Ung Thư Não Tế Bào Hình Sao (Astrocytoma) - Nhức Đầu Và Bướu Não pdf

Ung Thư Não Tế Bào Hình Sao
(Astrocytoma) - Nhức Đầu Và Bướu Não

Bệnh nhân là một người đàn ông 52 tuổi, nói bị nhức đầu khoảng một
năm nay.
Bệnh nhân không cho bác sĩ biết và tự chữa lấy bằng Advil. Nhưng
gần đây nhức đầu thật nhiều trong 2 tuần lễ, mới tìm gặp bác sĩ. Nhức đầu
đến nỗi khoảng 2 giờ sáng bệnh nhân bật mình thức dậy, không ngủ được.
Nhức đầu nhiều nhất ở đầu bên phải, chuyền tới vùng xương chẩm
(occipital) và đằng sau cổ bên phải. Bệnh nhân có cảm tưởng hơi mờ bên
mắt phải, nhưng không bị chảy nước mắt, không nhìn thấy một vật thành
hai. Bệnh nhân không bị ói mửa, không sợ ánh sáng, không sợ tiếng động,
không thấy suy yếu cảm giác hay cử động. Khi rờ vùng xương đính
(parietal) thì thấy hơi đau. Bệnh nhân nói uống Advil cảm thấy bớt nhức
đầu, nhưng cứ 3-4 giờ sáng thì lại bị nhức đầu.
Sửa soạn chụp hình não MRI và bệnh nhân chuyển sang bác sĩ chuyên
khoa thần kinh (neurologist) khám bệnh thì tường trình cho biết bệnh nhân
vẫn tỉnh táo, nói năng bình thường. Bs thần kinh khám bệnh dây thần kinh từ
thứ I tới XII thì không có gì bất bình thường.
Phản xạ +2, cảm giác không có gì thay đổi, điều hợp từ ngón tay tới
mũi, từ gót chân tới đầu gối bình thường. Khám cổ cử động bình thường,
không bị khựng chỗ nào. Ấn vào bên phải cổ, vùng chẩm thấy hơi đau.
Kết quả chụp hình đầu MRI cho thấy có khối bướu (mass),
Astrocytoma, nằm vùng trán (frontal) bên phải.
Bệnh nhân được chuyển sang bác sĩ chuyên khoa giải phẫu thần kinh
đầu và cục bướu đã được lấy đi. Bệnh nhân đang thêm xạ trị (radiation
therapy), dưới sự điều khiển của bác sĩ chuyên khoa trị liệu bức xạ
(radiotherapist) và hóa học trị liệu (chemotherapy), dưới quyền điều khiển
của bác sĩ chuyên khoa về ung thư và máu (Oncology/Hematology).
Ung thư não tế bào hình sao (Astrocytoma) là u bướu thành lập từ
tế bào não hình sao (astrocytes). Đây là loại ung thư não thấy nhiều nhất ở

trẻ em dưới 15 tuổi, thường từ 5 tới 9 tuổi. Đàn ông hay đàn bà đều có thể bị
ung thư não Astrocytoma như nhau. Không phân biệt chủng tộc. Nghiên cứu
không thấy liên hệ với di truyền hay do ảnh hưởng môi trường. Astrocytoma
có thể phát hiện hai bên não bộ (celebral hemispheres), thần kinh mắt (optic
nerve), và hiếm thấy hơn nơi tủy sống thần kinh (spinal cord).
Astrocytomas biệt hoá (well differentiated) chứa khoảng 25-30 tế bào
não gliomas (tức là u bướu phát hiện trong mô não không có tế bào não).
Ung thư não Astrocytomas chia làm 4 cấp:
1) Cấp 1: pilocystic astrocytoma, thường thấy ở trẻ em.
2) Cấp 2: diffuse astrocytoma, u bướu astrocytoma toả lan.
3) Cấp 3: ung thư anaplastic (thoái biến) astrocytoma.
4) Cấp 4: glioblastoma multiform (ung thư não tế bào xốp, thường
thấy nhiều nhất).
Muốn truy tầm u bướu trong não, người ta dùng 2 máy chụp hình:
1) Máy chụp thứ nhất tên là CT (Computed Tomography) scan hay
CAT (Computed Axial Tomography) scan.
Nguyên tắc của CT scan cũng như nguyên tắc khi chụp hình quang
tuyến. Khi nguồn quang tuyến đi qua cơ thể sẽ được hấp thụ và gây những
nguồn X-rays cường độ khác nhau.
Hình nhận được thu vào phim, giống như một hình bóng. Những
nguồn quang tuyến chuyển động xung quanh người bệnh nhân chiếu vào
những máy dò, tách sóng (detector).
Mỗi lần vòng xoay được 360 độ thì lại chụp được một cắt lớp. Những
cắt cấu tạo những bộ phận (như não bộ) cơ thể bệnh nhân hiện ra hình ảnh
thật chi tiết.
2) Máy thứ hai tên là MRI (Magnetic Resonance Imaging).
Ngày nay, y học thường dùng cách chup hình cộng hưởng từ trường
(MRI, Magnetic Reso nance Imaging) để chụp hình não. Trong MRI, bệnh
nhân nằm trong một ống lớn có từ trường gấp 10 000-30 000 lần từ trường
trái đất. Từ trường tạo proton từ những phân tử nước trong mô cơ thể.

Những làn sóng radio chuyển động những làn sóng proton gây những tiếng
vang bật ra người cơ thể, tới MRI scanner, và máy vi tính sắp xếp thành hình
ảnh cơ thể. Trần Mạnh Ngô, M.D.
Bàn Luận của Bs Nguyễn Tài Mai, Chuyên Khoa Ung Thư và
Bệnh Máu
Kính thưa BS T.M.Ngô:
11 PM tối 6 tháng 5, chủ nhật; mới mở computer ra thấy message, vội
trả lời ngay:
Sẽ xin viết chi tiết sau, nhưng chỉ thêm vài lời bàn như sau:
1. Ung thư ở não: Astrocytoma (hoặc cũng gọi là glioma) là một
trong những primary intracranial neoplasms. Chữ mà BS TMNgô viết là
"cấp" (cấp 1, 2, 3, 4) tôi đoán là BS TMNgô muốn dịch chữ "grade".
Grade cuả một ung thư là muốn mô tả đến độ differentiation của ung
thư duới KÍNH HIỂN VI (chẳng hạn "well differentiated" hoặc "moderately
differentiated" hoặc "well differentiated") (tức là về hình thái dưới kính hiển
vi (morphology) (microscopic features), tế bào ung thư còn giữ được đặc
tính cuả tb ung thư từ đó phát xuất ra: chẳng hạn ung thư vú nếu nói "well
differentiated" có nghiã là dưới KÍNH HIỂN VI, ta còn thấy các tbào ung
thư còn cố tạo ra tuyến (để tiết sữa), còn nói poorly differentiated tức là tb
đó "ác qúa", nhìn dưới kính hiển vi chỉ có thể đóan là tb này có lẽ từ ung thư
tuyến mà ra (đã không nhìn thấy rõ tuyến nưã).
Sở dĩ phải giải thích dài dòng, vì khi nói đến "grade" trong
astrocytoma (hay glioma) tức là nói đến microscopic features, chứ không
phải nói đến clinical presentations
Trong literature của pathology (chỉ riêng cho Astrocytomas mà thôi)
vì thế chia ra dưới micro -scope: grade 1, 2, 3, 4. Grade 1 thì tương đối
"lành" hơn, còn grade 4 thì "ác" (malignant) hơn (con số để dễ nhớ:
astrocytoma (grade 1: thường sống hơn 3 năm; còn grade 3,4: thường chết
trong 17-18 tháng- đó là trước khi có Temodar).
Cũng làm cho càng lầm lộn hơn, khi nó "ác" hơn thì tên nó cũng thay

đổi đi một chút, chẳng hạn dưới microscope, ở grade 1, thì ai cũng gọi là
astrocytoma, nhưng grade 3, và grade 4 thì "gọi" là glioblastoma multiforme
(nói "gọi" cũng không đúng hẳn, lẽ ra phải nói: Astrocytoma grade 3 và 4
GỒM CÓ: glioblastoma multiforme, spongioblastoma multiforme, polar
spongioblastoma, gigantocelloluar glioblastoma ). Chữ "multiforme: để
mô tả sự nhận xét bằng mắt thuờng (naked eyes) và microscope: bằng mắt
thường thì các ung thư này có nhiều màu khác nhau (xám, trắng ngà, vàng
(mô-tissue- đã chết, đỏ màu sắt rỉ (chảy máu cũ). (Và dưới kính hiển vi thì
các tb này lạ lùng - bizarre - và tầm cỡ , hình dáng khác nhau -
pleomorphic).
2. Nói về triệu chứng thì chỉ có 2 triệu chứng thường thấy: nhức đầu,
và có khi: kinh giật Vì thế trong practice riêng của tôi thôi: khi bnhân than
nhức đầu mà chữa bằng thuốc thường không hết, cứ thế than nhức đầu trong
vài ba tuần, thì gửi đi làm CAT scan ngay.
3. Về khám bnhân : thì dĩ nhiên những bnhân than nhức đầu, ngoài
việc khám thần kinh, thì bắt buộc phải dòm đáy mắt xem có phù hay không
(papillary edema). Nhưng đa số khám (physical exam) không thấy gì lạ, cho
nên phải làm CAT scan ngay nếu bnhân vẫn còn than phiền (nhức đầu v.v.).
(hôm nay còn quá bận; trên đây chỉ viết theo trí nhớ),
Ngày mai sẽ xin trình về các thuốc mới hơn, đặc biệt là review về
Temodar.
Xin kính chào và cảm ơn BS TM Ngô
Bs Nguyễn Tài Mai