩn bị bài của HS




3.Giới thiệu bài mới (…)

Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt
GV tổ chức cho HS tìm hiểu
các cách mở bài cho đề bài:
Phân tích giá trị nghệ thuật của
tình huống truyện trong tác
phẩm Vợ nhặt (Kim Lân)

HS đọc kĩ các mở bài (SGK)
phát biểu ý kiến

GV lần lượt cho HS phân tích
các cách mở bài (SGK):
- Đoán định đề tài được triển
khai trong văn bản.
- Phân tích tính tự nhiên, hấp
dẫn của các mở bài.
HS thảo luận nhóm, trình bày
trước lớp
I. VIẾT PHẦN MỞ BÀI
1. Tìm hiểu cách mở bài
- Đề tài được trình bày: giá trị nghệ thuật của tình
huống truyện trong Vợ nhặt của Kim Lân.
- Cách mở bài thứ 3: mở bài gián tiếp, dẫn dắt tự
nhiên, tạo ra sự hấp dẫn, chú ý và phù hợp hơn cả với
yêu cầu trình bày đề tài
2. Phân tích cách mở bà
- Đoán định đề tài:
+ MB1: quyền tự do, độc lập của dân tộc Việt Nam
+ MB2: Nét đặc sắc của tư tưởng, nghệ thuật bài thơ
Tống biệt hành của Thâm Tâm.
+ MB3: Những khám phá độc đáo, sâu sắc của
Nam Cao về đề tài người nông dân trong tác phẩm Chí
Phèo.
- Cả 3 mở bài đều theo cách gián tiếp, dẫn đắt tự
nhiên, tạo được ấn tợng, hấp dẫn sự chú ý của người

Từ hai bài tập trên, em hãy cho
biết phần mở bài cần đáp ứng
yêu cầu gì trong quá trình tạo lập
văn bản?


GV tổ chức cho HS tìm hiểu
các kết bài (SGK) cho đề bài:
Suy nghĩ của anh (chị) về nhân
vật ông lái đò trong tuỳ bút Ngời
lái đò sông Đà (Nguyễn Tuân)

GV lần lượt cho HS phân tích
các kết bài (SGK)

HS đọc kĩ, thảo luận nhóm, cử
đại diện trình bày.


đọc hướng tới đề tài.

3. Yêu cầu phần mở bài
- Thông báo chính xác, ngắn gọn về đề tài
- Hướng người đọc (người nghe) vào đề tài một cách
tự nhiên, gợi sự hứng thú với vấn đề được trình bày
trong văn bản.

II. VIẾT PHẦN KẾT BÀI
1. Tìm hiểu các kết bài
- Đề tài: Suy nghĩ của anh (chị) về nhân vật ông lái đò

trong tuỳ bút Ngời lái đò sông Đà (Nguyễn Tuân)
- Cách kết bài 2 phù hợp hơn với yêu cầu trình bày đề
tài: Đánh giá khái quát về ý nghĩa của hình tượng
nhân vật ông lái đò, đồng thời gợi suy nghĩ, liên tưởng
sâu sắc cho người đọc.
2. Phân tích các kết bài
- Kết bài 1: Tuyên bố độc lập và khẳng định quyết tâm
của toàn dân tộc Việt Nam đem tinh thần, lực lợng,
tính mạng và của cải để giữ vững độc lập.


Từ hai bài tập trên em hãy cho
biết phần kết bài cần đáp ứng
yêu cầu gì trong quá trình tạo lập
văn bản?


Bài tập 1: Củng cố kiến thức
mở bài, định hướng kĩ năng vận
dụng các kiểu mở bài khác nhau
HS đọc bài tập và thực hiện yêu
cầu theo SGK







- Kết bài 2: ấn tượng đẹp đẽ, không bao giờ phai nhoà

về hình ảnh một phố huyện nghèo trong câu chuyện
Hai đức trẻ của Thạch Lam.
- Cả hai kết bài đều tác động mạnh mẽ đến nhận thức
và tình cảm của người đọc
3. Yêu cầu của phần kết bài
- Thông báo về sự kết thúc của việc trình bày đề tài,
nêu đánh giá khái quát của người viết về những khía
cạnh nổi bật nhất của vấn đề.
- Gợi liên tưởng rộng hơn, sâu sắc hơn.
III. LUYỆN TẬP
Bài tập 1:
- MB 1: người viết giới thiệu trực tiếp vấn đề cần trình
bày: ngắn gọn, khái quát.
=> Nhấn mạnh được phạm vi của vấn đề, nêu bật
được luận điểm quan trọng nhất cần trình bày.
- MB 2: người viết giới thiệu nội dung bàn luận bằng
cách gợi mở đến những vấn đề liên quan đến nội dung
chính qua một số luận cứ và luận chứng, được tổ chức
theo trình tự logic chặt chẽ: từ phạm vi rộng hơn đến




Bài tập 2: Củng cố những lỗi
thường gặp khi viết mở bài và
kết bài.

HS đọc bài tập và thực hiện
yêu cầu theo SGK

GV khắc sâu một số vấn đề:
vấn đề chủ yếu.
=> Giới thiệu được vấn đề một cách tự nhiên, sinh
động, tạo hứng thú cho người tiếp nhận.
Lưu ý: Chọn cách mở bài này phải chọn được những
luận cứ, luận chứng có giá trị, liên quan đến bản chất
của vấn đề, tránh lan man mơ hồ…
Bài tập 2:
- Mở bài trình bày quá kĩ những thông tin về tác giả
tác phẩm ( thông tin thừa, không liên quan đến bản
chất của vấn đề: nhân vật Mị)
Phần giới thiệu vấn đề chính chưa có tính kháI quát
(sa vào việc tóm tắt luận điểm mà không nhấn mạnh
bản chất vấn đề)
- Kết bài tiếp tục tóm tắt vấn đề đã trình bày, không
nêu được nhận định về ý nghĩa của vấn đề, trùng lặp
với mở bài.
IV.CỦNG CỐ DẶN DÒ
- Cách viết mở bài, kết bài
- Chọn các cách viết mở bài, kết bài phù hợp