Chương 5: Pháp luật về hợp tác xã potx

CHƯƠNG 5
PHÁP LUẬT
VỀ HỢP TÁC XÃ
Luật HTX 2003

HTX là một loại hình kinh tế tập thể đã xuất
hiện và tồn tại từ lâu ở nước ta.
Trong quá trình phát triển HTX đã luôn tự
đổi mới mình để phù hợp với từng giai đoạn phát
triển của nền kinh tế đất nước trên cơ sở các quy
định của Nhà nước.
Đây là hình thức kinh tế thuộc sở hữu tập thể
được Đảng và Nhà nước ta quan tâm khuyến khích
phát triển.

1. Khái niệm:
Theo Điều 1, Luật HTX quy định:
" HTX là một tổ chức kinh tế do cá nhân, hộ
gia đình, pháp nhân có nhu cầu, lợi ích chung, tự
nguyện góp vốn, góp sức lập ra theo quy định của
luật này để phát huy sức mạnh tập thể của từng xã
viên tham gia HTX, cùng giúp nhau thực hiện có
hiệu quả các hoạt động sản xuất, KD và nâng cao
đời sống vật chất, tinh thần, góp phần phát triển
kinh tế - xã hội của đất nước"

2. Đặc điểm của HTX.
- Là một tổ chức kinh tế có tư cách pháp
nhân hoạt động như một DN (hoạt động theo cơ
chế thị trường chứ Nhà nước không bao cấp).

Nói HTX như một DN bởi HTX sử dụng các
chức năng của DN để KD nhằm phục vụ lợi ích xã
viên.
Khác với DN chú trọng yếu tố KT thì HTX
chú trọng yếu tố xã hội.

- Xã viên trong HTX ngoài nghĩa vụ góp vụ
góp vốn theo điều lệ HTX còn phải đóng góp sức
lao động vào HTX.
Xã viên vừa là chủ sở hữu vừa là người lao
động trong HTX.
- Vốn góp của xã viên không được quá 30%
vốn điều lệ của HTX.
- Xét về góc độ xã hội hoạt động của HTX
mang tính xã hội sâu sắc thể hiện trong nguyên tắc
tổ chức và hoạt động của mình.

- HTX phân phối theo lao động, vốn góp và
mức độ tham gia dịch vụ.
Đặc điểm này nói lên sự khác biệt so với các
loại hình DN được thành lập bởi LDN. Sự khác
biệt này không chỉ nói lên bản chất mà còn khẳng
định ưu thế, vị trí của HTX trong nền KT thị
trường.
- Số lượng xã viên HTX phải từ 7 trở lên. s

3. NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG CỦA
HTX.
* Tự nguyện:
Cá nhân, hộ gia đình, pháp nhân, cán bộ,

công chức nhà nước có đủ điều kiện theo quy
định, tán thành Điều lệ HTX và có đơn xin gia
nhập hoặc xin ra HTX.
Việc HTX tham gia liên hiệp HTX phải được
Đại hội xã viên biểu quyết thông qua.

* Dân chủ, bình đẳng và công khai:
Tất cả xã viên cùng tham gia quản lý HTX
thông qua biểu quyết, quyết định các vấn đề của
HTX. Biểu quyết của xã viên có giá trị như nhau;
Xã viên có quyền đề đạt và yêu cầu Ban
quản trị, Ban kiểm soát giải thích và trả lời về
những vấn đề xã viên quan tâm. Trường hợp
không được trả lời, xã viên có quyền đưa ra Đại
hội xã viên để giải quyết;

HTX công khai tới xã viên trong Đại hội xã
viên hoặc thông báo bằng văn bản định kỳ trực
tiếp tới từng xã viên, nhóm xã viên cùng sinh sống
theo địa bàn hoặc thông tin trên bản tin hàng ngày
tại trụ sở HTX về:
- Kết quả hoạt động sản xuất KD; việc trích
lập các quỹ; chia lãi theo vốn góp, theo mức độ sử
dụng dịch vụ của HTX; các đóng góp xã hội;
- Các quyền lợi, nghĩa vụ của từng xã viên,
trừ những vấn đề thuộc về bí mật KD, bí quyết do
Đại hội xã viên quy định.

* Tự chủ, tự chịu trách nhiệm và cùng có lợi:
HTX tự quyết định: lựa chọn phương án sản

xuất, KD; phân phối kết quả sản xuất, KD; lập và
mức trích lập các quỹ; mức tiền công, tiền lương
đối với những người làm việc cho HTX;
HTX tự lựa chọn và quyết định: hình thức,
thời điểm huy động vốn; chủ động sử dụng vốn và
tài sản của mình; chủ động tìm kiếm thị trường,
khách hàng và ký kết hợp đồng; tổ chức thực hiện
hợp đồng và chịu trách nhiệm theo pháp luật về
hợp đồng đã ký kết;

HTX tự chịu trách nhiệm về những rủi ro
trong quá trình hoạt động.
Mỗi xã viên trong HTX cùng chịu trách
nhiệm về những rủi ro của HTX trong phạm vi vốn
góp của mình, cùng nhau quyết định những giải
pháp khắc phục rủi ro.

* Hợp tác và phát triển cộng đồng:
Xã viên HTX phải có ý thức phát huy tinh
thần xây dựng tập thể và hợp tác với nhau trong
HTX, trong cộng đồng xã hội.
Các HTX cùng hợp tác với nhau trong sản
xuất, KD và trong xây dựng, phát triển phong trào
HTX.

2. Thành lập và đăng ký KD:
a. Thành lập:
Việc thành lập HTX phải tuân thủ các bước
sau:
- Các sáng lập viên báo cáo bằng văn bản với

Ủy ban nhân dân cấp xã nơi dự định đặt trụ sở
chính của HTX về ý định thành lập, phương hướng
và chương trình, kế hoạch hoạt động của HTX.

- Sau khi được sự đồng ý của Ủy ban nhân
dân cấp xã, sáng lập viên được phép tiến hành các
hoạt động tuyên truyền, vận động những người có
nhu cầu tham gia HTX, xây dựng phương hướng
sản xuất KD, dịch vụ, dự thảo điều lệ HTX và xúc
tiến các công việc cần thiết để tổ chức hội nghị
thành lập HTX.

- Hội nghị thành lập HTX: do các sáng lập
viên tổ chức, thành phần tham gia hội nghị gồm
các sáng lập viên và những người có nguyện vọng
trở thành thành viên HTX.
Hội nghị thảo luận và biểu quyết theo đa số
các vấn đề sau:
+ Thông qua danh sách xã viên chính thức.
+ Thông qua điều lệ HTX.
+ Bầu chủ nhiệm và các thành viên khác của
Ban quản trị, Ban kiểm soát.
+ Thông qua biên bản hội nghị thành lập HTX.

b. Đăng ký KD:
Việc đăng ký KD sẽ xác lập tư cách pháp
nhân của HTX. Việc đăng ký KD tiến hành theo
các bước sau:
Chủ nhiệm HTX lập hồ sơ đăng ký KD và
gửi đến HTX đăng ký KD tại cơ quan đăng ký KD

cấp tỉnh hoặc cấp huyện nơi HTX dự định đặt trụ
sở chính, tuỳ theo điều kiện cụ thể của HTX.

Trong thời hạn mười lăm ngày, kể từ ngày
nhận đủ hồ sơ hợp lệ, cơ quan đăng ký KD phải
xem xét hồ sơ và cấp giấy chứng nhận đăng ký KD
cho HTX; trường hợp từ chối thì phải trả lời bằng
văn bản.

ĐẠI HỘI XÃ VIÊN
BỘ MÁY VỪA
QUẢN LÝ VỪA ĐIỀU HÀNH
BAN QUẢN TRỊ VÀ
CHỦ NHIỆM HTX
(Chủ nhiệm HTX đồng thời
là trưởng ban quản trị)
BAN QẢN TRỊ
BỘ MÁY
QUẢN LÝ và ĐIỀU HÀNH
CHỦ NHIỆM
HTX
(bầu hoặc thuê)
BAN KIỂM SOÁT BAN KIỂM SOÁT
3. Cơ cấu tổ chức và quản lý HTX:

a. Đại hội xã viên:
Đại hội xã viên có quyền quyết định cao nhất
của HTX là hội nghị của toàn thể xã viên, trường
hợp HTX có nhiều xã viên có thể tổ chức đại hội
đại biểu xã viên. Có đại hội xã viên thường kỳ và

đại hội xã viên bất thường.
- Đại hội xã viên thường kỳ: được tổ chức
mỗi năm một lần do Ban quản trị triệu tập trong
vòng ba tháng kể từ ngày khóa sổ quyết toán năm.

- Đại hội xã viên bất thường: do Ban quản trị
hoặc Ban kiểm soát HTX triệu tập để quyết định
những vấn đề cần thiết vượt qua quyền hạn của
Ban quản trị hoặc Ban kiểm soát.
Trường hợp có ít nhất 1/3 tổng số xã viên
cùng có đơn yêu cầu triệu tập Đại hội xã viên, thì
trong vòng 15 ngày kể từ ngày nhận được đơn,
Ban quản trị phải triệu tập đại hội xã viên nếu quá
thời hạn này mà Ban quản trị vẫn chưa triệu tập
đại hội thì Ban kiểm soát phải triệu tập đại hội xã
viên để giải quyết các vấn đề nêu trong đơn.
Nội dung ĐHXV: Đ 22 LHTX

Đại hội xã viên phải có ít nhất 2/3 tổng số xã
viên hoặc đại biểu xã viên tham dự. Nếu không đủ
số lượng thì phải hoãn đại hội lại.
- Quyết định sửa đổi điều lệ, hợp nhất, chia
tách, giải thể HTX chỉ được thông qua khi có ít
nhất 3/4 tổng số xã viên hoặc đại biểu xã viên có
mặt tại đại hội thông qua.
- Các quyết định về những vấn đề khác được
thông qua khi có quá 1/2 tổng số đại biểu có mặt
tại đại hội xã viên biểu quyết tán thành.

Việc biểu quyết tại đại hội xã viên và các

cuộc họp xã viên không phụ thuộc vào số vốn góp
hay chức vụ của xã viên.
Mỗi xã viên hoặc đại biểu xã viên chỉ có một
phiếu biểu quyết.

b. Ban quản trị HTX:
Ban quản trị HTX là bộ máy quản lý HTX do
Đại hội xã viên bầu trực tiếp gồm: Trưởng Ban
quản trị và các thành viên khác. Số lượng thành
viên Ban quản trị do Điều lệ HTX quy định.
Nhiệm kỳ của Ban quản trị tối thiểu là hai
năm và tối đa không quá năm năm.

Ban quản trị HTX họp ít nhất mỗi tháng một
lần.
Ban quản trị HTX họp bất thường khi có một
phần ba thành viên Ban quản trị hoặc Trưởng Ban
quản trị, Trưởng Ban kiểm soát, Chủ nhiệm HTX
yêu cầu.
Cuộc họp của Ban quản trị HTX hợp lệ khi
có ít nhất 2/3 số thành viên tham dự.
Ban quản trị HTX hoạt động theo nguyên tắc
tập thể và quyết định theo đa số.

c. Chủ nhiệm HTX:
Chủ nhiệm HTX có nhiệm vụ và quyền hạn
sau:
- Đại diện HTX trước pháp luật (Nếu HTX
thành lập riêng bộ máy quản lý và điều hành thì
Trưởng ban quản trị đại diện HTX trước pháp

luật).
- Tổ chức thực hiện kế hoạch và điều hành
mọi hoạt động sản xuất, KD, dịch vụ của HTX.