Công trình vệ sinh trong du lịch ở Đà Nẵng

Tuyển tập Báo cáo Hội nghị Sinh viên Nghiên cứu Khoa học lần thứ 7 Đại học Đà Nẵng năm 2010
259
CÔNG TRÌNH VỆ SINH TRONG DU LỊCH Ở ĐÀ NẴNG
HYGIENIC BUILDING OF TOURISM IN DA NANG

SVTH: Lê Thị Lài, Lê Thị Thúy Nga
Lớp 07CVNH, Khoa Lịch Sử, Trường Đại học Sư Phạm
GVHD: ThS. Lê Thị Thu Hiền
Khoa Lịch Sử, Trường Đại học Sư Phạm

TÓM TẮT
Công trình vệ sinh đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống hàng ngày nói chung và trong
du lịch nói riêng. Hiện nay, ở Đà Nẵng ngoại trừ công trình vệ sinh tại các cơ sở lưu trú và khu
nghỉ dưỡng, còn lại hầu hết các công trình vệ sinh công cộng, công trình vệ sinh tại các điểm và
khu du lịch sinh thái đều mất vệ sinh và xuống cấp nghiêm trọng. Vì vậy, việc tìm hiểu thực trạng
công trình vệ sinh trong du lịch Đà Nẵng nhằm đưa ra các giải pháp khắc phục là điều rất cần thiết.
ABSTRACT
Hygienic demand plays an important role in our daily life and the especially in tourism. At
present, in Da Nang excepting for hygienic buildings at home and the district have a rest yet
nourishes, almost public hygienic buildings and at some ecological resort are very dirty and
seriously downgraded. Thus, it is very necessary to find out the hygienic situation of Da Nang’s
tourism so that we can minimize the situation.
1. Đặt vấn đề
Vệ sinh là một trong những nhu cầu hết sức cấp thiết của mỗi người và khi đi du
lịch, du khách không chỉ quan tâm đến mỗi phong cảnh đẹp hay vấn đề khác, mà còn “để
ý” đến công trình vệ sinh. Chuyện công trình vệ sinh ở Đà Nẵng vừa thiếu, vừa bẩn và
nhếch nhác, nhiều người vì quá cần để giải quyết nhu cầu riêng cũng đành nhắm mắt làm
liều bởi dù sao “có còn hơn không”. Nhưng với ngành du lịch Đà Nẵng việc thiếu công
trình vệ sinh đúng nghĩa tại tuyến đường, điểm, khu, cơ sở lưu trú sẽ ảnh hưởng tới chất
lượng sản phẩm du lịch và làm giảm ấn tượng về thành phố bên bờ sông Hàn của du khách.
Chính vì vậy, chúng tôi chọn đề tài: “Công trình vệ sinh trong du lịch ở Đà Nẵng” làm

công trình nghiên cứu khoa học, với mục đích tìm hiểu rõ về thực trạng và từ đó đưa ra
những giải pháp nhằm cải thiện tình hình này.
2. Thực trạng và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công trình vệ sinh trong du lịch
ở Đà Nẵng
2.1. Cơ sở lý luận chung về du lịch
2.1.1. Các khái niệm cơ bản về du lịch
Luật du lịch Việt Nam định nghĩa: “Du lịch là hoạt động của con người ngoài nơi
cư trú thường xuyên của mình nhằm thoả mãn nhu cầu tham quan, tìm hiểu, giải trí, nghỉ
dưỡng trong một khoảng thời gian nhất định” [1, tr.9].
Ngoài khái niệm du lịch, còn có một số khái niệm khác liên quan đến du lịch như:
Khách du lịch, điểm du lịch, khu du lịch, tuyến du lịch, tài nguyên du lịch, cơ sở lưu trú,…
Tuyển tập Báo cáo Hội nghị Sinh viên Nghiên cứu Khoa học lần thứ 7 Đại học Đà Nẵng năm 2010
260
2.1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh du lịch
Du lịch phát triển có ảnh hưởng bởi các yếu tố như: Tài nguyên du lịch (tài nguyên
tự nhiên, tài nguyên nhân văn) và các điều kiện phát triển du lịch (chính trị, kinh tế, giao
thông, chính sách phát triển du lịch, thời gian rỗi, sự sẵn sàng đón tiếp du khách).
2.1.3. Các loại hình du lịch và tác động của du lịch đến kinh tế xã hội và môi trường
Có thể chia du lịch thành nhiều loại hình khác nhau như: Du lịch quốc tế, du lịch
nội địa hoặc du lịch chữa bệnh, du lịch nghỉ ngơi… Việc phát triển du lịch góp phần làm
tăng GDP và GNP cho nền kinh tế, giải quyết việc làm cho người lao động. Mặt khác, du
lịch làm tăng số lượng tiền lưu thông dẫn tới lạm phát, làm băng hoại thuần phong mỹ tục.
2.2. Thực trạng công trình vệ sinh trong du lịch ở Đà Nẵng
Theo Bách khoa toàn thư mở: “Công trình vệ sinh là nơi mà trong đó có hệ thống
thải dành cho các chất thải cơ thể như phân và nước tiểu”. Một số tên gọi khác như: Cầu
tõm, nhà xí, chuồng xí, toilet…
2.2.1. Thực trạng công trình vệ sinh công cộng ở Đà Nẵng
Thành phố có 19 công trình vệ sinh công cộng, trong số đó có 13 công trình hoạt
động tạm được, 6 công trình còn lại ít được sử dụng (mới đây 2 công trình đã bị phá bỏ),
các công trình được phân bố ở các vị trí khác nhau được nêu rõ trong Bảng 1.

Bảng 1. Thống kê số lượng công trình vệ sinh công cộng trên địa bàn thành phố Đà Nẵng
Stt Công trình vệ sinh công cộng
Bàn
giao
Cơ quan quản lý
Ghi
chú
1 Công viên 29/3
2005
Công ty môi trường đô thị Đà
Nẵng

2 Bắc tượng đài 29/3
2004
Công ty môi trường đô thị Đà
Nẵng
Bỏ
hoang
3 Đầu tuyến Liên Chiểu - Thuận
Phước
2005
Công ty môi trường đô thị Đà
Nẵng
Phá bỏ
4 Gần khu du lịch Xuân Thiều
2006
Công ty môi trường đô thị Đà
Nẵng
Bỏ
hoang

5 Cuối đường Bạch Đằng đông
2005
Công ty môi trường đô thị Đà
Nẵng
Bỏ
hoang
6 Trung tâm hội chợ - triển lãm
quốc tế
2006
Công ty môi trường đô thị Đà
Nẵng
Bỏ
hoang
7 Cuối đường Nguyễn Tất
Thành
2006
Công ty môi trường đô thị Đà
Nẵng
Phá bỏ
8 Hòn Thủy - Non Nước
2006
Công ty môi trường đô thị Đà
Nẵng

9 Đông cầu sông Hàn (Trần
Hưng Đạo)
2004
Công ty môi trường đô thị Đà
Nẵng

10 Tây cầu sông Hàn (01 Lê
Duẩn)
2004
Công ty môi trường đô thị Đà
Nẵng

11 Trước Viện Cổ Chàm (đường
2/9)
2004
Công ty môi trường đô thị Đà
Nẵng

Tuyển tập Báo cáo Hội nghị Sinh viên Nghiên cứu Khoa học lần thứ 7 Đại học Đà Nẵng năm 2010
261
12 Gầm cầu vượt Hòa Cầm 2006 Công ty Cây xanh Đà Nẵng
13 Đối diện trường Trung cấp
Xây Dựng
2006
Công ty Cây xanh Đà Nẵng
14 Bà Nà - Suối Mơ 2005 Điểm du lịch Bà Nà
15 Bãi đậu xe Bà Nà 2006 Điểm du lịch Bà Nà
16 Bến xe trung tâm số 01 2006 Bến xe Trung tâm Đà Nẵng
17 Bến xe trung tâm số 01 2007 Bến xe Trung tâm Đà Nẵng
18 Bến xe trung tâm số 01 2006 Bến xe Trung tâm Đà Nẵng
19 Bến xe trung tâm số 01 2006 Bến xe Trung tâm Đà Nẵng
“Nguồn: Công ty môi trường đô thị Đà Nẵng”
Nhìn chung, cơ sở vật chất, trang thiết bị của các công trình vệ sinh công cộng đang
còn nhiều điểm bất cập. Hầm rút của một số công trình vệ sinh bị hư hỏng (Bạch Đằng,
Trần Phú, đông cầu sông Hàn). Hệ thống điện chiếu sáng bị hư hỏng (Lê Duẩn - Trần Phú,
trước Cổ Viện Chàm) phải kéo dây để sử dụng, cửa kính bị hư, rét rỉ. Một số công trình

không có nước thủy cục phải dùng nước bơm có phèn làm hư các thiết bị vệ sinh (đông cầu
sông Hàn), nước sơn tường ố vàng, mốc, có một số công trình bị nứt tường (trước Cổ Viện
Chàm). Công tác vệ sinh chưa tốt, bốc mùi hôi khó chịu (trước chợ Đống Đa). Công trình
vệ sinh thành nơi để dụng cụ, hàng hóa lộn xộn, lấn chiếm khu vực dành cho khách đi vệ
sinh (bến xe, đông cầu sông Hàn). Ở những tuyến đường có khách du lịch đông thì lại
không có công trình vệ sinh (Bạch Đằng, Hùng Vương), còn các tuyến đường ít khách thì
công trình vệ sinh gần như bỏ hoang (Bạch Đằng Đông, Nguyễn Tất Thành).
2.2.2. Thực trạng công trình vệ sinh tại điểm du lịch
Gồm có bảo tàng, khu vui chơi giải trí, các bãi tắm, thắng cảnh tham quan, nhìn
chung các công trình vệ sinh ở đây chưa được sự quan tâm của ban quản lý, trang thiết bị
đã thiếu lại hư hỏng mà chưa được sửa chữa, ít được lau chùi nên bẩn và bốc mùi xú uế
tiểu biểu là chợ Cồn, chợ Hàn còn ở Bảo tàng khu V thì gần như bị bỏ hoang. Nhà vệ sinh
thông minh ở bãi tắm Phạm Văn Đồng và Sao Biển tuy mới đưa vào sử dụng ba năm
nhưng có một số thiết bị hư hỏng vẫn chưa được sửa chữa.
2.2.3. Thực trạng công trình vệ sinh tại khu du lịch
Khu du lịch gồm có khu du lịch sinh thái (Suối Lương, Suối Hoa, Bà Nà - Suối
Mơ) và khu du lịch nghỉ dưỡng (Tiên Sa, Bà Nà, Lệ Nim, Bà Nà Bynight). Ở khu du lịch
sinh thái hầu hết công trình vệ sinh đều thiếu các trang thiết bị như: Gương soi, xà phòng,
bồn rửa mặt, giấy vệ sinh hoặc có nhưng không đảm bảo chất lượng. Công tác vệ sinh còn
kém (đường lên Núi Chúa - Bà Nà), một số công trình bỏ hoang, lãng phí (Suối Lương).
Còn các khu du lịch nghỉ dưỡng hầu hết đều có trang thiết bị đầy đủ, có thêm khu vệ sinh ở
tiền sảnh, công tác vệ sinh cũng tốt hơn khu du lịch sinh thái.
2.2.4. Thực trạng công trình vệ sinh tại cơ sở lưu trú du lịch
Dựa vào Bảng 2, chúng tôi thấy thành phố Đà Nẵng hiện có nhiều khách sạn từ một
đến năm sao đảm bảo tiêu chuẩn phòng vệ sinh. Tuy nhiên, có những khách sạn chưa đạt
chuẩn nhưng vẫn được xếp hạng sao, lại có những khách sạn đạt chuẩn nhưng công tác vệ
sinh chưa tốt làm ảnh hưởng tới doanh thu của khách sạn cũng như của thành phố.
Tuyển tập Báo cáo Hội nghị Sinh viên Nghiên cứu Khoa học lần thứ 7 Đại học Đà Nẵng năm 2010
262
Bảng 2. Tiêu chuẩn trang thiết bị phòng vệ sinh khách sạn từ 1 sao đến 5 sao

1 sao 2 sao 3 sao 4 sao 5 sao
- Chậu rửa mặt (Lavabo)
- Bàn cầu bệt có nắp
- Vòi tắm hoa sen di động
- Vòi nước nóng, lạnh
- Giá kính trên lavabo (hoặc bệ
đá)
- Gương soi (trên Lavabo)
- Giá treo khăn mặt, khăn tắm
- Khăn mặt và khăn tắm
- Mắc treo quần áo khi tắm
- Xà phòng tắm
- Cốc đánh răng
- Bàn chải và kem đánh răng
- Hộp đựng và giấy vệ sinh
- Sọt đựng rác nhựa có nắp
Như 1
sao
Như 2 sao có
thêm:
- Bồn tắm nằm
(hoặc phòng tắm
kính) cho 50 %
tổng số buồng
- Điện thoại
- Máy sấy tóc
- Màn che bồn
tắm
- Mũ tắm
- Nước gội đầu

- Dao cạo râu
- Bông ngoáy tai
- Túi ny lông để
bỏ giấy vệ sinh
phụ nữ
Như 3 sao có
thêm:
- Bồn tắm
nằm (hoặc
phòng tắm
kính) cho
100 % tổng
số buồng
- Áo choàng
sau khi tắm
Như 4 sao có
thêm:
- Bồn tắm nằm
(cho 100%
số buồng)
và phòng tắm
kính (cho 30%
tổng số buồng)
- Dầu xoa da
- Cân kiểm tra
sức khoẻ
- Thiết bị
vệ sinh cho phụ
nữ (biđê)
- Băng vệ sinh

phụ nữ
“Nguồn: Quyết định số 02/2001 của Tổng cục du lịch” [5]
Có các khách sạn vượt chuẩn như: Morning Star (một sao), ngoài các tiêu chuẩn bắt
buộc, một số phòng còn có bồn tắm, áo khoác tắm trong khi yêu cầu này phải có ở khách
sạn từ ba sao trở lên; Cây Tre Đà Nẵng (hai sao) còn có thêm máy sấy tóc và bồn tắm. Còn
với hạng năm sao như Hoàng Anh Gia Lai và Furama thì công tác vệ sinh tốt, trang thiết bị
đầy đủ và được bày trí rất chu đáo có cả lọ hoa và cây cảnh trong phòng vệ sinh.
Bên cạnh đó, tại khách sạn Bạch Đằng (ba sao) phòng vệ sinh thiếu điện thoại và
túi ny lông để bỏ giấy vệ sinh phụ nữ, đã vậy lại treo một chiếc làn làm mất thẩm mĩ và thu
hẹp không gian. Ngoài ra, cũng tại khách sạn này, tại tiền sảnh công trình vệ sinh vẫn chưa
được dọn dẹp sạch sẽ, thiếu máy hơ tay, giấy lau tay. Sandy Beach (bốn sao) ngoài những
công trình vệ sinh trong các phòng còn có công trình vệ sinh ngoài trời để tiện cho du
khách nghỉ dưỡng. Công trình gần bể bơi không được sạch sẽ cho lắm, có một số thiết bị
vệ sinh bị hỏng như vòi nước, không có khăn lau tay, chổi lau để lộn xộn.
2.2.5. Nhận xét công trình vệ sinh trong du lịch ở Đà Nẵng
Quả thật, đúng như Báo Thanh Niên đã nhận xét: “Du lịch Đà Nẵng thiếu cái…
toilet”. Một số công trình vệ sinh công cộng bẩn, nằm ở vị trí chưa hợp lí, cơ sở vật chất
xuống cấp, sử dụng chưa đúng chức năng và đều có thu phí. Công trình vệ sinh tại điểm,
khu du lịch thiếu, xuống cấp và mất vệ sinh còn tại các khách sạn và khu nghỉ dưỡng đạt
chuẩn, công tác vệ sinh tương đối tốt. Nếu các công trình vệ sinh của tư nhân xây dựng và
đầu tư thì trang thiết bị đầy đủ và sạch sẽ còn công trình vệ sinh công cộng thì trang thiết
bị hư hỏng nhiều, bẩn và ít được dọn dẹp.

Tuyển tập Báo cáo Hội nghị Sinh viên Nghiên cứu Khoa học lần thứ 7 Đại học Đà Nẵng năm 2010
263
2.3. Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công trình vệ sinh trong du lịch ở Đà
Nẵng
2.3.1. Về quy hoạch
Cần phải rà soát lại tình hình công trình vệ sinh trên địa bàn để có giải pháp quy
hoạch phù hợp. Đồng thời, phải bảo đảm tính khả thi, cân đối giữa cung và cầu ở điểm dự

kiến xây dựng công trình vệ sinh công cộng. Việc quy hoạch cũng phải tính đến sự hài hòa
trong kiến trúc và loại hình như loại: Di động nhỏ trên vỉa hè, cố định trong công viên.
2.3.2. Chính sách vốn đầu tư cho công trình vệ sinh
Cần huy động mọi nguồn vốn trong và ngoài nước, trong đó chú trọng nguồn vốn
trong nước. Các điểm du lịch có thể huy động vốn từ các công ty lữ hành hay đưa khách
tới. Tổ chức tuyên truyền vấn đề cấp thiết của công trình vệ sinh nhằm tranh thủ sự ủng hộ,
đóng góp của các ban ngành khác. Kinh phí để bảo trì và giữ gìn vệ sinh nên được lấy từ
phí dịch vụ của người sử dụng công trình vệ sinh.
2.3.3. Về tổ chức, quản lý
Cần phải có một tổ chức quản lý đứng ra lo cho vấn đề này như giao cho công ty
Môi trường và đô thị các quận huyện và có chính sách trả lương cho nhân viên, đồng thời
cũng đưa ra quy định hình phạt đối với những nhân viên để công trình vệ sinh bẩn. Cần
đưa ra những quy định hướng dẫn và nhắc nhở du khách để họ có ý thức trong việc giữ gìn
vệ sinh chung. Đối với các khách sạn khi xếp hạng các sao cần kiểm tra kỹ công trình vệ
sinh đã đủ theo tiêu chuẩn chưa, nếu chưa cần bổ sung thêm rồi mới xếp hạng.
2.3.4. Tổ chức cuộc thi thiết kế công trình vệ sinh cho du lịch
Phát động cuộc thi ý tưởng kiến trúc mô hình công trình vệ sinh để tìm ra những
thiết kế đảm bảo tính thẩm mỹ, tiện nghi ở nhiều vị trí khác nhau. Ngoài ra, thi thiết kế các
logo dán bên ngoài cửa của các công trình vệ sinh để phân biệt nam nữ, trang trí và tuyên
truyền thêm cho công trình vệ sinh.
2.3.5. Công tác tuyên truyền nâng cao ý thức
Đẩy mạnh tuyên truyền ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường và cảnh quan đô thị đến
người dân bằng các băng rôn, áp phích,… Phát động chiến dịch làm sạch môi trường du
lịch với trọng tâm là chiến dịch xây dựng công trình vệ sinh đạt tiêu chuẩn, làm sạch công
trình vệ sinh công cộng và điểm du lịch.
2.4. Kiến nghị, đề xuất
Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng nên dành một khoản ngân sách cố định để xây
dựng và sửa chữa các công trình vệ sinh công cộng, trước khi đưa vào sử dụng cần kiểm
tra chất lượng đạt chuẩn. Có biện pháp xử phạt đối với những người phóng xú uế bừa bãi
và cần quy định rõ lực lượng nào có quyền xử phạt. Khi làm bản đồ du lịch nên có thêm

chú thích các công trình vệ sinh công cộng trên địa bàn thành phố để tiện cho du khách.
Mặt khác, nên có các khẩu hiệu treo tại các công trình vệ sinh công cộng nhằm tuyên
truyền ý thức tự giác giữ gìn vệ sinh của khách du lịch và người dân: “Hãy chung tay xây
đắp công trình vệ sinh vì môi trường”; “Hãy thực hiện văn hóa WC”.