Nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Đức Phú, Tánh Linh- Thực trạng và giải pháp.
MỞ ĐẦU
Xuất phát từ nhu cầu phát triển nhân cách của con người mới xã hội chủ
nghĩa; nhân cách con người là do nhiều yếu tố tạo nên nhưng giáo dục đào tạo là
yếu tố quan trọng giữ vai trò quyết định trong sự phát triển trí tuệ và nhân cách
con người. Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta rất cần thiết có
những con người mới xã hội chủ nghĩa do đó phải chăm lo đến việc phát triển
giáo dục đào tạo. Mà con người vừa là mục tiêu vừa là động lực của sự phát
triển kinh tế- xã hội. Giáo dục- đào tạo là sự nghiệp trồng người, theo tinh thần
đó Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X xác định: “Xuất phát từ nhận
thức chăm lo cho con người, cho cộng đồng xã hội là trách nhiệm của toàn xã
hội, của mỗi đơn vị, của từng gia đình”. Trong công cuộc đổi mới đất nước,
cùng với sự phát triển của xã hội, Đảng đã xác định giáo dục- đào tạo là quốc
sách hàng đầu nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Phát
triển giáo dục được quan tâm ở mọi cấp học, bậc học và nâng cao chất lượng
giáo dục là một chủ trương lớn được thực hiện trong phạm vi cả nước. Chất
lượng giáo dục được nâng cao góp phần cải thiện nền giáo dục nước nhà, xây
dựng một xã hội tiến bộ và phát triển.
Trong thời gian qua, cùng với các địa phương trong tỉnh, xã Đức Phú đã có
nhiều nổ lực trong việc phát triển giáo dục, tỉ lệ học sinh có học lực khá, giỏi
năm sau cao hơn năm trước, quy mô giáo dục được mở rộng, cơ sở vật chất
trường lớp ngày càng khang trang hơn, chất lượng giáo dục có nhiều chuyển
biến tích cực. Tuy nhiên, so với yêu cầu mục tiêu thì sự nghiệp giáo dục tại địa
phương còn phải phấn đấu nhiều hơn nữa, đòi hỏi sự cộng đồng trách nhiệm
giữa ngành giáo dục với các ban, ngành, đoàn thể, phải làm cho người dân thấy
được nhu cầu cần thiết của việc học và nâng cao chất lượng giáo dục, đặc biệt là
bậc THCS. Với ý nghĩa đó, để góp phần trách nhiệm nâng cao chất lượng giáo
dục ở trường trong thời gian tới nên tôi chọn đề tài “Nâng cao chất lượng giáo
dục ở trường THCS Đức Phú, xã Đức Phú, Huyện Tánh Linh- Thực trạng và
giải pháp”. Mục đích nghiên cứu đề tài này nhằm đánh giá đúng thực trạng,
nguyên nhân của thực trạng, trên cơ sở đó xác định phương hướng, đề xuất một
số giải pháp chủ yếu có tính khả thi để thực hiện tốt hơn công tác nâng cao chất
lượng giáo dục đáp ứng sự phát triển kinh tế- xã hội và yêu cầu nguồn nhân lực
ở địa phương.
Vì thời gian nghiên cứu có hạn, trong đề tài này tôi chỉ nghiên cứu chất
lượng giáo dục ở trường THCS Đức Phú, xã Đức Phú trong năm học 2007- 2008
và năm học 2008- 2009. Dưới góc độ khoa học văn hóa xã hội, tiểu luận vận
dụng phương pháp phân tích, tổng hợp, điều tra khảo sát để tìm ra nguyên nhân.
Trên cơ sở đó tìm ra những mặt được, những mặt tồn tại và đề ra giải pháp để
nâng cao chất lượng giáo dục của trường trong thời gian tới. Do kinh nghiệm
thực tiễn về chuyên ngành và khuôn khổ thời gian có hạn nên tiểu luận không
tránh khỏi những hạn chế, kính mong quý Thầy, Cô giáo và Ban giám khảo tận
tình giúp đỡ, bổ sung những thiếu sót để giúp đỡ cho tôi hoàn thành tốt bài viết
tiểu luận này.
Hướng dẫn: Thầy Nguyễn Đức Minh -Trang 1- Thực hiện: Phạm Văn Thắng
Nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Đức Phú, Tánh Linh- Thực trạng và giải pháp.
Phần thứ nhất
CƠ SỞ LÝ LUẬN
1.1. Một số khái niệm
1.1.1. Khái niệm giáo dục
Giáo dục là sự tác động đến nhân cách con người bằng các tri thức khoa
học làm cho nhân cách ấy biến đổi, phát triển theo yêu cầu của xã hội.
Giáo dục là hoạt động có mục đích, có tổ chức nhằm nâng cao sức mạnh
thể chất và tinh thần của con người; giáo dục bao hàm cả giáo dưỡng, dạy học
và tất cả những yếu tố tạo nên những nét tính cách và phẩm chất của con người.
Sự nghiệp giáo dục mới phải tiếp thu truyền thống giáo dục của dân tộc, chọn
lọc những thành tựu tiên tiến của nền giáo dục và đào tạo trên thế giới, có chính
sách khuyến khích các ngành mũi nhọn then chốt để sáng tạo và tiếp nhận những
thành tựu khoa học kỹ thuật tiên tiến vào sự phát triển của xã hội. Đất nước có
phát triển hay không, mạnh hay yếu phần lớn phụ thuộc vào chất lượng sự
nghiệp giáo dục.
1.1.2. Khái niệm giáo dục trung học cơ sở
Giáo dục trung học cơ sở nhằm giúp học sinh củng cố và phát triển những
kết quả của giáo dục tiểu học; có học vấn phổ thông ở trình độ cơ sở và những
hiểu biết ban đầu về kỹ thuật và hướng nghiệp để tiếp tục học trung học phổ
thông, trung cấp, học nghề hoặc đi vào cuộc sống lao động. Bởi đây là bậc học
mang tính bản lề kiến thức, nhận thức cho học sinh sau này để các em học lên
Trung học phổ thông và các trường chuyên nghiệp. Theo luật giáo dục năm
2005, giáo dục trung học cơ sở được thực hiện trong bốn năm học, từ lớp sáu
đến lớp chín. Học sinh vào học lớp sáu phải hoàn thành chương trình tiểu học,
có độ tuổi là mười một tuổi.
1.1.3. Khái niệm chất lượng giáo dục
Chất lượng giáo dục là khả năng và trình độ thực hiện mục tiêu giáo dục
đáp ứng ngày càng cao nhu cầu của người học và sự phát triển toàn diện xã hội.
Hướng dẫn: Thầy Nguyễn Đức Minh -Trang 2- Thực hiện: Phạm Văn Thắng
Nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Đức Phú, Tánh Linh- Thực trạng và giải pháp.
1.1.4. Khái niệm chất lượng giáo dục trung học cơ sở
Chất lượng giáo dục trung học cơ sở là sự đáp ứng các yêu cầu về mục tiêu
giáo dục trung học giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể
chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản phát triển năng lực cá nhân, tính năng
động, sáng tạo, hình thành nhân cách con người.
1.2. Sự cần thiết phải nâng cao chất lượng giáo dục
1.2.1. Xuất phát từ vị trí, mục tiêu chất lượng giáo dục
Hiện nay, cuộc cách mạng khoa học công nghệ phát triển ngày càng nhanh.
Kinh tế tri thức có vai trò ngày càng nổi bật trong quá trình phát triển lực lượng
sản xuất. Trong bối cảnh đó, giáo dục đã trở thành nhân tố quyết định đối với sự
phát triển kinh tế xã hội. Các nước trên thế giới kể cả những nước đang phát
triển đều coi giáo dục là nhân tố hàng đầu quyết định sự phát triển nhanh và bền
vững của mỗi quốc gia.
Đại hội IX của Đảng Cộng sản Việt nam đã khẳng định mục tiêu tổng quát
của chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2001 – 2010 là: “Đưa đất nước ta ra
khỏi tình trạng kém phát triển, nâng cao rõ rệt đời sống vật chất, văn hóa, tinh
thần của nhân dân, tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành một
nước công nghiệp theo hướng hiện đại hóa”
”1”
. “con đường công nghiệp hóa -
hiện đại hóa của đất nước ta cần và có thể rút ngắn thời gian so với các nước đi
trước, vừa có những bước tuần tự, vừa có những bước nhảy vọt…”. Để đạt được
các mục tiêu nêu trên, giáo dục và khoa học công nghệ có vai trò quyết định,
nhu cầu phát triển giáo dục là rất bức thiết.
Trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2001 – 2010 của Đảng ta tại
Đại hội IX đã chỉ rõ những quan điểm chỉ đạo phát triển giáo dục nước ta. Đó là:
Giáo dục là quốc sách hàng đầu. Phát triển giáo dục là nền tảng, nguồn nhân lực
chất lượng cao là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công
nghiệp hóa, hiện đại hóa, là yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh
tế nhanh và bền vững. Chiến lược phát triển giáo dục năm 2001 – 2010 xác định
mục tiêu, giải pháp và các bước đi theo phương châm đa dạng hóa, chuẩn hóa,
“1”: Đảng Cộng Sản Việt Nam: Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb CTQG, H.2001, tr. 112
Hướng dẫn: Thầy Nguyễn Đức Minh -Trang 3- Thực hiện: Phạm Văn Thắng
Nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Đức Phú, Tánh Linh- Thực trạng và giải pháp.
hiện đại hóa, xã hội hóa, xây dưng một nền giáo dục có tính thực tiễn và hiệu
quả, tạo bước chuyển mạnh mẽ về chất lượng, đưa nền giáo dục nước ta sớm
tiến kịp các nước phát triển trong khu vực, nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và
bồi dưỡng nhân tài, vì tương lai của đất nước và vì tương lai của thế hệ trẻ.
1.2.2. Xuất phát từ thực trạng chất lượng giáo dục trung học cơ sở
Trong những năm qua, chất lượng giáo dục trung học cơ sở đã được nâng
lên đáng kể; trình độ hiểu biết, năng lực tiếp cận tri thức mới của một bộ phận
học sinh được nâng cao; công bằng xã hội giáo dục cơ sở cơ bản được đảm bảo,
giáo dục ở các vùng dân tộc thiểu số có những chuyển biến tích cực, chất lượng
giáo dục học sinh THCS có chuyển biến đáng kể, tỷ lệ học sinh khá, giỏi ngày
càng cao, đa số đủ điều kiện xét công nhận tốt nghiệp THCS và tỉ lệ đỗ cũng khá
cao; hạnh kiểm của học sinh cũng từng bước được nâng lên, sự duy trì sĩ số học
sinh luôn được giữ vững.
Công tác xã hội hóa giáo dục đã đem lại hiệu quả bước đầu, các lực lượng
xã hội tham gia ngày càng tích cực vào việc chống học sinh bỏ học giữa chừng.
Nhà nước đã có chính sách đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị
phục vụ cho việc đổi mới dạy và học; tỷ trọng kinh phí đầu tư cho giáo dục ngày
càng tăng.
Ngành giáo dục đã có một số đổi mới về mục tiêu giáo dục, đa dạng hóa
các loại hình giáo dục; áp dụng công nghệ thông tin vào bài giảng…
Tuy nhiên ở một số không ít gia đình, chỉ lo quan tâm đến lợi ích kinh tế
trước mắt mà thiếu sự quan tâm đến việc học của con em mình; việc vui chơi
giải trí của một số học sinh không lành mạnh, thiếu bổ ích (game, chat, bida, ).
Nhiều giáo viên chưa vững tự tin với đổi mới phương pháp dạy học hiện
nay (ngại đổi mới). Sự vận dụng công nghệ thông tin vào dạy học còn nhiều hạn
chế (giáo án vi tính, giáo án điện tử…). Chất lượng giáo dục chưa đồng đều giữa
các vùng; trình độ học sinh mất căn bản, ngồi nhầm lớp còn nhiều.
Nội dung chương trình chậm đổi mới; phương pháp giáo dục chưa phát huy
tính năng động, sáng tạo của học sinh; giáo dục đạo đức, thẩm mỹ, sức khỏe
Hướng dẫn: Thầy Nguyễn Đức Minh -Trang 4- Thực hiện: Phạm Văn Thắng
Nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Đức Phú, Tánh Linh- Thực trạng và giải pháp.
trong nhà trường còn nặng về hình thức, một số nơi chưa có điều kiện để thực
hiện một cách đồng bộ.
Cơ sở vật chất của nhà trường còn thiếu thốn, trang thiết bị phục vụ dạy học
còn nghèo nàn, hư hỏng, nhiều thiết bị sử dụng không hiệu quả.
Chất lượng giáo dục còn bộc lộ nhiều bất cập, còn tồn tại hiện tượng tiêu
cực làm cho xã hội lo ngại, đòi hỏi phải nhanh chóng khắc phục.
Với thực trạng trên, việc nâng cao chất lượng giáo dục trung học cơ sở càng
trở nên cấp bách và cần thiết.
1.3. Quan điểm, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát
triển giáo dục và nâng cao chất lượng giáo dục
1.3.1. Quan điểm của Đảng
Giáo dục và đào tạo là một vấn đề hết sức quan trọng trong đời sống chính
trị của mỗi nước, là biểu hiện trình độ phát triển của mỗi nước. Vì vậy, ngay từ
khi giành được chính quyền, Hồ Chí Minh đã chỉ rõ “Một dân tộc dốt là một dân
tộc yếu”
“1”
.
Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII,IX và X của Đảng Cộng
Sản Việt Nam đã đề ra quan điểm, phương hướng nhiệm vụ phát triển giáo dục,
nội dung bao gồm:
1.3.1.1. Giáo dục là quốc sách hàng đầu. Phát triển giáo dục là nền tảng, nguồn
nhân lực chất lượng cao là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự
nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, là yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng
trưởng kinh tế nhanh và bền vững.
1.3.1.2. Xây dựng nền giáo dục có tính nhân dân, dân tộc, khoa học, hiện đại
theo định hướng xã hội chủ nghĩa, lấy chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ
Chí Minh làm nền tảng. Thực hiện công bằng xã hội trong giáo dục, tạo cơ hội
bình đẳng để ai cũng được học hành. Nhà nước và xã hội có cơ chế, chính sách
giúp đỡ người nghèo học tập, khuyến khích những người học giỏi phát triển tài
năng. Bên cạnh đó giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo
đức, tri thức, sức khoẻ và thẩm mỹ, phát triển được năng lực cá nhân, đào tạo
Hướng dẫn: Thầy Nguyễn Đức Minh -Trang 5- Thực hiện: Phạm Văn Thắng
“1”: Hồ Chí Minh toàn tập, Nxb CTQG, H.2006, tr. 125.
Nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Đức Phú, Tánh Linh- Thực trạng và giải pháp.
những người lao động có kỹ năng nghề nghiệp, năng động, sáng tạo, trung thành
với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có ý chí vươn lên lập thân, lập
nghiệp, có ý thức công dân, góp phần làm cho dân giàu nước mạnh, xã hội công
bằng, dân chủ,văn minh, phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
1.3.1.3. Phát triển giáo dục phải gắn với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, tiến
bộ khoa học - công nghệ, củng cồ quốc phòng, an ninh, đảm bảo sự hợp lý về cơ
cấu trình độ, cơ cấu ngành nghề, cơ cấu vùng miền; mở rộng quy mô trên cơ sở
đảm bảo chất lượng và hiệu quả; kết hợp giữa đào tạo và sử dụng. Thực hiện
nguyên lý học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, lý luận
gắn liền với thực tiễn, giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo
dục xã hội.
1.3.1.4. Giáo dục là sự nghiệp của toàn Đảng, Nhà nước và của toàn dân. Xây
dựng xã hội học tập, tạo điều kiện cho mọi người, mọi lứa tuổi, mọi trình độ
được học thường xuyên, học suốt đời. Nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong phát
triển sự nghiệp giáo dục. Đẩy mạnh xã hội hoá; khuyến khích, huy động và tạo
điều kiện để toàn xã hội tham gia phát triển giáo dục.
1.3.1.5. Giáo dục đào tạo cùng với khoa học công nghệ là quốc sách hàng đầu.
Là động lực và điều kiện để thực hiện những mục tiêu kinh tế xã hội. Là chìa
khóa để mở cửa để mở cửa tiến vào tương lai. Là một trong những động lực
quan trọng để thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, là
điều kiện để phát huy nguồn lực con người, yếu tố cơ bản để phát triển xã hội,
tăng Trưởng kinh tế nhanh và bền vững. Phải có đầu tư cho giáo dục đào tạo là
đầu tư phát triển, phải tạo điều kiện cho giáo dục đi trước để phục vụ đắc lực
cho sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội.
1.3.1.6. Nâng cao chất lượng nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục. Đẩy mạnh
công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của toàn xã hội về vai trò, trách
nhiệm của nhà giáo và nhiệm vụ xây dựng đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo
dục có chất lượng cao, giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ, trong sáng về đạo đức,
Hướng dẫn: Thầy Nguyễn Đức Minh -Trang 6- Thực hiện: Phạm Văn Thắng
Nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Đức Phú, Tánh Linh- Thực trạng và giải pháp.
tận tuỵ với nghề nghiệp, làm trụ cột thực hiện các mục tiêu nâng cao dân trí, đào
tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài.
1.3.1.7. Thực hiện công bằng xã hội trong giáo dục. Có chính sách hỗ trợ học
sinh, sinh viên thuộc các gia đình nghèo và các đối tượng chính sách xã hội. Ưu
tiên phát triển giáo dục ở vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số.
1.3.2. Chính sách, pháp luật của Nhà nước
Luật giáo dục năm 2005 và chiến lược phát triển giáo dục năm 2001-
2010 của Chính phủ, các văn bản của Bộ, Ngành đã hướng dẫn, chỉ đạo thực
hiện trong công tác giáo dục đó là:
“Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, thực hiện giảm tải, có cơ cấu
chương trình hợp lý vừa đảm bảo được chuẩn kiến thức phổ thông, cơ bản, vừa
tạo điều kiện để phát triển năng lực của mỗi học sinh;
Chú trọng trang bị và nâng cao kiến thức tin học, ngoại ngữ cho học sinh,
dạy ngoại ngữ trên diện rộng từ lớp 6;
Đổi mới và hiện đại hóa phương pháp giáo dục. Chuyển từ việc truyền đạt
tri thức thụ động, thầy giảng trò ghi sang hướng dẫn người học chủ động tư duy
trong quá trình tiếp cận tri thức; tăng cường tính chủ động, tự chủ của học sinh
trong quá trình học tập. Phát triển đội ngũ nhà giáo đảm bảo đủ về số lượng, hợp
lý về cơ cấu và chuẩn về chất lượng đáp ứng nhu cầu vừa tăng quy mô vừa nâng
cao chất lượng và hiệu quả giáo dục.
Khuyến khích huy động, tạo điều kiện để toàn xã hội tham gia phát triển
giáo dục, chuẩn hóa và hiện đại hóa trường sở, trang thiết bị giảng dạy.”
“1”
1.4. Mục tiêu, tiêu chuẩn chất lượng giáo dục
1.4.1. Mục tiêu chung
Theo luật giáo dục năm 2005, mục tiêu giáo dục được xác định: “Đào tạo
con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, có tri thức, sức khoẻ, thẫm
mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội
hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp
ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc”.
“2”
Hướng dẫn: Thầy Nguyễn Đức Minh -Trang 7- Thực hiện: Phạm Văn Thắng
“1”: Chính phủ: QĐ số 201/2001/QĐ - TTg Quyết định của Thủ tướng Chính phủ ngày 28/12/2001 về việc phê duyệt “Chiến lược phát triển
giáo dục 2001 - 2010”.
“2”: Đảng Cộng Sản Việt Nam: Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb CTQG, H.2006, tr. 94- 95.
Nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Đức Phú, Tánh Linh- Thực trạng và giải pháp.
1.4.2. Mục tiêu giáo dục trung học cơ sở
Trong chiến lược phát triển giáo dục từ năm 2001- 2010 nêu rõ: Để đáp
ứng yêu cầu về con người và nguồn nhân lực là nhân tố quyết định sự phát triển
đất nước trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá, cần tạo sự chuyển biến cơ
bản và toàn diện về giáo dục. Vì vậy, mục tiêu của chiến lược phát triển giáo
dục trung học cơ sở 2001- 2010 là:
Cung cấp cho học sinh học vấn phổ thông cơ sở và những hiểu biết ban đầu
về kỹ thuật và hướng nghiệp để thực hiện phân luồng sau trung học cơ sở, tạo
điều kiện để học sinh tiếp tục học tập hoặc đi vào cuộc sống lao động. Đạt chuẩn
phổ cập trung học cơ sở ở các thành phố, đô thị, vùng kinh tế phát triển vào năm
2005, trong cả nước 2010. Tăng tỷ lệ học sinh trung học cơ sở trong độ tuổi từ
74% năm 2000 lên 80% vào năm 2005 và 90% vào năm 2010.
1.4.3. Tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục trung học cơ sở
Tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục trường trung học cơ sở là yêu cầu
và điều kiện mà nhà trường phải đáp ứng để được công nhận đạt tiêu chuẩn chất
lượng giáo dục. Tiêu chuẩn bao gồm :
*Tiêu chuẩn 1: Tổ chức quản lý nhà trường, cán bộ quản lý, giáo viên,
nhân viên.
Có cơ cấu tổ chức bộ máy theo quy định của điều lệ trường trung học, có
quy mô trường, lớp, điểm trường thích hợp.
Có đội ngũ cán bộ quản lý đủ về số lượng, đạt tiêu chuẩn về phẩm
chất và trình độ đào tạo, bảo đảm thực hiện chương trình giáo dục. Có đội ngũ
nhân viên đủ về số lượng và đáp ứng yêu cầu về chất lượng, được đào tạo bồi
dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và đáp ứng các yêu cầu công
việc được phân công.
Cụ thể:
Hiệu trưởng: có trình độ cao đẳng sư phạm trở lên, có ít nhất là 5 năm
công tác liên tục trong giáo dục THCS, đã hoàn thành chương trình bồi dưỡng
cán bộ quản lí, có uy tín về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, chuyên môn,
Hướng dẫn: Thầy Nguyễn Đức Minh -Trang 8- Thực hiện: Phạm Văn Thắng
Nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Đức Phú, Tánh Linh- Thực trạng và giải pháp.
nghiệp vụ; có năng lực tổ chức, quản lí nhà trường và có sức khỏe, được tập thể
giáo viên và nhân viên tín nhiệm.
Phó Hiệu trưởng: Có trình độ cao đẳng sư phạm trở lên, có ít nhất 5 năm
công tác liên tục trong giáo dục THCS, có uy tín về phẩm chất chính trị, đạo đức
lối sống, chuyên môn, nghiệp vụ, có năng lực quản lí nhà trường và có sức khỏe.
Cùng với Hiệu trưởng chịu trách nhiệm trước cấp trên về phần việc được giao.
Giáo viên: Phải đạt chuẩn trình độ chuyên môn cao đẳng sư phạm trở lên,
có phẩm chất đạo đức, có sức khoẻ và có kĩ năng sư phạm.
Nhân viên: Có đội ngũ nhân viên đủ về số lượng và đáp ứng yêu cầu về
chất lượng, được đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ
và đáp ứng yêu cầu các công việc được phân công.
* Tiêu chuẩn 2: Chương trình và các hoạt động giáo dục
Thực hiện đầy đủ chương trình giáo dục, có kế hoạch thực hiện nhiệm vụ
năm học theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Nhà trường phối hợp với các tổ chức, cá nhân tham gia giáo dục ngoài nhà
trường thực hiện các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, có kế hoạch và biện
pháp cải tiến các hoạt động dạy và học để nâng cao chất lượng giáo dục.
* Tiêu chuẩn 3 : Kết quả giáo dục
Học sinh được kiểm tra, đánh giá về kiến thức, thể lực và xếp loại theo
quy chế đánh giá xếp loại học sinh THCS do Bộ Giáo dục và Đào tạo qui định.
* Tiêu chuẩn 4 : Tài chính và cơ sở vật chất
Việc quản lý thu, chi trong và ngoài ngân sách nhà nước phải tuân thủ
theo các quy định của pháp luật; sử dụng kinh phí hợp lý, hiệu quả và huy động
được các nguồn kinh phí cho các hoạt động giáo dục.
Hướng dẫn: Thầy Nguyễn Đức Minh -Trang 9- Thực hiện: Phạm Văn Thắng
Nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Đức Phú, Tánh Linh- Thực trạng và giải pháp.
Có cơ sở vật chất và tài chính đảm bảo đáp ứng yêu cầu hoạt động giáo
dục, có biện pháp cụ thể về tăng cường cơ sở vật chất, phương tiện, thiết bị giáo
dục.
* Tiêu chuẩn 5 : Nhà trường, gia đình và xã hội
Quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội nhằm thống nhất quan điểm,
nội dung, phương pháp giáo dục giữa nhà trường, gia đình và xã hội.
Huy động mọi lực lượng của cộng đồng chăm lo cho sự nghiệp giáo dục,
xây dựng phong trào học tập và môi trường giáo dục lành mạnh, góp phần xây
dựng cơ sở vật chất nhà trường.
Hướng dẫn: Thầy Nguyễn Đức Minh -Trang 10- Thực hiện: Phạm Văn Thắng
Nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Đức Phú, Tánh Linh- Thực trạng và giải pháp.
Phần thứ hai
THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC Ở TRƯỜNG THCS
ĐỨC PHÚ, HUYỆN TÁNH LINH
2.1. Đặc điểm tình hình của địa phương và của trường THCS Đức Phú.
2.1.1. Vị trí địa lý
Là một xã miền núi, được thành lập vào tháng 7 năm 1981 có tổng diện tích
tự nhiên là 3.820 ha, nằm trải dài theo trục lộ 717 trên 15 km, cách trung tâm
huyện Tánh Linh khoảng 30 km, cách Thành phố Phan Thiết khoảng 130 km.
- Phía Đông giáp xã Nghị Đức.
- Phía Tây giáp xã Đoàn Kết Lâm Đồng.
- Phía Bắc giáp xã Me Pu huyện Đức Linh.
- Phía Nam giáp xã Đạp Loa Tỉnh Lâm Đồng.
Xã chủ yếu sản xuất nông nghiệp, cây công nghiệp nên tình hình phát triển
tiểu thủ công nghiệp chậm, hoạt động ngành nghề như xay xát lương thực, sấy
khô hàng nông sản, nghề mộc, rèn, nhìn chung còn nhỏ lẻ phát triển chưa có hệ
thống.
2.1.2. Tình hình văn hoá - xã hội
Toàn xã có 5 thôn với 1.485 hộ và 7.626 nhân khẩu. Dân cư đa dạng nhiều
tỉnh thành gộp lại. có 55 hộ đồng bào dân tộc K'ho với gần 300 khẩu, sản xuất
chủ yếu là nông nghiệp, dịch vụ chưa phát triển.
Có trục lộ 717 chạy dài trên 15 km đã được nhựa hoá rất thuận tiện trong
việc giao lưu với bên ngoài về phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội, an ninh quốc
phòng.
Tôn giáo: có 3 tôn giáo: Phật giáo, Thiên chúa giáo, Tin lành (gồm có 1
chùa và 1 nhà thờ).
Dân cư của xã là tập hợp nhiều địa phương trong nước, được Đảng và Nhà
nước ta cho đi xây dựng vùng kinh tế mới (Quảng Bình, Quảng Trị, Huế, Phan
Thiết, Phú Quý…).
Hướng dẫn: Thầy Nguyễn Đức Minh -Trang 11- Thực hiện: Phạm Văn Thắng
Nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Đức Phú, Tánh Linh- Thực trạng và giải pháp.
Trên lĩnh vực văn hóa, xã hội có nhiều tiến bộ. Các hoạt động thể dục, thể
thao và văn hóa văn nghệ được phát triển mạnh.
Xã có 01 trường THCS (khoảng trên 570 học sinh), 01 trường trung học
tiểu học (Tà pứa), 02 trường tiểu học và 01 trường Mẫu giáo; 01 trạm y tế và
trung tâm hành chính của xã có nơi làm việc khá khang trang.
Sự quan tâm của cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương dành cho giáo dục,
người nghèo, gia đình chính sách, trẻ khuyết tật và lao động việc làm đáng được
ghi nhận, góp phần làm thay đổi bộ mặt của cuộc sống người dân nơi đây và
nhân dân ngày càng tin tưởng hơn vào sự lãnh đạo của Đảng bộ nơi đây. An
ninh, trật tự nông thôn luôn được giữ vững, tệ nạn xã hội chưa có dấu hiệu gì
đáng quan tâm, công tác chăm sóc sức khoẻ bà mẹ trẻ em cũng được chú trọng.
2.2. Kết quả và nguyên nhân
2.2.1. Kết quả đạt được trong việc nâng cao chất lượng giáo dục THCS ở
trường THCS Đức Phú, huyện Tánh Linh
2.2.1.1. Tổ chức và quản lý nhà trường
- Cơ cấu tổ chức bộ máy: Ban giám hiệu có 02 đồng chí (01 Hiệu trưởng và
01 Phó Hiệu trưởng); trường đã có chi bộ riêng và có 07 đảng viên sinh hoạt; có
04 tổ chuyên môn, hầu hết các tổ chuyên môn đều là tổ ghép; có 03 tổ chức đoàn
thể như: Công đoàn (có 42 đoàn viên), Đoàn thanh niên (có 29 đoàn viên giáo
viên) và Đội thiếu niên 673 em.
- Quy mô trường lớp: Toàn trường có 18 lớp, tỉ lệ có 32,0 HS/ lớp. -
- Ban chỉ đạo điều hành công tác giáo dục của xã gồm 08 thành viên, trong
đó có đại diện các ban ngành, đoàn thể của xã và Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng
trường, đồng chí Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã làm trưởng ban. Trong quá
trình triển khai thực hiện, Ban Chỉ đạo đã tổ chức các cuộc họp giao ban hàng
tháng giữa Ban Chỉ đạo với Ban Giám hiệu nhà trường để kiểm điểm tiến độ
công việc và tháo gỡ những khó khăn khi triển khai thực hiện công tác nâng cao
chất lượng giáo dục THCS của địa phương.
Hướng dẫn: Thầy Nguyễn Đức Minh -Trang 12- Thực hiện: Phạm Văn Thắng
Nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Đức Phú, Tánh Linh- Thực trạng và giải pháp.
Hằng năm, bắt đầu từ đầu học kỳ II, BGH trường THCS Đức Phú đã phối
hợp với các trường tiểu học trên địa bàn của xã thống kê số lượng học sinh tiểu
học, đặc biệt là học sinh lớp 5. Từ đó, lên kế hoạch dạy học cho năm học tới.
Đầu tháng 6 hàng năm, trường theo kế hoạch của ngành, làm công tác tuyển sinh
học sinh vào lớp 6 dưới sự giám sát của thanh tra ngành giáo dục. Sau tuyển
sinh, trường tổ chức kiểm tra chất lượng đầu vào, chất lượng này thường đạt 60-
65% học sinh trung bình trở lên. Tỉ lệ tuyển sinh hàng năm là 100% số học sinh
đã hoàn thành chương trình tiểu học. Năm học 2009-2010 tuyển sinh ít hơn năm
học 2008 – 2009, giảm 49 học sinh (do dân số có chiều hướng giảm trong 5 năm
trở lại đây).
2.2.1.2 Cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên
Hiện nay, tổng số cán bộ, giáo viên và nhân viên của trường là 42 đồng chí,
trong đó:
- Có 01 Hiệu trưởng, 01 Phó Hiệu trưởng đều có trình độ đạt chuẩn và trên
chuẩn, đã có 01 Hiệu trưởng và 01 Phó Hiệu trưởng đã học xong lớp quản lý và
lớp trung cấp chính trị.
- Có 35 giáo viên có trình độ chuyên môn đạt và vượt chuẩn (11 giáo viên
có trình độ cao đẳng và 14 giáo viên có trình độ đại học). Hiện nay có 10 giáo
viên đang theo học đại học từ xa. Tính đến năm học 2008-2009, có 03 giáo viên
giỏi tỉnh, 09 giáo viên giỏi huyện và có 16 giáo viên giỏi trường. Hầu hết các
giáo viên đều có tay nghề vững vàng, chịu khó học hỏi để không ngừng nâng
cao về chuyên môn, nghiệp vụ.
- Có 05 nhân viên có trình độ trung cấp chuyên nghiệp và có 01 bảo vệ có
trình độ lớp 9, tất cả nhân viên cơ bản đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ công tác được
giao.
2.2.1.3. Chương trình và các hoạt động giáo dục.
Trong hai năm học qua, trường THC Đức Phú thực hiện chương trình có 37
tuần thực học (theo quy định của ngành). Nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và
đổi mới phương thức dạy học, trường đã phối hợp tổ chức hội giảng, thao giảng,
Hướng dẫn: Thầy Nguyễn Đức Minh -Trang 13- Thực hiện: Phạm Văn Thắng
Nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Đức Phú, Tánh Linh- Thực trạng và giải pháp.
hội thi giáo viên dạy giỏi cấp trường, dự giờ giáo viên, giúp họ cùng tiến bộ.
Trường đã chú ý lồng ghép các chuyên đề giáo dục như: “An toàn giao thông”,
“Phòng chống ma tuý, mại dâm”, “Vệ sinh môi trường” vào các tiết dạy; chú
trọng các tiết hoạt động ngoài giờ lên lớp và sinh hoạt hướng nghiệp cho học
sinh.
Trường đã từng bước đổi mới nội dung, phương pháp dạy học cũng theo
hướng tích cực để phát huy tính độc lập, sáng tạo cho học sinh. BGH nhà trường
và các tổ chuyên môn tăng cường dự giờ, thăm lớp và góp ý cho tiết dạy.
Hai năm gần đây, trường đã chú trọng đầu tư hơn về trang thiết bị, đồ
dùng dạy học cho các môn khoa học thực hành như Vật lý, Hóa học, Sinh học,
Công nghệ Đặc biệt là thực hiện phong trào đưa ứng dụng công nghệ thông tin
trong trường học, trường đã tổ chức phong trào giáo viên dạy giáo án điện tử.
Đến nay, trên 60% giáo viên biết sử sụng và soạn giáo án điện tử.
2.2.1.4. Kết quả giáo dục
(Xem Phụ lục 1,2,3)
* Về hạnh kiểm:
Năm học 2007-2008: Tốt 41,9%, Khá 43,9%, T.Bình 13.9%, Yếu 0,3%
Năm học 2008-2009: Tốt 46,7%, Khá 37,9%, T.Bình 15,2%, Yếu 0,2%
HKI Năm học 2009-2010: Tốt 46,7%, Khá 41,7%, T.Bình 11,5%, Yếu 0,1%
* Về học lực:
Năm học 2007-2008: Giỏi 9,9%, Khá 32,9%, T.Bình 41,8%, Yếu 14,9%,
Kém 0,4%.
Năm học 2008-2009: Giỏi 11,9%, Khá 33,4%, T.Bình 39,3%, Yếu 14,7%,
Kém 0,6%.
HKI Năm học 2009-2010: Giỏi 9,4%, Khá 26,4%, T.Bình 39,1%, Yếu 23,8%,
Kém 1,2%.
Như vậy, hạnh kiểm của học sinh năm học 2008-2009 bị giảm đi so với
năm 2007-2008, nhưng đã được cải thiện ở KHI năm 2009-2010.
Hướng dẫn: Thầy Nguyễn Đức Minh -Trang 14- Thực hiện: Phạm Văn Thắng
Nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Đức Phú, Tánh Linh- Thực trạng và giải pháp.
Về học lực, học sinh khá giỏi tăng lên. Do tăng cường nâng cao chất lượng
dạy và học, đồng thời nghiêm túc thực hiện “Hai không” trong giáo dục.
Về giáo dục thể chất và các hoạt động ngoài giờ như hoạt động ngoại khóa
về văn hóa, khoa học, giới tính, thể dục thể thao, an toàn giao thông, phòng
chống tệ nạn xã hội, vui chơi giải trí, tham quan du lịch, giáo dục môi trường,
các hoạt động từ thiện, 100% học sinh được đánh giá từ trung bình trở lên.
2.2.1.5. Tài chính và cơ sở vật chất
Trường đã sử dụng kinh phí ngân sách nhà nước cho các hoạt động nhà
trường hợp lý, tiết kiệm và hiệu quả. Ngân sách giáo dục chủ yếu là để nâng cấp
trường lớp, đầu tư cho trang thiết bị dạy học và tổ chức cho các phong trào
ngoại khóa.
Năm học 2008-2009, trường mua thêm 15.000.000 đồng cho trang thiết bị
dạy học mới. Năm 2009-2010, trường tiếp tục mua thêm 58.000.000 đồng cho
việc mua sắm đèn chiếu, máy tính xách tay, máy phô tô coppy, máy chụp hình
kỹ thuật số, … để phục vụ cho việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng
dạy giáo án điện tử và cho các hoạt động khác.
Ngoài ra, trường còn huy động được sự đóng góp hỗ trợ của nhân dân qua
nhiều nguồn, như quỹ hội phụ huynh và hội khuyến học của trường, qua các
doanh nghiệp đóng trên địa bàn; qua hội thi đố vui để học hay hội diễn văn nghệ
của trường …
2.2.1.6. Nhà trường, gia đình và xã hội
Có sự phối hợp hiệu quả giữa giáo viên chủ nhiệm với phụ huynh về tình
hình học tập, rèn luyện của học sinh, giữa nhà trường với Ban đại diện cha mẹ
học sinh của trường, lớp để cùng tìm ra giải pháp nâng cao chất lượng dạy và
học.
Các cấp ủy đảng, chính quyền, các tổ chức đoàn thể, các cá nhân trên địa
bàn xã phối hợp với nhà trường triển khai thực hiện kế hoạch giáo dục, góp phần
cùng nhà trường đạt được mục tiêu giáo dục đề ra.
Hướng dẫn: Thầy Nguyễn Đức Minh -Trang 15- Thực hiện: Phạm Văn Thắng
Nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Đức Phú, Tánh Linh- Thực trạng và giải pháp.
2.2.2. Nguyên nhân đạt được
Thứ nhất, Nhờ có chính sách đúng đắn của Đảng và Nhà nước, sự quan
tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, chính quyền về công tác giáo dục, trong đó
coi trọng nâng cao chất lượng giáo dục THCS ở địa phương.
Thứ hai, Phòng giáo dục và đào tạo luôn có sự lãnh đạo và chỉ đạo thường
xuyên công tác chuyên, môn nghiệp vụ, tạo điều kiện cho toàn trường hoàn
thành tốt nhiệm vụ năm học. Đặc biệt, đầu năm học này, trường được điều động
một Hiệu trưởng mới rất năng động, sáng tạo trong công tác quản lý giáo dục.
Thứ ba, Những năm gần đây, kinh tế địa phương ngày một phát triển, đời
sống nhân dân có phần được cải thiện, điều kiện kinh tế của nhiều hộ gia đình
tăng lên đáng kể, nhận thức về giáo dục trong nhân dân được nâng lên. Vì vậy,
nhân dân địa phương đã quan tâm, đầu tư cho việc học tập của con em mình
ngày càng sâu sắc.
Thứ tư, Với sự tham mưu tích cực, có hiệu quả của ngành giáo dục, cùng
với sự cố gắng dạy dỗ của giáo viên, sự phối hợp giữa các ban ngành, đoàn thể
đã đem lại kết quả khả quan cho công tác nâng cao chất lượng giáo dục THCS
trong những năm qua. Tinh thần trách nhiệm của cán bộ quản lý và giáo viên
ngày càng được xác định bởi họ hiểu rõ mục tiêu của sự nghiệp giáo dục- đào
tạo trong tình hình hiện nay là nhiệm vụ trọng tâm, là quốc sách hàng đầu.
Thứ năm, Sự tổ chức dạy học theo đổi mới phương pháp của các thầy cô
giáo bộ môn đã định hướng cho học sinh chủ động, sáng tạo trong giờ học, khắc
phục được lối học thụ động vốn có trước đây.
Thứ sáu, Áp dụng CNTT vào bài giảng có hiệu quả, giúp học sinh hứng
thú trong giờ học, chủ động sáng tạo, tìm tòi ra kiến thức hiểu sâu bài giảng.
2.3. Tồn tại và nguyên nhân.
Bên cạnh những mặt tốt đã đạt được, chất lượng giáo dục của trường vẫn
còn một số mặt hạn chế sau đây:
2.3.1. Cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên
Hướng dẫn: Thầy Nguyễn Đức Minh -Trang 16- Thực hiện: Phạm Văn Thắng
Nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Đức Phú, Tánh Linh- Thực trạng và giải pháp.
Cán bộ quản lý: vẫn còn 01 cán bộ quản lý chưa qua lớp bồi dưỡng quản lý
nên còn thiếu phương pháp trong giải quyết công việc.
Giáo viên: lực lượng giáo viên vừa thừa lại vừa thiếu, có môn thì giáo viên
quá thừa như: Vật lý, Thể dục, Toán, Sử, Địa nhưng có môn lại quá thiếu như:
Công nghệ, Sinh học.
Nhân viên: Một số nhân viên được đào tạo qua trường lớp nhưng yếu về
năng lực, chưa thật sự nhiệt tình với công việc.
2.3.2. Chương trình và các hoạt động giáo dục
Hai năm trở lại đây, theo chỉ đạo của PGD&ĐT, chương trình dạy học là từ
35 tuần lên 37 tuần thực học, mục đích chính là để giảm tải cho học sinh. Nhưng
thực tế chưa được giảm tải; việc dự giờ, thăm lớp của giáo viên để nâng cao tay
nghề thực hiện chưa nghiêm, chưa đủ chỉ tiêu theo quy định. Ban giám hiệu có
kiểm tra các hoạt động dạy học nhưng chưa thường xuyên, chưa tăng cường
công tác kiểm tra đột xuất; các hoạt động hỗ trợ giáo dục như: hoạt động ngoài
giờ lên lớp hay dạy hướng nghiệp- dạy nghề cho học sinh vẫn còn mang tính
hình thức, chưa đầu tư. Một số giáo viên vẫn còn ngại đổi mới phương pháp dạy
nên chất lượng dạy học chưa cao. Học sinh yếu kém còn rất thụ động, ngại phát
biểu trong học tập và tham gia hoạt động trên lớp.
2.3.3. Chất lượng học sinh
*Về hạnh kiểm: Hạnh kiểm học sinh yếu kém có chiều hướng tăng về tính
chất biểu hiện. Do cha mẹ thiếu quan tâm còn khoán trắng cho nhà trường, học
sinh ngày càng hư hỏng, nhiều em chia bè, kéo phái để đánh nhau hoặc chơi
game, bi da suốt đêm không về nhà.
*Về học lực: Năm 2008-2009, học sinh yếu kém tăng do nhà trường
nghiêm túc thực hiện “Hai không” trong giáo dục. Còn có hiện tượng “ngồi
nhầm lớp” từ trường tiểu học đưa lên.
2.3.4. Tài chính và cơ sở vật chất
Mặc dầu có sự đầu tư về kinh phí giáo dục, nhưng kinh phí còn quá hạn
hẹp nên việc tuyên dương, khen thưởng cho giáo viên đi đầu trong phong trào
Hướng dẫn: Thầy Nguyễn Đức Minh -Trang 17- Thực hiện: Phạm Văn Thắng
Nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Đức Phú, Tánh Linh- Thực trạng và giải pháp.
thi đua đổi mới phương pháp dạy học còn hạn chế. Số lượng giáo viên của
trường lại đông nhưng trường chỉ có 2 đèn chiếu nên khó có thể cho nhiều giáo
viên thực hiện giáo án điện tử cùng một lúc, chỉ dừng lại ở dạy thí điểm.
Việc thực hiện xã hội hoá giáo dục ở đây còn nhiều khó khăn, sức đóng
góp xây dựng của dân còn chưa đáng kể trong xây dựng nhà trường.
Nhà trường chưa có sân tập, hố xử lý rác thải, nhà vệ sinh còn thiếu cho
học sinh; bàn, ghế, bảng ở đây chưa đúng với quy cách sử dụng cho học sinh
THCS; trang thiết bị, đồ dùng dạy còn thiếu và chất lượng quá kém.
2.3.5. Nhà trường, gia đình và xã hội
Tuy đã có sự phối hợp giữa nhà trường với phụ huynh học sinh nhưng vẫn
chưa mang lại hiệu quả đáng kể, một số phụ huynh còn có tư tưởng khoán trắng
cho nhà trường việc chăm sóc giáo dục học sinh, không biết con mình học như
thế nào khi ở trường và khi về nhà. Chính quyền địa phương tuy đã có sự quan
tâm, nhưng chưa được chú trọng và gần gũi, các tổ chức đoàn thể ở đây cũng
thực hiện công tác phối hợp với nhà trường nhưng chưa thường xuyên, chỉ có
mỗi đầu năm học rồi lại bỏ ngõ. Việc vận động học sinh nghỉ học trở lại trường
chưa có sự quan tâm sâu sắc của địa phương, nhất là cán bộ thôn, xóm.
2.3.2. Nguyên nhân tồn tại
Sở dĩ còn những hạn chế trong kết quả giáo dục trên là do nhiều nguyên
nhân sau:
Thứ nhất, Các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, chưa chỉ đạo sâu sát,
ban chỉ đạo công tác phát triển giáo dục chưa làm hết vai trò và trách nhiệm của
mình. Nguồn kinh phí huy động đầu tư cho giáo dục còn thấp, công tác xã hội
hóa giáo dục của hội khuyến học của xã chưa cao. Chỉ dừng lại thu tiền của giáo
viên và học sinh mà chưa vận động được từ các doanh nghiệp hay các tổ chức,
cá nhân trong và ngoài địa bàn xã.
Thứ hai, Sự quan tâm của các cấp, các ban ngành trong địa phương chưa
đều, không đồng bộ, một bộ phận nhân dân chưa nhận thức sâu sắc về tầm quan
Hướng dẫn: Thầy Nguyễn Đức Minh -Trang 18- Thực hiện: Phạm Văn Thắng
Nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Đức Phú, Tánh Linh- Thực trạng và giải pháp.
trọng của giáo dục, chỉ lo kinh tế gia đình mà không quan tâm đến việc học tập
của con em mình, còn khoán trắng cho nhà trường.
Thứ ba, Thái độ học tập của bộ phận không ít học sinh chưa cao, chỉ chăm
lo chơi internet, bi da mà bỏ bê việc học.
Thứ tư, Công tác quản lý giáo dục của ngành tuy chặc chẽ, thường xuyên,
nhưng còn chậm trong việc kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện nâng cao chất
lượng giáo dục ở trường.
Thứ năm, Giáo viên còn ngại đổi mới phương pháp dạy học, một số giáo
viên chưa thể hiện rõ vai trò, trách nhiệm của mình trong công tác giảng dạy;
việc thực hiện sử dụng giáo án điện tử chưa được hưởng ứng đầy đủ.
Hướng dẫn: Thầy Nguyễn Đức Minh -Trang 19- Thực hiện: Phạm Văn Thắng
Nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Đức Phú, Tánh Linh- Thực trạng và giải pháp.
Phần thứ ba
PHƯƠNG HƯỚNG GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC
Ở TRƯỜNG THCS ĐỨC PHÚ, HUYỆN TÁNH LINH
3.1. Phương hướng, mục tiêu
3.1.1. Phương hướng
Để nâng cao chất lượng giáo dục trong thời gian tới, trường THCS Đức
Phú cần phải thực hiện:
Rà soát lại đội ngũ giáo viên để có kế hoạch bổ sung và bồi dưỡng về
phương pháp, chuyên môn nghiệp vụ.
Phát triển mạng lưới: Kết hợp với Hội đồng giáo dục xã Đức Phú, Hội cha
mẹ học sinh thực hiện Xã hội hoá giáo dục. Hoàn thiện cơ cấu, tổ chức bộ máy
của trường.
Lãnh đạo quản lý phối hợp, tham mưu với xã để xin đất, tham mưu với Hội
khuyến học xã và Phòng giáo dục hổ trợ, cấp kinh phí xây dựng quỹ trường.
3.1.1. Mục tiêu
Để đạt phương hướng trên, chỉ tiêu năm 2010 phải thực hiện:
Phấn đấu đến năm 2010 hoàn thiện cơ cấu tổ chức bộ máy của nhà trường,
tham mưu quỹ đất để xây dựng thêm sân tập TDTT của trường để đạt trường
chuẩn quốc gia sau này; hạ tỷ lệ học sinh yếu, kém xuống dưới 5%, học sinh bỏ
học dưới 1% hằng năm; nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ lên đạt
chuẩn 100% và vượt chuẩn 50% trở lên; tăng cường mua sắm thêm trang thiết bị
trường học đạt yêu cầu tối thiểu của Bộ giáo dục quy định; tham mưu với hội
khuyến học xã có chính sách hổ trợ cho học sinh nghèo vượt khó học giỏi; huy
động nguồn lực ngoài ngân sách nhà nước phục vụ cho công tác dạy và học của
trường; phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh để chăm sóc giáo dục học
sinh đạt hiệu quả. Đưa CNTT vào trường học, trong mỗi năm học mỗi giáo viên
có ít nhất dạy từ 2 tiết trở lên áp dụng dạy bằng giáo án điện tử. Không ngừng
nâng cao chất lượng giáo dục, rút ngắn khoảng cách sự chênh lệch giữa các
vùng, miền.
Hướng dẫn: Thầy Nguyễn Đức Minh -Trang 20- Thực hiện: Phạm Văn Thắng
Nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Đức Phú, Tánh Linh- Thực trạng và giải pháp.
3.2. Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Đức
Phú, Huyện Tánh Linh
3.2.1. Chất lượng hiệu quả quản lý của dội ngũ cán bộ quản lý giáo dục
Ban giám hiệu phải phân công trách nhiệm cụ thể cho các thành viên:
Hiệu trưởng: Phụ trách chung, duyệt kế hoạch, tổ chức kiểm tra thực hiện
các hiệu phó giúp việc.
Các Hiệu phó: Trên cơ sở phần việc được đãm nhiệm xây dựng kế hoạch,
chương trình và triển khai phân công với các tổ chuyên môn; các đoàn thể; động
viên, đôn đốc và kiểm tra tiến độ công việc.
Hàng tuần, tháng tổ chức giao ban, đánh giá những việc đã làm được,
những việc còn hạn chế để đề ra phương hướng, biện pháp thực hiện. Tổ chức
tốt phong trào thi đua, động viên, khen thưởng những gương “Người tốt, việc
tốt” của Cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh. Kiểm tra hoạt động dự giờ,
tiến độ dự giờ, chỉ tiêu của các tổ chuyên môn. Kiểm tra, giám sát tài sản, tài
chính trong nhà trường.
3.2.2. Tăng cường cơ sở vật chất trường học theo hướng hiện đại hóa
(mở rộng qui mô giáo dục).
Cơ sở vật chất trường là một trong những vấn đề góp phần quyết định chất
lượng giáo dục của nhà trường. Với tình hình cơ sở vật chất hiện đại của trường
chưa đảm bảo yêu cầu tối thiểu của trường lớp vùng khó khăn do Bộ giáo dục và
đào tạo quy định thì giáo viên chưa thể thực hiện tốt nhiệm vụ của mình được.
Chính vì vậy chúng ta cần quan tâm đầu tư kinh phí xây dựng trường học, giáo
viên cũng phát huy được tính tích cực của học sinh trong dạy học. Trước mắt
cần phải đầu tư thêm kinh phí xây dựng thêm bãi tập, sân chơi, giếng nước sạch,
khu vệ sinh, xây thêm phòng học bộ môn. Bảo quản tốt và khai thác tối đa các
thiết bị đã có và tăng cường mua sắm các thiết bị, dụng cụ tối thiểu do Bộ giáo
dục- đào tạo quy định. Ưu tiên mua sắm thiết bị áp dụng giảng dạy CNTT, nối
mạng Internet…Góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của trường.
Hướng dẫn: Thầy Nguyễn Đức Minh -Trang 21- Thực hiện: Phạm Văn Thắng
Nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Đức Phú, Tánh Linh- Thực trạng và giải pháp.
3.2.3. Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
Chất lượng đội ngũ giáo viên sẽ góp phần lớn trong quyết định kết quả giáo
dục học sinh, mỗi giáo viên chúng ta nếu có phẩm chất đạo đức tốt, có trình độ
chuyên môn, có kiến thức về xã hội và có kỹ năng sư phạm thì sẽ có chất lượng
đầu ra cao, các em sẽ rất vững tâm khi bước vào lớp 10 trung học phổ thông.
Tuy đã có 100% giáo viên đạt chuẩn về trình độ chuyên môn, nhưng vẫn còn 1
giáo viên kỹ năng sư phạm còn yếu, kiến thức về xã hội còn thấp, nhận thức
chính trị chưa sâu nên chất lượng giáo dục học sinh của trường ở một số bộ môn
còn thấp. Để khắc phục những vấn đề trên và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo
viên của trường chúng ta cần làm tốt một số vấn đề sau:
Thứ nhất là, cần giáo dục nhận thức đầy đủ hơn đối với giáo viên về chủ
nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh để họ có đủ phẩm chất chính trị, đạo
đức cách mạng, giáo dục các cháu nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa
thực hiện đúng mục tiêu và định hướng của Đảng, Nhà nước ta.
Thứ hai là, giáo viên phải gương mẫu chấp hành tốt chủ trương, chính sách
của Đảng, pháp luật của Nhà nước, nội quy quy chế của trường và kỷ luật trong
lao động.
Thứ ba là, giáo dục, uốn nắn giáo viên về đạo đức lối sống, đạo đức nghề
nghiệp, ý chí vươn lên trong nghề nghiệp, tinh thần đoàn kết giúp đỡ đồng
nghiệp và phục vụ nhân dân. Tăng cường giáo dục ý thức tổ chức kỷ luật, đoàn
kết nội bộ, cộng đồng trách nhiệm, nêu cao vai trò mẫu mực của nhà giáo, thực
hiện lối sống lành mạnh, văn minh, dân chủ, cùng xây dựng khối đoàn kết, nhất
trí để cùng nhau hoàn thành nhiệm.
Thứ tư là, tham mưu cấp trên tăng cường bồi dưỡng thêm về trình độ
chuyên môn và nâng cao trình độ trên chuẩn cho giáo viên và cán bộ quản lý để
có đủ năng lực công tác đáp ứng yêu cầu của xã hội như: kiến thức về giáo dục
học sinh trung học cơ sở, kiến thức, kỹ năng dạy học theo phương pháp mới.
Thực hiện tốt nội dung” Không vi phạm đạo đức nhà giáo”, giáo viên phải
nghiêm túc trong quá trình giảng dạy, tạo ra nề nếp dạy và học theo hướng
Hướng dẫn: Thầy Nguyễn Đức Minh -Trang 22- Thực hiện: Phạm Văn Thắng
Nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Đức Phú, Tánh Linh- Thực trạng và giải pháp.
ngang tầm của một trường chuẩn Quốc gia. Mỗi giáo viên cần nâng cao tự học,
tự bồi dưỡng nâng cao tay nghề, nhất là học thêm tin học, ngoại ngữ. Tích cực
tham gia có chất lượng Hội thi GVDG các cấp.
Thứ năm là, rèn luyện kỹ năng trong lập kế hoạch dạy học (giáo án) đảm
bảo tích hợp; lồng ghép lôgic, kỹ năng tổ chức giờ học đảm bảo học sinh tiếp
thu kiến thức một cách thoải mái, nhẹ nhàng; kỹ năng bao quát học sinh trong
giờ học, quản lý lớp học và xử lý tình huống đảm bảo tính sư phạm. Và một vấn
đề nữa đó là kỹ năng giao tiếp, ứng xử với học sinh, với đồng nghiệp, phụ huynh
và cộng đồng sao cho thể hiện được giao tiếp có văn hoá, mang truyền cảm đối
với phụ huynh và cộng đồng. Nếu chúng ta thực hiện tốt các vấn đề trên thì đội
ngũ giáo viên trường sẽ có đủ phẩm chất “Vừa hồng vừa chuyên”, sẵn sàng hoàn
thành tốt nhiệm vụ được giao góp phần nâng dần chất lượng công tác chăm sóc
giáo dục học sinh của trường trong những năm tiếp theo.
3.2.4. Nâng cao chất lượng, giáo dục học sinh
Để đáp ứng mục tiêu nâng cao kết quả giáo toàn diện của trường đáp ứng
được nhu cầu trong tình hình mới hiện nay cần:
Tǎng cường giáo dục công dân, giáo dục tư tưởng - đạo đức, lòng yêu
nước, chủ nghĩa Mác- Lênin, đưa việc giảng dạy tư tưởng Hồ Chí minh vào nhà
trường. Coi trọng hơn nữa các môn khoa học xã hội, nhất là môn lịch sử, địa lý
và vǎn hoá Việt Nam.
Tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động xã hội, vǎn hoá - thể thao
phù hợp với lứa tuổi và với yêu cầu giáo dục toàn diện.
Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục - đào tạo, khắc phục lối truyền
thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học. Từng bước áp
dụng các phương pháp tiên tiến và phương tiện hiện đại vào quá trình dạy - học,
bảo đảm điều kiện và thời gian tự học, tự nghiên cứu cho học sinh. Phát triển
mạnh phong trào tự học, tự đào tạo thường xuyên và rộng khắp trong toàn dân,
nhất là thanh niên.
Hướng dẫn: Thầy Nguyễn Đức Minh -Trang 23- Thực hiện: Phạm Văn Thắng
Nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Đức Phú, Tánh Linh- Thực trạng và giải pháp.
Triển khai đầy đủ và thực hiện nghiêm túc các hướng dẫn của Ngành trong
việc thực hiện chương trình và SGK mới. Áp dụng từng bước Công nghệ thông
tin vào dạy học như vi tính hoá giáo án, đề kiểm tra, soạn và dạy bằng giáo án
điện tử…
Tiếp tục thực hiện lồng ghép tích hợp trong việc “Giáo dục BVMT” ở các
bộ môn: Ngữ văn, Địa lý, Giáo dục công dân, Công nghệ, Sinh học…
Học sinh toàn trường hưởng ứng tích cực cuộc vận động “Trường học thân
thiện, học sinh tích cực”, phải ngoan ngoãn, lễ phép, thật thà, tuân theo đúng
điều lệ, nội quy nhà trường. Nghiêm túc thực hiện ATGT trong và ngoài nhà
trường. Tuyệt đối thực hiện văn bản 100/SGD-ĐT về việc không đi xe máy,
không lạng lách đánh võng…Biết đoàn kết thương yêu nhau, giúp đỡ nhau cùng
tiến bộ, cùng “ Nói không với tiêu cực trong thi cử …”.Không ỷ lại, chủ quan,
dựa dẫm trong học tập, thi cử.
Giáo dục cho toàn thể học sinh ý thức được truyền thống của nhà trường
trong những năm qua, nhất là các năm học gần đây đạt “trường tiên tiến”, để từ
đó các em tiếp tục phấn đấu hơn nữa, biết thực hiện “ Tiên học lễ, hậu học văn”.
Quán triệt trong nhà trường về việc phối hợp ban ngành, đoàn thể để cùng làm
công tác giáo dục học sinh cá biệt. Hạn chế đến mức thấp nhất số học sinh hạnh
kiểm yếu.
Tiếp tục Đẩy mạnh các hoạt động ngoại khoá để tuyên truyền, giáo dục
học sinh về ATGT, phòng chống ma tuý, HIV-AIDS, phòng chống tội phạm,
giáo dục pháp luật bảo vệ môi trường.
Tăng cường mua sắm thêm thiết bị phục vụ cho việc dạy và học, tham
mưu với các cấp mở rộng thêm diện tích đất để xây dựng sân chơi, bãi tập, tạo
thêm cảnh quan môi trường sư phạm.
3.2.5. Đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục theo hướng chuẩn hóa, hiện
đại hóa.
Nâng cao chất lượng giáo dục trước hết phải đổi mới nội dung, phương
pháp giáo dục theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, tiếp cận với trình độ khoa
Hướng dẫn: Thầy Nguyễn Đức Minh -Trang 24- Thực hiện: Phạm Văn Thắng
Nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Đức Phú, Tánh Linh- Thực trạng và giải pháp.
học tiên tiến, đồng thời thích ứng với nhu cầu nguồn lực kinh tế- xã hội của địa
phương. Trong nội dung giáo dục cần chú ý giáo dục thể chất và bồi dưỡng nhân
cách người học, cần hiện đại hoá trang thiết bị giảng dạy và học tập.
Giáo viên nên chuyển dần phương pháp dạy học cũ sang phương pháp đổi
mới, từ chỗ người thầy là người chủ động, nói nhiều, học sinh lắng nghe ghi
nhận sang phương pháp học sinh chủ động khám phá tìm tòi, đặt câu hỏi; thầy là
người hướng dẫn, đặt những câu hỏi gợi mở để học sinh nói lên những điều
mình biết và từ đó thầy điều chỉnh, sửa sai, uốn nắn những suy luận chưa đúng
của học sinh.
Phát huy phương pháp dạy học “phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo
của học sinh” . Tránh kiểu dạy theo lối “đọc – chép”, “nhìn – chép”, dạy chay,
học tủ, học vẹt.
Cần tăng cường về mua sắm trang thiết bị, đồ dùng dạy học, đồ chơi cho trẻ
để các cháu được học qua chơi, chơi mà học, kích thích trẻ hứng thú tham gia
học tập. Cần tăng cường công tác làm đồ dùng từ những nguyên vật liệu sẵn có
ở địa phương để dạy học sinh nhưng phải đảm bảo thẩm mỹ, khoa học, đáp ứng
được yêu cầu môn học, tiết học mang tính hiệu quả, giáo dục cao.
Áp dụng từng bước Công nghệ thông tin vào dạy học như vi tính hoá giáo
án, đề kiểm tra, soạn và dạy bằng giáo án điện tử…
Thực hiện lồng ghép tích hợp trong việc” Giáo dục BVMT” ở các bộ môn:
Ngữ văn, Địa lý, Giáo dục công dân, Công nghệ, Sinh học…
Đưa giáo dục thể chất thành nề nếp kết hợp với giáo dục giới tính, phong
trào Văn thể mỹ trong nhà trường. Tiếp tục tạo ra tính phong phú của hoạt động
ngoại khoá như: câu lạc bộ Văn học dân gian, trò chơi dân gian, ca hát dân gian,
câu lạc bộ đố vui. Sử dụng thời gian ngoài giờ cho kế hoạch bồi dưỡng học sinh
giỏi các cấp.
3.2.6. Tăng cường phối hợp giáo dục giữa gia đình, nhà trường và xã hội
Bên cạnh việc thực hiện xã hội hoá giáo dục, muốn phát triển giáo dục
trung học cơ sở ở xã nhà cần tăng cường phối hợp giáo dục nhà trường, gia đình
Hướng dẫn: Thầy Nguyễn Đức Minh -Trang 25- Thực hiện: Phạm Văn Thắng