Định Luật rủi ro trong kinh doanh pot

Định Luật rủi ro trong kinh doanh




Khi suy ngẫm sự thành công hay thất bại của một số nhà kinh doanh tên
tuổi, lịch sử thương mại dường như thu hẹp định luật Murphy: "Nếu trong
kinh doanh nghiêm túc có cách làm nguy hiểm, người ta sẽ làm theo cách
đó".
Cho đến nay, chúng ta đều thấy, dường như định luật Murphy chi phối
mọi hoạt động của con người: trong nhiều phương án tối ưu phát triển một
hoạt động nào đó, nếu trong đó có một phương án không tối ưu, khi triển
khai, người điều hành sẽ thực hiện theo phương án đó
Minh chứng định luật Murphy chi phối trong hoạt động kinh doanh ở mọi
nơi, mọi chốn chắc hẳn có nhiều, đối với những doanh nghiệp tên tuổi trên
thế giới, phải kể đến tập đoàn Deawoo. Vào những năm 90 thế kỷ 20, Tập
đoàn Deawoo tiến vào thị trường mới và quyết định gác sang một bên


công nghệ chế tạo ôtô có truyền thống được thị trường thế giới ưa dùng.
Khi chuyển đổi họ gặp rất nhiều khó khăn: mò mẫm công nghệ mới, sản
phẩm truyền thống giảm đáng kể, doanh lợi tụt. Khi gặp khủng hoảng tài
chính toàn cầu (1997), Tập đoàn Deawoo sa sút nghiêm trọng, phải bán lại
công ty, phá sản.
Sự mất ngôi vua trong làng giày thể thao của hãng giày Adidas nổi tiếng
thế giới một thời (1950-1990) cũng do điều hành kinh doanh của hãng
theo "Murphy" đưa đến. Có một thời, Adidas vang dội toàn cầu, Adidas
trở thành tượng trưng cho thành công và đẳng cấp trong các thế vận hội
thể thao quốc tế. Năm 1976, tại Thế vận hội Olympic Montreal, 82,6%

người đoạt cúp vàng trong các môn thi đấu đều mặc trang phục và đi giày
thể thao Adidas! Nhưng chỉ trong mấy năm của thập kỷ 70, ngôi vua giày
đã dâng cho một hậu sinh trên thị trường thể thao nước Mỹ là Công ty
dụng cụ thể thao Nike chỉ vì hãng này đã nhanh chóng đón bắt như cầu
giày vải nhẹ chạy bộ. Trong khi đó hãng Adidas lại cho rằng đó là chuyện
lông bông, không thể tồn tại lâu dài, không thèm để ý tới.
Công ty giày Nike do vận động viên chạy dai sức hạng trung nước Mỹ là
Fel Nakd cùng huấn luyện viên của ông ta là Biel Portman thành lập. Giày
sản xuất ra đặt tên Nike với nghĩa "Thần thắng lợi" trong thần thoại Hy
Lạp. Công ty này đã cải tiến giày thể thao truyền thống phù hợp với mục
đích rèn luyện và càng nhẹ nhàng thoải mái hơn, bán rất chạy. Thành lập
năm 1972, doanh thu năm này đã đạt 2 triệu USD, đến năm 1976 con số


này đã lên tới 16 triệu USD. Từ đó trở đi, doanh thu năm nào cũng gấp đôi
năm trước. Chỉ sau 10 năm, đã nhảy lên hàng đầu thị trường giày thể thao
nước Mỹ, thay thế quán quân Adidas. Đến năm 1982, Nike chiếm hơn
50% thị trường giày thể thao Adidas mới tìm cách đánh trả thì đã muộn.
Những cái đầu của hãng Adidas thừa hiểu rằng, trong thế giới thương
nghiệp không ngừng biến đổi, hoặc là sáng tạo cái mới, hoặc là diệt vong.
Song họ đã bị "Murphy"chi phối nên mất thị trường ngay trên sân nhà!
Định luật Murphy xuất hiện vào năm 1949, có nguồn gốc từ một nghiên
cứu của không quân Mỹ về tác động của các quá trình giảm tốc nhanh đối
với phi công lái máy bay phản lực. Công việc thử nghiệm đã được chuẩn
bị hết sức kỹ càng, cẩn thận tưởng như không có sai sót; nhưng sau thử
nghiệm, E. Murphy không ghi được số liệu nào. Thì ra, một điện cực bị
mắc sai (lắp ngược!). Sai lầm hy hữu này khiến Murphy phải thốt lên:
"Nếu trong nhiều cách có một cách sai - sẽ có người thực hiện cách sai
đó!”. Sau này người ta thu hẹp định luật Murphy: Nếu một bộ phận có thể
lắp ngược, thì nó sẽ bị lắp ngược.

Sự phá sản của tập đoàn lưu thông Nhật Bản Yaoko vào tháng 9 năm
1997 do sai lầm về quy hoạch chiến lược và quản lý kinh doanh cũng thấy
bóng dáng của định luật Murphy. Tính đến thời điểm này, công ty đã
mang nợ tới 161,3 tỷ yên Nhật. Yaoko áp dụng chiến lược phát triển cấp
tiến, muốn mở rộng và chiếm lĩnh thị trường nhanh, như chủ tịch tập đoàn
Yaoko, ông Nigita Kazuo nói: "Có nguy hiểm mới có thu lợi, hiểm nguy


càng lớn thì lợi ích càng lớn". Và họ đã đầu tư kinh doanh không chỉ ở
Nhật, còn mở rộng thị trường ở nước ngoài.
Tập đoàn Yaoko do 4 doanh nghiệp lớn kết thành, có tới 389 chi nhánh ở
16 nước trên thế giới. Họ đã từng làm ăn phát đạt, đã là công ty kiểu Nhật
lớn nhất Hong Kong; đã đầu tư 10 tỷ yên để lập hãng Yaoko đầu tiên ở
Thượng Hải. Với trí tuệ của người chủ tịch tập đoàn, ngài Kazuo thừa biết
rằng, hiểm nguy và lợi ích không tỷ lệ thuận với nhau; nếu phán đoán sai
lệch với thực tế, từ đó đưa ra quyết sách thiếu chính xác, sai lầm trong
quản lý đều tạo ra những tổn thất cực kỳ to lớn. Biết như vậy, nhưng
Yaoko lại đầu tư tuỳ tiện, như lập một cửa hàng bách hoá ở địa phương
nhỏ là huyện Aichi tới 20 tỷ yên, gấp đôi số tiền vào hãng buôn Tân thế
kỷ của tập đoàn ở Thượng Hải. Yaoko còn đầu tư tràn lan vào các sạp
hàng mà không tính đến tốc độ kinh doanh của các nơi đó sôi động hay
trầm lắng. Sau 10 năm đầu tư và phát triển ở Thượng Hải, Yaoko đã lập ra
9 siêu thị quy mô lớn, đấy là điều các công ty Nhật khác cùng ngành
không làm. Các siêu thị bày ra càng lớn mà doanh số bán ra không cao,
cuối cùng Yaoko phá sản.
Trên đây chỉ là một vài ví dụ điển hình khi hoạt động kinh doanh bị định
luật Murphy chi phối, một điều chắc chắn rằng, trên thực tế, hàng ngày
còn nhiều doanh nhân có thể đang nằm trong tầm ảnh hưởng của định luật
này. Vậy làm sao chúng ta không bị định luật Murphy chi phối? Một khi
bị Murphy chi phối là do số phận hay ngẫu nhiên? Hay bị cái bệnh nhân

quần là lòng tham quá lớn trong con người bỗng trỗi dậy một cách mạnh
mẽ trong một khoảnh khắc mà làm mờ đi cái sáng suốt vốn có của chính
mình?
(Theo Diễn Đàn Doanh Nghiệp)